انقلاب اسلامی تحولی در پرتو آیات قرآن و آموزه‌های رهایی‌بخش اسلام بود و ایام‌الله دهه فجر فرصت مناسبی است تا به بیان تفاسیر و نکات پیرامون آیاتی از قرآن کریم بپردازیم که انقلاب اسلامی ریشه در آنها دارد و از این آیات الهام گرفته است. لذا در سلسله نوشتارهایی به مناسبت دهه فجر این آیات را بیان می‌کنیم.

یکی از آیات قرآن که می‌توان پدیده انقلاب اسلامی را با آن تحلیل و بررسی کرد آیه 54 سوره «مائده» است که به مناسبت ایام‌الله دهه فجر در این نوشتار به آن می‌پردازیم.

متن آیه: «يَا أَيُّهَا الَّذِينَ آمَنُوا مَنْ يَرْتَدَّ مِنْكُمْ عَنْ دِينِهِ فَسَوْفَ يَأْتِي اللَّهُ بِقَوْمٍ يُحِبُّهُمْ وَيُحِبُّونَهُ أَذِلَّةٍ عَلَى الْمُؤْمِنِينَ أَعِزَّةٍ عَلَى الْكَافِرِينَ يُجَاهِدُونَ فِی سَبِيلِ اللَّهِ وَلَا يَخَافُونَ لَوْمَةَ لَائِمٍ ۚ ذَٰلِكَ فَضْلُ اللَّهِ يُؤْتِيهِ مَنْ يَشَاءُ ۚ وَاللَّهُ وَاسِعٌ عَلِيمٌ»

ترجمه آیه: «ای اهل ایمان! هرکس از شما از دینش برگردد [زیانی به خدا نمی رساند] خدا به زودی گروهی را می آورد که آنان را دوست دارد، و آنان هم خدا را دوست دارند؛ در برابر مؤمنان فروتن‌اند و در برابر کافران سرسخت و قدرتمندند، همواره در راه خدا جهاد می کنند، و از سرزنش هیچ سرزنش‌کننده‌ای نمی‌ترسند. این فضل خداست که به هرکس بخواهد، می‌دهد؛ و خدا بسیار عطاکننده و داناست.»

در این آیه خدواند پنج خصوصیت را برای مؤمنان برشمرده است؛ اولین ویژگی‌های آنان، «یُحِبُّهُمْ وَ یُحِبُّونَهُ» است، خداوند آنها را دوست دارد و آنها نیز خداوند را دوست دارد. پس محبت بر محور خدای متعال، یکی از ویژگی‌های شکل‌گیری جامعۀ توحیدی است که پیامبر بشارت آن را دادند. ویژگی دوم آنها «أَذِلَّةٍ عَلَى الْمُؤْمِنینَ» است و نسبت به مؤمنان متواضع و به عنوان سومین ویژگی نسبت به کافران، سخت و محکمند، «اعزَّةٍ عَلَى الْکافِرینَ». ویژگی چهارم، «یُجاهِدُونَ فی‏ سَبیلِ اللَّهِ»، اهل جهادند و ویژگی پنجم اینکه «وَ لا یَخافُونَ لَوْمَةَ لائِمٍ» از سرزنش هیچ سرزنشگری نمی‌هراسند.

این ویژگی‌ها در مردم ما در دوران نهضت اسلامی به خوبی متبلور شد و خدا هم این ملت به پا خاسته را جایگزین حاکمانی کرد که در مقابل دین خدا ایستاده بودند و با سیاست‌های فرهنگی خود عملا ضدیت خود را با دین خدا به نمایش گذاشتند.

رهبر معظم انقلاب نیز با نگاه به این آیه به ادامه راه مدنظر پروردگار با جایگزینی یک قوم صالح به جای جای قوم قبلی پرداخته و می‌فرمایند: «نصرت اسلام و نصرت مسلمین در نهایت قطعی است، منتها ما وظیفه‌ای داریم؛ هم افراد وظیفه دارند، هم جماعات وظیفه دارند، هم نخبگان سیاسی کشورها وظیفه دارند، رؤسای دولتهای اسلامی وظیفه دارند؛ هرکدام به وظیفه‌ی خودشان عمل کردند، پیش خدای متعال مأجورند، عمل هم نکنند «فَسَوفَ یَأتِی اللهُ بِقَومٍ یُحِبُّهُم وَ یُحِبُّونَه» بار خدا زمین نخواهد ماند، این راه ادامه پیدا خواهد کرد.» (بیانات در دیدار مسئولان نظام و سفرای کشورهای اسلامی، 16 اردیبهشت 1395)

در حقیقت این آیه به عنوان یک قانون کلّى به همه مسلمانان اخطار مى‌کند اگر کسانى از شما از دین خدا بیرون روند، زیانى به خدا، آیین او و جامعه مسلمین و آهنگ سریع پیشرفت آنها نمى‌رسانند، زیرا خداوند در آینده جمعیتى را براى حمایت این آیین برمى‌انگیزد و وقوع انقلاب اسلامی و قیام عظیم مردم ایران علیه حکومتی طاغوتی و ضد دین تبلور و جایگزینی نظام و حاکمانی دین‌مدار حقیقت تبلور این آیه در عصر حاضر است.

به عبارتی امام(ره) برخلاف حکومت طاغوت که مردم را رعیت و عوام می‌پنداشت، مردم را باور کرد و به مردم اعتماد واقعی داشت و کارها را به خود مردم ‌سپرد. امام(ره) نیروی عظیم مردم را شناخت و کشف کرد و به آن‌ها جرئت عرض اندام و قدرت اتکا به نفس در مقابل دشمنان این سرزمین را عطا کرد و مردم را مصداق قومی کرد که این آیه شریفه خصوصیات آنها را برشمرده است.

لذا از این آیه می‌توان چنین نتیجه گرفت که:

ـ كفر يا ارتداد گروهى از افراد، به راه خدا ضربه نمى‌زند.

ـ در راه ايمان و شكستن سنّت‌ها و عادات جاهلى نبايد از سرزنش‌ها و هوچى‌گرى‌ها و تبليغات سوء دشمن ترسى داشت و تسليم جوّ و محيط شد.

ـ رفتار مسلمان، نرمش با برادران دينى و سرسختى در برابر دشمن است و هيچ يک از خشونت و نرمش، مطلق نيست.

ـ با نويد جايگزينى ديگران، جلوی يأس و ترس را بگيريد.

ـ كسى كه ايمان واقعى دارد، هرگز در برابر كافران احساس حقارت نمى‌كند.

ـ پرچم اسلام را كسانى به دست خواهند گرفت كه عاشق خدا و مجاهد و با صلابت باشند.

در مکتب انقلابی امام خمینی(ره) نیز چنین انسان‌هایی تربیت شدند که با دارا بودن این 5 ویژگی توانستند مسیر تاریخ را به کلی تغییر دهند و در عصری که دین افیون توده‌ها معرفی می‌شد و به شدت بر روی انزوا و عدم تأثیرگذاری آن از سوی جبهه کفر و استکبار تبلیغ می‌شد، با پرچم دین و ارزش‌های اسلامی یک حکومت وابسته و ضد دین را به کنار بزند و دین را دوباره به عرصه اجتماع و سیاست برگرداند.