به گزارش خبرنگار ایلنا، در چهلمین روز از درگذشت مریم کاظم‌زاده عکاس جنگ، خبرنگار و همسر شهید اصغر وصالی فرمانده دستمال سرخ‌ها در قائله پاوه طی دوران جنگ تحمیلی، آیین نکوداشت او صبح روز یکشنبه یازدهم تیرماه در مجموعه «باغ زیبا» واقع در میدان قبا برگزار شد.
محمدمهدی اسماعیلی وزیر فرهنگ و ارشاد اسلامی، محمود سالاری معاون هنری وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی، حسین شریعتمداری مدیر مسئول روزنامه کیهان، سردار سردار سرتیپ دوم سیدمجید هاشمی‌دانا مدیرعامل خبرگزاری دفاع مقدس، برخی از اعضای خانواده مریم کاظم‌زاده و چند تن از دوستان و عکاسان دوره جنگ تحمیلی او، افرادی بودند که به اتفاق اصحاب رسانه در این رویداد حضور داشتند.
مریم کاظم‌زاده سبک جدیدی در حوزه روزنامه‌نگاری را رقم زد
در ابتدای مراسم پس از تلاوت آیاتی چند از کلام‌الله مجید، فرشاد مهدی‌پور، معاون مطبوعاتی وزیر فرهنگ و ارشاد اسلامی، دقایقی با حضار صحبت کرد. او در ابتدا گفت: تجلیل از مرحوم مریم کاظم‌زاده فریضه‌ای ملی محسوب می‌شود. زنده‌یاد کاظم‌زاده روزنامه‌نگاری انقلابی بود که سبک جدیدی در حوزه روزنامه‌نگاری را رقم زد.
وی ادامه داد: کاظم‌زاده در ابتدا در روزنامه کیهان، خودش را به نام خانم وصالی معرفی کرد و بعدا بود که با نام خودش به فعالیت پرداخت و متجلی شد.
معاون مطبوعاتی وزیر فرهنگ و ارشاد اسلامی با تاکید بر اینکه اینطور نبوده که فقط مردها در جنگ حضور یابند بلکه زنان هم در این اتفاق سهیم بودند و در جنگ تحمیلی شرکت می‌کردند، اظهار داشت: کاظم‌زاده جواز فعالیتش را از امام خمینی (ره) دریافت کرده بود و به همین اعتبار، به عنوان شاهد و روایت‌گر در جبهه‌های جنگ حضور پیدا یافت.
مهدی‌پور ادامه داد: ما هم باید سعی کنیم الگوهایی را مانند او را معرفی کنیم و آنها را به جامعه بشناسانیم. اگر امروز اینجا آمدیم تا تجلیل و نکوداشتی از خانم کاظم‌زاده داشته باشیم، برای این است که الگوهایی از این جنس در فضای روزنامه‌نگاری کشور تثبیت کنیم.
در ادامه برخی از دوستان نزدیک مریم کاظم‌زاده، طی پخش عکس‌ها و فایل‌های تصویری مستند درباره او خاطراتی را بیان کردند. یکی از این افراد عباس فروتن (پزشک و رزمنده دفاع مقدس) بود.
مریم کاظم‌زاده یک اسلحه یوزی داشت و در جنگ با ما به مناطق جنگی می‌آمد
فروتن پس از خوانش شعری تصریح کرد: جنگ که شروع شد در زمان عملیات فاو بود که بساط خانوادگی ما هم جور شد و با خانم مریم کاظم‌زاده آشنا شدم. ایشان به جنگ وارد بود و من هم دانشجو بودم که به جهاد سازندگی پیوستم و بعدتر بود که ایشان را در جنوب دیدم و آشنایی و دوستی ما شکل جدی‌تری به خود گرفت.
وی افزود: نتایج کارها و عکاسی زنده‌یاد کاظم‌زاده در سه جلد کتاب منتشر شد. ارتباط فرهنگی بین من و خانم کاظم‌زاده شکلی فرهنگی به خود گرفته بود که قضیه دستمال سرخ‌ها در کردستان پیش آمد. یادم هست که مریم کاظم‌زاده یک اسلحه یوزی داشت و در جنگ با ما به مناطق جنگی می‌آمد.
در ادامه برنامه به خواست فروتن حین توضیحات و بیان خاطراتش، عکس‌هایی از مریم کاظم زاده نمایش داده شد. سپس فیلم‌های مستندی پخش شد که طی آن توسط عباس فروتن، توضیحاتی درباره حضور چمران و کاظم‌زاده در گردنه بسطام مطرح شد.
به گفته فروتن، مریم کاظم‌زاده به عنوان خبرنگار جنگ در شرایطی سخت کار می‌کرد و همه وقایع را می‌نوشت و برای رساندن گزارش‌هایش به پشت جبهه آنها را به نیروهای هوانیروز می‌سپرد.
در ادامه عکس‌های دیگری از زنده‌یاد مریم کاظم‌زاده پخش شد و عباس فروتن روی تصاویر درباره آنها توضیح داد.
امام گفتند با رعایت حجاب می‌توانی عکاسی و خبرنگاری کنی
سپس برادر مریم کاظم‌زاده هم ضمن تشکر از ارشاد برای برگزاری آیین نکوداشت خواهرش تصریح کرد: من برادر مریم هستم و او پاره تن بود و رفتنش اتفاق حیفی بود. مریم در سال سی و پنج در شیراز، در خانواده‌ای فرهنگی، مذهبی به دنیا آمد. جد پدری ما معروف حکیم بود و هم دوره ملاهادی بود و وکالت او را به عهده داشت. جد مادری‌مان هم شیخ عبدالحسین حائری از فقهای و معلم اخلاق بود.
وی با بیان اینکه آیت‌الله بهجت در آستان شاه‌چراغ نسبت به اجداد ما، اهتمام ویژه‌ای داشت و هر دو جد از شاگردان میرزا تقی شیرازی یا میرزای دوم بودند، خاطرنشان کرد: خواهرم مریم از مرحوم شیخ صدرالدین و معین‌الدین حائری، جهاد با طاغوت را یاد گرفت. بعد هم به خارج از کشور رفت و تحصیلاتش را ادامه داد و در همان زمان بود که به نزد امام رفت.
برادر زنده‌یاد مریم کاظم‌زاده با بیان اینکه خواهرم به نزد امام (ره) رفت تا از او اجازه بگیرد، ابراز داشت: در همین رابطه برای ایشان نوشته بود، زن مسلمان می‌تواند خبرنگار باشد؟ که امام گفتند با رعایت حجاب می‌تواند. در ادامه هم مریم با امام خمینی (ره) از نوفل لوشاتو به ایران آمد و در جنگ به دستمال سرخ‌ها و اصغر وصالی همراه شد و گزارش تهیه می‌کرد.
وی ادامه داد: از زمان زاویه گرفتن بنی صدر خواهرم دیگر گزارش ننوشت و در ادامه با حضور وصالی مجددا کارش را شروع کرد. سال‌ها در کیهان و دیگر رسانه‌ها کار کرد و یک سال پیش از مرگ صفحه‌ای در فضای مجازی باز کرد و خاطراتش را روایت کرد.
برادر مرحومه مریم کاظم‌زاده با اشاره به سال‌های پایانی عمر خواهرش بیان کرد: او طی سال‌های حیاتش کتاب‌هایی از خاطرات و عکس‌هایش را منتشر کرده بود و امیدوارم به واسطه این آثار، زنان و نسل جوان با جنگ و ایثارگری‌های رزمندگان آشنا شوند و راهش را ادامه دهند.
در ادامه، برنامه مستندی در رابطه با زندگی مریم کاظم‌زاده پخش شد. در این اثر برخی عکاسان درباره کاظم‌زاده خاطراتی را تعریف کردند.
مریم کاظم‌زاده نسبت به آثارش حساس بود
سید عباس میرهاشمی، عکاس جنگ، در فیلم یادآور شد: قرار بود عکس‌های خرمشهر را در قالب کتاب منتشر کنیم و برای چاپ آثار با کاظم آشنا شدیم. او نسبت به آثارش حساس بود و عکس‌هایش در نهایت در انجمن عکاسان دفاع مقدس ماندگار شد.
وی افزود: در انجمن وقتی شنیدم کاظم‌زاده از خرمشهر عکس دارد. تعجب کردم و خب عکاسان برای عکس‌هایشان بابت تاوانی که داده‌اند، در جنگ حساسیت قائلند.
گفتمان انقلاب اسلامی در موضوع زنان توجهاتی را می‌طلبد
پس از پخش صحبت‌های عکاسان جنگ در فیلم مستند، فاطمه قاسم‌پور، رئیس فراکسیون مجلس شورای اسلامی عنوان کرد: متنی را در صفحه مریم کاظم‌زاده دیدم که نشانه مسیری است که طی کرده است.
وی سپس بخشی از خاطرات منتشر شده در صفحه کاظم‌زاده را روخوانی کرد و گفت: ایشان سرپناه خانواده را حفظ کرده و با لطائف زنانه به اجتماع می‌رود و قله‌ها را فتح می‌کند. زنانی داریم که کاش پیش از مرگ از آثار و خاطراتشان استفاده کنیم.
به گفته رئیس فراکسیون زنان مجلس شورای اسلامی، وزارت ارشاد با جایزه مریم کاظم‌زاده اتفاقی خوب را رقم زده است. به این موضوع هم توجه داشته باشیم که رهبر انقلاب در جلسه با معلمان که چندی پیش برگزار شد، گفتند: دختران نوجوان و پسران نوجوان دردانه‌های ما هستند و باید ببینم ما چقدر به آنها توجه داشته‌ایم؟
قاسم‌پور اضافه کرد: گفتمان انقلاب اسلامی در موضوع زنان توجهاتی را می‌طلبد تا زنان وارد عرصه‌های اجتماعی شوند و رهبر انقلاب بر این موضع تاکید دارند. از زنان می‌خواهم امثال کاظم‌زاده را روایت کنند.
وی با بیان اینکه وزارت ارشاد رویکردش به زنان است و با مراسم امروز این اتفاق آغاز شده است، اظهار داشت: باید ببینیم ما الگوی سوم زن انقلاب را به دختران معررفی کرده‌ایم؟ امیدوارم این اتفاق به دور از نگاه غربی و متحجر رخ دهد و حتی هم‌نسلان ما هم از این الگوها بهره ببرند.
وصف مریم کاظم‌زاده را از اصغر وصالی شنیده بودم
در ادامه مراسم، حسین شریعتمداری، مدیر مسئول روزنامه کیهان هم دقایقی با حضار صحبت کرد. وی در این مراسم تصریح کرد: بی‌انصافی است اگر از معاونت هنری وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی، بابت برگزاری مراسم تشکر نکنیم.
وی با بیان اینکه خانم کاظم‌زاده وقتی به کیهان آمد، با هم آشنا شدیم و قبلا وصفش را از شهید اصغر وصالی شنیده بودم، خاطرنشان کرد: بعدا خودش گفت من خبرنگار هستم و اسلحه یوزی هم دارم! و خب اسلحه یوزی، سلاحی بد قلق است و کافی است ماشه را بچکانید تا کل تیرهای آن شلیک شوند و این در حالی بود که مریم کاظم‌زاده این نوع اسلحه را با خود همراه داشت.
مدیر مسئول روزنامه کیهان ادامه داد: مریم کاظم‌زاده با فتوایی از امام راحل کارش را شروع کرد. او خبرنگاری را با حفظ مبانی دینی و شرعی در هم آمیخته بود. کلا عقربه قطب‌نمای خانم کاظم‌زاده به سمت امام و حضرت آقا بود.
به گفته شریعتمداری، بهتر است الگوهای زنان را بیشتر معرفی کنیم؛ چون آدم‌ها خیلی چیزها را نمی‌دانند و باید مطلع شوند.
در ادامه، برنامه مجددا آثاری از مریم کاظم‌زاده در قالب عکس پخش شد و سپس ادامه فیلم مستند به سمع و بصر حاضران رسید. علیرضا عابدی (عکاس) هم فرد دیگری بود که در مستند، درباره کاظم‌زاده و خصوصیات رفتاری و حرفه‌ای او صحبت کرد.
تجلیل از خانواده مریم کاظم‌زاده با هدیه دو سفر به کربلای معلی
پس از سخنرانی حسین شریعتمداری، برنامه محمد مهدی اسماعیلی، وزیر فرهنگ و ارشاد اسلامی، محمود سالاری، معاون امور هنری وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی و فرشاد مهدی‌پور، معاون مطبوعاتی وزیر فرهنگ و ارشاد اسلامی روی صحنه رفتند تا از خانواده مریم کاظم‌زاده تقدیر کردند. طی این اتفاق وزیر ارشاد دو سفر کربلای معلی به خانواده کاظم‌زاده هدینه داد.
وزیر ارشاد سپس دقایقی با حضار صحبت کرد. اسماعیلی در ابتدای صحبت‌هایش ضمن تبریک به مناسبت فرارسیدن ماه ذی‌الحجه و فرا رسیدن سالروز ازدواج مولای متقیان علی (ع) و حضرت فاطمه (س) خاطرنشان کرد: طی دویست سال گذشته، مسائل مرتبط با تجدد وارد جهان اسلام شد و یکی از آنها جایگاه اجتماعی زن بود.
وی افزود: طی آن مقطع و نسبت به این چالش پاسخ‌های متعددی ارائه شده است، در ادامه با پیروزی انقلاب اسلامی توقع این بود که موضع زن و جایگاه او به عنوان یک نظام دینی مورد توجه قرار گیرد و بررسی شود.
امام (ره) حضور زنان در اجتماع را مهم و ضروری می‌شمردند
وزیر ارشاد با اشاره به اینکه، جمهوری اسلامی بیانیه روشنی به چالش‌های حکمرانی ارائه کرده است، ابراز داشت: در اندیشه امام خمینی (ره) این مسئله زن پاسخی روشن داشت. او حضور زنان در اجتماع را مهم و ضروری می‌شمردند.
به گفته اسماعیلی، طبیعتا در چهل و چهارمین سال انقلاب اسلامی زنان متعددی در تبلور این اندیشه امام را باید معرفی کنیم. در این میان مریم کاظم‌زاده این بانوی عکاس و خبرنگار، زن مومنه‌ای بود که در کنار مادری و همسری دوشادوش رزمندگان تصویرگری جنگ را به عهده گرفته بود.
وی با بیان اینکه توقع می‌رود که تهاجم فرهنگی نگذارد، الگوها معرفی شوند، عنوان کرد: در همین راستاست که آنها بدلی‌ها را به عنوان الگو معرفی می‌کنند که مخالف فرهنگ ایرانی اسلامی است. مقابله با چنین اتفاقی همان جهاد تبین است که رهبر انقلاب از ما توقع دارد.
وزیر ارشاد اضافه کرد: در جنگ روایت، باید روایت‌های درست را بیان کنیم و جلساتی مثل امروز به همین منظور است. مریم کاظم‌زاده الان با شهدا محشور است و به این جلسه نیاز ندارد؛ بلکه این ما هستیم که نیازداریم او را معرفی کنیم.
جامعه وسیع امروز برجسته کردن اخلاقیات را می‌طلبد
به گفته اسماعیلی، جایزه ملی را معاونت هنری ارشاد پایه‌گذاری کرده که جریانی ادامه‌دار خواهد بود و در این راستا، از اهالی رسانه می‌خواهیم به این مقوله پردازند و جایزه یا نشانی با عنوان مریم کاظم‌زاده چنین چیزی را پیشنهاد دهند.
وزیر ارشاد با بیان اینکه در جامعه وسیع امروز برجسته کردن اخلاقیات مهم است، یادآور شد: انجام این کارها و معرفی الگوها وظیفه ماست. از خانواده مرحوم و برادرش تشکر می‌کنم و یاد اصغر آقای وصالی را زنده می‌دارم.
در پایان، مجری برنامه خاطره‌ای از حضور کاظم‌زاده در جنگ و درگیری‌ها را روایت کرد که صفحه‌ای از خاطرات اوست.
∎
نظر شما