خبرگزاری فارس لرستان_ سمیرا عزیزی؛ بافتند و بافتند تا کارباف شدند و مادر به دختر و دختر به فرزندش هنر اجدادی را آموخت. در تار و پود این بافته‌ها غزل‌ها نهفته است، چکامه‌هایی که زنان لر با هر گره می‌خوانند و شانه می‌زنند.
آرزوها را بر تارهای سپید گره می‌زنند و صفای طینت‌شان با دسترنج‌شان یکی می‌شود، آری رج به رج با کوبیدن شانه خدای‌شان را صدا زده و ضربان قلب‌شان با این نوا یکی می‌شود.
دنیایی از زیبایی و صفا که آخر صبر در سختی‌ها را هویدا می‌سازد؛ این بافنده‌ها نان دل‌شان را می‌خورند و خدای فرش می‌داند و می‌بیند.
همگان به تبحر فرش‌بافان لرستانی اذعان دارند و ذوق و سلیقه این صنعت‌گران در کشور مثال‌زدنی است. کاربافانی که در شهر و دیار خود غریب هستند و کسی نام و نشان‌شان را نمی‌داند. زحمت‌کشانی که دسترنج‌شان با نام و هویت دیگر استان‌ها در بازارها و حتی زادگاه‌شان سر درمی‌آورد اما نشانی ندارند.
قرار بود این هنرمندان فرش دیار خود را ببافند و در این رابطه سخنرانی‌های زیادی از مسوولان شنیده و خوانده‌ایم، چنانکه در ۱۷ بهمن ۱۳۹۷، طی مراسمی با حضور رئیس مرکز ملی فرش ایران، استاندار وقت لرستان، رئیس اسبق سازمان صنعت، معدن و تجارت استان و جمعی دیگر از مسئولان، ۵ نقشه فرش لری رونمایی شد.
دو سال بعد هم رییس وقت سازمان صمت لرستان از پیگیری برای احداث بازارچه فرش در استان خبر داد که در ادامه این خبر را مرور می‌کنیم.
فعالیت ۱۳ هزار بافنده فرش در لرستان
در همین خصوص محمدرضا صفی‌خانی، رئیس وقت سازمان صمت لرستان در جلسه شورای فرش استان که نهم تیرماه سال ۱۳۹۹ برگزار شد، اظهار کرده بود: «پنج سال پیش استارت تحول بنیادین در فرش استان مطرح شد که در آن زمان با حضور مسئولان استانی جامعه هدف دعوت شده و یک سری تکالیف برای هرکدام مشخص شد.»
صفی‌خانی با اشاره به اینکه تمام سعی و تلاش ما این بود که فرش لرستان براساس مبانی علمی و فنی جایگاه خود را حفظ کند، عنوان کرد: در این راستا فرش لرستان ثبت جهانی شده‌است.
رئیس سازمان صنعت، معدن و تجارت لرستان با اشاره به ثبت ملی نقشه فرش لُری با زحمات طراحان و بافندگان، افزود: تاکنون بافندگان، طراحان و فعالان بخش خصوصی به تعهدات خود عمل کرده اند اما باتوجه به مشکلاتی که وجود دارد دولت به تعهدات خود در این زمینه عمل نکرده است.
وی با بیان اینکه در حال حاضر فرش لرستان جایگاه قابل توجهی دارد، افزود: ۱۳ هزار نفر اشتغال فعال در حوزه فرش در استان داریم که این آمار قابل ارتقا است.
بازارچه فرشی که قرار بود تکمیل شود..
یکی اقداماتی که قرار بود برای رونق بخشیدن به حوطه فرش بافی لرستان مد نظر قرار گیرد، تکمیل و بهره برداری از بازارچه فرش لرستان بود که متاسفانه تا کنون انجام نشده و به سرنوشت شومی دچار شده که نیازمند بررسی جداگانه و مفصل است.
علی ایالحال صفی‌خانی ریس اسبق صمت لرستان در این خصوص گفته بود: «اولین تعهد ما تکمیل بازارچه دائمی فرش در استان است، زمانی خرم‌آباد بارانداز فرش کشور بود اما اکنون در کل شهر دو فروشنده فرش دستباف نداریم این درحالی است که باید بتوانیم جشنواره فرش دستباف برگزار کرده و محصولات را در بازار ملی و جهانی عرضه کنیم.»
«رئیس وقت سازمان صنعت، معدن و تجارت لرستان با اشاره به صادرات فرش دستباف لرستان برای اولین بار طی سال گذشته، افزود: جا دارد اعتباری برای تکمیل بازارچه دائمی فرش در نظر گرفته شود.»
«وی با اشاره به اینکه بافندگان ما در نظر بیمه تأمین اجتماعی امنیت ندارند، اظهار کرد: در حال حاضر حدود ۵۰۰۰ نفر از بافندگان ما بیمه هستند که دائماً ریزش دارند این درحالی است که ۳۰ درصد افزایش تولید داشته‌ایم.»
رئیس اسبق سازمان صنعت، معدن و تجارت لرستان افزود: «ما در استان حدود ۵۰۰ هزار خانوار داریم که با اجرای آن حدود ۵۰۰ هزار تخته فرش دستباف به فروش می‌رسد که در این طرح از فرش لُری تا تمام ابریشم را می‌توانیم داشته باشیم.»
حال بعد گذشت دو سال از این اخبار به سراغ چند تن صاحب کارگاه فرش در لرستان رفته و پیگیر سرانجام طرح و نقش لری شدیم که متاسفانه همگی آنان به در حد حرف ماندن فرش بومی و حمایت از بافنده‌های لرستانی اذعان داشتند.
عملا ما کارگر شهرهای دیگر هستیم!؟
در این رابطه خانم مرادی، بافنده و صاحب کارگاه لرستانی فرش با بیان اینکه ۱۲ سال است در این صنعت فعالیت دارم، اضافه کرد: در این مدت تنها کار کرده و هنرجوهای زیادی داشته‌ام؛ هم‌اکنون هم مشغولیم.
وی ادامه داد: قبلا دو نقشه فرش به ما دادند اما عملا کار خاصی انجام نشد و متاسفانه در زمینه فرش لری فعالیتی نداریم.
مرادی به استقبال پایین فرش فروشان لرستانی از بافته‌های آنان اشاره کرد و گفت: کارگران من برای خود می‌بافند و با اینکه از استان‌های دیگر بهتر می‌بافیم اما هم‌شهریان به کار ما اعتماد ندارند.
این بافنده اهل خرم‌آباد در ادامه بیان کرد: حاصل زحمت و تلاش‌مان با برند دیگر استان‌ها به بازار راه می‌یابد و اسمی از ما ندارد.
فرش فروشان لرستانی از بافته‌های ما استقبال نمی‌کنند
در همین خصوص خانم دهقان دیگر بافنده و صاحب کارگاه اهل خرم‌آباد نیز با یادآوری اینکه قرار بود برای فرش‌بافان لرستانی سوله‌ای درنظر گرفته و همگی در آن‌جا تجمیع شویم، ادامه داد: این اتفاق نیفتاد و در حد حرف باقی ماند و کار خاصی صورت نپذیرفت.
وی بیان کرد: بافته‌های ما روی دست‌مان می‌ماند و از کارمان حمایت نمی‌شود در حالی‌که سایر استان‌ها پشتیبان صنعت‌گران فرش‌شان هستند.
دهقان از خاطره بافتن یه تابلو فرش می‌گوید که در حاشیه آن شناسه خود را نیز بافته بود و در ادامه می‌افزاید: این فرش را در تبریز ۶۰۰ هزار تومان فروختم و یک روز در فرش‌فروشی یکی از خیابان‌های خرم‌آباد آن‌را یافتم؛ از نزدیک آن را وارسی کردم و شناسه خود را دیدم.
وی ادامه می‌دهد: قیمت آن‌را از فروشنده پرسیدم و او چندین برابر نرخی که فروخته بودم اعلام کرد؛ به وی گفتم یک تابلوفرش شبیه این دارم، آن را می‌خری؟ در جوابم مخالفت کرد و گفت که فرش‌های ما از تبریز می‌آیند و کیفیت بالایی دارند.
این بافنده لرستانی اضافه کرد: شناسه خودم را به او نشان دادم و گفتم این بافته دست من است و فرش‌فروش جا خورد.
وی با بیان اینکه در لرستان پول مواد و نقشه‌ای که برای بافت فرش خرید می‌کنیم هم به ما نمی‌دهند و دست‌بافته‌مان را به نازل‌ترین قیمت می‌خرند، افزود: دسترنج ما در استان‌هایی مانند همدان، تبریز و اصفهان با استقبال روبرو می‌شوند اما در لرستان حتی اطلاعات درستی از کارمان ندارند.
دهقان با بیان اینکه مسوولان برای ما کاری نمی‌کنند و خودمان باید به دنبال راهکاری باشیم، ادامه داد: بافنده‌های لرستانی وضعیت خوبی ندارند و به جای اینکه نقشه لری ببافیم برای سایر استان‌ها کار می‌کنیم و همین باعث شده که قلب‌مان به درد آید.
بافنده‌های ما سرخورده می‌شوند
نازنین بیرانوند نیز مانند همکاران خود از بازار کساد فرش‌بافان لر می‌گوید و در ادامه می‌افزاید: بافنده‌های من برای خانه خود می‌بافند و تنها خریداران کارشان اقوام هستند چراکه به بازار وصل نیستیم.
وی با بیان اینکه در شهرمان استقبالی از کار ما نمی‌شود، ادامه می‌دهد: فرش‌فروشان هم‌شهری‌مان با کم‌ترین قیمت که پول مواد اولیه هم نمی‌شود خواهان خرید بافته‌های ما هستند و نقشه‌هایی که می‌بافیم هویت ما نیستند.
بیرانوند بیان کرد: بافنده ذوق و تلاشش را روی کار می‌گذارد و هنگام به نتیجه رسیدن بافته‌اش می‌بیند که کسی نیست آن‌را بخرد برای همین سرخورده می‌شوند.
دوست دارم فرش دیار خود را ببافم
خانم گراییان یکی دیگر از بافنده‌های خرم‌آبادی است که با اشاره به اینکه در لرستان حامی نداریم، می‌افزاید: هیچ مسوول و نماینده‌ای از ما حمایت نمی‌کند و کارهای‌مان در خانه تلنبار شده‌اند.
وی اظهار کرد: استان‌های دیگر دست‌بافته‌های‌مان را به اسم خود می‌فروشند و بااینکه فرش‌بافان لرستانی تبحر بالایی دارند، نقشه‌ای بومی برای بافت ندارند.
گراییان به پیگیری‌های خود طی سال‌های متمادی برای جلب حمایت مسوولان اشاره می‌کند و می‌گوید: از سال ۸۷ پیگیر هستم اما هر بار به در بسته برمی‌خورم و تلاشم سودی نداشته است.
این صاحب کارگاه فرش اهل خرم‌آباد بیان می‌کند: دوست دارم فرشی که مربوط به دیار و استانم هست را ببافم و در این میان نیاز به حمایت مسوولان امر داریم.
چرا ما نباید نقشه لری خود را ببافیم؟
در همین خصوص کبری سیفی نیز بافنده دیگری اهل خرم‌آباد بوده و اذعان دارد که از مسوولان ناامید شده است و در ادامه یادآور می‌شود: من در تبریز و اصفهان کارگاه دارم و خوب کار می‌کنم اما در لرستان حمایتی ندیده‌ام.
وی با بیان اینکه اکثر بافنده‌ها به دنبال گرفتن وام و تسهیلات هستند، می‌افزاید: من با هزینه شخصی خودم نه تنها به استان‌های دیگر بلکه در نمایشگاه‌های ترکیه و ارمنستان حضور یافته و خوشبختانه فروش خوبی نیز داشته‌ام اما در لرستان از بافنده‌ها حمایت نمی‌کنند.
سیفی بیان می‌کند: چرا ما نباید نقشه لری خود را ببافیم و علت اینکه مسوولان از ما حمایت نمی‌کنند، چیست!؟
این بافنده لرستانی خاطرنشان می‌کند: ما تمایل داریم فرش لری ببافیم و بازار بومی خودمان را داشته باشیم نه اینکه بافنده تبریز و اصفهان باشیم.
در حال امیدواریم مسوولان نسبت به این گنجینه بزرگ که در تار و پود فرش لری نهفته است و می تواند راهگشای توسعه اقتصاد خانوارها باشد، توجه داشته و به وعده‌های گذشته خود عمل کنند تا لرستان به جایگاه واقعی خود در حوزه فرش دست یابد.
انتهای پیام/م
نظر شما