رضا کربلائی- روزنامه‌نگار

سازمان ملی استاندارد نخستین گزارش از اجرای طرح ملی شاخص کیفیت کالاها را منتشرکرد. سازمان ملی استاندارد اعلام کرده؛ برای تهیه این گزارش با بیش از 20هزار مصرف‌کننده نهایی در محل زندگی یا مراکز خرید ملاقات حضوری شده و در قالب یک پرسشنامه با 50 سؤال از آنها پرسیده است که ارزیابی‌شان از کیفیت و رضایت کالاها چگونه است؟

قانون چه می‌گوید؟
قانون تقویت و توسعه نظام استاندارد مصوب سال1396 به صراحت سازمان ملی استاندارد را مکلف می‌سازد تا به نحو مناسب به سنجش نرخ رشد کیفیت سالانه کالاها بپردازد. در این طرح ملی به ارزیابی شاخص رضایت، کیفیت، سطح انتظارات، ارزش درک شده، نرخ شکایت، وفاداری مشتریان، دقیق بودن اطلاعات درج شده روی کالاها، بسته‌بندی، نسبت کیفیت به قیمت و حسن‌مصرف و خدمات مصرف‌کننده پرداخته شده است. در قالب این طرح نظر مصرف‌کنندگان به ازای هر قلم کالا و به تفکیک استان‌ها پرسیده شده است. افزون بر این، در قالب طرح یادشده، دیدگاه مصرف‌کنندگان درباره شاخص‌هایی چون نگرش کلی آنها به رضایت محصولات، کیفیت تولید داخل، اعتماد به تولیدکنندگان داخلی و انتظارات آنها برای بهبود کیفیت هم مورد رصد قرار گرفته است.

خوب‌ها و بدها
بالاترین میزان رضایت به 2 قلم کالا، ماکارونی و مایع دستشویی و بدترین میزان رضایت به خودرو و پس از آن سیگار مربوط می‌شود. در رده دوم شاخص رضایت کالاهایی چون بخاری، بستنی، بیسکوئیت و کیک، تلفن همراه، جاروبرقی، دستمال کاغذی، سس، شوینده‌های بهداشتی، شکلات، ظروف چینی، فرش‌ماشینی، ماشین لباسشویی و ظرفشویی، وسایل پخت برقی، پتو، پنیر، پودر رختشویی و کره دیده می‌شود.
آب، تلویزیون، خرما، خمیر دندان، دستکش، دوچرخه، رایانه، رب، روغن مایع، شامپو، شیر، ظروف پخت، ماست، مربا، نوشابه، پوشک، چای، کفش ورزشی، کنسرو ماهی، کولر و یخچال فریزر در رتبه دوم از حیث شاخص رضایت قرار دارند و رتبه سوم هم شامل کالاهایی چون آب لیمو، آبمیوه، اجاق گاز، سوسیس و کالباس، ظروف شیشه‌ای، لباس نوزاد، لوازم کوچک برقی، مانتوی زنانه، پفک و چیپس، پیراهن مردانه، کنسرو سبزیجات اختصاص دارد. بالاترین میزان نارضایتی شهروندان پس از خودرو و سیگار را تایر، لنت ترمز و موتورسیکلت ثبت کرده‌اند.
سازمان ملی استاندارد در طبقه‌بندی میزان رضایت مردم از گروه‌های کالایی به این جمع‌بندی رسیده که بالاترین میزان رضایت را تجهیزات ارتباطی، لوازم چندپارچه خانگی، مبلمان و کف‌پوش‌ها و کالای منزل ثبت کرده‌ و در رتبه دوم کالاهای خوراکی، وسایل اصلی خانگی و کالاهای شخصی قرار می‌گیرند و پایین‌ترین میزان رضایت هم نصیب کالاهای دخانی و وسایل نقلیه می‌شود.

خودروسازان؛ صدرنشین شکایت‌ها
این نهاد متولی نظارت بر کیفیت و استاندارد کالاها، ارزیابی مصرف‌کنندگان را بر اساس نرخ شکایت‌های ثبت شده در 14خوشه تقسیم‌بندی و اعلام کرده که بالاترین میزان شکایت به‌ خودرو و پس از آن رایانه، تلویزیون، ماشین ظرفشویی و لباسشویی و یخچال فریزر اختصاص دارد و کالاهایی چون تلفن همراه، جاروبرقی، سیگار، ظروف پخت غذا و موتورسیکلت ‌هم شکایت مصرف‌کننده را بالاتر از سایر کالاها  ثبت کرده است.
کمترین میزان شکایت ثبت یا اظهار شده اما مربوط به مایع‌ظرفشویی، آب لیمو، آبمیوه، دستکش، سوسیس و کالباس، نوشابه، پودر رختشویی است. پس از آن هم کالاهایی چون لباس نوزاد، کنسرو ماهی، بستنی، رب و سس، شوینده‌های بهداشتی، ظروف شیشه‌ای، پیراهن مردانه کمترین میزان شکایت را ثبت کرده‌اند.