شناسهٔ خبر: 56424810 - سرویس سیاسی
نسخه قابل چاپ منبع: روزنامه آفتاب یزد | لینک خبر

حالا که اعتراضات به رسمیت شناخته شد حرف معترضین را هم بشنویم

آفتاب‭ ‬یزد‭: ‬روزی‭ ‬ـ‭ ‬روزگاری،‭ ‬هرچه‭ ‬دل‭ ‬مان‭ ‬خواست‭ ‬به‭ ‬‮«‬دهه‭ ‬شصتی‭ ‬ها‮»‬‭ ‬گفتیم‭ ‬یعنی‭ ‬هرچه‭ ‬دل‭ ‬شان‭ ‬خواست؛‭ ‬برخی‭ ‬از‭ ‬سر‭ ‬مطایبه‭ ‬و‭ ‬بعضی‭ ‬از‭ ‬سر‭ ‬استیصال‭ ‬و‭ ‬کوتاهی‌هایی‭ ‬که‭ ‬تلنبار‭ ‬شده‭ ‬بود‭.‬

صاحب‌خبر -

کم‭ ‬کم‭ ‬دهه‭ ‬ی‭ ‬شصتی‌ها‭ ‬پذیرفتند‭ ‬همین‭ ‬شد‭ ‬که‭ ‬سرشان‭ ‬را‭ ‬انداختند‭ ‬پایین‭ ‬و‭ ‬رفتند‭ ‬سراغ‭ ‬سرنوشت‌شان؛‭ ‬توانستند‭ ‬مهاجرت‭ ‬کردند،‭ ‬نتوانستند‭ ‬هم‭ ‬لا‭ ‬به‭ ‬لای‭ ‬دیگر‭ ‬روزمره‌های‭ ‬مان،‭ ‬محو‭ ‬شدند‭.‬

جایی‭ ‬صحبت‭ ‬از‭ ‬دهه‭ ‬ی‭ ‬هفتادی‌ها‭ ‬به‭ ‬آن‭ ‬گونه‭ ‬که‭ ‬از‭ ‬دهه‭  ‬شصتی‌ها‭ ‬می‌گفتند‭ ‬نبود‭ ‬اما،‭ ‬دهه‭ ‬ی‭ ‬هشتادی‌ها‭ ‬به‭ ‬ناگاه‭ ‬تمامِ‭ ‬ذهن‭ ‬جامعه‭ ‬شناسان،‭ ‬رفتارشناسان،‭ ‬برنامه‭ ‬نویسان‭ ‬و‭ ‬مدیران‭ ‬و‭ ‬حتی‭ ‬سیاست‭ ‬ورزان‭ ‬را‭ ‬به‭ ‬خود‭ ‬مشغول‭ ‬کردند‭ ‬که‭ ‬با‭ ‬این‭ ‬نسلِ‭ ‬سرکش‭ ‬غرق‭ ‬
در‭ ‬دنیای‭ ‬ارتباطاتِ‭ ‬تکنولوژی‭ ‬زده‭ ‬چه‭ ‬باید‭ ‬کرد‭.‬

در‭ ‬کنار‭ ‬چالش‌های‭ ‬دهه‭ ‬ی‭ ‬شصتی‌ها‭ ‬و‭ ‬هفتادی‌ها‭ ‬و‭ ‬هشتادی‭ ‬ها،‭ ‬البته‭ ‬کم‭ ‬نبودند‭ ‬دلسوزانی‭ ‬که‭ ‬هشدارها‭ ‬دادند‭ ‬بابت‭ ‬تغییر‭ ‬رویکردها،‭ ‬توجه‭ ‬به‭ ‬سلیقه‭ ‬ها،‭ ‬چندصدایی‭ ‬شدن‭ ‬رسانه‭ ‬ملی‭ ‬و‭ ‬تقویت‭ ‬فضای‭ ‬گفتمانی‭ ‬اما،‭ ‬چون‭ ‬دور،‭ ‬دورِ‭ ‬یک‭ ‬سویه‭ ‬نگری‭ ‬و‭ ‬یک‭ ‬دست‭ ‬شدگی‭ ‬قدرت‭ ‬بود،‭ ‬هیچ‭ ‬انگاشتنِ‭ ‬واقعیت‌های‭ ‬خزیده،‭ ‬زیر‭ ‬پوسته‭ ‬جامعه‭ ‬به‭ ‬عادی‌ترین‭ ‬کار‭ ‬ممکن‭ ‬تبدیل‭ ‬شد‭.‬

اعتراضات‭ ‬دی‭ ‬ماه‭ ‬96‭ ‬و‭ ‬آبان‭ ‬98‭ ‬این‭ ‬زنگ‭ ‬خطر‭ ‬را‭ ‬به‭ ‬وجود‭ ‬آورد‭ ‬که‭ ‬یک‭ ‬دهه‭ (‬تابستان‭ ‬78‭ ‬تا‭ ‬تابستان‭ ‬88‭) ‬طول‭ ‬کشید‭ ‬تا‭ ‬جامعه‭ ‬برای‭ ‬فریاد‭ ‬زدن‭ ‬خیابان‭ ‬را‭ ‬برگزیند‭ ‬اما‭ ‬این‭ ‬فاصله‭ ‬ی‭ ‬ده‭ ‬ساله‭ ‬اینک‭ ‬به‭ ‬هشت‭ ‬سال‭ ‬و‭ ‬دو‭ ‬سال‭ ‬تبدیل‭ ‬شده‭ ‬است‭ ‬اما‭ ‬بهانه‭ ‬ی‭ ‬اعتراضات‭ ‬چون‭ ‬گرانی‭ ‬بود‭ ‬و‭ ‬بنزین‭ ‬و‭ ‬دلخواه‭ ‬یک‭ ‬جناح‭ ‬خاص‭(!) ‬باز‭ ‬هم‭ ‬جدی‭ ‬انگاشته‭ ‬نشد‭ ‬و‭ ‬رسیدیم‭ ‬به‭ ‬اواخر‭ ‬تابستان‭ ‬1401‭.‬

اعتراضات‭ ‬سراسری‭ ‬1401‭ ‬البته‭ ‬خیلی‭ ‬وقت‭ ‬بود‭ ‬که‭ ‬شروع‭ ‬شده‭ ‬بود‭ ‬اما‭ ‬پیوند‭ ‬ناگسستنی‭ ‬نسل‭ ‬هشتاد‭ ‬و‭ ‬نودی‭ ‬با‭ ‬رسانه‭ ‬و‭ ‬فضای‭ ‬مجازی‭ ‬این‭ ‬خشم‭ ‬را‭ ‬بالاخره‭ ‬در‭ ‬یک‭ ‬جایی‭ ‬خالی‭ ‬می‌کرد‭ ‬اما‭ ‬تکانه‭ ‬ی‭ ‬شدید‭ ‬گرانی‌هایی‭ ‬که‭ ‬از‭ ‬اواخر‭ ‬1400‭ ‬شروع‭ ‬شده‭ ‬بود‭ ‬بی‌شک‭ ‬بی‌یا‭ ‬با‭ ‬بهانه،‭ ‬1401‭ ‬به‭ ‬پایان‭ ‬نرسیده‭ ‬خودش‭ ‬را‭ ‬آفتابی‭ ‬می‌کرد‭ ‬اما‭ ‬مرگ‭ ‬‮«‬مهسا‭ ‬امینی‮»‬‭ ‬و‭ ‬چندین‭ ‬و‭ ‬چند‭ ‬حادثه‭ ‬ی‭ ‬تقریباً‭ ‬مشابه‭ ‬باعث‭ ‬شد‭ ‬تا‭ ‬گرانی‭ ‬و‭ ‬تورم‭ ‬و‭ ‬نادیده‭ ‬انگاری‭ ‬چندین‭ ‬نسل‭ ‬به‭ ‬ناگاه‭ ‬به‭ ‬اعتراض‭ ‬تبدیل‭ ‬شود‭ ‬و‭ ‬این‭ ‬بار‭ ‬خیابان‭ ‬اگر‭ ‬نبود‭ ‬که‭ ‬این‭ ‬اعتراضات‭ ‬را‭ ‬به‭ ‬جایی‭ ‬ختم‭ ‬کند‭ ‬معلوم‭ ‬نبود‭ ‬چه‭ ‬رخدادهایی‭ ‬را‭ ‬باید‭ ‬به‭ ‬تصویر‭ ‬می‌کشیدیم‭.‬

78‭ ‬دانشجویان‭ ‬بودند‭ ‬و‭ ‬فضای‭ ‬خاص‭ ‬سیاسی،‭ ‬88‭ ‬مردم‭ ‬بودند‭ ‬و‭ ‬مسئله‭ ‬ی‭ ‬انتخابات،‭ ‬96‭ ‬و‭ ‬98‭ ‬بازهم‭ ‬مردم‭ ‬بودند‭ ‬و‭ ‬گرانی‭ ‬اما‭ ‬1401‭ ‬نسلی‭ ‬علیه‭ ‬نسل‌های‭ ‬پیش‭ ‬بود‭. ‬

نسل‌های‭ ‬پیشین‭ ‬که‭ ‬عادت‭ ‬کرده‭ ‬بودند‭ ‬دستور‭ ‬بدهند‭ ‬و‭ ‬اطاعت‭ ‬درو‭ ‬کنند‭ ‬به‭ ‬ناگاه‭ ‬با‭ ‬نسلی‭ ‬مواجه‭ ‬شدند‭ ‬که‭ ‬هم‭ ‬راه‭ ‬درست‭ ‬اعتراض‭ ‬را‭ ‬بلد‭ ‬بودند‭ ‬هم‭ ‬جدا‭ ‬کردن‭ ‬مسیر‭ ‬خود‭ ‬از‭ ‬باقی‭ ‬موضوع‌های‭ ‬
سیاسی‭ ‬ـ‭ ‬اجتماعی‭.‬

دردهای‭ ‬بسیاری‭ ‬رخ‭ ‬نمود‭ ‬و‭ ‬زخم‌های‭ ‬بی‌شماری‭ ‬سرباز‭ ‬کرد؛‭ ‬از‭ ‬سلبریتی‌هایی‭ ‬که‭ ‬باید‭ ‬آموزش‭ ‬ببینند‭ ‬تا‭ ‬مسئولانی‭ ‬که‭ ‬در‭ ‬هنگامه‭ ‬ی‭ ‬بحران،‭ ‬هنوز‭ ‬هم‭ ‬طریقه‭ ‬ی‭ ‬حرف‭ ‬زدن‭ ‬شان‭ ‬با‭ ‬زمان‭ ‬گذشته‭ ‬هیچ‭ ‬تفاوتی‭ ‬ندارد‭. ‬به‭ ‬واقع‭ ‬کلمه،‭ ‬حاکمیت‭ ‬در‭ ‬میانه‭ ‬ی‭ ‬میدانی‭ ‬وسیع‭ ‬که‭ ‬پر‭ ‬بود‭ ‬از‭ ‬اعتراضاتی‭ ‬بحق‭ ‬و‭ ‬اغتشاشاتی‭ ‬نگران‌کننده‭ ‬که‭ ‬چه‭ ‬باید‭ ‬کرد‭ ‬با‭ ‬نسلی‭ ‬که‭ ‬درست‭ ‬می‌گوید‭ ‬و‭ ‬نسلی‭ ‬که‭ ‬می‌خواهد‭ ‬حرف‌های‭ ‬درست‭ ‬این‭ ‬نسل‭ ‬را‭ ‬مصادره‭ ‬کند‭.‬

سران‭ ‬سه‭ ‬قوه،‭ ‬در‭ ‬یک‭ ‬موضع‌گیری‭ ‬هوشمندانه،‭ ‬اعتراض‭ ‬را‭ ‬رسماً‭ ‬به‭ ‬رسمیت‭ ‬شناختند‭ ‬و‭ ‬تاکید‭ ‬کردند‭ ‬‮«‬اغتشاش‮»‬‭ ‬را‭ ‬تاب‭ ‬نخواهند‭ ‬آورد‭ ‬و‭ ‬این‭ ‬یعنی،‭ ‬نسل‭ ‬جدید‭ ‬فرصت‭ ‬پیدا‭ ‬کرده‭ ‬تا‭ ‬اعتراضات‭ ‬خود‭ ‬را‭ ‬علنی‭ ‬فریاد‭ ‬بزند‭ ‬بی‌آن‭ ‬که‭ ‬هنجارها‭ ‬را‭ ‬بشکند‭ ‬یا‭ ‬قانون‭ ‬را‭ ‬زیر‭ ‬پا‭ ‬گذارد‭.‬

در‭ ‬این‭ ‬میانه‭ ‬اما‭ ‬برخی‭ ‬که‭ ‬صندلی‭ ‬به‭ ‬امانت‭ ‬نزدشان‭ ‬بود‭ ‬یا‭ ‬قلم‭ ‬در‭ ‬اختیارشان،‭ ‬گاهی‭ ‬عوض‭ ‬آب،‭ ‬بنزین‭ ‬روی‭ ‬آتش‭ ‬نسل‭ ‬جوانی‭ ‬پاشیدند‭ ‬که‭ ‬شنیده‭ ‬شدنِ‭ ‬اعتراضات‭ ‬شان‭ ‬قدم‭ ‬اول‭ ‬بود‭ ‬اما‭ ‬این‭ ‬نسل‭ ‬با‭ ‬شنیده‭ ‬شدن‭ ‬اعتراضات‭ ‬قطعاً‭ ‬آرام‭ ‬نمی‌گرفت‭ ‬اما‭ ‬دیگر‭ ‬خشمگین‭ ‬نبود‭ ‬و‭ ‬تازه‭ ‬می‌آمد‭ ‬تا‭ ‬اعتراضات‭ ‬خود‭ ‬را‭ ‬در‭ ‬بستری‭ ‬آرام‭ ‬طرح‭ ‬
کند‭.‬فضا،‭ ‬فضای‭ ‬خاصی‭ ‬است‭ ‬هم‭ ‬مسئولان،‭ ‬هم‭ ‬صدا‭ ‬و‭ ‬سیما‭ ‬و‭ ‬هم‭ ‬طبقه‭  ‬نخبه‭ ‬پذیرفتند‭ ‬مقصر‭ ‬هستند‭ ‬اما‭ ‬به‭ ‬مرحله‌ای‭ ‬از‭ ‬رشد‭ ‬و‭ ‬آگاهی‭ ‬نرسیده‭ ‬بودند‭ ‬که‭ ‬اعتراف‭ ‬کنند‭ ‬فقط‭ ‬تلاش‭ ‬کردند‭ ‬با‭ ‬تغییراتی‭ ‬آنی‭ ‬در‭ ‬موضع‌گیری‌ها‭ ‬و‭ ‬برنامه‌ها،‭ ‬چنین‭ ‬کنند‭ ‬که‭ ‬باید‭ ‬سال‌ها‭ ‬قبل‭ ‬بدان‭ ‬جامه‭ ‬عمل‭ ‬می‌پوشیدند‭.‬

فضا،‭ ‬فی‌الحال‭ ‬بهترین‭ ‬زمان‭ ‬برای‭ ‬شنیدن‭ ‬اعتراضات‭ ‬است‭ ‬اعتراضاتی‭ ‬که‭ ‬باید‭ ‬شنیده‭ ‬شودا‭ ‬پس‭: ‬‮«‬حالا‭ ‬که‭ ‬اعتراضات‭ ‬را‭ ‬به‭ ‬رسمیت‭ ‬شناختید‭ ‬حرف‭ ‬معترضین‭ ‬را‭ ‬هم‭ ‬بشنوید‮»‬‭ ‬شنیدن‭ ‬اعتراض‭ ‬گامی‭ ‬مهم،‭ ‬بلند‭ ‬و‭ ‬مثبت‭ ‬است‭ ‬برای‭ ‬اندیشیدن‭ ‬به‭ ‬چگونه‭ ‬برداشتن‭ ‬گام‌های‭ ‬بعدی‭.‬

بهترین‭ ‬زمان‭ ‬برای‭ ‬شنیدن‭ ‬است‭ ‬شنیدن‭ ‬حرف‌های‭ ‬نسلی‭ ‬که‭ ‬میانه‌ای‭ ‬با‭ ‬نشنیدن‭ ‬و‭ ‬نادیده‭ ‬انگاری‭ ‬ندارد‭!‬

نظر شما