خبرگزاری مهر - گروه دین و اندیشه- زینب حسینی روش: ایام ماه صفر چه در روزهای ابتدایی آن، چه اواسط و چه اواخر ماه صفر یادآور روزهای تلخی در تاریخ اسلام است. یکی از نقاط مهم در این مناسبت‌های تاریخی، جایگاه و نقش بانوان خاندان عصمت و طهارت است.

بر همین اساس برای بررسی نقش زنان علوی در زنده نگاه داشتن واقعه عاشورا با معصومه ظهیری استاد حوزه علمیه خواهران به گفت‌وگو پرداختیم که حاصل آن تقدیم می‌شود:

معصومه ظهیری استاد حوزه علمیه خواهران در گفت‌وگو با خبرنگار مهر، درباره نقش زنان علوی در زنده نگاه داشتن جریان کربلا گفت: نهضت عاشورا یک واقعه چند بعدی بود که از جنبه‌های مختلف قابل بررسی است، تحلیل علل واقعه کربلا از جمله بسترها و زمینه‌های قبل از وقوع واقعه می‌توان به مساله دعوت، آشکار شدن چهره حکومت بنی‌امیه در شکستن عهد و پیمان، حرکت امام حسین (ع) از مدینه به سوی مکه و ترک مکه و حج به سوی کوفه که بسیار مهم است اشاره کرد.

وی با اشاره به اینکه یکی از جنبه‌های بسیار مهم در بررسی جریان کربلا مربوط به نقش آفرینان حاضر در این واقعه بود اظهار داشت: این نقش آفرینان از اقوام مختلف، رنگین پوستان، جنسیت و از سنین مختلف بوده است یکی از این گروه‌ها زنان بودند.

ظهیری با بیان اینکه نقش زنان علوی و شیعیانی که دعوت امام حسین (ع) را اجابت کردند و در کنار حضرت ماندند چند دسته هستند، نخست بنات هاشم یعنی زنان درجه یک بنی هاشم مانند حضرت زینب کبری (س)، حضرت سکینه، حضرت رباب و… بودند که همراه امام حسین (ع) به سوی کربلا حرکت کردند؛ در همین گروه نخست وقتی امام حسین (ع) بعضی از مردان را دعوت به همراهی کردند آنان به دلایل مختلف نپذیرفتند اما شیر زنانی در همین گروه بودند که داوطلبانه با فرزندان خویش آمدند و حضرت را یاری کردند.

این استاد حوزه علمیه خواهران به گروه دوم اشاره کرد و گفت: آنان افرادی هستند که در بین راه به حضرت پیوستند آنان از جمله افرادی بودند که بعضاً پسرانشان به دست ابن زیاد زندانی و یا کشته شده بودند بر همین اساس وقتی متوجه شدند امام در مسیر کربلا هستند به حضرت ملحق شدند و ایشان را همراهی کردند و تا پایان نیز در کربلا مانند.

وی درباره گروه سوم که مشوقین هستند گفت: از جمله افرادی که در گروه مشوقین قرار می‌گیرد همسر زهیر بن قین که خودش در کربلا حضور نداشت اما مشوق پیوستن ایشان به امام حسین (ع) بود، است یا حتی مادرانی که فرزندان خویش را برای یاری حضرت به میدان رفتن ترغیب کردند. برخی از آنان که در کربلا حضور داشتند همواره به یاران امام حسین (ع) و فرزندان و همسران خویش روحیه می‌دانند و آنان را به نبرد با دشمن تشویق می‌کردند.

ظهیری ادامه داد: بنابراین با شکل گیری حلقه اولیه قیام محقق شد و یزید یک جنگ تحمیلی را بر حضرت تحمیل کرد. لازم به یادآوری است که امام حسین (ع) به قصد جنگ در این مسیر گام بر نداشت بلکه بر اساس اقدامات و جریان انحرافی که بنی‌امیه و به رقم معاهده‌ای که معاویه نباید جانشین معرفی می‌کرد امام متحمل این جنگ تحمیلی شدند.

این استاد حوزه علمیه خواهران با بیان اینکه در تاریخ نقلی وجود ندارد که زنان علویه و همراهان ایشان قبل از واقعه کربلا را ترک کرده باشند عنوان کرد: یکی از اصول و ویژگی این زنان در همراهی و ماندن در پیمان، استقامت و روحیه مقاومت است برای مثال ما داریم زنانی که فرزندان خویش را در کربلا تجهیز می‌کنند تا به سوی میدان نبرد بروند و از امام حسین (ع) دفاع کند یا زینب کبری (س) در شهادت فرزندانشان عقب عقب می‌روند تا بتوانند احساسات و عواطف خویش را کنترل کنند تا مبادا یک غم و شکسته شدن در چهره ایشان معلوم شود و امام حسین (ع) متأثر شوند. این روحیه استقامت و مقاومت و شجاعت و وفاداری به امامت و ولایت در زنان علوی آن زمان بسیار مهم و قابل توجه است.

وی افزود: در روز عاشورا خیام آرام بود و در همین آرامی امام حسین (ع) و یاران با وفایشان به نبرد مشغول بودند همه این آرامش مدیون مدیریت حضرت زینب کبری و زنان علوی بود. در جریان کربلا دو مساله دنبال می‌شد نخست به زانو در آوردن کسانی است که بعد از شهادت شهدای کربلا اسیر می‌شوند تا پیام رسان این واقعه نشوند و دیگر ایجاد ترس و رعب و وحشت در میان اسرا است تا تاریخ به راحتی منحرف و واقعیت تحریف شود اما هیچکدام از این اهداف به رقم قدرتمندی و ظاهر پیروز جریان بنی‌امیه محقق نشد.

ظهیری با اشاره به اینکه در هیچ کجای تاریخ نقل نشده که این شیر زنان قدرتمند جزع و فزع کرده باشند گفت: آنان هرگز تسلیم نشد. زینب کبری (س) می‌گوید شما رگ‌های قلب ما را بریدید؛ آنان داغدار بودند اما در بین آنان همبستگی، همراهی، حرف شنوی، راست قامتی و… موج می‌زد خطبه حضرت زینب (س) آنچنان کاخ ابن زیاد را در کوفه به لرزه درآورد که واقعیت واقعه عاشورا که قرار بود به انحراف کشیده شود و در میان مردم به عنوان فتح و پیروزی معرفی شود کاملاً برعکس شد؛ بنابراین اولین کاری که بعد از واقعه کربلا اهل بیت (ع) انجام دادند مساله ماندن و ثبات قدم و فهم واقعه و برگرداندن نتیجه پیروزی و سرمستی به شکست بود.

این استاد حوزه علمیه خواهران ادامه داد: اسرای کربلا در مسیر حرکت به قدری شیوا، زیبا و خوب برخورد می‌کردند که در بسیاری از منزل گاه‌ها کسانی که آنان را می‌دیدند و جریان را می‌شنیدند منقلب می‌شدند. اوج قصه هم مساله شام بود نقش زنان علوی در این پیام رسانی و استقامت شاید مهمترین بعد از ابعاد کربلا باشد به همین دلیل است وقتی می‌خواهند حضرت زینب را توصیف کنند همواره ایشان را مدیری قدرتمند، توانمند، با صلابت و… معرفی می‌کنند.

وی با بیان اینکه در واقعه کربلا نکته مهم عدم تحریف است خاطرنشان کرد: مقاومت در برابر تحریف و تضعیف واقعه یکی دیگر از اقدامات زنان علوی بود. بعد از واقعه کربلا دشمنان اقدام به تحریف واقعیت کردند و گفتند که این اسرا از خوارج هستند و امام حسین (ع) خروج کرده است. آنان جریان را به گونه‌ای تعریف می‌کردند که به نفع غاصبان خلافت وقت باشد اما خطبه زینب کبری (س) و شعر خوانی حضرت سکینه و مدل پناه بردن بچه‌ها به دامن حضرت زینب (س) واقعیت را نشان داد و مانع انحراف شد و همین‌ها باعث شد تاریخ کربلا ماندگار شود و امروز ما مدیون زنان فداکار حاضر در کربلا هستیم.