به گزارش خبرگزاری «حوزه»، پیام حضرت آيت الله نورى همدانى به همايش بزرگداشت شيخ حر عاملى در بيروت به این شرح است:
بسم الله الرحمن الرحیم
بقا وجاودانگی اسلام به برکت وجود شخصیت های علمی و فقهی بزرگانی است که از همه ظرفیت ها و توانمندی های خویش در نشر اندیشه های ناب مکتب حیات بخش یعنی آموزه های وحیانی اسلام که منطبق با فطرت انسان ها است بهره جسته و از هیچ تلاشی دریغ ننموده اند.
شیخ حر عاملی از جمله این شخصیت های فرزانه و روشن بینی است که جامعه اسلامی مرهون افکار ونقطه نظرات عالمانه اوست که زندگی انسان را در قلمرو فرد و جامعه از جهات گوناگون مورد تاثیر قرار داده است والبته بر همگان پیداست نقش آفرینی این عالم بزرگوار برای تقویت بنیه دینی مسلمانان غیر قابل انکار است و سیره وسلوک آن فقیه بزرگوار برای همه علمای اسلام می تواند درس و سرمشق باشد.
شیخ محمد بن حسن حر عاملی در شب جمعه هشتم رجب در سال ١٠٣٣در روستای مشغره از توابع جبع چشم به این جهان گشود. صاحب اعیان الشیعه درباره این منطقه می نویسد : جبع یکی از مراکز مهم جبل عامل است که شخصیت های ارزنده ای همچون شیخ بهایی و شهید ثانی تحویل جامعه اسلامی داده است .
دیاری که شیخ حر عاملی در آن چشم به جهان گشود یکی از سرزمین های تشیع وعالم پرور است. میرزای شوشتری می افزاید هیچ قریه ای از آن نیست که جمعی از فقها و فضلای امامیه در آن نباشد.
سرسلسه خاندان شیخ حر عاملی حر بن یزید ریاحی نخستین قربانی عشق حسین (علیه السلام) در روز عاشوراست شیخ حر عاملی از خانه آل حر قامت راست کرد خانه ای که سخاوت، بارزترین خصلت اخلاقی و سجیه وعلم وادب و شهادت و شهامت از صفات بارز آن به شمار می رود . در واقع از این خاندان که همواره مرکز علم و معرفت بوده اند، افراد برجسته زیادی جوشیده است . اینها دیر زمانی است که بر مسند دانش وتقوا نشسته اند و مشعل هدایت را مشتعل نگاه داشته اند . نزد پدر خود که یکی از علمای بزرگ است درس خوانده بود مادرش نیز طلایه دار زهد و تقوا به شمار می رود ، وی دختر علامه شیخ عبد السلام است .
تالیفات بسیار :
1- اثبات الهدایه بالنصوص و المعجزات .
2- الفصول المهمه في أصول الأئمة .
3- وسایل الشیعة که در 18 سال تالیف شده و انفع تمام تالیفات اوست که در تمامی اقطار عالم مشهور ومرجع استفاده علماء وفقهای که علاوه بر کتب اربعه از کتاب های دیگر نیز روایاتی در باره احکام اسلام در آن مندرج ساخته و مجموعا از یک صد و پنجاه کتاب روایت در وسائل الشیعه که مجموعا 35 هزار حدیث است .
قله فقاهت او لطافت باران شعرش را تحت الشعاع قرار داده که او خود میگوید .
علمي وشعري اقتتلا اصطلاحا والعلم يابي ان اعد شاعرا
فخضــــــع الشعر لعلمي راغما والشعر يرضي ان اعد عالما
شعرش به بیست هزار بیت می رسد .
محل تدریس و شاگردان :
شیخ حر تنها پیرو تتبع و تحقیق و نگارش نبود بلکه در تدریس و تربیت شاگردان از رجال موفق زمان خود به شمار می رفت . محل تدریس او در مشهد مقدس صحن حضرت ثامن الأئمه (علیهم السلام) هر چند تعداد شاگردان او در دسترس نیست، ولی از گفتار همعصران شیخ بر میاید که درس شیخ یکی از با شکوه ترین کلاس های درس در عصر وی بوده است .
دانشمندان بزرگی نیز از شیخ حر عاملی نقل حدیث کرده اند که علامه امینی در باره آنان گفته است : ویروي عنه بالاجازه العلامة المجلسي والشیخ محمد فاضل بن محمد مهدي المشهدي والسید نور الدین ابن السید نعمة الله الجزائري والشیخ محمود بن عبد السلام البحراني کما في المستدرک 3/ 390
علامه امینی درالغدیر بیان می دارد: فشیخنا المترجم له درة علی تاج الزمن ، وغرة علی جبهة الفضیلة ، متی استکنهته تجد له فی کل قدر مغرفة ، وبکل فن معرفة ، ولقد تقاصرت عنه جمل المدح ، وزمر الثناء ، فکأنه عاد جثمان العلم ، وهیکل الأدب ، وشخصیة الکمال البارزة ، وإن من آثاره أو من مآثره تدوینه لأحادیث أئمة أهل البیت علیهم السلام فی مجلدات کثیرة ، وتألیفه لهم بإثبات إمامتهم ، ونشر فضائلهم ، والاشادة بذکرهم ، وجمع شتات أحکامهم وحکمهم ، ونظم عقود القریض فی إطرائهم ، وإفراغ سبائک المدح فی بوتقة الثناء علیهم ولقد أبقت له الذکر الخالد کتبه القیمة .
و لقد أحسن وأجاد أخوه العلامة الصالح في تقریظه بقوله :
هذا کتــــاب علا في الدین رتبته قد قصرت دونها الأخبار و الکتب
یمیز کالشمس في جو القلوب هدی فتنحنی منه عن أبصارنا الحجب
هذا صراط الهدی ما ضل سالکه إلی المقامة بل تسمو به الرتب
إن کان ذا الدین حقا فهو متبع حقا إلی درجات المنتهی سبب
شیخ حر دارای قریحه شعری سرشاری هم بوده واین چند شعر برای نمونه :
فضل الفتی بالبذل والاحسان والجود خیر الوصف للانسان
أو لیس إبراهیم لما أصبحت أمواله وقفا علی الضیـــفان
حتی إذا أفنی اللهی اخذ ابن
فســخا به للذبح والقربان
ثم ابتغی النمرود إحراقا له فسخا بمهجته علی النیران
بالمال جاد وبابنه وبنفسه وبــــــقلبه للواحد الدیان
أضحی خلیل الله جل جلاله ناهیک فضلا خله الرحمن
صح الحدیث به فیالک رتبه تعلو بأخمصها علی التیجان
ودر جایی دیگر می گوید :
هدایة رب العالمین قلوبــــــــنا إلی حب من لم یخلق الخلق مولاه
هو الجوهر الفرد الذی لیس یرتقی لـــــأعلی مقامات النبیین إلا هو
هلال نما فارتد بدرا فأشـ ـــرقت جوانـــ ب آفاق العلا بمـــــحیاه
هما علة للخلق أعنی محــــــمدا وأول من لما دعـــــا الخلق لبــاه
هوی النجم یبغی داره لا بل ارتــقی إلیها فمثوی النجم من دون مثواه
هل أختار خیر المرسلین مواخـــــیا سواه فأولا الکمــــ ـــال وآخاه
هدی لاح من قول النبی ولیـــــــکم علي ومولی کل من کنـــت مـولاه
هناک أتاه الوحـــی بلغ ولا تـــــخف ومن کل ما تخشاه یعصمـــک الله
هنا لک أبدی المصطفی بعض فضــله وباح بما قد کان للخوف أخــــــفاه
وفات شیخ حر در 21 رمضان سال 1104 در مشهد مقدس رضوی بوده و در صحن شریف آن حضرت نزدیکی مدرسه میرزا جعفر مدفون گردید .
در پایان از تمامی شرکت کنندگان محترم در این کنفرانس با عظمت دانشمندان ، فقها و شخصیت های علمی کمال سپاس گذاری را دارم . کنفرانسی که به نام یک از فقهای مکتب جعفری نامگذاری شده است و از خداوند متعال می خواهم ما را در حفظ آثار وترویج اندیشه های تابناک این بزرگان موفق نموده ودر این راه قدم های ما را محکم بدارد.
والسلام علیکم و رحمت الله و برکاته
حوزه علمیه قم
حسین نوری همدانی
١٦ذی الحجه ١٤٣٨
∎