هیفا پردل؛ بازار: قم به لحاظ اقلیمی در منطقه‌ای گرم و خشک و کویری قرار دارد، لذا کشاورزی در این استان کار سخت و طاقت فرسایی است اما کشاورزان قمی در زمینه تولید محصولات زراعی و باغی در کشور سرآمد هستند. آن‌ها با تغییر شیوه‌های کشاورزی از حالت سنتی به سمت مکانیزه شدن و تغییر شیوه‌های آبیاری از حالت سنتی به سمت آبیاری‌های نوین و کم فشار توانسته‌اند حتی در این اقلیم بسیار سخت و طاقت فرسا در زمینه تأمین مواد غذایی حرفی برای گفتن دارند.

اما با کمی جست‌وجو می‌توان به آمارهای قابل توجهی در حوزه کشاورزی رسید از جمله این که در استان کویری قم حدود ۱۰۰ هزار هکتار اراضی کشاورزی وجود دارد که ۸۷ درصد آن مربوط به اراضی زراعی و حدود ۱۳ درصد آن متعلق به اراضی باغی است اما جهاد کشاورزی استان قم برای رشد بخش کشاورزی طی سال‌های اخیر به سمت توسعه کشاورزی گلخانه‌ای قدم برداشته است که در این زمینه این استان کوچک در حوزه گلخانه‌ای رشد بسیار زیادی داشته و در جشنواره‌های مختلف کشوری تولیدکنندگان و کشاورزان قم رتبه‌های خوبی کسب کرده‌اند.

توسعه کشت جایگزین و کم آب بر

در کویری که دسترسی به آب در آن برای یک کشاورز بسیار دشوار است، صیفی‌جاتی با بهترین ارقام آن هم تولید می‌شود و مزارع بزرگ صیفی‌جات به خصوص هندوانه در استان قم وجود دارد که منابع آبی آنها از چاه‌های بسیار عمیق است اما کشاورزان قمی به این نکته مهم هم توجه دارند که باید به سمت کاشت محصولات کم آب‌خواه و سازگار با اقلیم کویری قدم بردارند که اخیراً جهاد کشاورزی در قم کشاورزی را به سمت گشت‌های گلخانه‌ای و محصولات کم آب‌خواه مانند گل محمدی، گیاهان دارویی و غیره هدایت کرده است.

در استان کویری قم حدود ۱۰۰ هزار هکتار اراضی کشاورزی وجود دارد

حال با تأکیدات مهم رهبر انقلاب اسلامی بر زمینه‌سازی تولیدات بومی و ارزآور و هم‌چنین تکیه بر محصولات دانش بنیان مورد توجه قرار گرفته است جهاد کشاورزی قم نیز با تولید محصولات گلخانه‌ای البته از نوع مرغوب که ارزش صادرات دارند و موجب ارزآوری هم هستند ورود کرده و با بهره‌گیری از بهترین دانش‌های روز در بخش کشاورزی افق‌ها و چشم اندازهای مطلوبی را برای صادرات، درآمدزایی و هم‌چنین تولید و اشتغال را مد نظر دارد.

با اقدامات و برنامه‌ریزی دولت سیزدهم دروازه‌های جدید و بازارهای متفاوتی برای صادرات باز شده و با توجه به فشارهای اقتصادی و تحریم به روی فرآورده‌های غیر نفتی از جمله محصولات کشاورزی بازشده است که اخیر با عضویت ایران اسلامی در شانگهای ظرفیت‌های ارزآوری بیشتری وجود دارد که استان قم نیز می‌تواند از این ظرفیت بهره‌مند شود.

کشاورزی کویر تجارت محور و در راه صادرات

رئیس سازمان جهاد کشاورزی استان قم در گفت‌وگو با خبرنگار بازار با اشاره به ورود بخش کشاورزی به سمت صادرات آن هم زیر چتر سخت‌ترین فشارهای اقتصادی، می‌گوید: استان قم در کنار همه سختی‌های آب و هوایی و محدودیت دسترسی به منابع آبی، جایگاه مهمی در زمینه تأمین امنیت غذایی کشور دارد اما مهم‌تر از همه در سال‌های اخیر توانسته برخی از محصولات کشاورزی را به کشورهای مختلف جهان صادر و ارزآوری کند.

در قم از علاقه‌مندان به سرمایه‌گذاری در حوزه صنایع تبدیلی و غذایی استقبال می‌شود تا سود حاصل از فرآوری محصولات خام کشاورزی برای خود استان باشد

محمدرضا حاجی‌رضا، می‌افزاید: در شرایط خاص آب و هوایی میزان تولید محصولات در قم افزایش یافته است و امروز محصولی همچون پسته و برخی تولیدات گلخانه‌ای تولید شده در قم، ‌دارای مشتریان بین‌المللی است و تولیدکنندگان این استان با استفاده از دانش‌های نوین و با تلاش توانسته‌اند عملکردی مطلوب داشته و محصول خود را چند برابر کنند و اکنون در کنار مدیریت و بهره‌وری بخش کشاورزی قم به بخشی اقتصاد محور و ارزآور تبدیل شده است.

به گفته وی، در استان قم از علاقه‌مندان به سرمایه‌گذاری در حوزه صنایع تبدیلی و غذایی استقبال می‌شود تا سود حاصل از فرآوری محصولات خام کشاورزی برای خود استان باشد و زمینه تولید، صادرات و به دنبال آن ایجاد فرصت‌های شغلی متعدد در این بخش فراهم شود. با توسعه گلخانه‌ها نیاز به ارتقای بخش بسته بندی و فرآوری بیشتر احساس می‌شود و از سوی دیگر باید شرایط صادرات محصولات کشاورزی فراهم شود تا کشاورزان فرصت درآمدزایی داشته و کشاورزی قم هم تجاری سازی شود.

توسعه گلخانه‌هایی که ارزش صادرات دارند

معاون بهبود تولیدات گیاهی سازمان جهاد کشاورزی قم نیز در گفت وگو با خبرنگار بازار با اشاره به توسعه گلخانه‌ها طی سال‌های اخیر در حوزه کشاورزی قم، می‌گوید: احداث و توسعه گلخانه کاری زمان‌بر و پر هزینه است لذا باید به سمتی برویم که محصولات ما صادرات محور باشند تا موجب درآمدزایی و ارزآوری باشد.

محمدعلی سلامی می‌افزاید: به عنوان مثال با تولید محصولات صادراتی در یک هکتار گلخانه، ‌می‌شود حدود ۵۰۰ تُن گندم وارد کرد، به همین دلیل است که کشورهایی همچون ترکیه بر روی گسترش گلخانه‌ها متمرکز شده‌اند آب مورد نیاز برای کشت‌های گلخانه بسیار کمتر از آب مصرفی در کشت‌های سنتی است به اضافه این که در گلخانه امکان مدیریت دما و شرایط محیطی نیز تا حد زیادی فراهم است همچنین تولید محصولی مانند پسته که بر اساس ارزیابی‌ها امسال تولید آن در قم حدود هفت هزار تُن بود برای صادرات و داشتن درآمدهای ارزی در بخش کشاورزی استان بسیار مهم است، پسته قم واقعاً باکیفیت و دارای بهترین طعم است و فرآوری این محصول نیز در داخل استان انجام می‌شود.

جهاد کشاورزی استان قم برای رشد بخش کشاورزی طی سال‌های اخیر به سمت توسعه کشاورزی گلخانه‌ای قدم برداشته است

حال با توجه به مباحث مطرح شده در مورد کشاورزی در شرایط خاص قم این نکته دارای اهمیت است که کشاورزان این منطقه آمادگی لازم برای ورود به عرصه‌های نوین با استفاده از دانش و فناوری را دارند تا علاوه بر تولید محصولات با کیفیت و صرفه جویی در مصرف آب زمینه ارزآوری برای کشور را ایجاد کنند و قدم‌های بزرگی در این مسیر نیز برداشته‌اند که اگر در زمان مناسب حمایت نشوند شاید همه این تلاش‌ها بی‌نتیجه بماند.