صاحب‌خبر - وعده انتشاراسامی افراد غیر روانشناسان فاقد مجوز که از ماه‌ها پیش توسط رئیس سازمان نظام روانشناسی و مشاوره کشورداده شده بود، سر و صدای زیادی به پا کرده است و حالا با انتشار اسامی تعدادی ازآنها، افراد سرشناسی نیز در میانشان دیده می‌شود و به نظر می‌رسد که اکنون شبکه‌های اجتماعی درمحاصره روان‌شناس‌های قلابی یا بدون پروانه اشتغال است وانتشاراسامی روانشناسان فاقد مجوز زلزله‌ای درمیان افرادی بود که به مردم رؤیا می‌فروختند، افرادی که درتلویزیون و برنامه‌هایی چون دورهمی، کتاب باز، خندوانه و ... حضورداشتند. بی‌دقتی تلویزیون جدی است انتشار فهرستی ازافرادی که با عناوین جذاب درحوزه روان‌شناسی و مشاوره مداخله داشتند وحتی مبالغ سنگینی ازمردم بابت خدمات غیراستانداردشان گرفتند اتفاق تازه و جالبی بود که می‌توانست زودتر از این هم رخ دهد، اما زمینه‌های ظهور و مطرح شدن چنین افرادی را باید درکجا جست‌وجوکرد. بی‌دقتی تلویزیون شاید یکی از بسترهایی است که به دیده شدن چنین افرادی کمک کرد رسانه ملی به‌خصوص تلویزیون بود. به همان نسبتی که صحبت‌های جذاب و گاهی بامزه این افراد از تلویزیون پخش می‌شد برتعداد فالوئرها و البته نرخ مشاوره و سخنرانی آن‌ها هم اضافه می‌شد ودراین میان چطورازمردم انتظار داریم که برای مراجعه به روان‌شناس ومشاوربه فهرست افراد دارای صلاحیت مراجعه کنند، اما رسانه ملی که به‌خاطر مخاطب فراگیرش باید حساسیت بیشتری داشته باشد در دعوت از چنین افرادی به عنوان کارشناس و مهمان، هیچ حساسیتی به خرج نمی‌دهد؛ دعوتی که باعث تأیید صلاحیت آن افراد در ذهن مخاطب برنامه‌ها می‌شود. در کنار تلویزیون، فضای دانشگاه‌ها هم متاسفانه در تسخیر چنین افرادی بود. پولداری یک‌شبه و قانون جذب، یکی دیگر از شگرد برخی از این افراد بود که می‌گفتند به‌هرچه بخواهی با تصور مثبت می‌رسی و این جا بود که نسل تازه‌ای از روان‌شناسان زرد پیدا شدند که با حرف‌های عجیب، فروش بسته آموزشی، ویدئوهای بی‌سروته و... مخاطب زیادی جذب کردند. اما و اگرهای پیش رو درفهرستی که منتشرشده، نام افرادی به چشم می‌خورد که برخی خودشان اذعان دارند روان‌شناس نیستند و به‌عنوان کوچ، سخنران انگیزشی، مربی و... فعالیت می‌کنند. حال چه اتفاقی می‌افتد؟ این مسئله چند بُعد دارد؛ اولاً موجی راه افتاده که عده‌ای دردفاع ازاین افراد می‌گویند آن‌ها اساساً ادعای روان‌شناس بودن نکرده‌اند پس صادق بوده‌اند و بنابراین بقیه حرف‌های‌شان را هم می‌پذیریم. آیا این کاربه روشن شدن روان‌شناسی علمی نزد مردم کمکی می‌کند؟ ثانیاً اعلام کردن اسامی تعدادی ازمعروف‌ترین غیرروان‌شناس‌ها هر چند که برای شروع گام خوبی است دربرابر تولد هرروزه این افراد در فضای مجازی، تا چه اندازه کار موثری است؟ آیا بعد از اعلام اسامی تمام چندهزارنفری که سازمان وعده انتشارش را داده‌است، کار تمام می‌شود. واقعیت این است که تعداد غیرروان‌شناس‌ها در فضای مجازی بسیار بیشتر از آن است که درقالب یک یا چند فهرست بتوان معرفی‌شان کرد. آیا انتشار چنین فهرستی کافی است؟ البته که نه. درکنار تحسین این اقدام سازمان نظام روانشناسی درزمینه اعلام برائت ازغیرمتخصص‌هایی که در فضای مجازی درحیطه روان‌شناسی فعالیت می‌کنند، لازم است از این نظام مطالبه‌گری کنیم؛ یعنی بخواهیم که به‌جای تمرکز بر بیرون و فضای غیرقابل کنترل مجازی، روی حیطه‌هایی که در کنترل خود است تمرکز کند. شناسایی بیش از چهار هزار مشاور غیر قانونی دکترمحمد حاتمی، رئیس سازمان نظام روانشناسی و مشاوره کشور است. وی در این باره اذعان داشت: ما 4 هزار و 500 مشاور را که درفضای‌مجازی یا مراکزمشاوره به‌صورت غیرقانونی فعالیت می‌کردند، شناسایی کرده و تشکیل پرونده داده‌ایم و هم اینک، مشغول احراز هویت و تخلف همه این افراد هستیم. الان فهرست 400 تا 500 نفر از این افراد که هیچ مدرک روان‌شناسی ندارند یا غیرمجاز هستند، آماده شده است و با توجه به هماهنگی‌هایی که لازم است انجام شود، در فهرست‌های بعدی که به‌زودی اعلام خواهد شد، نام آنها منتشر می‌شود. پرونده روان‌شناس معروف در دست بررسی رئیس سازمان نظام روانشناسی ادامه داد: فردی از مقطع دکترای رشته روان‌شناسی یا مشاوره فارغ‌التحصیل شده است باید بداند کسب این مدرک به این معنا نیست که می‌تواند فعالیت حرفه‌ای داشته باشد و در مرکز مشاوره مراجعه کننده ببیند. بلکه باید به سازمان مراجعه کند تا پروانه بگیرد. در صورتی که اسامی منتشر شده در این فهرست نه تنها پروانه بلکه هیچ‌کدام حتی تحصیلات روان‌شناسی هم نداشتند. یک نفر از این افراد که خیلی معروف است و همه شما او را می‌شناسید، فقط یک فوق‌دیپلم مکانیک دارد و همین الان پرونده‌اش دردست بررسی است. دکترحاتمی افزود: بعد از انتشار این فهرست، یک نفرشان آمده و می‌گوید مدارک من توسط دانشگاهی خارج از کشور تأیید شده، در صورتی که آن مدرک اصلاً برای ما ملاک نیست. معیار ما بر اساس قانون، وزارت علوم و وزارت بهداشت است. این را هم بگویم ما اولین قدم را یک سال پیش برداشتیم و به این افراد هشدار دادیم که بیایید و از نظام روان‌شناسی مجوز بگیرید. البته ازانصاف نگذریم، بعضی‌ها هم آمدند، حتی یک تعدادی پیج‌شان را بستند و بعضی‌های‌شان هم تحت یک شرایط خاصی در این حوزه فعالیت می‌کنند. خیلی‌ها نیامدند و حتی تهدید کردند که فلان کار را می‌کنیم اما مردم مطمئن باشند، ما دست برنمی‌داریم. نظارت همیشگی است وی متذکر شد که برای دریافت مجوز از سازمان نظام‌روانشناسی، فرد باید 2 مقطع مدرک مرتبط داشته باشد. سپس در نظام تشکیل پرونده بدهد تا در کمیسیون‌های تخصصی، بررسی صورت گیرد و سپس مصاحبه شود. درپایان اگرصلاحیت اش احراز شد، به او پروانه می‌دهیم. این در تمام جهان همین‌طور است. اگر یک نفر در مقطع دکترا یا کارشناسی‌ارشد فارغ التحصیل شود، باید 3 تا 5 سال کارورزی کند تا صلاحیت اش تأیید شود. در ضمن، به‌هیچ وجه این‌گونه نیست که بعد ازدریافت پروانه، نظارتی برآن مشاورنداشته باشیم. برهمه مراکز مشاوره‌ای که از سازمان مجوز داشته باشند، نظارت دوره‌ای صورت می‌گیرد و حراست و بازرسی سازمان دراین زمینه، فعال هستند. نظارت ما برمشاوران و مراکز مشاوره به دو صورت است، یکی به صورت بازدید و آشکار و دیگری به صورت نامحسوس. ما بر تمام مراکز مجوزدار به طور نامحسوس نظارت می‌کنیم حتی آن‌هایی که بهزیستی مجوز داده است، چراکه مسئولیت هر نوع خدمات روانشناسی با سازمان روان‌شناسی است. یعنی ما هم باید مجوز بدهیم و هم نظارت داشته باشیم.∎​