دکتر علی حائریان اردکانی در گفتوگو با ایسنا در خصوص اهمیت و جایگاه شرکتهای دانشبنیان بیان کرد: اکنون عصر دانش و فناوری است و نامگذاری سال ۱۴۰۱ به عنوان تولید، دانشبنیان، اشتغالآفرین توسط مقام معظم رهبری نویدبخش فعالیتها و اقدامات بسیار خوبی در این حوزه خواهد بود.
وی افزود: موضوع دانشبنیان در سالهای اخیر بسیار مورد توجه قرار گرفته که البته متاسفانه سوءاستفادههایی هم در این زمینه صورت گرفته است. اما بُعد مثبت فعالیت شرکتهای دانشبنیان بیشتر از ابعاد منفی آن است. شرکتهای دانشبنیان مبنای تولید را دانش و دانش را مبنای تولید و ثروت قرار داده که نتیجه این چرخه افزایش رقابت و بهینه شدن روند تولید و رشد کیفیت فرآوردهها خواهد بود.
رئیس دانشگاه سجاد تصریح کرد: دنیای امروز دنیای رقابت است و اگر بتوانیم محصولاتی با کیفیت، نوآور و دانش بیشتر و هزینه کمتر در دنیای رقابت تولید کنیم، قطعا پیروز رقابت خواهیم بود. برای تحقق این موضوع باید تغییراتی در برخی ساختارهای آموزشی و پژوهشی صورت گیرد.
وی اضافه کرد: موفقیتها و دستاوردهای بسیار ما در زمینه تولید محصولات دانشبنیان نشان دهنده این است که ما در این زمینه از دنیا عقب نیستیم اما جای پیشرفت وجود دارد. این فعالیتها نشاندهنده این است که ما در زمینه تولیدات دانشبنیان از دنیا عقب نیستیم.
حائریان اردکانی اظهار کرد: یکی از مواردی که در این زمینه اهمیت دارد، این است که ما باید برای علوم پایه ارزش بیشتری قائل شویم. علوم ریاضی فیزیک، شیمی و... همگی نوعی فناوری است که اگر ما این علوم را رها کنیم، در واقع به فرایندهای دانشبنیان بی توجهی کردهایم. متاسفانه در سالهای اخیر تمایل به علوم پایه به طور چشمگیری کاهش پیدا کرده است.
وی عنوان کرد: بسیاری از بزرگان تاریخ ابتدا ریاضیدان یا فیزیکدان بودند و سپس فیلسوف و چهرههای تاریخی شدند. مانند برتراند راسل، دکارت یا فارابی که همه آنها به علوم پایه مسلط بودند و سپس وارد علوم دیگر شدند. بی توجهی به علوم پایه در سالهای گذشته علاوه بر آسیب رساندن به سیستم آموزش باعث شد به شرکتهای دانشبنیان هم آسیبهایی وارد شود.
حائریان اردکانی با اشاره به اینکه میزان استقبال دانشجویان از رشتهها دچار نوسان شدید است، اضافه کرد: در این رابطه جلسهای برگزار و مطرح شد که از چهار میلیون دانشجو ۵۰۰ هزار نفر آنها در رشته حسابداری مشغول به تحصیل هستند. یعنی ۱۲.۵ درصد دانشجوهای کشور تنها در یکی از چندصد رشته دانشگاهی در حال تحصیل هستند.
وی افزود: تصور میکنم دانشگاهها در تربیت دانشجو و جذب آنها بسیار موفق هستند اما مشکل اصلی سیستم عرضه و تقاضاست که به یک رشته رونق میبخشد و دیگری را مهجور میکند. در حال حاضر نیز ما دنبال توسعه شرکتهای دانشبنیان هستیم اما ابزار این کار وجود ندارد. دولت در تلاش است زیربناها را برای یک شرایط بهتر فراهم کند که البته تا حدودی هم موفق بوده است.
اقتصاد دانشبنیان یک اقتصاد رقابتی است
رئیس دانشگاه سجاد در خصوص چشمانداز تولید دانشبنیان در آینده بیان کرد: باید توجه شود در صورت عدم پشتیبانی این مساله این موضوع باعث تضعیف رقابت میشود. بنابراین رقابت را باید قویتر کرد که این موضوع نیازمند پشتیبانی و زیربناست اما چشمانداز آینده تولید دانشبنیان بسیار مثبت است.
وی بیان کرد: به نظر من تعداد شرکتهای دانشبنیان مهم نیست بلکه خروجی آن است که مهم تلقی میشود. موضوع مهم در این رابطه این است که چند درصد از اقتصاد کشور مربوط به دانشبنیان میشود و اگر این رقم رو به صعود است، قطعا اتفاق خوبی رخ خواهد داد.
حائریان اردکانی ادامه داد: دانشگاه سجاد مبنا را بر تولید دانشبنیان قرار داده و در این راستا محصولی به نام «سپهتن» تولید میکند. سپهتن نام سامانه پایش هوشمند تردد ناوگان ترابری و حمل و نقل است. طراحی، ساخت، اجرا و نصب این دستگاه توسط اعضای هیات علمی، دانشجوها و تکنسینها صورت گرفته است.
وی خاطرنشان کرد: این وسیله دستگاهی است که روی کامیونها و اتوبوسها جهت رصد سیستم حمل و نقل نصب میشود و قرار بود که روی همه این وسایل نقلیه نصب شود که این موضوع هنوز رخ نداده است. هدفگذاری شده تا پایان سال ۱۴۰۱ سپهتن روی ۲۰۰ هزار دستگاه حمل و نقل نیز نصب شود.
رئیس دانشگاه سجاد در خصوص قوانین دانشگاهها برای فعالیت شرکتهای دانشبنیان گفت: باید به بخش خصوصی، مراکز تحقیقات و دانشگاههای خصوصی توجه بیشتری داشت. دانشگاههای خصوصی به این دلیل که در قید و بندهای قوانین دست و پا گیر نیستند، به مراتب راحتتر میتوانند در تولید دانشبنیان سهیم باشند؛ به شرطی که به آنها بها داده شود.
وی اضافه کرد: به عنوان مثال اگر سپهتن در دانشگاه فردوسی مشهد و توسط جهاد دانشگاهی خراسان رضوی تولید میشد، روند ورود به بازار این محصول به مراتب سریعتر اتفاق میافتاد. بنابراین اگر دولت امتیازهایی که برای دانشگاههای دولتی قائل میشود را برای دانشگاههای خصوصی هم در نظر بگیرد، قطعا نتیجه خوبی خواهد گرفت.
حائریان اردکانی در خصوص کاهش ورودیهای دانشگاه سجاد خاطرنشان کرد: ورودی دانشگاهها کاهش پیدا کرده اما این موضوع به این معنا نیست که پیشرفتی در کار ما دیده نمیشود. خوشبختانه امروز کاهش مدرک گرایی فرصتی برای افزایش علمگرایی است.
وی ادامه داد: البته این امر مختص دانشگاه سجاد نیست در کل کشور رخ داده است. در سال ۱۳۹۴ که جمعیت کشور حدود ۷۴ میلیون بود، ما چهار میلیون دانشجو داشتیم اما در حال حاضر با افزایش جمعیت با کاهش دانشجو رو به رو شدهایم و جمعیت کنونی دانشجویان حدود سه میلیون و ۴۰۰ هزار دانشجو است. این عدد نزدیک به ۲۵درصد شاهد کاهش جمعیت دانشجو را نشان میدهد.
رئیس دانشگاه سجاد در خصوص ارتباط جامعه خصوصا مراکز صنعتی با دانشگاه ها اظهار کرد: در دانشگاههای کشورهای توسعهیافته مراکز علمی، خدماتی و صنعتی با هم بسیار نزدیک بوده و مراکز صنعتی نیازهای خود را سریعا به دانشگاهها منتقل میکنند و این باعث افزایش ارتباط بین حوزه صنعت و دانشگاه شده است.
وی ادامه داد: در حال حاضر صنایع این ریسک را انجام نمیدهند زیرا طی سالهای گذشته صنعت معتقد است دانشگاهها برای کار در صنعت مفید نیست؛ لذا احساس نیاز به جامعه دانشگاهی ندارد.
حائریان اردکانی بیان کرد: اکنون چند سالی است که وزارت علوم، تحقیقات و فناوری مصوب کرده که اعضای هیات علمی دانشگاه میتوانند فرصت مطالعاتی خود را در صنایع طی کنند. در حال حاضر صنعت و اعضای دانشگاه مایل به همکاری هستند و عملگراتر از گذشته نیز شدهاند.
این استاد دانشگاه اضافه کرد: البته گاهی انتظار میرود دانشگاه تمام مسائل صنعت را حل کند که توقع به جایی نیست زیرا اگر قرار باشد دانشگاه تکنسین تربیت کند، تکنسین کار فنی و یدی میکند که در کشور به او نیاز است اما کار مهندس را نمیتواند انجام دهد و عکس این قضیه نیز صادق است.
وی در خصوص رشد بیرویه دانشگاهها اظهار کرد: تا حدودی آشفتگی در آموزش عالی به دلیل مدرکگرایی و رشد بیرویه دانشگاههای بیکیفیت اتفاق افتاده است. مسلما همه کسانی که به این دانشگاهها میروند، افرادی حرفهای و کاربلد نمیشوند. من نمیگویم که این آموزشها هیچ فایدهای ندارد و فارغالتحصیلان اصلا مفید نخواهند بود اما این رویکرد نباید رایج شود. خوشبختانه به دلیل کاهش تب مدرکگرایی دانشگاهها در مسیر درستتری گام بر میدارند.
صداقت و درستکاری اصل دانشبنیان است
رئیس دانشگاه سجاد راجع به فرهنگ درستکاری و اعتماد به کالای ایرانی خاطرنشان کرد: صداقت و درستی اصل اقتصاد دانشبنیان است. زمانی که از دانشبنیان سخن به میان میآید، موضوع بهرهوری در تولید و به عرضه رساندن محصول میشود و اصل این است که محصول توسط مردم مورد استفاده قرار گیرد. عدهای با سوءاستفاده و ایجاد بیاعتمادی در مردم باعث کاهش گرایش تعداد مصرفکنندگان کالاهای ایرانی میشود.
حائریان اردکانی با بیان اینکه فرهنگ درستکاری بر فعالیتهای دانشبنیان تاثیر دارد، اضافه کرد: تولید با کیفیت معنا پیدا میکند که تامین این کیفیت هم هزینه دارد. اقتصاد دانشبنیان به گونهای است که هزینه را بدون اینکه به کیفیت لطمه بزند، کاهش میدهد. بنابراین اگر میخواهیم رقابت کنیم، باید هزینههای تولید را در کنار داشتن کیفیت، به حداقل برسانیم.
انتهای پیام
نظر شما