گروه سیاسی خبرگزاری فارس، یادداشت- مهدی عرب صادق، معاون سیاسی حزب موتلفه اسلامی: اخیرا نشست سران هفتاد و هفتمین مجمع عمومی سازمان ملل تشکیل شد و فرصتی برای بیان حقایق و گام بلندی در عبور از دیوار بلند رسانه های استعماری و استکباری سلطه گران بوده و هست چرا که رسانه های کشورهای غربی و عواملشان در داخل کشور همواره تلاش کرده اند، بر صیانت از ظلم و ظالم در افکارعمومی دنیا غبارافکنی کنند.

مجمع عمومی سازمان ملل در سپتامبر هر سال (اواخر شهریور یا اوایل مهر) تشکیل می شود و ضمن سخنرانی روسای جمهور، فرصت و مجالی است برای دیدارهای دیپلماتیک و ابزاری برای پیشبرد اهداف دیپلماسی عمومی کشورهاست.

بین سایر ارکان اصلی این سازمان (شورای امنیت، شورای قیمومیت، دیوان بین‌المللی دادگستری، شورای اقتصادی و اجتماعی، دبیرخانه) در مجموع عمومی سازمان ملل، همه ۱۹۳ عضو سازمان ملل متحد با حق رأی برابر حضور دارند و شرط تصویب قطعنامه در آن با دو سوم اکثریت اعضا است.

در منشور سازمان ملل متحد کارکرد مجمع عمومی این طور تعریف شده است: رایزنی، بررسی و ارائه توصیه‌هایی درباره موضوعاتی نظیر صلح و امنیت بین‌الملل، خلع سلاح، حقوق بشر، راهکارهایی برای حل و فصل اختلافات کشورهای متنازع. انتخاب اعضای غیردائم شورای امنیت و دیگر نهادهای سازمان ملل متحد نظیر شورای حقوق بشر و نیز انتخاب دبیرکل سازمان ملل متحد طبق توصیه شورای امنیت، از دیگر کارکردهای این نهاد است و در این مجمع عمومی گفتمان هر یک از دولت های مستقر در سخنرانی رئیس آن دولت نمایان است و تصویری از سیاست خارجی آن کشور را به پرده می برد و اندیشمندان سراسر دنیا از سخنرانی های سیاستمداران به تحلیل گفتمان می پردازند و روابط دیپلماتیک کشور خود را با ان تنظیم می کنند.

سیاست خارجی پدیده ای چند بعدی است و تابعی از شرایط عمومی جوامع مدنی در کشورهاست و تعریف مناسبات اجتماعی سیاسی فرهنگی سیاسی و حتی اقتصادی بر آن استوار است و بازتاب متغیرها و قیود یک کشور در فضای معادلات بین المللی است.

ثبات سیاسی در یک حاکمیت، توانمندی نفوذ در افکار و اذهان عمومی است که با پروپاگاندای رسانه ای حاصل می شود و رمز مهمی در پیروزی در عرصه دیپلماسی است و مجمع عمومی سازمان ملل رسانه ای جامع و مرجع و فراگیر برای دولت ها قلمداد می شود.

انقلاب اسلامی ۵۷ نقطه عطفی در تعریف ارتباطات و تحولات همه جانبه سیاست خارجی کشورمان در عرصه بین المللی به شمار می رود و زمینه اکثر‌گفتمان های مطرح شده از سوی روسای جمهور ما، ضد امپریالیستی، حول دال مرکزی اسلام و نمایش گسست این فضا از سلطه گرایی و استعمار بوده است.

زبان سیاست خارجی و نظم گفتار آن در گفتمان پسا استعماری جمهوری اسلامی ایران متاثر از زبان و نظم گفتار اسلامی امام خمینی (ره)‌ می باشد و دال مرکزی گفتمان سیاست خارجی جمهوری اسلامی ایران بوده است و همواره پیوندی عمیق و ناگسستنی بین گفتمان سیاست داخلی و خارجی انقلاب بوده است.

گفتمان های مسلط در تاریخ انقلاب اسلامی در رویکردهای مهمی چون ملی گرایی لیبرال و اسلام گرایی (۵۷ تا ۶۰)، آرمان گرایی (۵۷ تا ۶۳) ، مصلحت گرایی اسلامی (۶۳ تا ۶۸)‌، واقع گرایی اسلامی (۶۸ تا ۷۴) و ملی گرایی مردم سالار اسلامی (۷۶ تا ۸۴- در این گفتمان توسعه سیاسی مهم تر از توسعه اقتصادی بود) خلاصه می شود.

در بسط همه خرده گفتمان های فوق استقلال گرایی همواره مشهود بوده است و جمهوری اسلامی ایران همواره منتقد به وضعیت موجود جهانی و به دنبال شرایط نوینی در عرصه بین المللی بوده است و از مسیر  فرهنگی و ارزشی شدن سیاست خارجی عناصر هنجار را در عرصه بین الملل مطرح نموده است و معتقد بوده است نظریات سیاست خارجی باید ‌فرهنگ محور باشد و نه قدرت محور یا در بزنگاه هایی قدرت را مبتنی فرهنگ تعریف نماییم و فرهنگ قدرت را منبعی برای تولید قدرت بدانیم و این قدرت در روابط بین الملل با قدرت فرهنگ نمایان است.

شهید رجایی در اولین حضور جمهوری اسلامی ایران بعد از انقلاب اسلامی در مجمع عمومی سازمان ملل در نشست مجمع عمومی سال 1359، سخنرانی خود را با آیه شریفه «لایحب الله الجهر بالسوء من القول الامن ظلم: خداوند دوست ندارد کسی سخن درشت را فریاد بکشد مگر وقتی که مورد ستم قرار گرفته باشد»، از جایگاه هیات ایرانی آغاز کرد و از نظام حاکم بر کشورهای جهان سخن گفت و به موضوعاتی مانند جنگ سرد، درگیری های آمریکا و شوروی، حمله عراق به ایران و انفعال و سکوت نهادهای بین المللی پرداخت. وی از حمایت ظالمانه کشورهای غربی در جنگ دولت عراق علیه ایران به منظور حذف انقلاب اسلامی سخن گفت و تصویر ماندگاری که از آن زمان به یادگار مانده و همان و تاثیر معنوی و تبلیغاتی فراوانی ایجاد کرد نشان دادن آثار شکنجه رژیم پهلوی و ساواک در کف پای شهید رجایی توسط خودش بود.

پس از شهید رجایی و همچنین در دولت آیت الله هاشمی رفسنجانی، دکتر ولایتی ۷ بار در مقام وزیر امور خارجه‌ و مقارن با جنگ تحمیلی در مجمع عمومی سازمان ملل حضور یافت و به جنگ تحمیلی دفاع مقدس و کمک کشورهای غربی به صدام حسین پرداخت.

در سال ۱۳۶۶ مقام معظم رهبری به عنوان رئیس جمهوری ایران اسلامی در مجمع عمومی سازمان ملل متحد شرکت کردند و با اشاره به جنگ تحمیلی فرمودند که ملت ایران در پی تنبیه متجاوزان و زورگویان هستند. ایشان نیز همچنین از کمک کشورهای غربی به رژیم صدام حسین انتقاد کردند و وی را با هیتلر مقایسه کردند و در ادامه از رویکرد تبعیض آمیز و قوانین ناعادلانه سازمان ملل سخن گفتند و نسبت به حق وتو و عضویت دائم برخی کشورهای در شورای امنیت نیز انتقاد کردند و صراحتاً عنوان شد این سازمان ها نسبت به تخلفات کشورهای غربی از مقررات بین المللی واکنش مناسبی ندارد و سکوت کرده است.

سید محمد خاتمی رئیس جمهور ایران در سال های ۱۳۷۶ تا ۱۳۸۴ دو بار در جلسات مجمع عمومی سازمان ملل خاتمی در اولین حضور خود و در سال ۱۳۷۷ در سخنرانی که ایراد کرد و احترام، صلح مردم سالار، نفی خشونت، امید به آینده از عبارات و مفاهیم مهم مطرح شده در سخنرانی سید محمد خاتمی بود. وی با انتقاد از برخی قوانین سازمان ملل مثل حق وتو و اشاره به لزوم بازنگری قوانین سازمان ملل، تببین سیاست خارجی جمهوری اسلامی ایران در دایره اعتماد زایی و تشنج زدایی و اعتراض به سیاست اسلام هراسی در غرب با تاکید بر ایجاد امنیت و صلح در خاورمیانه و به رسمیت شناختن حق فلسطینیان در حاکمیت بر سرزمین خویش و حذف سلطه اسرائیل و حفظ محیط زیست بعنوان میراث مشترک کشورها، اعتماد به جوانان بعنوان صاحبان هزاره سوم، عدالت و حذف تروریسم و پاکسازی جهان و خاورمیانه از سلاح های هسته ای، به ارائه و دفاع از طرح و ایده گفتگوی تمدن ها پرداخت که مورد استقبال گرفت و نامگذاری سال ۲۰۰۱ به نام سال گفت وگوی تمدن‌ها مصوب شد (مصادف با دوران بیل کلینتون در آمریکا بود و زمزمه هایی مبنی بر احتمال دیدار روسای جمهوری آمریکا و ایران توسط رسانه ها )  اما با سر کار آمدن جورج بوش توجهی به چنین ایده هایی نشد و اتفاقا در سال ۲۰۰۱ با حمله به برج های دوقلوی تجارت جهانی، نومحافظه کاران آمریکا به افغانستان و عراق لشکرکشی کردند.

محمود احمدی نژاد در سال های 1384 تا 1391، هشت بار و هرسال در مجمع عمومی سازمان ملل سخنرانی داشت و بیش از هر واژه و عبارتی، واژه هسته ای در کنار کلماتی مرتبط مثل آژانس، سوخت و NPT خودنمایی می کرد و البته از واژگانی چون عدالت، صبح، جمهوری اسلامی، مردم، ملت ها، بشر، اعتماد، آرامش، هولوکاست و جامعه جهانی استفاده نمود. در سخنرانی جنجالی و پر سر و صدا آخر وی از لحن موعودگرانه و کلمانی چون منجی بشریت، بهار، انسان ، مردم و صلح جهانی استفاده نمود و کمتر به سمت موضوعات هسته ای رفت.

او ضمن تاکید مجدد بر ضرورت بازنگری قوانین سازمان ملل و ساختار نامناسب نهادهای بین المللی، با تاکید بر حقوق ملت فلسطین و درخواست مبارزه جهانی با تروریسم، خشونت، تهدید، تحریم و سلاح های کشتارجمعی، هولوکاست، حق وتو، لزوم تشکیل کمیته حقیقت یاب پیرامون ۱۱ سپتامبر، حق ایران در برنامه هسته ای به تبیین اصول جمهوری اسلامی در زمینه مسائل هسته ای و نقد عملکرد آژانس بین المللی انرژی اتمی پرداخت.

حسن روحانی در سال ۱۳۹۲ و در اجلاس شصت و هشتم مجمع عمومی به ارائه طرح جهان علیه خشونت و افراطی گری و ائتلاف برای صلح پایدار و نقد تحریم های ظالمانه علیه ایران، نفی خشونت و تعامل سازنده بر اساس احترام متقابل و در سال ۱۳۹۳ به افراطی‌گری و خشونت، اسلام هراسی و تروریسم در منطقه جنوب غرب آسیا و فرصت تاریخی برای دست یابی به توافق هسته ای از طریق مذاکره و تعامل با همسایگان پرداخت. او در سومین حضور خود به توضیح فاجعه منا و سهل انگار عربستان سعودی اشاره کرد و به جنگ سوریه، عراق، یمن و خسارت های تروریسم در منطقه پرداخت و همچنین از برجام سخن گفت و اعلام آمادگی اینکه ایران برای تحقق توسعه در سایه تعامل اقتصادی را دارد.

در سال  بعد و چهارمین حضور روحانی به پدیده تروریسم بدون مرز اشاره کرد و درخواست عدم حمایت از گروه های تروریستی، پرهیز از فرقه گرایی و دامن زدن به اختلافات مذهبی شد. در این سخنرانی امضای برجام را بازی برد-برد دانست و بر دوری از افراط گرایی و خشونت و توجه بر صلح طلبی تأکید داشت.

روحانی در سخنرانی سال 1396 ضمن دفاع از منشور حقوق شهروندی و صلح طلبی ایرانیان، برجام را به عنوان یک روش نوین در مناسبات جهانی یاد کرد و اعلام کرد ایران به برجام پایبند است و در برخورد با نقض آن از سوی طرف های غربی واکنش نشان خواهد داد و البته در سخنرانی ششم خود در سال 1397، ضمن انتقاد از خروج یک‌جانبه و غیرقانونیِ دولت آمریکا از برجام ، پایبندی کامل ایران به تعهدات برجام را مستند به گزارش آژانس بین المللی انرژی دانست و از بی توجهی به نهادها و اصول بین المللی انتقاد کرد و آن را خطری جدی برای صلح جهانی معرفی کرد و خواستار بازگشت آمریکا به برجام و قطعنامه ۲۲۳۱ شورای امنیت سازمان ملل متحد شد.

سخنرانی روحانی در سال 1398 و هفتمین حضور خود در مجمع عمومی سازمان ملل با بد عهدی اروپایی ها نیز در برجام مواجه بود و سیاست تهاجمی آمریکا در اعمال تحریم ها و نقد به جنگ افروزی در خلیج فارس را نقد با طرح ابتکار صلح هرمز (ائتلافِ امید) همراه کرد و با دفاع مجدد از برجام گفت: به جای نمایشِ مذاکره، به واقعیتِ مذاکره بازگردید و عکس یادگاری آخرین ایستگاهِ مذاکره است، نه اولین ایستگاه و پاسخ ما به مذاکره تحت تحریم، "نه" می‌باشد.

وی در آخرین و هشتمین سخرانی خود بصورت مجازی در سال 1399 در شرایطی که از مجمع عمومی سازمان ملل هیچ دستاوردی در سیاست خارجی کشور عایدش نشده نبود باز به دفاع از برجام و نقد تحریم های ظالمانه آمریکا تحت هژمونی به سرآمده دانست.

 گفتمان روحانی بر محورهای دموکراسی و حقوق بشر، اعتدال، تنوع فرهنگی و مذهبی، برجام و مذاکره، توان موشکی ایران، تروریسم‏پروری آمریکا و ظرفیت اقتصادی ایران خلاصه می شود.

در حالی‌که سخنان روحانی عمدتاً از موضع «معترض»، متوجه مسائل منطقه‌ای و روابط برابر ایران-جهان بوده؛ رییس جمهور آمریکا با اتخاذ موضعی بالا به ‌پایین در مقام «ناظم‌ جهان»، الگویی از دولت و ملت آمریکا را به ‌عنوان برنامه ‌عمل سایر کشورها ارائه کرده است در حالیکه می توانست وجهه تهدیدآمیز یا معترض طرفین را در بستری محترمانه و در عین‌ حال عادلانه به مفاهمه، گفتگو و تعامل مبدل سازد و امکان ارتباطات چندسویه را در قالب سازمان‌های فراملی فراهم آورد.

سید ابراهیم رئیسی در اولین بار حضورش در سال جاری در مجمع عمومی سازمان ملل متحد و با رویکرد «نظم عادلانه بین‌المللی از طریق چندجانبه گرایی اقتصادی» با قرایت آیه شریفه 25 سوره حدید و نمایش نقش عدل در اسلام و سپس اشاره به آسیب‌ها و مخاطرات نظم کنونی و رو به زوال جهان بدون عدالت و نامشروعیت یکجانبه گرایی در عقب نگهداشتن کشورها، تهدید فزاینده تروریسم و گسترش ناتو و لشکر کشی  به غرب آسیا و انحطاط فرهنگ و زوال اخلاق، تببین اقسام ظلم جنگ افروز ، تلاش‌های پیوسته ملت ایران در چارچوب انقلاب اسلامی را برای تشکیل نظم عادلانه وحدت آفرین در دنیا و حقوق بشر برای ملت ها و سرنوشت مشترک بشریت مورد توجه قرار داد و با برشمردن مصادیق متعددی از بی‌عدالتی و استاندارهای دوگانه آمریکا در قبال مسائلی همچون تروریسم و حقوق بشر در نقاط مختلف جهان از جمله در مواجهه با ایران و با اشاره به سخنرانی بیادماندنی شهید رجایی در آن تریبون، به سرفصل‌های نقش برجسته و پیشرو جمهوری اسلامی ایران در تغییرات و نظم جدید جهانی و ایستادگی مقابل سیاست‌های سلطه طلبانه، یکجانبه گرایانه و مداخله‌جویانه از جمله مهار تروریسم دست‌ساز آمریکا در نظم ناعادلانه، زوال یافته و کهنه و ناکام کردن تغییر نقشه کشورهای منطقه به فرماندهی سردار شهید سپهبد سلیمانی پرداخت و با نشان دادن عکس شهید سلیمانی به حاضرین گفت: رسیدگی عادلانه قضایی به جنایت رئیس جمهور سابق آمریکا را از طریق یک دادگاه عادلانه، دنبال خواهیم کرد.

وی با تأکید بر ناکارآمدی تحریم‌های ظالمانه در بازداشتن ایران از مسیر استقلال و پیشرفت و اذعان رسمی دولت آمریکا به شکست مفتضحانه سیاست فشار حداکثری علیه ایران، به مسئله عهدشکنی آمریکا در موضوع برجام اشاره کرد و به تبیین منطق روشن جمهوری اسلامی در اخذ تضمین‌های پایدار برای استفاده از منافع اقتصادی و مطالبه حقوق حقه ی خود پرداخت و با یادآوری چالش انرژی در جهان کنونی از طرح جمهوری اسلامی ایران برای تضمین عادلانه امنیت انرژی در جهان پرده برداشت.

اینکه کشوری در داخل خود مدعی عدالت باشد، اما در خارج، انواع تروریست‌ها را تربیت کند و به جان ملت‌ها بیاندازد، یا با تحمیل فشارهای مختلف، ملت‌ها را به تسلیم وادار کند، باید هم از بشریت شرم کند، هم از آزادی، و هم از عدالت.

سید ابراهیم رئیسی در اجلاس تحول آموزش سازمان ملل از تحول در آموزش جمهوری اسلامی ایران از ضرورت های توجه به خانواده، عدالت و معنویت، تدوین سند تحول بنیادین آموزش و پرورش در نظام جمهوری اسلامی با ابتناء به فلسفه تربیتِ ایرانی- اسلامی و بدون اتکا به رویکردهای تک بعدیِ سکولارِ سند ۲۰۳۰، گفت و با به رخ کشیدن سیاهی فرهنگ منفعت طلب سلطه، که با تکیه بر عقب نگه داشتن کشورهای دیگر و شکل دهی نظام جهانی ناعادلانه و با سوءاستفاده از سازمان‌های بین‌المللی و تدوین منظومه‌های فکری- فرهنگی خاص، مانع رشد و پیشرفت کشورهای دیگر شده‌ اند، گفت.

همزمان با حضور موثر سید ابراهیم رئیسی در مجمع عمومی سازمان ملل عده ای آشوب طلب مردم نما که دنباله ی جریان منافقین و بازیگران پازل پروژه ققنوس هستند به خیابان های برخی شهر ایران می ریزند و با تخریب اموال مردم، حجاب از سر زنان مردم می‌ربایند و رسانه های سعودی و غربی در پی کشته سازی و تولید جنگ داخلی از این ها حمایت می کنند  تا تاثیر حضور رییسی را در سازمان ملل پنهان کنند، چرا که این حضور تلاطمی بر نقشه های استعماری هژمونی آمریکا بود.

سال هاست آمریکا و جهان غرب با تغییر رویکرد تهدید به دشمنی و سوق کشورمان به سمت تولید جنگ داخلی و اغتشاش و اختلال در رابطه  ملت و دولت، نامتوازن سازی ژئوپلیتیک درونی و بیرونی، محاصره اقتصادی تلاش نموده توان جمهوری اسلامی را در عرصه بین المللی محدود کنند. اکنون موازنه قدرت و اثربخشی ها در شرق و غرب عالم در حال تغییر و چرخش است و دیپلماسی روش های نوین و پیچیده تری می طلبد  گفتمان دهه اول انقلاب اسلامی معطوف به پیروزی انقلاب و تحقق نه شرقی و نه غربی و خروج از حلقه استراتژیک آمریکا و احیاء محوریت جهان اسلام استوار بود و برنامه هسته ای از موضوعات مهم مطرح شده در بیست سال اخیر بوده است.

نباید انقلابی گری را در نقطه مقابل گرایشات توسعه طلبانی قرار داد و دوقطبی سازی در سیاست خارجی شکل دهیم، آسیبی که ناشی از میزان این سیالیت در سال های قبل به سیاست خارجی کشور ضربه وارد نموده است.

پایان پیام/