بارها اعلام شده است که بیش از نیمی از کارتن‌خواب‌های تهران شهرستانی هستند و تهران به تنهایی این تعداد کارتن‌خواب ندارد. برخی از آنها در پی کاری به تهران آمده‌اند و گرفتار بیکاری و بی‌جایی و اعتیاد شده‌اند و برخی‌هایشان هم به‌خاطر کوچک بودن شهرستان‌ها و برای اینکه از دید آشنایان دور باشند، تهران را برای اعتیاد انتخاب کرده‌اند. حالا سازمان بهزیستی می‌گوید این معتادان باید به شهرستان‌هایشان برگردند. بهزیستی طرحی دارد که براساس آن، معتادان پس از جمع‌آوری از سطح شهر، مورد بررسی قرار می‌گیرند و اگر تهرانی نباشند، باید به محل سابق زندگیشان در شهرستان برگردند. ابوالفضل رضوی، معاون توسعه روستایی و مناطق محروم ریاست‌جمهوری گفته است: «60 درصد کارتن‌خواب‌های تهران روستایی هستند؛ این در حالی است که روستاها دارای ثروت فیزیکی و مالی فراوانی هستند که امروزه به علت بی‌برنامه‌ بودن تعطیل یا معطل مانده‌اند.»

 اسکان، مددکاری و درمان
سعید صفاتیان، مدیرکل سابق پیشگیری ستاد مبارزه با مواد مخدر و کارشناس اعتیاد، در گفت‌وگو با «فرهیختگان» در مورد شهرستانی بودن بیشتر کارتن‌خواب‌های تهران و برنامه‌هایی برای انتقال آنها به شهر یا روستای خودشان می‌گوید: «بحث حضور کارتن‌خواب‌ها در تهران صحبت امروز و دیروز نیست؛ همیشه درصدی از کارتن‌خواب‌ها شهرستانی هستند؛ زیرا این افراد به دلیل اینکه در شهر خودشان نمی‌توانند زندگی کنند به تهران می‌آیند.» صفاتیان در مورد آمار 60 درصد کارتن‌خواب‌های شهرستانی می‌گوید: «آمار در مورد کارتن‌خواب‌ها، تعدادشان و  اینکه از چه شهری هستند، درست نیست؛ اینها همه آمار نسبی است؛ زیرا وقتی سامانه‌ای برای ثبت و ساماندهی این افراد وجود ندارد، چگونه آماری از آنها اعلام می‌شود.» او با بیان اینکه هر آماری که اعلام می‌شود، تا 20 درصد متغیر است، تاکید می‌کند: «در اینکه تعداد زیادی از کارتن‌خواب‌های تهران شهرستانی هستند، شکی نیست. زیرا تهران آنقدر بزرگ است که این افراد به‌راحتی می‌توانند در آن زندگی کنند؛ اما معتقدم هر آماری که در مورد کارتن‌خواب‌ها اعلام می‌شود، دقیق و اصولی نیست.»

 معتادان به تهران برمی‌گردند
صفاتیان با اشاره به این عقیده که برگرداندن کارتن‌خواب‌های شهرستانی به شهرشان کار درستی نیست، می‌افزاید: «اینکه بیاییم تک‌تک کارتن‌خواب‌ها را بررسی کنیم که برای چه شهری هستند و آنها را بدون آماده‌سازی مکانی برای نگهداری‌شان به شهرشان برگردانیم، نمی‌تواند راه‌حل مناسبی باشد. زیرا همین افراد چند روز دیگر به تهران بازمی‌گردند.»
او بر این باور است که باید قبل از اینکه به فکر درمان معتادان باشیم، فکری به حال اسکان و مددکاری این افراد کنیم؛ بعد به سراغ درمانشان برویم. اینکه معتادان را جمع‌آوری می‌کنند و یک‌راست می‌روند سراغ درمانشان کار درستی نیست.» صفاتیان تاکید می‌کند: «باید با شهرهای مختلف هماهنگ شود که برای معتادانشان که در تهران هستند، محلی را برای اسکان فراهم کنند. قبل از آن باید این افراد در تهران در یک دوره درمانی ترک اعتیاد کنند. در این صورت ممکن است تمایل به بازگشتن به شهرستان‌شان را داشته باشند، به هر حال بسیاری از این افراد در شهرستان‌هایشان خانواده‌هایی دارند.»
او معتقد است برای حل معضل کارتن‌خواب‌های تهران اینکه هرکس برای خودش آمار و راه‌حلی را ارائه می‌کند، نمی‌تواند به مشکل کارتن‌خواب‌های تهران کمک کند. همه سازمان‌های مسئول باید در این کار مشارکت داشته باشند.» صفاتیان تاکید می‌کند: «ایجاد اشتغال یا سرگرمی‌های مختلف برای ترک معتادان کارتن‌خوابی که زمان درمان را می‌گذرانند بهترین راه‌حل است. فردی که از شهرستان به تهران می‌آید، به دلیل بی‌کاری، فقر و... راهی تهران می‌شود واگر حرفه‌ای آموخته باشد و سرمایه‌ای داشته باشد، حتما در شهر خود زندگی می‌کند و به سمت مصرف مواد هم نمی‌رود.» اگرچه شاید خیلی‌ها بر این باور باشند، بازگرداندن کارتن‌خواب‌های شهرستانی به شهرهایشان می‌تواند باری از دوش معضل کارتن‌خوابی تهران بردارد، مدیر مرکز گذری کاهش آسیب خانه خورشید این کار را پخش کردن معضل در شهرهای دیگر می‌داند. لیلا ارشد، مدیر مرکز گذری کاهش آسیب خانه خورشید در گفت‌وگو با «فرهیختگان» می‌گوید: «با انتقال کارتن‌خواب‌ها به شهرستان، در واقع صورت مساله را در تهران پاک کرده‌ایم. معضل کارتن‌خوابی ریشه‌ای‌تر از این حرف‌هاست که با بازگرداندن تعدادی از کارتن‌خواب‌ها حل شود.» او بر این باور است که تهران مکانی شده که کارتن‌خواب‌ها به دلیل وسعت و پایتخت بودنش به سمت آن می‌آیند. در بازگرداندن این افراد به شهرستان، باید آبروی خانواده به‌ویژه در شهرهای کوچک را هم در نظر گرفت. باید برای کارتن‌خواب‌های تهران راه‌حل اصولی و آینده دار داشته باشیم، نه اینکه سطحی و مقطعی با آنها برخوردهایی کنیم که صرفا هدر رفتن بودجه باشد.