حجت‌الاسلام علیرضا احمدی، با بیان اینکه امام رضا(ع) در یازدهم ذی‌القعده  سال ۱۵۳ هجری قمری در مدینه متولد شدند، اظهارکرد: مادرشان نجمه و پدربزرگوارشان حضرت امام موسی کاظم(ع) بودند و ایشان  به علت جایگاه ویژه نزد امام کاظم(ع) به ابالحسن ثانی معروف شدند. 

او ادامه داد: حضرت به القابی چون  رضا، صابر، زکی، وافی سراج‎الله، قره‌عین‌المومنین، مکیدات‌الملحدین، صدیق و فاضل مشهور بودند،‌ اگرچه دوره زندگی و حیات امام رضا(ع) با توجه به وضعیت اسفباری که در زمان امام کاظم(ع) بر زندگی شیعیان حاکم بود، در تقیه گذشت، اما همه امامت حضرت را پذیرفتند، به‌طوری‌که شیخ مفید ۱۲ راوی از اصحاب ائمه را نام می‌برد که جانشینی امام رضا(ع) را نقل کرده‌اند.

احمدی با بیان اینکه مدت امامت حضرت ۲۰ سال طول کشید که ۱۷ سال آن در ایران و شهر خراسان گذشت، خاطرنشان کرد: پس از  اینکه امام در ایران حضور پیدا کردند، علیرغم اینکه در امور حکومتی دخالتی نمی‌کردند، اهتمام زیادی در رفع مشکلات فرهنگی و سیاسی مردم داشتند، کمااینکه در یک فرمایش از امام رضا(ع) به مآمون نقل شده که فرمودند "ولایت عهدی حکومت تو چیزی بر قدر و منزلت من نیفزود، من در مدینه در موقعیتی بودم که نامه‌ام به شرق و غرب می‌رفت، مردم به من رجوع می‌کردند و من به رفع مشکلات و نیازمندی‌های آنها می‌پرداختم و کسی از من عزیزتر نبود." همین سخن حضرت نشان‌دهنده نفوذ ایشان در بطن جامعه و نقش اساسی و پررنگ ایشان در حل مشکلات مردم است.

این کارشناس دینی ادامه داد: زمانی که حضرت وارد ایران شدند، تمام فضای کشور را تحت‌تاثیر معنویت، صداقت و علم برخواسته از امامت خود قرار دادند و به همین دلیل می‌بینیم که دشمن قسم خورده‌ای چون مأمون علی رغم میل باطنی، سکه به نام حضرت ضرب  و دستور خواندن خطبه به نام ایشان را صادر می‌کند و دختر خود به نام ام حبیبه را به ازدواج امام درمی‌آورد، او به توصیه‌های امام رضا(ع) توجه ویژه داشت، برای مثال بدعت عباسیان در پوشیدن لباس سیاه، به امر حضرت برداشته شد و لباس سبز را جایگزین کردند.

احمدی با اشاره به تأثیر حضور امام در رشد علمی جامعه گفت: جلسات مناظره‌ای که حضرت رضا با روسای مذاهب و ادیان مختلف داشت، بستر بسیار خوبی را برای رشد مباحث کلامی ایجاد کرد، ایشان نهایت استفاده را  از فرصت پیش آمده در ایران برای تحکیم و تثبیت اسلام ناب کردند و چون ایمان ایرانیان برآمده از صداقت و حق‌جوئی بود، اسلام و تشیع به سرعت جای خود را در ایران باز کرد و امام رضا در ایران به شدت مورد استقبال ایرانیان قرارگرفت.

احمدی با بیان اینکه مهم‌ترین اثر حضور امام رضا(ع) تشکیل یک پایگاه بزرگ شیعی در ایران بود، گفت:  با حضور ایشان و حمایت از شیعیان، گروه گروه از سادات و شیعیان علوی راهی ایران شدند و در پرتو حمایت حضرت قرار گرفتند،‌ همچنین کاهش حس پررنگ ناسیونالیستی ایرانیان دیگر اثر حضور حضرت بود، جداکردن حساب اسلام از اعراب و تبدیل ملتی با روحیه ناسیونالیستی به ملتی حق‌پرست، قراردادن تقوا به عنوان ملاک برتری،  کاهش تفاوت میان عرب و عجم و کمرنگ کردن باور به برتری اعراب آثار مهم فرهنگی حضور امام در ایران بود.

او ادامه داد: آثار و برکات حضور امام رضا(ع) هم در دوره حضور و هم پس از  شهادت ایشان نمود داشت، ۴ سال پس از شهادت امام در در سال ۲۰۵ هجری قمری اولین بار حکومتی تشکیل شد که آمیخته به دین بود و حکومت طاهریان در خراسان ایجاد شد.

این پژوهشگر علوم اسلامی گفت: جلوگیری و مقابله با انحرافات ناشی از ترجمه علوم مختلف در ایران و برخورد با سران و روسای مذاهب و ادیان که به دستور مأمون انجام شده بود و شبهات و مسائل دینی و اخلاقی بسیاری ایجاد کرده بود، از برکات فرهنگی حضور امام رضا  بود، ایشان در واقع بزرگ‌ترین قهرمان علمی جهان است که هیچ دانشمندی  نتوانست در احتجاج با ایشان به موفقیتی دست پیدا کند، تألیف کتاب‌هایی چون صحیفه‌الرضا و رساله  ذهبیه، تربیت شاگردان در زمینه‌های مختلف و تدوین علم حدیث از دیگر فعالیت‌های امام  بود، بزرگانی چون حسین بن سعید با ۳۰ جلد کتاب، صفوان بن یحیی با ۱۶ جلد کتاب و ۳۱۸ نفر از بزرگان علم حدیث از تربیت یافتگان مکتب امام هشتم بودند.

احمدی ادامه داد: در مصادر روایی کتابی را به حضرت رضا(ع) نسبت داده و جزء تالیفات حضرت برشمردند به نام "صحیفه الرضا" که با نام "مسندالرضا" هم شناخته می‌شود، همچنین امام کتاب رساله ذهبیه را به درخواست مأمون نوشت که پس از تالیف، به دستور مأمون کتاب با آب طلا نوشته شد و به همین سبب به نام رساله ذهبیه شناخته می‌شود. 

این پژوهشگر علوم اسلامی با بیان اینکه یکی از مجاهدت‌های فرهنگی امام رضا(ع) تببین جایگاه معصومین(ع) بود، اظهارکرد: حدیث مشهور سلسله الذهب از جمله روایات امام در این زمینه است. امام رضا در مدت ۲۰ سال امامت، نشاط علمی و فرهنگی  خاصی را در سراسر جامعه اسلامی ایجاد کردند و  بیشترین تاثیر این نشاط را در ایران شاهد هستیم. در سال‌های حضور حضرت در ایران، شرایطی بی سابقه از مناظرات علمی و دینی ایجاد شد و ایشان با بازخوانی اسلام در مناظرات فکری و اندیشه‌ای با سایر ادیان و همچنین تربیت شاگردان، روایات اسلام حقیقی را به نسل‌های بعد منتقل کردند.

احمدی اضافه کرد: امام رضا(ع) به همه ثابت کردند که خلافت شانی از شئون امامت است و  جمع نشدن مقام امامت و خلافت در یک‌جا، در امامت امام خدشه‌ای ایجاد نمی‌کند و همچنان جریان هدایت‌گری، دستگیری و راهبری مردم توسط امام انجام می‌شود. 

انتهای پیام