آرایش زایمان را هم حالا دیگر باید به فهرست آرایش عروسی، نامزدی، حنابندان و حتی آرایش عزا اضافه کرد! ماجرا از این قرار است که آمار مادرانی که با مو‌های رنگ و مش شده و براشینگ و آرایش و ناخن‌های کاشته شده به اتاق عمل می‌روند تا وقتی فیلمبردار و عکاس از آن‌ها حین عمل سزارین فیلم می‌گیرند زیبا باشند و فیلم ها و عکس‌های اتاق زایمان‌شان را هم در کنار آلبوم عکس‌های بارداری و سونوگرافی‌های سه‌بعدی جنین در آلبوم جینی‌شان، داشته باشند، زیاد شده است و انگار تصورشان از جراحی سزارین و زایمان به این روش و رفتن به اتاق عمل و شکافتن شکم و باقی ماجرا‌ها شبیه همان تصوری است که بابت مراسم‌های نامزدی، عقد، حنابندان و عروسی و پاتختی داشته‌اند! گویا متوجه نیستند اینجا با یک عمل جراحی بزرگ مواجهند که شاید چندان صحنه‌های جذابی هم حین عمل خلق نشود و این ماجرا هیچ قرابتی با سایر مراسم‌های زندگی‌شان ندارد. تازه ممکن است این آرایش، کاشت ناخن و رنگ و مش مو هم برای خودشان و هم برای جنین‌شان دردسرساز شود. با تمام اینها، اما باز هم ماجرای تجمل‌گرایی و تغییر در سبک زندگی اجازه نمی‌دهد به شکلی منطقی با مسائلی از جمله زایمان مواجه شویم و برخی افراد حتی حاضرند خطر آسیب به خودشان و جنین‌شان را به جان بخرند، اما هنگام زایمان «خوشگل» باشند!
ماجرای تجمل‌گرایی و چشم وهم‌چشمی در ازدواج حالا به بارداری و زایمان رسیده است. زنان جوانی که برای نخستین بار حس مادر شدن را تجربه می‌کنند، گاهی وقت‌ها رفتار‌های عجیب و غریبی را از خود نشان می‌دهند و با تجمل‌گرایی در بارداری و زایمان و اضافه کردن هزینه‌هایی همچون آتلیه‌های بارداری، مراسم تعیین جنسیت و تزئین اتاق زایمان هم هزینه‌های تجملاتی بچه‌دار شدن را بالا می‌برند و هم بعضی وقت‌ها با برخی رفتارهای‌شان ریسک خطر برای خود و جنین‌شان را افزایش می‌دهند. نمونه‌اش ماجرای آتلیه‌های جنینی و سونوگرافی‌های سه‌بعدی است که چند سال پیش مد شده و چالش‌هایی را برای سلامتی مادر و جنین ایجاد کرده بود، اما حالا این ماجرا به سمت و سویی دیگر کشیده شده است و بخشی از درآمد آتلیه‌های عکاسی و فیلمبرداری از طریق برگزاری مراسم‌هایی همچون جشن تعیین جنسیت و فیلمبرداری از اتاق زایمان و کار‌هایی از این دست تأمین می‌شود و مؤسساتی به صورت تخصصی وارد کار برگزاری چنین مراسم‌هایی شده و پکیج‌های گوناگونی را برای این مسئله طراحی کرده‌اند. خلاصه که این مراسم‌ها و این چشم‌وهم‌چشمی‌ها اگرچه هزینه‌های زائد بچه‌دار شدن را بالا برده و فرهنگ نادرستی را در جامعه جا انداخته است، اما برای عده‌ای از افراد نه فقط بد نشده بلکه از این فرهنگ و سبک زندگی بی‌فرهنگی درآمد‌هایی کلان به جیب می‌زنند و به همین خاطر هم به روش‌های مختلف سعی می‌کنند در این آتش بدمند.
دمیدن شبکه‌های اجتماعی بر آتش تجمل‌گرایی
بخش مهمی از تغییرات فرهنگی و ذائقه‌سازی‌ها در فضای مجازی و شبکه‌های اجتماعی اتفاق می‌افتد. این بار هم بار بزرگی از این تقصیر بر گردن شبکه اجتماعی اینستاگرام است. برخلاف گذشته‌ها که اگر فیلم عروسی، نامزدی یا مراسم‌هایی از این قبیل به دست کسی می‌افتاد، چالشی بزرگ برای افراد به شمار می‌رفت و کار به شکایت و دادگاه می‌کشید، حالا در سایه ولنگاری فرهنگی ناشی از فرهنگ فضای مجازی، برخی افراد خصوصی‌ترین فیلم‌ها و عکس‌های خود را در شبکه‌های اجتماعی با دیگران به اشتراک می‌گذارند. یکی از تصاویر به اشتراک گذاشته شده هم مربوط به مراسم‌هایی همچون جشن تعیین جنسیت، تزئین اتاق زایمان و حتی فیلم‌هایی از لحظه تولد نوزاد است که در شبکه‌های اجتماعی و اینستاگرام به نمایش درمی‌آید و طبقات متمول را وسوسه می‌کند تا آن‌ها هم همین مدل رفتاری را در پیش بگیرند. طبقات اجتماعی پایین هم که توان مالی داشتن چنین مراسم‌هایی را ندارند، با دیدن این تصاویر و این ذائقه‌سازی‌ها بیشتر احساس کمبود می‌کنند و ممکن است این مسئله حتی بر تصمیم‌شان برای داشتن فرزند تأثیر بگذارد، زیرا فکر می‌کنند وقتی نمی‌توانند آرزو‌های خودشان و فرزندشان را برآورده کنند، بهتر است بچه‌دار نشوند!
اضافه شدن دغدغه کاشت ناخن و آرایشگاه به مقدمات زایمان!
ماجرا، اما به همین تزئین‌ها و برگزاری جشن‌ها و مراسم‌های تعیین جنسیت و از این قبیل منتهی نمی‌شود. حالا مدتی است که آرایش زایمان هم به مد‌های قبلی اضافه شده و مادرانی که می‌خواهند برای سزارین به اتاق عمل بروند، به آرایشگاه می‌روند و با آرایش خاص و تغییر چهره و همچنین ناخن‌های رنگارنگ و کاشته شده و تزئینات نگینی و سایر تزئینات، درست شبیه آماده شدن برای مراسم عروسی، برای زایمان خود آماده می‌شوند! حتی بساط فیلمبرداری و عکاسی هم در اتاق عمل برپاست! آن هم در شرایطی که اتاق عمل برای جراحی سزارین باید کاملاً استریل باشد و هر کدام از این ادوات و اضافات می‌تواند منجر به آسیب به استریل شدن اتاق عمل و چالش‌هایی برای مادر و فرزند شود. این ماجرا به یک مد تبدیل شده است و هر روز مادران بیشتری در روز‌های منتهی به زایمان در کنار تدارکات معمولی همچون تهیه سیسمونی و وسایل مورد نیاز نوزادشان، در فکر رزرو وقت برای آرایشگاه، براشینگ، رنگ و مش، کاشت ناخن و کار‌هایی از این قبیل هستند و مراکز ارائه‌دهنده این خدمات هم با ارائه بسته‌های خدماتی اینچنینی بر آتش این ماجرا می‌دمند تا از این آب گل‌آلود به نفع خودشان ماهی بگیرند. این کار‌ها در حالی اتفاق می‌افتد که کنترل رنگ لب‌ها، ناخن و چهره یکی از موضوعات مهم در حوزه پزشکی است و کادر درمان از رنگ‌پریدگی یا تغییر رنگ لب‌ها و ناخن‌ها بسیاری از علائم حیاتی را حین عمل جراحی متوجه می‌شوند، اما پوشیده شدن ناخن با لایه ضخیمی از مواد کاشت ناخن یا رنگ لاک و همین طور پوشاندن چهره با کرم پودر‌های رنگی و تغییر رنگ لب‌ها با رژلب می‌تواند در صورت بروز شرایط اضطراری هنگام عمل سزارین، حتی جان فرد را با مخاطره مواجه کند. همچنین مواد شیمیایی موجود در رنگ‌ها و دکلره‌ها می‌تواند حتی به جنین آسیب بزند و پزشکان توصیه جدی دارند مادران باردار در ایام بارداری و به خصوص سه چهار ماه ابتدایی بارداری از انجام چنین رفتار‌هایی پرهیز کنند.
هرچیز مکان و زمان خودش را دارد
«هر سخن جایی و هر نکته مکانی دارد». ما در این گزارش در پی تخطئه حس زیبایی‌دوستی خانم‌ها نیستیم. طبیعتاً زیبایی و انجام کار‌هایی که می‌تواند به زیباتر شدن ما کمک کند، اگر از حد و حدود خودش تجاوز نکند تا جایی که آسیب‌زا نشود، اشکالی ندارد. طبیعتاً وقتی ما در یک مراسم رسمی همچون عروسی یا میهمانی شرکت می‌کنیم، تلاش می‌کنیم تا حد امکان آراسته باشیم، اما نکته قابل تأمل این است که اتاق عمل و فرآیند زایمان، سالن عروسی نیست و مادری که می‌خواهد زایمان داشته باشد هم عروس نیست! پس بهتر است کار‌هایی همچون آرایش زایمان یا کاشت ناخن را با عنایت به احتمال آسیب رساندن به بدن ظریف نوزاد، به زمان و مکان مناسب خودش موکول کرد.
نظر کا رشنا س
ترویج تجملات به بهانه خوشایندسازی زایمان
حکایت مد، الگوسازی و ذائقه‌سازی برای درآمدزایی حکایتی است که انگار پایانی ندارد. مد‌های تازه شکل‌گرفته در حوزه زایمان و بارداری، اما در کنار تبعات فرهنگی- اجتماعی‌شان می‌توانند برای سلامت مادر و جنین هم چالش‌زا باشند و این مسئله گاهی وقت‌ها صدای پزشکان را هم درمی‌آورد. آرایش زایمان و کاشت ناخن مادران باردار یکی از آخرین نمونه‌های رسوخ مد‌های عجیب و غریب به حوزه زایمان و بچه‌دار شدن است، اما آیا این مدل آرایش و ناخن‌های کاشته‌شده و سایر ملحقات برای زیبایی مادر هنگام زایمان و ثبت این لحظات با سرورویی آراسته و آرایش‌شده، ممکن است برای مادر یا جنین یا هر دوی آن‌ها عارضه داشته باشد؟ برای پاسخ به این سؤال سراغ دکتر نرگس توکلی، متخصص زنان و زایمان می‌رویم تا علاوه بر عوارض احتمالی چنین رفتاری از سوی مادران بدانیم آیا این متخصص زنان و زایمان هم با بیمارانی از این قبیل مواجه شده است؟
خانم دکتر ظاهراً برخی مادران با آرایش، مو‌های براشینگ‌شده و ناخن‌های کاشته برای سزارین در اتقاق عمل حاضر می‌شوند. از نظر پزشکی این مسئله ممکن است برای مادر و جنین مشکل‌زا باشد؟
اگر می‌خواهند موهای‌شان را رنگ و مش و کار‌های اینچنینی انجام دهند که محتمل بر آسیب بر جنین است و بهتر است که این کار را نکنند.
درباره کاشت ناخن چطور، کاشت ناخن برای مادر و جنینش مشکلی ایجاد نمی‌کند؟
در رابطه با کاشت ناخن هم ما احتیاج داریم رنگ ناخن‌های بیمار را با دستگاه پالس اکسی‌متر ببینیم، یکی از جا‌هایی که ما خیلی راحت می‌توانیم ببینیم بیمار با اشباع اکسیژن مواجه است، آبی شدن رنگ ناخن است، البته راه‌های دیگری هم وجود دارد، اما یکی از بهترین و دم‌دست‌ترین راهکار، کنترل رنگ ناخن است. از سوی دیگر این لاک‌هایی که می‌زنند اگر دارای جزء فلزی باشد، خیلی وقت‌ها حین عمل جراحی برای ما و بیمار دردسر درست می‌کند و اگر مجبور شویم بیمار را به آم‌آر‌آی ببریم یا از وسایل الکتریکی مثل کوتر که استفاده می‌کنیم، دردسرساز می‌شود. من خودم به بیمارم اجازه نمی‌دهم که کاشت ناخن یا مواردی از این دست داشته باشد.
با عنایت به ظرافت نوزاد آیا مادرانی که ناخن‌های کاشته‌شده دارند، موقع شیر دادن یا تعویض بچه، به نوزادشان آسیب نمی‌زنند؟
بله فراتر از اینکه در اتاق عمل ممکن است برای مادر مشکلاتی پیش بیاورد، باید در نظر گرفت این مادر بعد از زایمان می‌خواهد بچه شیر بدهد و زیر این ناخن‌ها و رنگ‌ها پر از میکروارگانیسم‌هاست که می‌تواند برای بچه خطرناک باشد.
خانم دکتر توکلی مدتی است که تزئین اتاق زایمان باب شده است و متأسفانه برخی بیمارستان‌ها هم در برابر دریافت پول انگار با این مسائل مشکلی ندارند. آیا چنین مسائلی نمی‌تواند استریل بودن اتاق عمل را از بین ببرد و مشکل‌آفرین باشد؟
درباره تزئین اتاق زایمان هم بحث من این است که مثلاً کلیپی منتشر می‌شود که ظاهراً فردی تحت عنوان مامای همراه به بهانه کاهش اضطراب مادر علاوه بر تیم زایمان وارد اتاق عمل شده است. این در حالی است که افزایش مامای همراه در سزارین در اتاق عمل با افزایش چند‌ده‌درصدی ریسک عفونت مریض همراه است یا اینکه همسر بیمار را وارد اتاق عمل می‌کنند. من خودم از زمانی که متخصص زنان شده‌ام ناخن بلند نکرده‌ام. همه اینها برای آن است که اتاق عمل استریل بماند و مشکلی برای بیمار ایجاد نشود.
در برخی کلیپ‌هایی که از اتاق زایمان منتشر می‌شود، همسر خانم هم همراه اوست. این همراهی همسر مشکلی ایجاد نمی‌کند؟
بودن همسر مریض حین سزارین هیچ توجیحی ندارد و چندان خوشایند هم نیست. این اقدامات نمایشی واقعاً در اتاق‌های عمل جایی ندارد و انجام نمی‌شود. برای زایمان طبیعی محیط استریل نیاز نیست و حضور یک آدم اضافه برای ما مداخله ایجاد نمی‌کند، اما در سزارین وقتی کل شکم مریض باز می‌شود، خطرناک است؛ و نظر شما به عنوان یک پزشک متخصص درباره اینگونه رفتار‌ها در حوزه زایمان و به عبارتی خوشایندسازی آن چیست؟
به بهانه خوشایندسازی روند زایمان گاهی هزینه‌های بالا و غیرضروری که بیشتر حالت نمایشی و ترویج تجملات بیهوده است، بر فرد تحمیل می‌شود. ما به عنوان متولی این امر مسئول هستیم که در کنار ترویج صحیح زایمان و فرزندآوری تغییرات مخرب فرهنگی علمی ایجاد نشود.
نظر شما