یک عضو شورای عالی انقلاب فرهنگی گفت: حرکت مردمی و فکری که به واسطه بیداری اسلامی شکل گرفت روند تحولات اجتماعی را در جهان اسلام دچار تحول عمیق کرد.

به گزارش جماران، آیت‌الله محسن قمی در دیدار برخی مدیران سایت‌های خبری و دانشجویان ارشد علوم سیاسی با تاکید بر این‌که تمام سخنانش برگرفته از نگاه فردی و شخصی وی است و مواضعش هیچ ارتباطی با جایگاه حقوقی‌اش ندارد، پس از شنیدن نظرات و تحلیل‌های حاضران از مسائل روز داخلی و بین المللی به وضعیت اسلام در آغاز بیداری اسلامی اشاره کرد و گفت: بیش از هر چیز باید به این نکته توجه داشت که بیداری اسلامی رویدادی در جهان اسلام نیست که از 4 یا 5 سال قبل آغاز شده باشد؛ سرآغاز بیداری اسلامی حداقل در دوره جدیداش 150 سال پیشینه دارد. بی تردید در این فرآیند زمانی علماء و متفکران بزرگی نقش داشتند. شاید بتوان ادعا کرد که در طول دوره اخیر حضرت امام(ره) از تاثیر گذارترین این متفکران بوده اند که شتاب بسیار زیادی به آن بخشیده‌اند.

وی در ادامه به حرکت‌های اخیر در طول چهار سال اخیر در جهان عرب اشاره کرد و گفت: در طول چند سال اخیر وقتی حرکت‌های انقلابی در جهان عرب شروع شد برخی بر این باور بودند که این حرکت‌ها از نوع انسانی بوده است نه اسلامی؛ بنابراین از این حرکت‌ها با نام بهار عربی یاد می‌کردند. اما از همان آغاز مشخص بود که تحلیل‌ها در خصوص رویدادهای خاورمیانه و جهان عرب یکسان نیست. چنانکه برخی از این تحلیل گران بر بیداری اسلامی تاکید داشتند و معتقد بودند این حرکت ها در دنیای اسلام بر پایه ایدئولوژی اسلامی می‌باشد و محور آن نیز امت واحده اسلامی است. بر این اساس هدف را هم بازسازی تمدن اسلامی، مقابله با نظام سلطه جهانی و سبک زندگی بر اساس آموزه‌های قرآنی می‌دانستند.

وی در ادامه یادآور شد: از سوی دیگر تحلیل گرانی دیگری هم هستند که بر استفاده از نام بهار عربی تاکید دارند. آن‌هایی که بر نام بهار عربی تاکید داشتند مسئله شان قبل از هر چیزی افتادن در دامان تمدن غربی بود نه مبارزه با این تمدن. تاکید کسانی که برانتخاب نام بهار عربی اصرار داشتند بر ناسیونالیسم عربی در خاورمیانه بود که این موضوع مبنای اختلاف در جهان اسلام است نه وحدت. در نتیجه ما نباید در تحلیل اولیه خود از انقلاب های عربی دچار اشتباه شویم و بگوییم بهار عربی یا بیداری اسلامی صرفا یک اسم گذاری ساده است و این دو هویت با هم تفاوتی ندارند.

این عضو شورای عالی انقلاب فرهنگی در پاسخ به این سوال که بیداری اسلامی در حال حاضر با توفیقی همراه بوده است یا خیر؟ گفت: ما در درجه اول باید مشخص کنیم که بیداری اسلامی را چگونه تعریف می‌کنیم؛ آیا بیداری اسلامی را یک حرکت سیاسی برای گرفتن قدرت به تصویر می‌کشیم؟ با این تعریف اگر جریان بیداری اسلامی قدرت را در دست نگرفت پس باید گفته شود شکست خورده است. اما اگر بیداری اسلامی را یک حرکت فکری، فرهنگی و اجتماعی در طول 150 سال اخیر بدانیم می توانیم بگوییم بیداری اسلامی در این سال ها مورد شتاب قرار گرفته است. هر چند این تحولات در برخی از کشورها منتهی به کسب قدرت سیاسی نشده است، اما حرکت مردمی و فکری که به واسطه بیداری اسلامی شکل گرفت روند تحولات اجتماعی را در جهان اسلام دچار تحول عمیق کرد.

وی در ادامه یادآور شد: به طور مثال بحرین یکی از نمونه‌های این تحولات اجتماعی است. مردم بحرین حدود چهار است که در سخت ترین شرایط با حکومتی مبارزه می‌کنند که قدیمی‌ترین نخست وزیر تاریخ دنیا هنوز دولت این کشور را اداره می کند. حدود چهل سال است که این شخص در مسند قدرت است، اخیرا هم استعفا داد اما خلیفه این کشور دوباره وی را بر سر کار برگرداند. بی‌تردید تحول فکری جوانان بحرین موجب شد که برقراری دولتی مبتنی بر دموکراسی و آرای مردم دغدغه آن‌ها شود یا حداقل حاکمانی در مسند قدرت باشند که صدای اکثریت مردم بحرین را بشنود هر چند امروز جوانان بحرین به شدت سرکوب می شوند اما هیچ ناظر بی طرفی نمی تواند منکر تحولات گسترده در بحرین شود. در واقع بحرین از یک جامعه‌ای بی‌تفاوت که جوانان‌اش به دنبال تفکرات و رویکردهای لیبرال بودند فاصله گرفته و اکنون همان جوانان کسانی هستند که در این کشور پرچم مبارزه با آمریکا را بر دوش گرفتند. بی‌تردید باید گفت امروز مردم بحرین در نزد جهانیان عزت دارند.

وی یادآور شد: یمن کشوری است که به لحاظ منابع نفتی غنی می‌باشد؛ باب المندب در کنار تنگه هرمز و کانال سوء نقطه سوق الجیشی تجارت در دنیای امروز است. که درصد زیادی از انرژی(نفت) و کشتی های بزرگ تجاری دنیا از این تنگه عبور می کنند به معنای بهتر رگ حیاتی تجارت در دنیا از این منطقه می گذرد . اما مردم این کشور در فقر و مشکلات بسیار زیاد معیشتی زندگی می کنند. تحول فکری و اجتماعی در یمن موجب شد مردم در صحنه حضور پیدا کنند. هر چند امروز عربستان، اسرائیل و دیگر هم پیمانان آن‌ها تلاش می‌کنند تا وضعیت را به گذشته بازگرداند؛ اما روند تحولات یمن به خوبی نشان می‌دهد که مردم این کشور بیدار شده‌اند و در جهت استقلال خود گام بر می‌دارند. امروز همگان می‌دانند که وهابیت و القاعده با حمایت انگلیس، آمریکا و عربستان سعودی بر این منطقه چنگ انداخته و رشد کردند. اکنون نیز بخشی زیادی از نیروهایی که با مردم یمن در جنگ هستند از همین گروه می‌باشند. این را بدانید یمن تاریخ بزرگ و درخشانی را در خود رقم خواهد زد؛ براین اساس در طول 130 روز گذشته قدرت حوثی ها و انصار الله افزایش زیادی داشته و اکنون بیش از 90 درصد یمن در اختیار انصار الله و هم پیمان ایشان است.

این عضو هئیت امنای دفتر تبلیغات اسلامی حوزه علمیه قم با تاکید بر این‌که «ما بیداری اسلامی را باور داریم» افزود: آینده منطقه خاورمیانه را بیداری اسلامی رقم می‌زند. البته حوادثی که در منطقه ایجاد شده مشکلاتی را در فرایند بیداری اسلامی ایجاد کرده ولی فقط سمت و سوی این حرکت را عوض نموده و این بیداری به جای حرکت در عرصه‌های حاکمیتی در قالب حرکت‌های فرهنگی و فکری فعالیت خود را به پیش می‌برد و هرجا که زمینه‌اش فراهم باشد بروز و ظهور می یابد. ما در یمن و بحرین شاهد این زایمان تاریخی هستیم. در مصر تصور می‌کردند که می‌توانند با سازش مشکلات خود را برطرف نمایند در حالی که بعدا فهمیدند راه سازش اشتباه بوده است. راه و تفکر بیداری اسلامی راه مقاومت و ایستادن در برابر استکبار جهانی است.

وی در پاسخ به سوالی درباره سیاست و استراتژی کلان نظام درباره بیداری اسلامی گفت: از همان ابتدای حرکت‌های انقلابی در جهان اسلام، در خصوص ارتباط جمهوری اسلامی و رویکرد نظام نسبت به این رویداد بر این نکته تاکید شد که باید ورود جمهوری اسلامی و کمک ما این باشد که ویژگی ضد استکباری، ضد صهیونیستی و مردمی جنبش های منطقه تقویت شود. این سیاست‌های کلی از همان ابتدا از سوی نظام جمهوری اسلامی در منطقه پی گرفته شد؛ بنابراین هیچ گاه سیاست ما نسبت به روند بیداری اسلامی تغییر نکرده است.

وی تاکید کرد: راه‌حل جمهوری اسلامی برای مشکلات منطقه تنها یک چیز است و آن مراجعه به آرای مردم و برپای یک انتخابات آزاد می‌باشد.

نماینده شورایعالی انقلاب فرهنگی در شورایعالی جوانان در پاسخ به سوالی درباره رویکردهای کلی جمهوری اسلامی در مسائل بین‌المللی و این‌که چرا هیچگاه نقطه ثقلی بر این سیاست‌ها مشخص نشده است که با تغییر دولت‌ها این رویکرد سیاست خارجی نیز تغییر نکند؟ گفت: ما از ابتدای انقلاب سیاست‌های ثابتی را در مسائل بین‌المللی داشته‌ایم. هیچگاه این‌گونه نبوده است که با عوض شدن دولت‌ها سیاست‌های نظام دستخوش تحول و جابه جایی شود. سیاست صدور انقلاب از همان ابتدا وجود داشته است. امام(ره ) از همان ابتدا فرمودند که ما می‌خواهیم انقلاب‌مان به تمام دنیا صادر شود. البته این امر به این معنا نبود که ما بخواهیم به کشورهای دیگر لشکرکشی کنیم. انقلاب صادر می‌شود چون با فطرت انسان‌ها همخوانی دارد؛ بنابراین سیاست مبارزه با رژیم صهیونیستی و نظام سلطه جهانی هیچگاه تعطیل نشده است.

وی یادآور شد: ما از ابتدا خط مبارزه با استکبار، ظلم و بی‌عدالتی در عرصه‌های اقتصادی، سیاسی و علمی را داشته‌ایم و امروز هم دنبال می‌کنیم. با تغییر هیچ دولتی این روند متوقف نشده است. ذکر این نکته را لازم می‌دانم که نظام دینی ما مبتنی بر آرای مردم است. نظام دموکراسی یک سری پیامدهایی هم دارد امروز ممکن است مردم به یک رویکرد و طرز فکر رای بدهند و فردا ممکن است رویکرد دیگری را برگزینند. شما در نظر بگیرید در مسئله مذاکرات هسته‌ای مسلما اگر جناحی دیگر یا شخص دیگری بر مسند ریاست جمهوری و وزارت خارجه مینشست سیاست‌ها را به گونه‌ای دیگر اجرا می‌کرد. مسلما هر دولتی در برابر رای مردم و وعده‌هایی که می دهد مسئول است.

وی در ادامه یادآور شد: تنها در سیاست‌های کلی، سیاست خارجی کشور تغییری صورت نمی‌گیرد اما هر دولتی می‌تواند در اجرا از رویکردهای گوناگون بهره بگیرد؛ بنابراین وجود سلیقه‌های گوناگون بر مبنای رای مردم در قوه اجرایی کشور به معنای نبود سیاست کلی و رویکرد کلی در سیاست خارجی نیست. سیاست خارجی ما چنانکه مقام معظم رهبری تببین کردند بر مبنای حکمت، عزت و مصلحت جریان دارد. فلذا در سیاست های کلی هیچ گاه خدشه ای وارد نمی‌شود.

قمی در پاسخ به سوال دیگری که درباره عملکرد 16 نهاد و سازمان در مسائل سیاست خارجی ایران فعالیت دارد، که خروجی و علت عدم هماهنگی آن‌ها چیست؟ گفت: اولا؛ ما تعداد بیش از این نهادها و سازمان‌ها در مسائل سیاست خارجی و تبلیغات فرهنگی در خارج از ایران داریم. سیاست‌گذاری‌های انجام شده به ما می‌گوید که هر کدام از این نهادها وظیفه خاص خود را انجام می‌دهد. امروز ما تداخل کاری میان نهادهای فرهنگی فعال در خارج از کشور نداریم. به دلیل همین مسئله شورای وجود دارد با نام شورای سیاستگذاری فرهنگی بین‌المللی در این شورا علاوه بر سیاستگذاری تقسیم کار هم برای این نهاد ها و سازمان‌ها انجام می‌شود. در برخی سازمان‌ها ممکن است به لحاظ محتوا فعالیت مشخصی تعریف شود اما در برخی دیگر ممکن است به لحاظ جغرافیایی چنین تقسیم کاری صورت بگیرد.

وی در ادامه یادآور شد: لازم به یادآوری است که یکی از عرصه‌های مظلوم بودجه در سیاست خارجی ما همین عرصه فرهنگی است که اتفاقا عملکرد مثبتی هم داشته است به طور مثال امروز جامعه‌المصطفی نهادی فرهنگی، علمی و دینی است که 60 هزار دانشجو دارد کمکی که این نهاد به گسترش زبان فارسی و فرهنگ ایرانی در اقصی نقاط جهان داشته است شاید هیچ موسسه دیگری نداشته است. اتفاقا دشمنان ایران هم به خوبی می‌دانند همین نهادهای فرهنگی و علمی پایگاه قدرت ما در منطقه هستند. کسانی که در این موسسات فعالیت دارند لشکر گسترده‌ای از مردم منطقه را تشکیل خواهند داد که در جهت منافع ملی ما در منطقه حرکت خواهند کرد. به همین دلیل نوک پیکان حمله خود را در جهت حذف آن‌ها در منطقه به کار می‌برند. یا می‌توانیم به نقش همین موسسه تقریب در ارتباط با علمای اهل سنت و مبارزه با تفکرات افراطی اشاره کرد. به هر حال به دلیل تاثیرگذاری همین نهادهای فرهنگی دشمنان ما مقابل این نهادها و فعالیت آن‌ها ایستاده‌اند. محمد سلمان پادشاه عربستان در مذاکره با یکی از مقامات کشورهای شرقی گفته است ما به مقامات 16 کشور منطقه دستور داده‌ایم که سرپنجه‌های فرهنگی ایران در منطقه را قطع کنید که منظور همین نهادهای فرهنگی می‌باشد. باید به این نکته اشاره کرد که سپاه قدس و نهادهای مانند این‌ها از فعالیت‌های فرهنگی همین نهادها شهد گیری کرده‌اند؛ بنابراین این نهادها، در عرصه فعالیت فرهنگی در خارج کشور تاثیرگذار بوده‌اند.

وی در پاسخ به سوالی پیرامون انتخابات مجلس خبرگان و نقش جناح‌های سیاسی در آن گفت: من همیشه در جمع دانشجویان یک مثال داشته‌ام، در ورزش فوتبال در کنار تیم‌های باشگاهی، یک تیم ملی وجود دارد که در آن رنگ و باشگاه مطرح نیست. مجلس خبرگان در کنار مجلس شورای اسلامی که در آن رنگ‌وبوی جناحی وجود دارد مجلسی است که اساس آن جناحی نیست. رقابت جناح‌ها و فعالین سیاسی در غالب گروه‌ها، احزاب و لیست‌های انتخاباتی بسیار خوب و اتفاقا لازم است. اما نگاه و هدف مجلس خبرگان ملی است؛ بنابراین باید این مجلس در راستای اقتدار ملی و وحدت ملی گام بردارد.

وی در اهمیت نقش خبرگان تاکید کرد: تصمیمات اعضای مجلس خبرگان برخلاف مجلس است که باید به تائید شوررای نگهبان برسد و یا مصوباتی دولتی که نباید با قانون مجلس در تناقض باشد. در واقع اعضای خبرگان در تصمیمات خود جز در مقابل خدا به کسی پاسخگو نیستند؛ زیرا تصمیمات آن‌ها در جای دیگر بررسی و وتو نمی‌شود و این موضوع از اهمیت و نقش مجلس خبرگان رهبری است.

این عضو مجلس خبرگان در پاسخ به سوالی درباره پیری و کهنسالی اکثریت اعضای مجلس خبرگان این‌گونه توضیح داد: فرآیند مجتهد شدن و واجد شرایط شدن کاندیدا‌های مجلس خبرگان، فرآیندی است که به طور طبیعی نمی‌تواند در کمتر از سن 40 یا 45 سال محقق شود. ولی با وجود برخی کاندیدا‌های به نسبت جوان‌تر و کارآمدتر که در رقابت‌های مجلس خبرگان حضور دارند می‌توان امیدوار بود شاید در صورت موفقیت شاهد مجلس خبرگانی پویاتر و کارآمدتر باشیم.

وی با اشاره به ارائه لیست از سوی گروه‌ها و احزاب سیاسی و مذهبی گفت: این لیست‌ها جنبه مشورتی دارند و بنا به فرموده امام هیچگونه تکلیفی بر رای دهندگان ایجاد نمی‌کنند. بلکه خود رای دهندگان باید با حساسیت و دقت شرایط لازم برای نمایندگان را احراز می‌کنند.

وی درباره ائتلاف‌های انتخاباتی خبرگان رهبری در پاسخ به پرسشی گفت: همه آزادند در ائتلاف‌های انتخاباتی بر اساس دیدگاه‌های‌شان حضور داشته باشند. اما مجلس خبرگان متفاوت از دیگر مجالس است و طیف بندی‌های سیاسی نباید بعد از انتخابات در آن وجود داشته باشد. باید به کسانی که کار انتخاباتی، سیاسی و حتی خبری می‌کنند یادآور شد که مجلس خبرگان در ایران نقشی فراحزبی و فراجناحی دارد.

این عضو شورای عالی انقلاب فرهنگی در ادامه در پاسخ به این سوال که چرا علی‌غم سرمایه‌گذاری ایران در حماس ما به نتیجه مطلوب نرسیده‌ایم و این سازمان در سال‌های اخیر با سیاست‌های جمهوری اسلامی ایران مانند حزب الله و سوریه همراهی نکرده است؟ گفت: حضرت امام(ره) هیچ وقت از احزاب و گروه‌های خاصی در خارج از کشور اسم نبردند و حمایت نکردند و تاکیدشان بر هسته‌های حزب الله در عرصه بین‌الملل بوده است. ایشان تاکید می‌کردند که باید انسان ساخته شود، امام (ره) هیچ مدرسه‌ای، کتابخانه‌ای و غیره نساختند امام(ره) انسان ساخت.

وی افزود: مسئله حزب‌الله یکی از مثال‌هاست؛ بچه‌های جنوب لبنان مانند دیگر جوانان کشورهای عربی به کار خودشان مشغول بودند امام(ره) و رهبری در طی سال‌های گذشته طی یک فرآیندی از همین جوانان نیرویی را پدید آوردند که ارتش اسرائیل را در جنگ 33 روزه زمین گیر کرد. این نگاهی که امروز به حزب الله می‌کنید بدین صورت نیست که حزب‌الله یک شبه به این صورت در آمده است در طول سال‌های مختلف تفکر مقاومت در جنوب لبنان شکل گرفته و حزب الله امروز پدید آمده است. سی سال زحمت کشیده است تا ما به اینجا رسیده‌ایم. اگر کسی چرایی کاری را درک کند با چگونگی‌اش کنار می‌آید. ما یک مسئله داریم با نام مبارزه با اسرائیل برای این قضیه از جنبش اسلامی و حماس حمایت کرده‌ایم اما ما آن حمایتی که از حزب‌الله انجام می‌دهیم قطعا از حماس انجام نمی‌دهیم چون قضیه فرق می‌کند باید به این نکته توجه داشت که حماس هم یک شماره تلفن ندارد ما تمام تلاش‌مان معطوف به این نکته است که مبارزه با اسرائیل در اولویت قرار دهیم ولو این‌که این مبارزه با مشکلاتی همراه باشد. البته ما در خیلی از جاها اقداماتی انجام دادیم اما با وجود سرمایه گذاری که انجام دادیم نتیجه مطلوب و صد در صدی را نگرفته‌ایم. اما این امر باعث نمی‌شود که نیمه پر لیوان را نبینیم. باید در نظر داشت که اسرائیل دوست دارد که میان ما و مبارزان فلسطینی اختلاف وجود داشته باشد. اصل مبارزه با اسرائیل نباید فراموش شود.

وی در پاسخ به این سوال که رابطه عربستان در نهایت چگونه رقم می‌خورد و آیا نمی‌شد از ظرفیت آیت‌الله هاشمی استفاده بهتر انجام می‌گرفت؟ گفت: در رابطه با عربستان سعودی ما در تقابل با دو اسلام قرار گرفته‌ایم، اسلام محمدی و اسلام اموی. اسلامی که توسط سعودی ها برای ضربه زدن به اسلام شکل گرفت که جلوه‌اش وهابیت و تندروی در شبه جزیره عربستان است. ما با عربستان سعودی به این شکل که هست سخت می‌توانیم رابطه برقرار کنیم چون برداشت ما از اسلام با برداشت آن‌ها متفاوت است. اساس حکومت سعودی بر ضدیت با جمهوری اسلامی بنا شده است. این تنافی تا وقتی که هست نمی‌توانیم مشکلات مان را با عربستان به صفر برسانیم اما می‌شود مذاکره کرد اصلا سیاست یعنی همین. عربستان هم اخیرا اظهار تمایل کرده است که در مباحث یمن یا سوریه با ایران مذاکره کند. ما همیشه از مذاکره استقبال می‌کنیم. اما با رویکرد خصمانه آن‌ها مشکلات‌مان با این کشور به صفر نمی‌رسد هرچند می‌توانیم در برخی مسائل و پرونده‌ها با این دولت مذاکره کنیم. حضرت امام(ره) بعد از کشتار حجاج بسیار ناراحت بودند مرحوم حاج احمد آقا می‌گفت امام(ره) تا یک هفته خواب و خوراک راحتی نداشتند. اما امام(ره) بعد از مدتی این بحث را داشتند که بروید مراسم حج را برقرار کنید. این را بدانید وهابیت یک نظام مشرک است به این دلیل که در برابر قدرت سر تعظیم فرود می‌آورد. چون این‌ها به جای این‌که توحید قصوری را داشته باشند توحید قبوری دارند. یعنی به جای این‌که جلوی ظلم و نابرابری را بگیرند با قبور مبارزه کنند.

قمی در پاسخ به این سوال که چطور شما هم شاگرد آیت‌الله مصباح بودید و هم آیت‌الله جوادی آملی گفت: من به استفاده از محضر این دو بزرگوار افتخار می‌کنم. اما این‌ها در نگاه خبرگانی و اسلامی قابل حل است. امام (ره) شاگرد مرحوم آیت الله بروجردی و مرحوم آیت الله خوانساری بودند. آیت‌الله بروجردی از جمله مراجعی بودند که معتقد بودند اقامه نماز جمعه در غیبت شرعی نیست. اما آیت‌الله خوانساری می‌گفت خواندن نماز جمعه واجب است. از میان این تضارب افکار امام(ره) بیرون آمد. به هر حال لازم است که ما با افکار مختلف آشنا باشیم. این مسئله شخصیت انسان‌ها را می‌تواند بسازد.

در پایان این نشست صمیمی حجت الاسلام قمی از مدیران رسانه و دانشجویان حاضر در این جلسه تشکر کرد و روز خبرنگار را به اصحاب رسانه تبریک گفت.

منبع: ایسنا