به گزارش مجله شبانه باشگاه خبرنگاران، رسول اکرم(ص) می فرماید:«روزه بگيريد تا تندرست بمانيد»  در علم پزشکی نیز ثابت شده است كه بسيارى از بیماری ها از جمله امراض پوستى، كليوى، چربى خون و مرض قند با امساك و روزه درمان مى‌شود .

برای مثال گفته می شود بهترین داروها برای درمان سوء هاضمه روزه گرفتن است. از سوی دیگر دربیشتر موارد دلیل ابتلا به یرقان خستگی کبد است، زیرا هنگامی که این عضو بدن بیش از حد به کار و فعالیت می پردازد، نمی تواند صفرا را از خون بگیرد. امام صادق (ع) نیز در این‌باره فرموده است:« رسول خدا (ص) با شیرینی و اگر نبود با آب وِلَرم افطار می کرد، چون این کار فواید بی شماری برای بدن دارد از جمله اینکه کبد و معده را شست‌وشو می دهد.

دهان را خوشبو و دندان‌ها را محکم می کند، همچنین چشم و قرینه آن را تقویت خواهد کرد. رگ ها را آرام کرده و به صفرا آرامش می‌بخشد. از سوی دیگر بلغم را بر طرف کرده و موجب کاهش حرارت معده می شود. از بین برنده سردرد هم مزیت دیگری است که در این مقوله جای می گیرد.» علاوه بر این روزه‌داری یکی از انواع درمان‌هایی است که درطب سنتی – اسلامی مطرح می شود.

به این دلیل که بدن در این وضعیت ساعت های طولانی را در حالت استراحت و پالایش می گذراند. در همين مدت، بدن سعی می‌کند تا سموم 11 ماه را از خود دور کند، زیرا همان‌طور که آلکس سوخورین، پزشک روسی در کتاب خود با عنوان «روزه، روش نوین در درمان بیماری‌ها» می‌نویسد «95 درصد بیماری‌های مردم از شکم ‌‌بارگی و سوء‌تغذیه سرچشمه می‌گیرد».

چاشت بهترین وعده غذایی

همان‌طور که گفته شد در دین اسلام بهترین زمان صرف غذا، سحر و غروب آفتاب بیان شده است. در آیه 62 سوریه مریم آمده است:‌ «ولهم رزقهم فیها بکره و عشیا» یعنی«و روزیشان در آن هر صبح و شام مهیاست». از این آیه چنین برداشت می‌شود که مهم‌ترین وعده غذایی صبحانه و شام است. همچنین امام صادق (ع) به فردی که از سوءهاضمه و درد معده شکایت داشت، فرمود: «فقط اول روز و اول شب به تغذیه بپرداز و میان صبحانه و شام چیزی نخور که مایه فساد بدن است.»

از نظر علمی نیز خوردن صبحانه کامل باعث می‌شود تا احساس گرسنگی در نیمه روز یا همان ظهر به حداقل برسد و افراد احساس گرسنگی زیادی نداشته باشند یا به خوردن غذای سبک اکتفا کنند. این کار باعث می شود تا فرد احتیاجی به خواب پیدا نکرده و  دچار کسالت و رخوت نیز نشود و قادر باشد تا عصر به خوبی کار کند. از سوی دیگر  داشتن اشتهای کامل برای صرف  شام در پایان روز و خوردن به موقع آن باعث می شود تا موقع خواب غذای وی نیز هضم شود.

در طب سنتی نیز زمان مناسب برای خوردن غذا هنگام «چاشت» یا همان صبحانه و «شام» ذکر شده است. بر این اساس اجداد ما که از آنها می توان به عنوان ایرانیان قدیم یاد کرد در فاصله بین این2 وعده،‌ سرگرم کار و فعالیت بوده‌اند. به زبان ساده تر آنها پس از نماز صبح و زمان غروب غذا می‌خوردند.

با وجود این، بیشتر ما رفتاری درست مخالف با این قاعده داریم. صبحانه نمی خوریم یا به خوردن  مختصر اکتفا می کنیم. در نتیجه هنگام ظهر ‌بسیار گرسنه هستیم و با اشتهای زیاد غذای مفصلی می‌خوریم و بعد از آن هم احساس سنگینی و خواب‌آلودگی زیادی خواهیم داشت، اما ماجرا به همین جا ختم نمی شود. درابتدای شب که بهترین زمان برای صرف شام است اشتهایی نداریم و این وعده را به آخر شب موکول می کنیم و چون تا صبح فاصله زمانی اندکی باقیمانده است، با آغاز روز علاقه ای به صبحانه نداریم.نتیجه این الگوی تغذیه ای نادرست بیماری‌های گوناگونی می شود که گاه و بی گاه از آنها گله می کنیم.

بنابراین همان طور که گفته شد فلسفه روزه، پاکسازی روح و  بدن از سموم مختلف است، از این رو فاصله بین سحر تا افطار  ‌اخلاط بدن ما فرصت کافی دارند تا پالایش شوند و وظایف خود را انجام دهند، زیرا در طی این مدت هیچ مانعی مانند خوردن غذا و آب وجود ندارد. اما نخوردن سحری موضوع دیگری است که بسیاری از ما یا خود این عادت را داریم یا در رفتار اطرافیان‌مان شاهد آن هستیم.

این در حالی است که اگر به هر دلیل از خوردن سحری اجتناب کنیم با ضعف شدیدی در بین روز مواجه خواهیم شد و چه بسا از عمل به این فریضه الهی در طول ماه رمضان ناتوان شویم.

به عبارتی زمانی که ما صبحانه یا سحری می‌خوریم در واقع سوخت مورد نیاز بدن خود را تا هنگام شب تأمین می‌کنیم و در صورتی که این سوخت به بدن ما نرسد، دچار ضعف و بی‌حالی می‌شویم. یادتان باشد صبحانه به هیچ‌وجه باعث چاقی نمی‌شود. در صورتی که ناهار می تواند عقربه ترازو را در جهت نگران کننده ای حرکت بدهد.

نکته دیگری که باید به آن اشاره کرد این است که ناهار در طب سنتی–اسلامی «سودازا» معرفی می شود. این را هم بگویم که سودا باعث ابتلای افراد به انواع بیماری‌های روح و روان می شود مانند وسواس، جنون،‌ مالیخولیا، سیاهی دور چشم و هموروئید (بواسیر) در نتیجه اجابت مزاج سخت شده و ناخودآگاه بدن قادر نخواهد بود تا مواد زاید را دفع کند.افزایش غلظت خون هم یکی دیگر ازاین موارد است.

 در ماه مضان که این وعده حذف می شود ناهار از فهرست وعده‌های غذایی ما حذف می‌شود درنتیجه میزان سودا نیز کاهش می یابد.

اما متخصصان طب سنتی درباره وعده شام یا افطار می گویند حذف کامل آن جایز نیست، البته نباید پرخوری هم کرد و حتی خوردن سالاد هم  می‌تواند مواد لازم را به بدن ما برساند. جالب است بدانید که به دلیل سودازا بودن وعده ناهار، توصیه می شود بیماران داروهای خود را در 2 وعده صبح و شام مصرف کنند.
 
سحر، بادام درختی بخورید

ضعف شاید نخستین گله روزه داران در طول روز باشد برای پیشگیری از آن می توانید در هنگام سحر از مواد غذایی پخته شده ‌استفاده کنید مانند پلو، خورش، انواع آش به ویژه آش آلو، آش زرد‌آلو یا آش جو با کمی زنجبیل که باعث رفع یبوست می‌شود. افرادی که به نسبت دیگران بیشتر دچار ضعف و بی‌حالی می‌شوند، می‌توانند در وعده‌های مجاز، بادام درختی میل کنند. خوردن بادام باعث تقویت اعضا شده و مقدار مصرف آن برای همه حدود 9 تا 21 عدد در یک روز است و در صورتی که آن را دانه‌دانه و با فاصله بخورند دچار چاقی نخواهند شد.
 
چگونه افطار کنیم؟
 
نکته مهمی که توجه به آن اهمیت دارد این است که در ماه رمضان افطار هم مانند سحراز ارزش ویژه ای برخوردار است. از این رو که بدن ما پس از ساعت‌ها دوری و خودداری از خوردن مواد غذایی، نیاز به کسب انرژی دارد.

توصیه ای که  طب سنتی – اسلامی در این باره دارد این است که نخستین و بهترین ماده خوراکی هنگام گشودن روزه، ‌خوردن کمی نمک است. حضرت علی (ع) نیز همیشه با نمک افطار می‌کرد.  نمک باعث روان شدن اخلاط اربعه یعنی صفرا، بلغم، سودا و خون در بدن می‌شود و بهتر است حداقل تا یک دقیقه پس از خوردن نمک چیزی نخورید.پس از آن باتوجه به ذایقه و امکانات سفره افطار باید از مواد غذایی ساده به سنگین ادامه یابد و بهتر است زمان افطار از خوردن غذاهای چرب یا بسیار خودداری شود. پیشنهاد دیگر اینکه از مصرف زولبیا و بامیه که شیرینی صنعتی هستند خودداری کنید. زولبیا و بامیه که به طورمعمول با روغن‌های مانده درست می‌شوند باعث ترشی معده می‌شوند.

پرهیز از خوردن غذاهای پخته شده نیز در این وعده توصیه می شود. بهترین موادی که زمان افطار می‌توان از آنها استفاده کرد عبارتند از نمک، نان سبوسدار، خرمای خشک (زرد) به دلیل آنکه سودای کمتری به نسبت خرمای سیاه دارد، عسل، شیره انگور،‌ ارده‌شیره، پنیر و گردو یا پنیر و سیاهدانه،‌کاچی یا حلوایی که با شیره انگور طبخ شده باشد یا با عسل، نان و پنیر و سبزی، نان و پنیر و گردو و از این قبیل. اگرچه کاچی و حلوا طبخ‌شدنی هستند اما جزو غذاهای سبک محسوب شده و در صورتی که با روغن حیوانی پخته شوند بهتر است. زمان افطار گاهی روزه‌داران به دلیل عطش فراوان دچار مشکل می‌شوند.

آنچه مسلم است اینکه خوردن آب یخ هنگام افطار علاوه بر آنکه مشکلات زیادی در بدن ایجاد می‌کند، باعث عطش می‌شود. می‌توانید از چای لیموترش به عبارتی چای معمولی و کمی آب‌لیموترش استفاده کنید.اگر هم می خواهید آب بخورید بهتر است آب ولرم باشد، علاوه بر این شربت آبلیمو کمک زیادی به رفع عطش شما می‌کند. یادتان باشد برای رفع عطش باید از مصرف غذاهای بسیار چرب و شیرین دوری کنید. مصرف میوه‌هایی که آبدار هستند مانند هندوانه، ‌شلیل و هلو  هم در این وعده توصیه می‌شود.
 
با مشکلات فشار خون چه کنیم؟

اگر از افرادی هستید که در ماه رمضان  با افت فشار خون مواجه می شوید، طب سنتی توصیه ای هم برای شما دارد؛ اینکه می‌توانید از شربت گلاب و عسل استفاده کنید یا در چای خود زنجبیل آسیاب شده خشک به مقدار نصف قاشق چایخوری در یک لیوان چای بریزد. در باره طرز تهیه شربت گلاب هم باید بگویم که باید نصف لیوان گلاب را با کمی آب، یک قاشق غذاخوری عسل مخلوط کنید.

اگر هم دچار افزایش فشار خون می‌شوید توصیه می‌شود، کمی آبغوره بدون نمک یا آبلیمو بخورید. همانطور که گفته شود امروزه تأثیر مثبت روزه بر درمان بسیاری از بیماری‌ها از قبیل چاقی، امراض گوارشی مثل گاستریت حاد، فشار خون، آسم و... ثابت شده است، بنابراین می توانید در این ماه با روزه داری ضمن بهره بردن از فضایل این ماه گامی مهم در جهت سلامت نفس و جسم خود بردارید.