گروه اقتصادی/ گروه فرآورده‌های نفتی با ارزش بازاری 407 هزار میلیارد تومانی حدود 7 درصد از کل ارزش بازار سهام را پوشش می‌دهد و از این نظر یکی از صنایع تأثیرگذار در این بازار به حساب می‌آید و از اهمیت ویژه‌ای در بازار سرمایه برخوردار است. این صنعت همچنین با برخورداری از نسبت قیمت به درآمد 4 به‌عنوان ارزنده‌ترین گروه در بازار از این نظر شناخته می‌شود و با توجه به پرداخت 70 درصد از سود‌های قابل تخصیص در مجامع شرکت‌های پالایشی، برای سهامداران خرد بسیار جذاب است. با وجود این، با شروع روند نزولی شاخص‌ها این صنعت نیز با کاهش ارزش بازاری روبه‌رو شده است و طی 3 ماه گذشته 12.63 درصد از ارزش خود را از دست داده است. آمار‌ها نشان می‌دهد روند نزولی قیمت سهام این صنعت در حالی بوده که روند رشد درآمد‌ها و سود‌سازی این صنعت همچنان ادامه دارد و توانسته سود‌سازی خود را نسبت به 5 ماه ابتدایی سال قبل به میزان 200 درصد افزایش دهد.
10 چالش جدی بر سر راه توسعه صنعت پالایشگاهی
صنعت پالایشگاهی به‌عنوان یک صنعت سرمایه بر شناخته می‌شود و از این رو تأمین مالی برای اجرای طرح‌های آن از طریق منابع داخلی شرکت‌های پالایشی امکان‌پذیر نیست. از نظر کارشناسان این صنعت با چالش‌هایی از جمله تأمین منابع مالی طرح‌های افزایش ظرفیت پالایشگاه‌ها، شیوه قیمت‌گذاری خوراک و فرآورده‌های آنها، اصلاح اختلافات مالی شرکت‌های پالایشی با دولت، مشکلات مربوط به قانون بودجه، چالش‌های ارزی، هزینه تمدید کارت بازرگانی، هزینه سوخت مصرفی کوره‌های عملیات و عدم عرضه نفت خام و میعانات گازی در بورس انرژی روبه‌رو است.
انجمن صنایع پالایشی در سال گذشته سه پیشنهاد برای افزایش نقدینگی در این صنعت مطرح کرد که شامل استفاده از تسهیلات کم بهره سیستم بانکی و صندوق توسعه ملی، استفاده از ظرفیت‌های قانونی تخفیف قیمت خوراک و الزام شرکت‌ها به اندوخته کردن حداقل 30 درصد سود سالانه برای اختصاص به طرح‌های توسعه‌ای بود.همچنین از دیگر چالش‌های صنعت پالایشی، مبنای تعیین نرخ خوراک و فرآورده‌های نفتی است که از شفافیت لازم و کافی برخوردار نمی‌شود. عدم ثبات رویه و تغییرات پیش‌بینی نشده نرخ‌ها تأثیر نامطلوبی بر وضعیت معاملاتی سهام شرکت‌ها در بازار سرمایه گذاشته است؛ این موضوع باعث شده امکان ارائه اطلاعات قابل اتکا برای تولید محصولات با صرفه اقتصادی بیشتر وجود نداشته باشد.
از نظر کارشناسان، حذف فروش نیابتی، قیمت‌گذاری محصولات و فروش بر اساس کیفیت فرآورده‌ها، ارائه تخفیفات صادراتی توسط امور بین‌الملل و شرکت ملی پخش فرآورده‌های نفتی با در نظرگیری پوشش‌دهی هزینه‌های تولیدکننده و تضمین سود متعارف می‌تواند بخشی از مشکلات مذکور را برطرف کند.
موضوع دیگری که موجب چالش‌های زیادی برای این شرکت‌ها است، عدم وصول مطالبات است. بنا بر اعلام مدیران عامل برخی از پالایشگاه‌ها، هم‌اکنون این صنعت مطالبات وصول نشده زیادی از دولت دارد و پرداخت نشدن مطالبات،آنها را با چالش‌های زیادی روبه‌رو کرده است. پیش‌تر غلامرضا باقری مدیرعامل پالایشگاه نفت تبریز گفته بود: «شبریز» از دولت طلب‌های وصول نشده دارد و این امر این پالایشگاه را در تأمین هزینه‌های جاری با چالش‌های زیادی روبه‌رو کرده است. از طرفی پرداخت سود 5 هزارو 800 میلیارد تومانی سالانه این شرکت نیز نیاز به نقدینگی خواهد داشت.
بر اساس گفته این مدیر پالایشگاهی، طلب پالایشگاه نفت تبریز از دولت تا پایان مردادماه سال جاری به حدود ۴هزار و 800 میلیارد تومان می‌رسد و این در حالی بوده که بیشتر از مقدار مطالباتی که وجود دارد باید به سهامداران سود پرداخت شود؛ این بدین معناست که پالایشگاه نفت تبریز تولید زیادی در فرآورده‌های ویژه نفتی نداشته و در عوض مطابق دستورالعمل‌ها تمرکز بر تولید قیر تهاتری داشته است. حدود ۸ درصد تولید شبریز مربوط به وکیوم باتوم است که این موضوع نقدینگی و آورده‌ای برای این شرکت ندارد و تنها میزان مطالبات از دولت افزایش پیدا می‌کند.
همچنین یکی از مدیران پالایش نفت اصفهان گفته بود: بازارگردانی یکی از دغدغه‌ها و هزینه‌های سنگین صنعت پالایشگاهی در بازار سهام است. پالایش نفت اصفهان در حال حاضر بیش از هزار و صد میلیارد تومان از نقدینگی شرکت را برای انجام بحث بازارگردانی پرداخت کرده و ملزم به تمدید و تداوم قرارداد بازارگردانی است؛ در حالی که هیچ اثر خاص و محسوسی بر تعدیل قیمت سهام بورسی این شرکت ندارد و با توجه به دشواری تأمین مالی، صرف این مبلغ برای پیشبرد طرح‌های توسعه‌ای می‌تواند سهامداران را با انتفاع بیشتری مواجه کند.
تأخیر در اعلام نرخ خوراک از سوی مراجع مربوطه هرسال مشکلات جدی را برای صنعت و سهامداران ایجاد می‌کند و باعث شده مدیران پالایشگاه‌ها برای ارائه گزارش‌های سه و شش ماهه با چالش روبه‌رو شوند، بنابراین باید با تطبیق‌دهی این اهم و پیگیری‌های همه جانبه، مشکلات ناشی از آن را برطرف کرد.
∎
10 چالش جدی بر سر راه توسعه صنعت پالایشگاهی
صنعت پالایشگاهی به‌عنوان یک صنعت سرمایه بر شناخته می‌شود و از این رو تأمین مالی برای اجرای طرح‌های آن از طریق منابع داخلی شرکت‌های پالایشی امکان‌پذیر نیست. از نظر کارشناسان این صنعت با چالش‌هایی از جمله تأمین منابع مالی طرح‌های افزایش ظرفیت پالایشگاه‌ها، شیوه قیمت‌گذاری خوراک و فرآورده‌های آنها، اصلاح اختلافات مالی شرکت‌های پالایشی با دولت، مشکلات مربوط به قانون بودجه، چالش‌های ارزی، هزینه تمدید کارت بازرگانی، هزینه سوخت مصرفی کوره‌های عملیات و عدم عرضه نفت خام و میعانات گازی در بورس انرژی روبه‌رو است.
انجمن صنایع پالایشی در سال گذشته سه پیشنهاد برای افزایش نقدینگی در این صنعت مطرح کرد که شامل استفاده از تسهیلات کم بهره سیستم بانکی و صندوق توسعه ملی، استفاده از ظرفیت‌های قانونی تخفیف قیمت خوراک و الزام شرکت‌ها به اندوخته کردن حداقل 30 درصد سود سالانه برای اختصاص به طرح‌های توسعه‌ای بود.همچنین از دیگر چالش‌های صنعت پالایشی، مبنای تعیین نرخ خوراک و فرآورده‌های نفتی است که از شفافیت لازم و کافی برخوردار نمی‌شود. عدم ثبات رویه و تغییرات پیش‌بینی نشده نرخ‌ها تأثیر نامطلوبی بر وضعیت معاملاتی سهام شرکت‌ها در بازار سرمایه گذاشته است؛ این موضوع باعث شده امکان ارائه اطلاعات قابل اتکا برای تولید محصولات با صرفه اقتصادی بیشتر وجود نداشته باشد.
از نظر کارشناسان، حذف فروش نیابتی، قیمت‌گذاری محصولات و فروش بر اساس کیفیت فرآورده‌ها، ارائه تخفیفات صادراتی توسط امور بین‌الملل و شرکت ملی پخش فرآورده‌های نفتی با در نظرگیری پوشش‌دهی هزینه‌های تولیدکننده و تضمین سود متعارف می‌تواند بخشی از مشکلات مذکور را برطرف کند.
موضوع دیگری که موجب چالش‌های زیادی برای این شرکت‌ها است، عدم وصول مطالبات است. بنا بر اعلام مدیران عامل برخی از پالایشگاه‌ها، هم‌اکنون این صنعت مطالبات وصول نشده زیادی از دولت دارد و پرداخت نشدن مطالبات،آنها را با چالش‌های زیادی روبه‌رو کرده است. پیش‌تر غلامرضا باقری مدیرعامل پالایشگاه نفت تبریز گفته بود: «شبریز» از دولت طلب‌های وصول نشده دارد و این امر این پالایشگاه را در تأمین هزینه‌های جاری با چالش‌های زیادی روبه‌رو کرده است. از طرفی پرداخت سود 5 هزارو 800 میلیارد تومانی سالانه این شرکت نیز نیاز به نقدینگی خواهد داشت.
بر اساس گفته این مدیر پالایشگاهی، طلب پالایشگاه نفت تبریز از دولت تا پایان مردادماه سال جاری به حدود ۴هزار و 800 میلیارد تومان می‌رسد و این در حالی بوده که بیشتر از مقدار مطالباتی که وجود دارد باید به سهامداران سود پرداخت شود؛ این بدین معناست که پالایشگاه نفت تبریز تولید زیادی در فرآورده‌های ویژه نفتی نداشته و در عوض مطابق دستورالعمل‌ها تمرکز بر تولید قیر تهاتری داشته است. حدود ۸ درصد تولید شبریز مربوط به وکیوم باتوم است که این موضوع نقدینگی و آورده‌ای برای این شرکت ندارد و تنها میزان مطالبات از دولت افزایش پیدا می‌کند.
همچنین یکی از مدیران پالایش نفت اصفهان گفته بود: بازارگردانی یکی از دغدغه‌ها و هزینه‌های سنگین صنعت پالایشگاهی در بازار سهام است. پالایش نفت اصفهان در حال حاضر بیش از هزار و صد میلیارد تومان از نقدینگی شرکت را برای انجام بحث بازارگردانی پرداخت کرده و ملزم به تمدید و تداوم قرارداد بازارگردانی است؛ در حالی که هیچ اثر خاص و محسوسی بر تعدیل قیمت سهام بورسی این شرکت ندارد و با توجه به دشواری تأمین مالی، صرف این مبلغ برای پیشبرد طرح‌های توسعه‌ای می‌تواند سهامداران را با انتفاع بیشتری مواجه کند.
تأخیر در اعلام نرخ خوراک از سوی مراجع مربوطه هرسال مشکلات جدی را برای صنعت و سهامداران ایجاد می‌کند و باعث شده مدیران پالایشگاه‌ها برای ارائه گزارش‌های سه و شش ماهه با چالش روبه‌رو شوند، بنابراین باید با تطبیق‌دهی این اهم و پیگیری‌های همه جانبه، مشکلات ناشی از آن را برطرف کرد.
نظر شما