به گزارش سرویس صنفی و آموزشی «خبرنامه دانشجویان ایران»؛ در این طرح امکان جذب مستقیم دانشجویان برتر و استعداد درخشان از مقطع کارشناسی ارشد به دکترا فراهم شده است. همانطور که از نام این طرح مشخص است در طرح دکتری استاد محور، نظر و انتخاب استاد راهنما معیار و محور قرار می گیرد.

به این صورت که با اعلام دانشگاه های سراسر کشور، استاد میزبان تعداد درخواست پذیرش دانشجو، موضوع رساله‌ های پیشنهادی (مصوب در شورای پژوهش و فناوری دانشگاه) و رشته‌ های مورد نظر بر اساس دفترچه ثبت نام دکتری سازمان سنجش را به معاونت آموزشی و تحصیلات تکمیلی دانشگاه اعلام و دانشگاه شرایط پذیرش دانشجویان برتر را از این طریق فراهم می کند. اما فایده این طرح برای دانشجویان برتر چیست؟ دانشجویان استعداد درخشان برای انتخاب استاد راهنمای پایان نامه و رساله دکتری خود از اولویت حق انتخاب برخوردار می‌ شوند و می توانند پیش از ورود به این مقطع، استاد راهنمای مورد نظر خود را انتخاب و در صورت تایید استاد میزبان، دانشگاه و سازمان سنجش، از ابتدا مسیر پایان نامه خود را مشخص نمایند.

شرایط جذب دکتری استاد محور

به منظور جلوگیری از برخورد سلیقه‌ ای در طرح استاد محوری استعدادهای درخشان، در نظر گرفته شده است.لازم به ذکر است جزئیات ثبت نام دکتری استاد محور هنوز به صورت دقیق منتشر نشده است و این طرح ممکن است به دو شیوه با آزمون و با سهمیه استعدادهای درخشان اجرایی شود. آن چیزی که در آیین نامه دکتری استاد محور ارائه شده است، خبر از دو شرط مهم و اصلی برای ثبت نام دکتری استاد محور می دهد.

دانشجویان نباید هیچ گونه نسبت سببی و نسبی با عضو هیات علمی داشته باشند اولین شرط ثبت نام در طرح دکتری استاد محور۱۴۰۲ است. مصادیق رابطه سببی و نسبی مدنظر پس از تصویب در کمیته کارشناسی مسائل استعدادهای درخشان توسط معاونت آموزشی وزارت علوم تحقیقات و فناوری به دانشگاه‌ های سراسر کشور اعلام می‌شود.

درنتیجه اگر داوطلب و استاد میزبان، نسبت خویشاوندی با یکدیگر داشته باشند، استاد میزبان حق جذب دانشجو را نخواهد داشت و در صورت احراز خلاف این شرط، با استاد برخورد خواهد شد. یعنی استاد میزبان از جذب دانشجو استعداد درخشان استاد محور در همه دوره‌ های تحصیلی و برای همیشه محروم می گردد!

طراحی موضوع پایان نامه مبتنی بر نیازمندی های کشور شرط دوم طرح دکتری استاد محور است. یعنی طرح رساله دکتری باید در سامانه ایده و نیازها (نان) ثبت شده باشد. در غیر اینصورت اگر استاد دانشگاه نیاز را شناسایی کرده باشد و این نیاز و راه حل رفع آن به تصویب شورای پژوهشی دانشگاه رسیده باشد، قابلیت ثبت در سامانه نان را خواهد داشت و هر چه سریع تر برای ثبت آن باید به سامانه nan.ac مراجعه کرد.

در دکتری استادمحور با آزمون نیز احتمالا دانشجویان باید نسبت به ثبت نام دکتری 1403 اقدام کرده و در صورت مجاز به انتخاب رشته بودن در زمان اعلام نتایج دکتری، کد رشته های استاد محور را انتخاب نمایند. توجه داشته باشید که سهمیه دکتری استاد محور مازاد ظرفیت اصلی کنکور دکتری است و جزو سهمیه کنکور دکتری به حساب نمی‌ آید.

تعداد جذب دانشجو در طرح دکترا استاد محور

تعداد دانشجو در طرح دکترا استاد محوری بستگی به رتبه علمی استاد دارد. بدین صورت مطابق با ماده 4 آیین نامه پذیرش دانشجوی دوره دکتری به شیوه استاد محور، در هر سال تحصیلی هر استاد میزبان با مرتبه استاد تمامی حداکثر ۲ دانشجو و هر استاد میزبان با مرتبه دانشیاری ۱ دانشجو و هر استاد میزبان واجد شرایط با مرتبه استادیاری (اعضاء هیات علمی با مرتبه استادیاری که در دوسال منتهی به اعلام فراخوان پذیرش بدون آزمون استعدادهای درخشان در فهرست دو درصد دانشمندان برتر جهان اعلامی توسط مؤسسه استنادی علوم و پایش علم و فناوری (ISC) قرار گرفته باشد) ۱ دانشجو به شیوه استاد محور، مطابق ضوابط این آیین نامه می‌توانند پذیرش نمایند.

مطابق با ماده ۴ آیین نامه دکتری استادمحوری، مجموع ظرفیت پذیرش دانشجوی دکتری استاد محور، مازاد بر ظرفیت‌ های پذیرش با آزمون (کنکور دکتری) و بدون آزمون (دکتری استعداد درخشان)، برای هر استاد میزبان، برابر با تعداد مجاز جذب دانشجوی دکتری برای عضو هیات علمی مطابق ضوابط دانشگاه (ظرفیت مجاز راهنمایی پایان نامه دانشجوی دکتری) است.

دقت کنید که راهنمایی رساله دانشجویان دکتری دانشجوی جذب شده از روش استاد محور برای استاد میزبان مازاد بر ظرفیت مجاز راهنمایی پایان نامه و رساله دانشجوی دکتری در آن دانشگاه است و این دو با هم تداخلی نخواهند داشت. میزان حق التدریس و حق التحقیق استاد میزبان برای راهنمایی رساله دانشجویان استعداد درخشان پذیرش شده به شیوه استاد محور مازاد بر سقف پیش‌بینی شده در دانشگاه و براساس مصوبه هیات امنای دانشگاه خواهد بود.

مراحل پذیرش دکتری استاد محور

فرایند پذیرش دانشجویان توسط اساتید میزبان تمامی دانشگاه های سراسر کشور به شرح زیر است:

در اولین مرحله، استاد میزبان موضوع رساله پیشنهادی خود را از میان موضوعات ثبت شده در سامانه نظام ایده‌ها و نیازها (نان) انتخاب و به تایید شورای پژوهش و فناوری دانشگاه خود می‌ رساند.
در مرحله دوم استاد میزبان تعداد درخواست پذیرش دانشجو موضوع رساله‌های پیشنهادی (مصوب در شورای پژوهش و فناوری دانشگاه) و رشته‌ های مورد نظر بر اساس دفترچه ثبت نام دکتری سازمان سنجش را به معاونت آموزشی و تحصیلات تکمیلی دانشگاه اعلام خواهد نمود.
در مرحله سوم، معاونت آموزشی و تحصیلات تکمیلی دانشگاه متقاضی، نتیجه بررسی موضوع پایان نامه، ظرفیت رشته‌ ها و نیمسال تحصیلی مجاز پذیرش دانشجو استعداد درخشان را به استاد میزبان اعلام خواهد کرد.
سپس در مرحله چهارم و در راستای آگاهی رسانی به دانشجویان متقاضی پذیرش استعداد درخشان استاد محور و شرکت در طرح دکتری استاد محوری، معاونت آموزشی و تحصیلات تکمیلی دانشگاه، رشته‌های مورد نظر موضوع رساله‌های مورد تایید را به همراه تعداد دانشجویان قابل پذیرش در هر کد رشته محل و مشخصات استاد میزبان، از طریق روش های اطلاع رسانی دانشگاه (سایت، پوستر، نامه به دانشکده ها و …) به اطلاع دانشجویان می رساند.

مراحل جذب دکتری استاد محور

مرحله پنجم پذیرش دکتری استاد محور به این صورت است که متقاضیان حائز شرایط استعداد درخشان می بایست نسبت به ارائه مدارک خود به معاونت آموزشی و تحصیلات تکمیلی دانشگاه اقدام نمایند. لازم به ذکر است نحوه دریافت مدارک و تنظیم فرم‌ های موردنیاز طبق مصوبه معاونت آموزشی و تحصیلات تکمیلی دانشگاه انجام می‌شود؛
در مرحله ششم، معاونت آموزشی و تحصیلات تکمیلی دانشگاه مدارک ارسالی متقاضیان دکتری استاد محور را برای بررسی و اعلام نتیجه در زمان مقرر به استاد میزبان ارائه می‌ کند.
مرحله هفتم مرحله اعلام نتیجه به دانشگاه است و طی آن نتیجه بررسی مدارک متقاضیان توسط استاد میزبان به معاونت آموزشی و تحصیلات تکمیلی دانشگاه به طور رسمی اعلام خواهد شد.

در مرحله آخر هم معاونت آموزشی و تحصیلات تکمیلی دانشگاه مطابق ضوابط تعیین شده، مدارک و شرایط دانشجویان قابل پذیرش اعلامی از طرف استاد میزبان را بررسی و اسامی تایید شده را به سازمان سنجش ارسال می کند تا سازمان سنجش صلاحیت عمومی و نهایی شدن پذیرش دانشجویان انتخاب شده را تایید نماید.
دقت کنید که پذیرش دانشجویان دکتری استاد محور در دوره‌های روزانه به صورت رایگان و در سایر دوره‌ ها (شبانه، آزاد، غیرانتفاعی، پیام نور و …) به صورت شهریه پرداز و بر اساس مصوبه هیات امنای دانشگاه مورد پذیرش انجام می‌شود.

فرآیند پذیرش دکتری استاد محور

مطابق با آیین نامه پذیرش دکتری استاد محور، دانشگاه موظف است برای پذیرش مهرماه سال تحصیلی آینده خود اسامی اساتید میزبان و شرایط پذیرش موضوع بند ۵-۴ ماده ۵ را تا نیمه اسفند ماه سال تحصیلی جاری اطلاع‌ رسانی کند.

در صورت پذیرش با آزمون در نیمسال دوم تحصیلی (به استناد کد رشته محل مندرج در دفترچه آزمون) دانشگاه موظف است تا نیمه اول آبان ماه همان سال تحصیلی اسامی اساتید میزبان و شرایط پذیرش موضوع بند ۵-۴ ماده ۵ را اطلاع رسانی کند.

اعلام نتایج دکتری استاد محور

اعلام نتایج دکتری استاد محور توسط دانشگاه ها با تاییدیه نهایی سازمان سنجش انجام خواهد شد.

تبصره ۲: در حالتی که استاد میزبان به هر دلیلی پس از معرفی دانشجو از سوی دانشگاه به سازمان سنجش و پیش از اعلام نتایج نهایی امکان پذیرش دانشجو را از دست دهد شورای تحصیلات تکمیلی دانشگاه اختیار دارد یک عضو هیات علمی دانشگاه (حائز شرایط استاد میزبان) را با رضایت دانشجو جایگزین کند و موارد را به سازمان سنجش گزارش دهد. در صورت‌ عدم جایگزینی استاد میزبان جدید پذیرش دانشجو منتفی است و دانشگاه موظف است مراتب‌ عدم پذیرش دانشجو را پیش از اعلام نتیجه نهایی پذیرش به سازمان سنجش اعلام کند.

گزارش از عرفان عباسی