قانون- مسعود نصرآبادي- فيلم مستند محيطبان و پلنگ در دو نوبت در جشنواره حقيقت در سينماي چارسو به نمايش عمومي گذاشته شد. اين فيلم در حوزه محيط زيست توانست برخلاف تصورها به جشنواره جكسون هول آمريكا راه يابد و با خلق يك شگفتي به عنوان برترين فيلم بالاتر از رقباي نامدارش جاي بگيرد. در حاشيه اكران عمومي مستند محيطبان و پلنگ گفتوگويي با نيما عسگري، يكي از كارگردانان آن داشتيم كه در ادامه مشروح آن را مي خوانيد.
مختصري درباره مستند محيطبان و پلنگ توضيح دهيد؟
مستند محيطبان و پلنگ به كارگرداني مشترك بنده و فتحا...اميري ساخته شد. فيلم درباره محيطباني است كه ميخواهد اثبات كند در منطقه حفاظت شدهاش پلنگ همچنان وجود دارد. در منطقه حفاظت شده چوپانان بيش از 40 سال هيچ پلنگي رويت نشدهبود. پناهگاه حيات وحش عباسآباد و حتي در كل استان اصفهان براي سالها هيچ عكسي از پلنگ گرفته نشدهاست. شواهدي وجود داشت كه حضور پلنگ در منطقه را محتمل ميكرد. بنده هشت سال در آن منطقه كار كردهبودم و فيلم مستندي به نام حيات در بيابان را نيز ساخته بودم. آن مستند نيز كار مشتركي بين بنده و آقاي فتحا...اميري بود با اين تفاوت كه ايشان كارگردان و من تصويربردار بودم. در آن مستند از تمامي گونههاي جانوري منطقه بهجز پلنگ تصويربرداري كرديم و تصور نيز نميكرديم كه پلنگي در منطقه وجود داشتهباشد. آن مستند در سال 90 به پايان رسيد.
با چه هدفي اين فيلم را ساختيد؟
قصد بنده و آقاي اميري اين بود كه از اين محيطبان فيلمي پرتره بسازيم. محيطبان منطقه چوپانان به سختكوشي و فعال بودن شناخته شدهاست. مرد باهوش و حرفهاي است و مسئوليت حفاظت از منطقه بزرگي را برعهده دارد. جالب است بدانيد دست و بال شكارچيان منطقه به دليل وجود اين مرد بسته شدهبود. مردي كه بارها به درخواست رشوه شكارچيان نه گفته و همچنين بارها آنها را دادگاهي كردهبود. بههر حال ايشان از لحاظ شخصيتي كسي بود كه ارزش فيلمسازي را داشت. بنده فيلمبرداري از ايشان را آغاز كردم.
به چه علت يك فيلم پرتره در نهايت به اين موضوع ختم شد؟
در همان برهه پلنگ به سگ هاي گله يك چوپان حمله كرده و تعدادي از آنها را كشتهبود. پس از اين اتفاق تماسي با محيطباني منطقه گرفتهشد. در همان ابتدا نيز بسياري وجود پلنگ را قبول نداشتند و كشتهشدن سگ هاي گله را به عامل ديگري نسبت مي دادند. تا اينكه كم كم شواهدي ديگر نيز از جمله سرگين و ردپاي پلنگ ديدهشد. ايشان با توجه به شرايط عزمش براي اثبات وجود پلنگ جزم شد. محيطبان مدنظر ما عكاس توانمندي است و در طول ساليان خدمتش از وحوش منطقه به استثناي پلنگ تصويربرداري كردهبود. روند فيلم به سمت اثبات وجود پلنگ پيش رفت. در ساخت فيلم دست به ريسك بزرگي زديم.
چرا صحبت از ريسك مي كنيد؟
چرا كه تمام داستان بايد به تصويربرداري از پلنگ ختم ميشد و اگر اين اتفاق رخ نميداد ناكامي پيش مي آمد. دوربين تلهاي به كار گرفتيم و پلان آخر نيز توسط شخص آقاي اميري كار گذاشته شد. نتيجه گرفتن كار تا حد زيادي به لطف خدا به ثمر نشست.
مدت زمان مستند چند دقيقه است؟
52 دقيقه.
تصويربرداري چه مدتي زمان برد؟
بنده هشت سال در آن منطقه زمان گذاشتم. قرار براين بود كه فيلم ديگري نيز ساختهشود. به طور تقريبي و بهطور مشخص براي اين مستند دو سال زمان گذاشتيم. فيلمبرداري از محيطبان با هدف ساخت فيلم پرتره آغاز ولي در نهايت به اينجا ختم شد.
بهطور كلي در فضاي فعلي، ساخت مستند مقرون به صرفه است؟
شرايط براي مستندمانند فيلم داستاني نيست. بيشتر علاقه و عشق تعيين كننده است. در خصوص محيط زيست نيز اين شروط پررنگتر است. براي ايران كه كشوري در حال توسعه محسوب ميَشود درگيريها و چالش ها بيشتر در خصوص مسائل ديگر از جمله اقتصاد متمركز شدهاست. به همين جهت به محيطزيست آنگونه كه نياز است اهميت داده نميشود. برخي كارشناسان، مديران و محيطبان دلسوز كار را پيش بردهاند. در حوزه محيط زيست بهنسبت ساير بخشهاي مستندسازي، ارزش كمتري قایل ميشوند. بنده و آقاي اميري نيز بنا بر علاقه در اين فضا قدم گذاشتهايم.
تخصص شما در چه زمينهاي بوده است؟
آقاي اميري در رشته تهيهكنندگي سينما و بنده نيز در رشته محيط زيست تحصيل كردهام. در حوزه مستند نيز تخصصي در حوزه محيط زيست كار كردهايم و تنها هدفمان حفاظت از محيط زيست است.
درباره جشنواره حقيقت توضيح مختصري ميدهيد؟
فيلم هاي خوبي اكران شدهاست. مستند ساز هاي خوبي در كشور داريم. با توجه به كارهايي كه ديده ميشود ميتوانيم مدعي باشيم كه مستندسازي در ايران رو به جهش خواهدبود. در برخي از اكران ها با كمبود ظرفيت سالن و صف هاي طولاني مواجه ميشويم. ولي در كل فضاي خوبي براي نمايش مستندها فراهم شدهاست.
در جشنواره جسكون هول كه مستند شما برگزيدهشد، فضا به چه شكل بود؟
جشنواره جكسون هول در ايالت وايومينگ آمريكا برگزار مي شود. اين جشنواره يكي از معتبرترين جشنواره ها در حوزه حيات وحش دنيا ست. باور ما بر اين نبود كه فيلم به جشنواره راه پيدا كند. فيلم مستند محيطبان و پلنگ به هر شكلي كه بود پذيرفتهشد. رقبايي همچون ديسكاوري و نشنال ژئوگرافي در اين مسابقه حضور داشتند كه با بودجه هاي كلاني كه دارند غولهاي مستندسازي در حوزه حيات وحش محسوب ميشوند. پذيرفته شدن در جشنواره براي ما توفيقي بود. پس از آن مستند به سه فيلم برتر بخش انسان و طبيعت راه يافت و درنهایت نيز بهعنوان بهترين فيلم بخش انسان و طبيعت پذيرفتهشد. باعث خوشحالي ما هست كه اين فيلم براي اولين بار از كشور عزيزمان ايران به اين مرحله راه يافته است.
تصور داشتيد كه فيلم به عنوان برترين مستند انتخاب شود؟
خير، چنين تصوري نداشتم. برگزيده شدن فيلم براي ما تعجب بسياري به دنبال داشت.
درباره مستند« در گرداب انقراض» توضيح مختصري ميدهيد؟
مساله خطر انقراض يوزپلنگ آسيايي رد این مستند مورد بررسي قرار گرفتهاست.
اين راه را ادامه مي دهيد؟
بدون شك كار حفاظتي ما درباره مسائل محيط زيستي و گونههاي در خطر انقراض ادامه پيدا خواهد كرد.
نظر شما