شفقنا افغانستان – نشست «گروه تماس منطقه ای» در مورد وضعیت افغانستان امروز د دفتر مطالعات سیاسی و بین المللی وزارت امور اخارجه ایران در تهران آغاز شده است؛ اما طالبان اعلام کرده اند، علی رغم اینکه دعوت شده بودند، در این نشست شرکت نکردند.

به گزارش خبرگزاری شفقنا افغانستان، ذاکر جلالی، رئیس ریاست سوم سیاسی وزارت خارجه طالبان اعلام کرده است که طالبان وجود اینکه برای اشتراک در این نشست دعوت شده بودند، اما در آن شرکت نکردند.

این مقام وزارت خارجه طالبان با اشاره به تعبیرهای مختلف به کار رفته در مورد نشست تهران گفته است: «دوستان ایرانی از آن “گروه تماس منطقه‌ای” نام برده اند. نماینده روسیه از این نشست به عنوان “گروه تماس فارمت مسکو” یاد می‌کند. جانب چین که در شورای امنیت سازمان ملل با “گروه بین‌المللی تماس” برای افغانستان مخالفت کرده بود نشست تهران را فرصتی برای رایزنی تلقی می‌نماید. پاکستان آن را “رایزنی منطقه‌ای” خوانده است.»

رئیس ریاست سوم سیاسی وزارت خارجه طالبان گفته است که این گروه «توقع دارد که نشست‌هایی که در مورد افغانستان برگزار می‌شوند باید بجای شکل دادن مکانیسم‌های جدید، از طریق مکانیسم‌های معمول و جا افتاده استفاده صورت گیرد.»

هنوز روشن نیست که آیا ذاکر جلالی دیدگاه وزارت خارجه طالبان در قبال این نشست بازتاب داده است و یا این دیدگاه شخصی او است.

وزارت خارجه طالبان و سخنگویان رسمی این وزارت تا اکنون در مورد این نشست و عدم اشتراک در آن رسما اظهارنکرده اند؛ اما می توان گفت که این احتمال نیز وجود دارد که طالبان برای بی اهمیت جلوه دادن این نشست، اظهارنظر در مورد آن را نیز به یک مقام دون پایه واگذار کرده باشند و از آدرس های رسمی در مورد آن اظهارنظر نکنند.

«نشست تهران در مورد چیست؟»

اواسط هفته گذشته بود که ضمیر کابلوف، نماینده ویژه روسیه برای افغانستان به خبرگزاری تاس گفت که نشست «گروه تماس فرمت مسکو» برای بحث در مورد افغانستان، در تهران برگزار می شود.

کابلوف گفت که در این نشست نمایندگان روسیه، چین، ایران و پاکستان، قبل از برگزاری سومین نشست دوحه در مورد افغانستان، باهم گفتگو و رایزنی خواهند کرد.

سید رسول موسوی، مدیرکل غرب آسیا و دستیار وزیر امور خارجه ایران نیز دیروز برگزاری این نشست در تهران را تأیید کرد و با نشر پرچم چهار کشور ایران، روسیه، چین و پاکستان، کشورهای اشتراک کننده را نیز مشخص کرد.

آقای موسوی گفت: «نشست گروه تماس منطقه ای برای افغانستان پیام آور صلح، ثبات، توسعه برای افغانستان و منطقه در پرتو همکاری و همگرایی منطقه ای، رایزنی نمایندگان ویژه ایران، پاکستان، چین و روسیه برای افغانستان.»

تا اکنون مقام های هیچ کدام از کشورهای اشتراک کننده به صورت روشن در مورد دستورکار این نشست اظهارنظر نکرده اند، اما با توجه به نزدیک بودن سوم نشست دوحه، به نظر می رسد که اعضای گروه تماس منطقه ای در صدد اتخاذ موضع واحد در مورد وضعیت افغانستان در این نشست هستند.

همانگونه که در دومین نشست دوحه رخ داد، به نظر می رسد که اعضای گروه تماس منطقه ای، می خواهند در سومین نشست دوحه نیز رویکرد متحدانه در قبال افغانستان و مسائل مربوط به این کشور، از جمله نحوه حکومت داری، مبارزه با تروریسم و نگاه جهان به این کشور داشته باشند و تلاش کنند که کشورهای همسایه و منطقه را در محور مباحث مربوط به سرنوشت افغانستان قرار دهند.

«چرا طالبان شرکت نکردند؟»

عدم حضور طالبان در نشست گروه تماس منطقه ای در تهران پس از یک سلسه اتفاقات در روزهای اخیر رخ داده است که تحلیل آن می تواند تا حدودی دلایل خودداری طالبان از اشتراک در این نشست را روشن کند.

از جمله این اتفاقات می توان به سفر سراج الدین حقانی سرپرست وزارت داخله و عبدالحق وثیق، رئیس استخبارات طالبان به امارات متحده عربی و دیدار آنها با رئیس دولت این کشور و معافیت کمیته تحریم های شورای امنیت سازمان ملل متحد برای چهار عضو طالبان؛ شامل مولوی عبدالکبیر معاون سیاسی رئیس الوزرا و سراج الدین حقانی، عبدالحق وثیق و نورمحمد عثمانی برای سفر به عربستان برای انجام زیارت حج یاد کرد.

این مقام های طالبان و شماری دیگر از رهبران این گروه به ارتکاب و رهبری «اعمال تروریستی» متهم هستند و تحت تحریم شورای امنیت سازمان ملل متحد قراردارند و ممنوع السفر هستند.

بسیاری از کارشناسان مسائل افغانستان به این باور هستند که سفر این مقام های طالبان به امارات و عربستان، بدون چراغ سبز آمریکا و شماری دیگر از کشورهای غربی ممکن نبود و این نشان می دهد که میان دو طرف توافقات پنهانی صورت گرفته است.

شماری از کارشناسان نیز این گمانه زنی را مطرح کرده اند که احتمال دارد آمریکا در یک توافق پنهانی، رهبران طالبان از جمله سراج الدین حقانی را از فهرست افراد تحت تعقیب خود خارج کرده باشد و نام افراد به صورت صوری در این لیست ها موجود باشد.

با توجه به این رخ دادها و اتفاقات و با توجه به اشاره رئیس ریاست سوم سیاسی وزارت خارجه طالبان که به نحوی گروه تماس منطقه را یک مکانیزم «غیرمعمول» و «جانیفتاده» تعبیر کرده، می توان به این نتیجه رسید که طالبان در پاسخ با چراغ سبز غرب و به ویژه آمریکا، در اولین گام در این نشست منطقه ای شرکت نکردند تا نشان دهند که هنوز تمایل دارند به آغوش غرب بازگردند.