13 سال از ثبت روز قلم به پیشنهاد انجمن قلم ایران در تقویم رسمی کشور میگذرد. ثبت این روز به منظور پاسداشت صاحب قلمان و اندیشمندانی بوده که بیتکلف و قیل و قال به نگهبانی میراث بشری میپردازند و با سلاح قلم به نبرد و بیانکرد ناراستیها و ناحقیها همت میگمارند.
معجزه، یکی از نشانههای نبوت است. در هر دوره از تاریخ، پیامبران به اذن پروردگار، معجزههایی را برای اثبات نبوتشان ارائه میکردند. در این میان، اسلام آخرین و کاملترین دین الهی است؛ یعنی آیینی است که در هر برههای از زمان و در هر مکانی باید جوابگوی مخاطب خود باشد. حال معجزه پیامبر این دین باید از چه مقولهای باشد که حتی جوابگوی مخاطبان هزارههای پس از خود شمرده شود؟ چه معجزهای میتواند قرنها تازگی و ماندگاری خود را در زندگی بشر حفظ کند؟ کتاب، نوشته، «وَ ما یَسْطُرُونَ.»
قرآن کریم با قلم خالق قلم، معجزه جاوید پیامبر اسلام(ص) است. قلم و کتابت از مقولههایی هستند که نه تنها کهنه و مانده نمیشوند، بلکه هر روز جنبههایی تازه از آنها پدیدار میشود. پروردگار، قرنهاست برای این نوشته سترگ هماوردطلبی میکند و میفرماید: «وَإِن کُنتُمْ فِی رَیْبٍ مِّمَّا نَزَّلْنَا عَلَى عَبْدِنَا فَأْتُواْ بِسُورَةٍ مِّن مِّثْلِهِ».
ارج و منزلت قلم در اسلام
سوگند خداوند در قرآن به نام قلم، گویاترین شاهد بر شرافت و قداست آن است: «ن وَ الْقَلَمِ وَ ما یَسْطُرُونَ؛ سوگند به قلم و آنچه نویسند.» در جایی که خداوند، صاحب هستی به آفریدهای از آفریدههای خود قسم یاد میکند، بشر در چه جایگاهی میتواند از ارج و منزلت آن سخن براند.
در نخستین ارتباط وحیانی رسول خدا(ص) با مبدأ هستی در غار حرا، سخن از قلم به میان میآید، تا جایی که خداوند خود را این گونه معرفی میکند: «الَّذی عَلَّمَ بِالْقَلَمِ؛ آنکه با قلم آموخت».
با سیری در زندگی پیامبر(ص) و امامان (ع) میتوان توجه و اهتمام عملی به نوشتن را از متن سیره آنان دریافت. این قدرشناسی به حدی بود که در صدر اسلام، پس از پایان برخی جنگها، پیامبر(ص) دستور میدادند اسیرانی که به 10 نفر از مسلمانان خواندن و نوشتن بیاموزند، آزاد شوند. این عمل در جامعه محروم از تمدن آن دوره، زیباترین و مؤثرترین پیام برای ارج نهادن به جایگاه قلم و علم بوده و هست.
قلم ابزار تعالی اندیشههاست
فلسفه وجودی قلم و نگاشتن، برقرای ارتباط میان مکتبها، آموختن تجربهها و تعالی اندیشههاست. تأثیر قلم، ماندگارتر، تأثیرگذارتر و عمیقتر از هر ابزار پیامآور دیگری است. چه بسیار آثار ارباب قلمی که حتی پس از مرگشان، به فرهنگها یا تمدنهای ماندگار تبدیل شده است. کتابهای آسمانی که برای بشر به ارمغان فرستاده شده، همگی ناظر به این ویژگی مهم قلم است.
حضرت امیر مؤمنان علی (ع) میفرماید: «سفیر و فرستاده تو، ترازوی بزرگواری توست و قلم تو، رساترین و گویاترین چیزی است که از سوی تو سخن می گوید.» بر اساس این روایت، قلم، شیواترین و بهترین ابزاری است که در هر برههای از زمان میتواند رسالت خود را انجام دهد. ماندگاری علوم و انتقال آن از نسلی به نسل دیگر، رسیدن پیام مکتبها و تمدنها به انسان آینده و سرانجام تکامل اندیشههای بشر در طول قرونی که اندیشمندان هیچگاه یکدیگر را ندیدهاند، تنها با معجزه قلم امکانپذیر بوده و هست.
قلم، این عنصر تعالیبخش بشریت را باید گرامی داشت و صاحب قلمان به عنوان کسانی که این معجزه الهی را به همراه دارند دارای حق عظیمی در جامعه اسلامی هستند.
نظر شما