با اینکه سمنان، استانی گرم به شمار می‌آید، اما به خاطر موقعیت جغرافیایی خود هر چهار فصل را همزمان دارد و از میزان گستره‌اش، مجموعاً ۱۹۸ هزار هکتار به اراضی کشاورزی اختصاص داده است. طی سال‌های اخیر و به خاطر خشکسالی و کمبود آب، کشاورزی سمنان با چالش‌های زیادی مواجه شد، اما وضعیت آب و هوایی این استان نشان داد در این شرایط هم می‌تواند محصولات مهمی مثل پسته و زعفران و زیره را در حد صادرات تولید کند، اما به شرطی که با حمایت‌هایی همراه و این محصولات هم مثل محصولات دیگر به حال خود رها نشوند.
از حدود ۲۰۰ هزار هکتار اراضی کشاورزی سمنان ۶۰ هزار هکتار آن باغ، ۱۰۰ هزار هکتار زراعت و مابقی به صورت آیش مورد استفاده قرار می‌گیرد و در سال‌های پربارش تحت کشت دیم می‌رود. در کل حدود ۴۵ هزار بهره‌بردار کشاورزی در این استان مشغول به کاشت و برداشت محصولات کشاورزی هستند و در نتیجه حدود ۵/۱ میلیون تن از انواع محصولات کشاورزی را به بازار ایران و جهان عرضه می‌کنند. این استان همجوار پایتخت بوده و از این منظر بازار بسیار مناسبی برای پخش یا مصرف محصولات کشاورزی در تهران دارد.
محصولاتی آماده برای ورود به بورس کالا
با زمین‌گیر شدن بسیاری از گیاهان به خاطر کم آبی و خشکسالی‌های مستمر حالا چند محصول مثل پسته، زعفران و زیره جور کشاورزی نیمه جان سمنان را می‌کشند. محصولاتی که قابلیت حضور در بورس کالا را دارند و در کنار مزیت اقتصادی‌شان، ارزش افزوده بالا، ماندگاری بسیار زیاد، بازار‌های خارجی، بسته‌بندی آسان و فرآوری متعددی را نیز به خود اختصاص داده‌اند. با این شرایط سمنان این فرصت را دارد که در عین خشکسالی، بتواند در زمینه توسعه اقتصادی محصولات کشاورزی گام‌های اساسی بردارد کافی است تنها این نکته را مورد توجه قرار دهیم که در دامغان سالانه ۳ هزار میلیارد تومان گردش مالی پسته است.
کشت زیره در شهرستان سمنان یک مزیت اقتصادی است البته این به آن معنی نیست که در دیگر شهرستان‌ها این محصول کشت نمی‌شود، اما معدن آن سمنان محسوب می‌شود در سال ۹۹ سطح زیر کشت این محصول ۶۰۰ هکتار بود در سال ۱۴۰۰ با بیش از ۴۰۰ هکتار افزایش، سطح زیر کشت این محصول به یک هزارو ۱۰۰ هکتار افزایش پیدا می‌کند و در سال‌جاری نیز هنوز آمار رسمی کشت این محصول با توجه به زمین کشت مشخص نیست. این در حالی که محمدرضا باقری مدیرعامل شرکت شهرک‌های صنعتی استان سمنان از رویکرد حمایت محور نسبت به صنایع کوچک و فرآوری در استان خبر داده و با بیان اینکه ۲۱ ظرفیت در قالب خوشه‌های صنعتی در استان شناسایی شده که با هدف حمایت از کسب وکار‌های خرد و متوسط، ساماندهی می‌شوند، می‌گوید: «در این زمینه پسته، زعفران و… مورد حمایت قرار می‌گیرند تا بتوانیم حمایت متوازنی را نیز از صنایع کوچک داشته باشیم.»
پسته حرف اول را می‌زند
بیش از ۲۱ هزار هکتار از اراضی استان سمنان تحت کشت پسته است. وجود مناطق کویری با زمستان‌های سرد و تابستان‌های گرم این اجازه را داده است تا در کنار وجود خاک‌های تقریباً شور، پسته به یک محصول استراتژیک باغی در این استان تبدیل شود و به جز در شهرستان مهدی‌شهر که شرایط اقلیمی تقریباً متفاوتی دارد در سایر شهرستان‌ها کشت بشود. پسته دامغان یکی از معروف‌ترین ارقام پسته در بازار‌های ایران و جهان به شمار می‌آید. هرچند کشت این محصول تنها در شهرستان دامغان است، اما تقریباً در تمامی شهرستان‌های استان سمنان قابلیت کشت و برداشت را دارد. ارقام کله قوچی، احمد آقایی، اکبری و شاه‌پسند در این استان قابلیت کشت با راندمان بالا را دارد. پسته تولیدی در این استان علاوه بر تأمین بخشی از نیاز داخل به سایر کشور‌ها نیز صادر می‌شود. در همین رابطه استاندار سمنان با بیان اینکه یکی از ظرفیت‌های اساسی اقتصاد کشاورزی استان محصول پسته است، می‌گوید: «یکی از اقدامات خوبی که در سمنان در ارتباط با برند‌سازی این محصول صورت می‌گیرد، برگزاری جشنواره پسته دامغان است که باید با نگاه فرا استانی به آن توجه داشت.»
سیدمحمدرضا هاشمی با بیان اینکه پسته دامغان یکی از برند‌های شناخته شده در تولیدات استان محسوب می‌شود، ادامه می‌دهد: «برگزاری رویداد‌ها می‌تواند در معرفی داشته‌های استان مانند زیره، زعفران، پسته و… مؤثر باشد، اما در کنار آن مقوله افزایش بهره‌وری در کشت را نیز مد نظر قرار داده‌ایم.» وی با بیان اینکه سومین راهبرد باید فرآوری باشد چرا که ارزش افزوده بهتری را نصیب تولیدات استان سمنان خواهد کرد، تأکید می‌کند: «۳ هزار میلیارد تومان در سال گردش مالی پسته است که می‌توان به تقویت واحد‌های فرآوری این میزان را افزایش هم داد از سوی دیگر همانطور که در نشست با مسئولان جشنواره پسته نیز اعلام کردیم در ارتباط با تولیداتی از این دست آمادگی اعطای تسهیلات تبصره ۱۸ قانون بودجه شامل تولید و اشتغال در راستای حمایت از تولیدگران هستیم.»
سمنان نیازمند گلخانه
در کنار محصولات اساسی، انواع محصولات زراعی و باغی دیگر مثل صیفی‌جات، ذرت، آفتابگردان، یونجه، انواع میوه جات و گیاهان دارویی در سمنان قابلیت کشت دارند، اما میزان تولید آن‌ها بسیار پایین است و کم‌آبی‌ها هم مزید بر علت شده‌اند تا کشاورزان روی درآمدزایی از آن‌ها هیچ حسابی باز نکنند. از طرفی تعداد گلخانه‌های موجود در سمنان، کمتر از میزانی است که بتواند نیاز‌های آن را برطرف کند به نحوی که طی آخرین گزارشات کمتر از ۱۱۰ هکتار انواع گلخانه در این استان پهناور احداث شده است. شاید تمرکز بر کاشت گیاهانی که میزان درخواست آب کمتری داشته و بومی مناطق گرم و خشک هستند و همچنین توسعه واحد‌های گلخانه‌ای بتواند میزان بهره‌وری و تولید محصولات کشاورزی را به طور چشمگیری در سمنان افزایش بدهد. وارد شدن سرمایه‌گذاران بخش خصوصی به این منطقه قطعاً کمک خواهد کرد تا تکنولوژی‌ها و روش‌های کشت مدرن‌تری توسط متخصصین کشاورزی بومی مورد استفاده قرار بگیرد و در نتیجه میزان بهره‌وری در این بخش بالا برود.
توسعه کشاورزی دانش‌بنیان
استاندار سمنان با بیان اینکه ثمره توجه به مقوله دانش‌بنیان و حمایت از این مهم، باید توسعه کمیت و کیفیت محصولات با به‌کارگیری دانش‌های نو و ظرفیت‌های علمی حوزه دانش‌بنیان در بخش تولید باشد، می‌گوید: «استفاده از ظرفیت‌های دانش‌بنیان در امر کشاورزی به‌منظور افزایش بهره‌وری محصولات و کاهش هزینه‌ها و مصرف آب امری حائز اهمیت است. فرآوری مواد معدنی و دوری از خام فروشی در این استان نیز یکی دیگر از مزایای بی‌نظیر توسعه شرکت‌های دانش‌بنیان و استفاده از این مهم است.» هاشمی ادامه می‌دهد: «در توسعه شرکت‌های دانش‌بنیان، هدف از اقدامات حمایتی تنها تزریق نقدینگی بدون توجه به خروجی مطلوب نیست؛ بلکه باید تلاش شود تا با تزریق تسهیلات، توسعه و رشد کیفیت و کمیت محصولات محقق شود.»
نظر شما