عناوین کمدی همیشه محبوبیت بیشتری نسبت به آثار سایر ژانرها دارند. این حقیقت در میان جامعه بزرگ مخاطبان عناوین سینمایی و تلویزیون ایران هم ثابت شده است. شاید به همین دلیل باشد که بیشتر آثار ساخته‌شده در سینما و تلویزیون و حتی شبکه نمایش خانگی ایران در ژانر کمدی قرار می‌گیرند. در این میان اما سریال‌های کمدی جذابیت بیشتری دارند. یک سریال کمدی ایرانی [در مقایسه با سایر عناوین سایر ژانرها] به صورت کلی شانس بیشتری برای موفقیت دارد. بنابراین طبیعی به نظر می‌رسد که اقبال بیشتر هنرمندان هنر هفتم در ایران به سمت تولید عناوین کمدی باشد.
تولیدات صدا و سیما هم در بازار گرم و پررونق کمدی در ایران می‌درخشند. اگرچه سیمای ملی همواره محدودیت‌های آزاردهنده‌ای برای سینماگران ایجاد کرده اما تردیدی وجود ندارد که خاطرات پررنگی برای بسیاری از مخاطبان ایرانی رقم زده که بی‌مثال به نظر می‌رسند. بنابراین می‌توان مدعی شد که عوامل تولید سریال‌های کمدی دوست‌داشتنی تلویزیون از نابغه‌ترین افراد گروه شغلی خود لقب می‌گیرند؛ افرادی که با وجود محدودیت‌های بسیار موفق شده‌اند که عناوین به‌یادماندنی و جذابی برای مخاطبان ایرانی خلق کنند.
درباره اقتصاد سرگرمی در خاورمیانه بخوانید:
- کارخانه خلاقیت یاس در امارات متحده: آن‌چه از صنعت سرگرمی انتظار دارید
- واکاوی رشد صنعت سینما در عربستان سعودی: فرصت‌های میلیارد دلاری
در ادامه برای معرفی و بررسی ۱۵ سریال کمدی ایرانی تلویزیون که هرگز فراموش نمی‌شوند با ویجیاتو همراه باشید.
سریال زیر آسمان شهر
- پخش: ۱۳۸۰
- کارگردان: مهران غفوریان
- فیلم‌نامه: رضا عطاران، سروش صحت و محمدرضا آرین
- تیم بازیگران: حمید لولایی، کامران ملک‌مطیعی، مهران غفوریان، نصرالله رادش و پرستو صالحی
اگرچه موج عظیم و جذاب عناوین کمدی از دهه ۷۰ وارد تلویزیون شده بود اما سریال‌های کمدی ایرانی صدا و سیما در دهه ۱۳۸۰ نه‌تنها کیفیت بهتری داشتند بلکه جذابیت‌های بیشتری هم برای مخاطب ایرانی در نظر گرفته بودند. سریال زیر آسمان شهر به عنوان یکی از مهم‌ترین سریال‌های کمدی دهه ۸۰ باید در لیست ۱۵ سریال کمدی ایرانی تلویزیون که هرگز فراموش نمی‌شوند، قرار بگیرد. این سریال با ترکیب روایت زندگی چند خانواده ایرانی که هر کدام از یک طبقه اقتصادی و فرهنگی جامعه ایران بودند، توانست به عنوانی محبوب تبدیل شود.
محبوبیت سریال زیر آسمان شهر که از فیلم‌نامه‌ای سرراست و شخصیت‌های دوست‌داشتنی یاری می‌گرفت به مهران غفوریان کمک کرد تا بیشتر از قبل در ژانر کمدی جدی گرفته شود. هر کدام از اپیزودهای سریال زیر آسمان شهر یک روایت خاص را هدف می‌گرفت و با توجه به داستان ساده‌ای که برای مخاطب فراهم کرده بود خیلی سریع به یک عنوان به شدت محبوب تبدیل شد. بنابراین صدا و سیما به تولید فصل دوم این سریال چراغ سبز نشان داد.
فصل دوم سریال زیر آسمان شهر اما آن‌طور که باید مورد توجه تماشاگران قرار نگرفت. سقوط آزاد فیلم‌نامه و تغییرات عظیم و باورنکردنی سریال اصلا به مذاق بینندگان تلویزیون خوش نیامد و همین مسئله به کاهش شدید مخاطبان سریال مهران غفوریان منجر شد. برای مثال، کامران ملک‌مطیعی پس از ممنوع‌التصویرشدن فرصت هنرنمایی در فصل‌های دوم و سوم سریال را پیدا نکرد.
البته که سریال زیر آسمان شهر برای فصل سوم هم به تلویزیون بازگشت. اما سومین فصل سریال مهران غفوری به ضعیف‌ترین فصل آن تبدیل شد و اصلا مورد توجه بینندگان سیمای ملی قرار نگرفت. خشایار مستوفی [با هنرنمایی حمید لولالی] و بهروز پیرپکاچکی [با نقش‌آفرینی مهران غفوریان] در کنار فولاد [با هنرنمایی مجید صالحی] از به‌یادماندنی‌ترین شخصیت‌های تاریخ عناوین کمدی تلویزیون هستند که در سریال زیر آسمان شهر حضور داشتند.
نیازی به یادآوری نیست که بینندگان این سریال دو شخصیت دوست‌داشتنی این سریال یعنی خانم فرامرزی [با نقش‌آفرینی مرحوم ملکه رنجبر] و غلام سرایدار [با هنرنمایی کیومرث ملک‌مطیعی] را هم فراموش نمی‌کنند.
سریال پاورچین
- پخش: ۱۳۸۱ و ۱۳۸۲
- کارگردان: مهران مدیری
- فیلم‌نامه: پیمان قاسمخانی، مهراب قاسمخانی، امیرمهدی ژوله و علیرضا ناظرفصیحی
- تیم بازیگران: مهران مدیری، جواد رضویان، سیامک انصاری، شقایق دهقان، سحر زکریا، سحر ولدبیگی و محمدرضا هدایتی
احتمالا سریال پاورچین نخستین سریال کمدی ایرانی لقب بگیرد که به فضای کمدی سیتکام‌های آمریکایی نزدیک شد و توانسته فضایی متفاوت از چارچوب همیشگی سریال‌های کمدی صدا و سیما خلق کند. شاید به همین دلیل باشد که سریال جذاب مهران مدیری هنوز هم هواداران بسیاری دارد و بینندگان قدیمی سریال پاورچین هنوز هم از تماشای چندباره سریال محبوب‌شان لذت می‌بردند. سریال پاورچین همان عنوانی بود که جایگاه مهران مدیری در تلویزیون را محکم کرد.
داستان سریال درباره اعضای چند خانواده است که در کنار یکدیگر در یک خانه بزرگ زندگی می‌کنند. تعدادی از این افراد اهل روستایی [در واقع تخیلی] به نام برره هستند. بنابراین آنها سنت‌ها و آداب و رسوم خاص خودشان را دارند و البته که به لطف رفتارهای عجیب و غریبشان هم خنده‌دار به نظر می‌رسند. زندگی اعضای این چند خانواده در کنار یکدیگر باعث بروز اتفاقاتی می‌شود که نه‌تنها خنده‌دار است بلکه آموزنده و جذاب هم به نظر می‌رسد.
اگرچه سریال پاورچین از یک فیلم‌نامه اپیزودیک [که یکی از مهم‌ترین ویژگی‌های زیرژانر سیتکام است] یاری می‌گرفت اما داستان‌های ساده و جذاب سریال مهران مدیری سرشار از ویژگی‌های مثبت بودند. سریال پاورچین یکی از نخستین سریال‌های کمدی ایرانی بود که به سراغ انتقاد از فرهنگ و جامعه ایران رفت. با این حال انتقاداتی که برادران قاسمخانی [به عنوان مغزهای فیلم‌نامه سریال پاورچین] مطرح می‌کردند، به شدت زیرپوستی و کم‌رنگ بودند و همین مسئله جذابیت سریال پاورچین را برای مخاطب ریزبین بیشتر هم می‌کرد.
مفهوم برره در سریال پاورچین اهمیت قابل توجهی در فیلم‌نامه دارد؛ ویژگی‌های روستای برره نه‌تنها تصویری از جامعه ایرانی را برای مخاطب می‌سازد بلکه یادآور طبقه‌بندی ارباب – رعیتی هم به نظر می‌رسد. بنابراین سریال پاورچین تنها یک سریال کمدی معمولی نبود و مفاهیم عمیقی را زیر فیلم‌نامه خود پنهان کرده بود. نیازی به یادآوری نیست که برره بعدها به یک برند در عناوین مشترک مدیری و برادران قاسمخانی تبدیل شد و به همین دلیل در تعداد دیگری از آثار مشترک این تیم سه‌نفره هم تکرار شد.
شاید جالب باشد بدانید که نویسندگان فیلم‌نامه سریال پاورچین به شدت تحت تاثیر سریال Friends بودند و به همین دلیل تعدادی از اپیزودهای سریال‌شان شباهت‌های زیادی با سریال محبوب شبکه NBC دارد. مدیری که یکی از تاثیرگذارترین هنرمندان تاریخ تلویزیون ایران هم لقب می‌گیرد پس از موفقیت سریال پاورچین با سریال نقطه‌چین به تلویزیون بازگشت که چندان مورد توجه قرار نگرفت.
سریال خانه به دوش
- پخش: ۱۳۸۳
- کارگردان: رضا عطاران و محمود رضایی
- فیلم‌نامه: رضا عطاران
- تیم بازیگران: حمید لولایی، مریم امیرجلالی، رضا عطاران، علی صادقی، بهنوش بختیاری و آناهیتا همتی
رضا عطاران که توانایی‌هایش را به لطف نگارش فیلم‌نامه سریال زیر آسمان شهر ثابت کرده بود در سریال کوچه اقاقیا خوش درخشید. بنابراین این بازیگر دوست‌داشتنی در نهایت در سال ۱۳۸۳ این فرصت را پیدا کرد تا یکی از مهم‌ترین عناوین کارنامه هنری‌اش را خلق کند. به عبارت دیگر، او با سریال خانه به دوش به صورت جدی‌تر ساخت سریال‌های کمدی برای تلویزیون را آغاز کرد.
اگرچه خانه به دوش نخستین تجربه نویسندگی و کارگردانی [به صورت همزمان] رضا عطاران نبود اما یکی از بهترین آثار کارنامه هنری او لقب می‌گیرد. شاید بی‌راه نباشد اگر گفته شود که سریال خانه به دوش بهترین، موفق‌ترین و محبوب‌ترین ساخته رضا عطاران باشد که خود نیز در آن هنرنمایی کرده است. این سریال تنها ۲۷ اپیزود داشت اما همین ۲۷ قسمت هم کافی به نظر می‌رسد تا سریال خانه به دوش در لیست ۱۵ سریال کمدی ایرانی تلویزیون که هرگز فراموش نمی‌شوند، قرار بگیرد.
داستان سریال خانه به دوش روی زندگی مردی به نام ماشالله [با نقش‌آفرینی حمید لولایی] متمرکز می‌شود. ماشالله که مردی بی‌پول و تنگ‌دست برای تامین هزینه‌های خانواده پرجمعیت خود تصمیم به مهاجرت از ایران می‌گیرد. او بلیت سفر به مالزی را خریداری می‌کند؛ تنها به این امید که بتواند در مالزی فرصتی برای کارکردن پیدا کند و پول ارزشمندی برای خانواده‌اش در ایران ارسال کند. اما او و احمد [با نقش‌آفرینی رضا عطاران] متوجه می‌شوند که بلیتی که به آنها فروخته شده، جعلی بوده است. بنابراین تصمیم می‌گیرند که به صورت مخفیانه به زندگی در تهران ادامه دهند اما این وضعیت دیری نمی‌پاید.
تصویری که سریال خانه به دوش از شخصیت‌ها و موقعیت‌ها ارائه می‌داد نه‌تنها صادقانه و واقعی بود بلکه دوست‌داشتنی، صمیمی و نزدیک به حقیقت به نظر می‌رسید. شاید به همین دلیل باشد که برخی از بینندگان سریال خانه به دوش با شلختگی ذاتی آن ارتباط برقرار نمی‌کردند اما گروهی هم واقع‌گرابودن آن را به شدت می‌پسندیدند. سادگی و صمیمیت فیلم‌نامه سریال خانه به دوش مهم‌ترین عامل موفقیت سریال رضا عطاران بود و شاید به همین دلیل باشد که این سریال پس از سال‌ها هنوز هم جذاب به نظر می‌رسد.
نگاه انتقادی سریال خانه به دوش به مشکلات درون جامعه ایران به شدت متفاوت بود و همین مسئله این سریال را متمایز می‌کند. در سریال محبوب رضا عطاران، شخصیت‌ها با وجود درگیرشدن با مشکلات متعدد هم‌چنان دوست‌داشتنی به نظر می‌رسند و تعامل‌های میان انسان‌ها هم با وجود آلوده‌شدن به اختلافات طبقاتی هم‌چنان ساده و بانمک است. رضا عطاران پس از موفقیت سریال خانه به دوش به سراغ تکرار فضا و اتمسفر این سریال در عناوین دیگر رفت که در تعدادی از آنها موفق ظاهر شد.
مریم امیرجلالی [به عنوان یکی از بازیگران اصلی سریال خانه به دوش] در مصاحبه‌ای در سال ۱۳۹۶ مدعی شد که فیلم‌نامه سریال خانه به دوش توسط اصغر فرهادی نوشته شده است. این ادعا بعدها توسط سعید آقاخانی تکذیب شد. آقاخانی توضیح داد که اصغر فرهادی تنها به عنوان ناظر صدا و سیما در کنار عوامل سریال خانه به دوش بوده و نقش دیگری در تولید این سریال نداشته است.
سریال متهم گریخت
- پخش: ۱۳۸۴
- کارگردان: رضا عطاران
- فیلم‌نامه: سعید آقاخانی
- تیم بازیگران: سیروس گرجستانی، مریم امیر جلالی، سعید آقاخانی، علی صادقی، رضا عطاران، ملیکا زارعی و علیرضا جعفری
موفقیت سریال خانه به دوش این فرصت را به رضا عطاران داد تا با سریال جدیدی به تلویزیون بازگردد. او که سریال خانه به دوش را برای ماه رمضان سال ۱۳۸۳ آماده کرده بود با سریال متهم گریخت در ماه رمضان ۱۳۸۴ به سیمای ملی بازگشت. این سریال هم تنها ۲۶ اپیزود داشت اما به لطف فیلم‌نامه بی‌نظیر، شخصیت‌های دوست‌داشتنی و داستان سرراست این اعتبار را پیدا می‌کند تا یکی از ۱۵ سریال کمدی ایرانی تلویزیون که هرگز فراموش نمی‌شوند، لقب بگیرد.
شاید به یادماندنی‌ترین هنرنمایی مرحوم سیروس گرجستانی در سریال متهم گریخت باشد؛ جایی که او در نقش هاشم‌آقا مجبور می‌شود که همراه با خانواده‌اش به تهران مهاجرت کند. داستان آغاز زندگی جدید خانواده هاشم‌آقا در تهران، مجموعه‌ای جذاب از اتفاقات ریز و درشت را رقم می‌زند که روایت‌های اصلی داستان سریال متهم گریخت هستند. سریال متهم گریخت هم عنوانی ساده، دوست‌داشتنی و صمیمی بود که به شخصیت‌هایش فرصت می‌داد تا زندگی واقعی طبقه فرودست و متوسط ایرانی را به مخاطب نشان دهند.
تصویری که رضا عطاران در آثارش از جامعه و خانواده ایرانی نشان می‌دهد، تصویری سینمایی نیست و شاید به همین دلیل باشد که ساخته‌های عطاران متفاوت به نظر می‌رسند. آدم‌ها در سریال متهم گریخت ساده هستند و درگیری‌های مختص به زندگی روزانه را یدک می‌کشند. دیالوگ‌های میان شخصیت‌ها در این سریال به شدت ساده اما خنده‌دار است و احتمالا موفقیت و جذابیت سریال متهم گریخت را باید در همین دستاورد جستجو کرد؛ عطاران و آقاخانی از ساده‌ترین اتفاقات هم صحنه‌هایی خنده‌دار و به‌یادماندنی خلق می‌کنند.
در یکی از قسمت‌های برنامه هفت [که به تحلیل و بررسی سینمای ایران می‌پردازد] ادعایی مطرح شد که براساس آن ایده اصلی فیلم‌نامه سریال متهم گریخت به اصغر فرهادی تعلق دارد. مریم امیرجلالی [که در سریال متهم گریخت هم هنرنمایی کرده است] در شرایطی مشابه با ادعایش درباره سریال خانه به دوش مدعی شد که فیلم‌نامه این سریال توسط اصغر فرهادی نوشته شده اما کارگردان فیلم جدایی نادر از سیمین که نمی‌خواست به عنوان یک سینماگر فعال در تلویزیون شناخته شود، از ثبت نام خود در لیست عوامل این سریال‌ها اجتناب کرده است.
نیازی به یادآوری نیست که سعید آقاخانی این ادعای مریم امیرجلالی را تکذیب کرد و مدعی شد که اصغر فرهادی صرفا به عنوان ناظر صدا و سیما در کنار این دو سریال رضا عطاران حضور داشته است. کارگردان سریال خانه به دوش پس از موفقیت سریال متهم گریخت با سریال ترش و شیرین به سیمای ملی بازگشت اما این سریال کمدی ایرانی اساسا در سطح و اندازه دو سریال قبلی او ظاهر نشد.
سریال شب‌های برره
- پخش: ۱۳۸۴
- کارگردان: مهران مدیری
- فیلم‌نامه: پیمان قاسمخانی، مهراب قاسمخانی، سروش صحت، امیر مهدی ژوله، خشایار الوند، علیرضا ناظرفصیحی و حمید برزگر
- تیم بازیگران: مهران مدیری، سیامک انصاری، شقایق دهقان، محمد شیری، سعید پیردوست، رضا شفیعی‌جم، هادی کاظمی، بهنوش بختیاری، محمدرضا هدایتی و فلامک جنیدی
مهران مدیری در کارنامه هنری‌اش عناوین بسیاری دارد. تعدادی از آنها واقعا خیره‌کننده هستند و تعدادی هم چنگی به دل نمی‌زنند. اما سریال شب‌های برره احتمالا بهترین، بزرگترین و خارق‌العاده‌ترین ساخته مهران مدیری باشد. این پروژه بسیار بزرگ با تیم عظیمی از بازیگران در برابر دوربین رفت و هشت فیلم‌نامه‌نویس وظیفه نگارش داستان‌های آن را برعهده داشتند. این سریال از مهر تا بهمن سال ۱۳۸۴ روی آنتن رفت و به یکی از محبوب‌ترین سریال‌های دوران خودش تبدیل شد.
محبوبیت سریال شب‌های برره به جایی رسید که نسخه‌هایی از پول‌های رایج در سریال برره در سطح جامعه ایران فروخته می‌شد. دیالوگ‌ها این سریال و گویش محلی شخصیت‌ها هم برای مدتی نقل محافل بود. اگرچه این سریال به عنوانی محبوب و خاطره‌ساز تبدیل شده بود اما فیلم‌نامه تند و تیز سریال شب‌های برره باعث حساسیت‌هایی شد. بنابراین ساخت این سریال در شرایطی که برای ۱۳۵ اپیزود برنامه‌ریزی شده بود پس از ۹۲ اپیزود متوقف شد.
داستان سریال شب‌های برره از جایی شروع می‌شود که روزنامه‌نگاری به نام کیانوش استقرارزاده [با نقش‌آفرینی سیامک انصاری] در دهه ۱۳۱۰ به یکی از روستاهای دور ایران تبعید می‌شود. اما ماری او را در میانه راه می‌گزد. کیانوش وقتی به هوش می‌آید، خودش را در کنار مردی روستایی به نام شیرفرهاد [با نقش‌آفرینی مهران مدیری] پیدا می‌کند. کیانوش متوجه می‌شود که از محل تبعید خود دور شده و حالا در روستای برره گرفتار مردمانی شده که عجیب و غریب به نظر می‌رسند.
فیلم‌نامه سریال شب‌های برره با لحنی تند و صریح به انتقاد از مشکلات روز جامعه ایران می‌پردازد و البته که تصویری از ایرادهای تاریخی فرهنگ ایرانی هم ارائه می‌دهد. نویسندگان این سریال با کمک اشاره به فئودالیسم [که مسئله‌ای ریشه‌دار در تاریخ ایران است] به سراغ مشکلات مطرح جامعه مدرن ایران رفتند و موفق شدند تا تصویری نمادین از همه مشکلات فرهنگ ایرانی ارائه کنند. بنابراین اگرچه فیلم‌نامه سریال شب‌های برره در سال‌های ابتدایی دوران حکومت رضاشاه در جریان است اما طعنه‌هایی مدرن و روایت‌هایی آشنا را به مخاطب عرضه می‌کند.
هیچ تردیدی وجود ندارد که سریال شب‌های برره مهم‌ترین ساخته مهران مدیری است و البته که صریح‌ترین و تندترین ساخته او هم لقب می‌گیرد. داستان هر اپیزود از سریال شب‌های برره متمایز به نظر می‌رسد و به همین دلیل همه شخصیت‌های فرعی و اصلی سریال این فرصت را پیدا می‌کردند تا خودی نشان دهند. سریال شب‌های برره آینه‌ای تمام‌قد از مشکلات و معضلات دیروز، امروز و فردای جامعه، فرهنگ و سیاست ایران بود و به همین دلیل یکی از ۱۵ سریال کمدی ایرانی تلویزیون که هرگز فراموش نمی‌شوند، لقب می‌گیرد.
فن تئوری‌های معروف را با ویجیاتو دنبال کنید:
- ۶۰ فن تئوری معروف درباره سریال آفیس
- ۱۰ فن تئوری معروف درباره فیلم‌های هری پاتر
- ۱۰ فن تئوری معروف درباره استودیوی پیکسار
- ۱۰ فن تئوری معروف درباره فیلم‌های جیمز باند
شاید به همین دلیل باشد که سریال شب‌های برره یکی از معدود عناوین ساخته‌شده در سیمای ملی لقب می‌گیرد که خیلی کمتر از سوی شبکه آی‌فیلم بازپخش شده و بیشتر در آرشیو صدا و سیما باقی مانده است. مهران مدیری پس از این سریال با سریال باغ مظفر به تلویزیون بازگشت اما این سریال چندان مورد توجه قرار نگرفت.
سریال بزنگاه
- پخش: ۱۳۸۷
- کارگردان: رضا عطاران
- فیلم‌نامه: سروش صحت و ایمان صفایی
- تیم بازیگران: حمید لولایی، رضا عطاران، مرجانه گلچین، غلامرضا نیکخواه، علی صادقی و سوسن پرور
آخرین سریال تلویزیونی رضا عطاران برای سیمای ملی نه‌تنها متفاوت‌ترین ساخته او لقب گرفت بلکه از تغییر فلسفه سینمایی عطاران هم حکایت می‌کرد. رضا عطاران که نتوانسته بود انتظارات مخاطبین سریال خانه به دوش و سریال متهم گریخت را در سریال ترش و شیرین برآورده کند در سریال بزنگاه به سراغ فرم و محتوای متفاوت‌تری رفت. در حالی که سریال ترش و شیرین در نوروز ۱۳۸۶ پخش شده بود، سریال بزنگاه برای ماه رمضان ۱۳۸۷ آماده شد تا عادت پخش سریال‌های عطاران در ماه رمضان دوباره از سر گرفته شود.
سریال بزنگاه از فضای کمدی ساخته‌های قبلی عطاران فاصله گرفت و فضایی واقع‌گرایانه‌تر که نزدیک به درام بود را برای مخاطب به تصویر کشید. اگرچه این سریال از سریال قبلی رضا عطاران برای تلویزیون بیشتر مورد توجه قرار گرفت اما در نهایت به دو دلیل نتوانست در سطح و اندازه بهترین سریال‌های عطاران برای تلویزیون ظاهر شود؛ نه‌تنها عبور بیش از حد فیلم‌نامه سریال بزنگاه از خطوط قرمز با واکنش‌های تند سازمان صدا و سیما همراه شد بلکه مخاطبان تلویزیون هم چهارمین سریال عطاران برای سیمای ملی را چندان جذاب نمی‌دانستند.
شاید به همین دلیل باشد که رضا عطاران پس از اختلافات و ناامیدی‌های ناشی از پخش سریال بزنگاه برای همیشه از تلویزیون خداحافظی کرد. به نظر می‌رسید که ایده‌های عطاران برای سریال‌های کمدی‌اش مانند قبل جذاب نیست و شاید به همین دلیل بود که کارگردان سریال خانه به دوش می‌خواست با عبور از خط‌های قرمزهای تلویزیون بینندگان را به سریال خود جذب کند. اما تلاش‌های تند و صریح عطاران نه‌تنها به نتیجه نرسید بلکه دستاورد معکوس هم داشت.
نامهای از سوی شورای نظارت بر سازمان صدا و سیمای جمهوری اسلامی ایران در تاریخ ۲۷ شهریور ۱۳۸۷ به مدیریت این سازمان فرستاده شد که در آن نامه دستور توقف پخش سریال بزنگاه صادر شده بود. این نامه مدعی می‌شد که سریال بزنگاه با هنجارشکنی و عبور از خط قرمز مردم به عنوانی جنجالی تبدیل شده که انتقادات بسیاری به آن وارد است. اگرچه پخش سریال بزنگاه متوقف نشد اما این سریال به آخرین همکاری رضا عطاران و تلویزیون بدل گشت.
سریال مرد هزار چهره
- پخش: ۱۳۸۷
- کارگردان: رضا عطاران
- فیلم‌نامه: پیمان قاسمخانی، خشایار الوند، مهراب قاسمخانی و امیرمهدی ژوله
- تیم بازیگران: مهران مدیری، علیرضا خمسه، پژمان بازغی، سیامک انصاری، نصرالله رادش و پرویز فلاحی‌پور
مهران مدیری پس از سریال باغ مظفر که اصلا در سطح و اندازه ساخته‌های او برای تلویزیون ظاهر نشده بود با یک عنوان تماشایی به تلویزیون بازگشت. سریال مرد هزار چهره که برای نوروز ۱۳۸۷ برنامه‌ریزی شده بود با دیالوگ‌های بی‌نهایت خنده‌دار، شخصیت‌پردازی‌های قابل قبول و هنرنمایی احتمالا تکرارنشدنی مهران مدیری به یکی از ۱۵ سریال کمدی ایرانی تلویزیون که هرگز فراموش نمی‌شوند، تبدیل شد. این سریال در ابتدا قرار بود در ۱۵ قسمت پخش شود اما در نهایت ۱۳ اپیزود از سریال مرد هزار چهره روی آنتن شبکه سه رفت.
همواره تردیدهای بسیاری پیرامون سانسور شدید سریال مرد هزار چهره وجود دارد. برای مثال، آن‌چه از حضور رضا رشیدپور در تریلرهای این سریال نمایش داده شده بود با آن‌چه در سریال مرد هزار چهره به تصویر کشیده شد، متفاوت بود. شاید جالب باشد بدانید که محمدرضا حسینیان [که یکی دیگر از مجریان شناخته‌شده شبکه سه سیما است] هم در سریال جذاب مهران مدیری هنرنمایی کرده بود اما هیچ نشانی از این مجری در هیچکدام از صحنه‌های سریال مرد هزار چهره دیده نمی‌شود.
داستان سریال مرد هزار چهره درباره مسعود شصتچی [با نقش‌آفرینی مهران مدیری] است که به عنوان کارمند اداره ثبت احوال شیراز کار می‌کند. او مردی خجالتی و آرام به نظر می‌رسد که در کنار پدر و مادرش زندگی می‌کند. مسعود که در آستانه ازدواج قرار دارد به خواسته پدرزنش تن می‌دهد و برای دریافت یک جایزه راهی تهران می‌شود. او در تهران اما با با یک پزشک اشتباه گرفته می‌شود و همین مسئله آغازگر مشکلات بسیاری برای اوست که در نهایت باعث مجرم شناخته‌شدن او هم می‌شود.
به نظر می‌رسد که ایده اصلی فیلم‌نامه سریال مرد هزار چهره از رمانی نوشته عزیز نسین گرفته شده باشد. شاید فیلم‌نامه بدون نقص سریال مرد هزار چهره به موفقیت بیشتر آن کمک کرده باشد اما حقیقت آن است که این سریال به عنوان یکی از مهم‌ترین ساخته‌های مهران مدیری به شکل تحسین‌برانگیزی به او تعلق دارد. به عبارت دیگر، هنرنمایی به‌یادماندنی مهران مدیری به سریال مرد هزار چهره کمک کرده تا به عنوانی بی‌بدیل و دوست‌داشتنی تبدیل شود.
سریال مرد هزار چهره به شکل هوشمندانه‌ای به اقشار گوناگون جامعه ایران طعنه می‌زد و هر کدام را به شکل تحقیرآمیزی زیر سوال می‌برد. با این حال رعایت خط قرمزها و نپرداختن به موضوعات بیش از حد حساس به سریال مرد هزار چهره کمک کرد تا هم رضایت سازمان صدا و سیما را جلب کند و هم مورد توجه مخاطبان تلویزیون قرار بگیرد. در شرایطی که در بیشتر عناوین مهران مدیری یک شخصیت عاقل در میان گروهی از شخصیت‌های نادان قرار می‌گرفت، فیلم‌نامه سریال مرد هزار چهره با رویکردی تقریبا معکوس به سراغ یک چالش جدی رفت و در نهایت در رسیدن به آن هم موفق ظاهر شد.
داستان ساده سریال به شخصیت مسعود شصتچی کمک می‌کند تا خودش را به مخاطب معرفی کند و همین سادگی در شخصیت و رفتار مسعود است که باعث شکل‌گیری موقعیت‌های خنده‌دار متعددی می‌شود. فیلم‌نامه سریال مرد هزار چهره به کمک تکنیک «موقعیت اشتباهی» که یکی از بهترین تکنیک‌های فیلمنامهنویسی در ژانر کمدی است به شدت موفق ظاهر شد و همین مسئله این فرصت را فراهم کرد تا فصل دوم سریال مرد هزار چهره ساخته شود.
بنابراین سریال مرد دوهزار چهره در نوروز ۱۳۸۸ از شبکه سه سیما پخش شد. فصل دوم سریال جذاب مهران مدیری به اندازه فصل نخست جذاب نبود و البته که کیفیت به شدت پایین‌تری داشت. شلختگی و بی‌برنامگی فرم و محتوای سریال مرد دوهزار چهره واقعا مخاطبان ریزبین عناوین مهران مدیری را آزار می‌داد. بنابراین در شرایطی که سریال مرد هزار چهره یکی از بهترین ساخته‌های مهران مدیری لقب می‌گیرد، سریال مرد دوهزار چهره یکی از معمولی‌ترین عناوین این کارگردان و بازیگر توانمند ایران است.
سریال مرد دوهزار چهره نخستین تجربه مدیری در تلویزیون بود که پیمان قاسمخانی به عنوان یکی از نویسندگان فیلم‌نامه در کنار او حضور نداشت. مدیری پس از شکست سریال مرد دوهزار چهره پیشنهاد فعالیت در شبکه نمایش خانگی را پذیرفت و به سراغ سریال قهوه تلخ رفت.
سریال پایتخت
- پخش: ۱۳۹۰
- کارگردان: سیروس مقدم
- فیلم‌نامه: محسن تنابنده، خشایار الوند و حسن وارسته
- تیم بازیگران: محسن تنابنده، احمد مهران فر، ریما رامین‌فر و علیرضا خمسه
اگر از سریال پایتخت به عنوان بزرگترین، مهم‌ترین و بهترین سریال کمدی تاریخ تلویزیون ایران یاد شود، ادعای بزرگی نیست. این سریال تعریف سریال کمدی در تلویزیون را برای همیشه تغییر داد و به نخستین سریال کمدی ایران تبدیل شد که برای شش فصل متوالی ساخته می‌شود. نکته اساسی درباره سریال پایتخت آن است که نه‌تنها پس از انتشار فصل‌های متعدد افت نکرد بلکه حتی از فصل نخست هم جذاب‌تر ظاهر شد. همه آن‌چه در یک سریال کمدی باید در بالاترین سطح قرار داشته باشد در سریال پایتخت دیده می‌شود.
واقعیت ماجرا آن است که متفاوت‌ترین ساخته سیروس مقدم برای شش فصل ساخته شده و در پایان هر فصل نه‌تنها جذابیت به مخاطب بخشیده بلکه حتی هواداران بیشتری هم پیدا کرده است. سیروس مقدم فصل اول این سریال را در تعطیلات نوروز ۱۳۹۰ به شبکه یک ارائه داد. پایتخت خیلی سریع به محبوب‌ترین سریال نوروزی سال تبدیل شد و شبکه یک را قانع کرد تا فصل دوم آن را بسازد. دو سال بعد، فصل دوم آن هم در تعطیلات نوروز پخش شد و پایتخت ۳ هم در نوروز ۱۳۹۳ به تلویزیون راه پیدا کرد.
سریال پایتخت در هر فصل کیفیت بهتری پیدا می‌کرد و داستان‌های جذاب‌تری را به مخاطب ارائه می‌داد. چهارمین فصل ساخته تحسین‌برانگیز سیروس مقدم در ماه رمضان سال ۱۳۹۴ روی آنتن شبکه یک رفت و یک بار دیگر مخاطبان تلویزیون را شوکه کرد. بینندگان تلویزیون از اینکه چنین سریال جذابی از سیمای ملی پخش می‌شد، تعجب کرده بودند. سریال پایتخت ۵ در نوروز ۱۳۹۷ پخش شد و به لطف داستان متفاوتی که داشت با انتقاداتی هم مواجه شد.
سریال پایتخت ۶ در نوروز سال ۱۳۹۹ پخش شد و به پرحاشیه‌ترین فصل سریال پایتخت از ابتدای پخش آن تا به امروز بدل گشت. تولید و فیلم‌برداری این سریال که قرار بود در ۱۷ اپیزود به پایان برسد به دلیل شیوع ویروس کرونا متوقف شد. بنابراین تنها ۱۵ قسمت از سریال پایتخت ۶ برای پخش آماده بود. اما همین ۱۵ اپیزود هم حواشی بسیاری به همراه داشت. پس از فوت خشایار الوند، آرش عباسی وظیفه نگارش فیلم‌نامه سریال پایتخت ۶ را برعهده گرفت.
بسیاری از منتقدان و بینندگان ششمین فصل سریال پایتخت اعتقاد داشتند که فیلم‌نامه‌ای که آرش عباسی [با همکاری محسن تنابنده] نوشته اساسا چنگی به دل نمی‌زند و به شکل واضحی کیفیتی بسیار پایین‌تر از پنج فصل قبلی دارد. از سوی دیگر، سریال پایتخت ۶ [از آن‌جایی که پرتماشاگرترین سریال تلویزیون بود] میزبان حجم عظیمی از تبلیغات بی‌پایان شده بود. بیشتر قسمت‌های سریال پایتخت با ۲ نوبت تبلیغات میان‌برنامه پخش شدند که همین اتفاق انتقادهای بسیاری را به همراه داشت.
اما حواشی سریال پایتخت ۶ پایان نداشتند. عوامل سریال سیروس مقدم اعتقاد داشتند که سازمان صدا و سیما ممیزی‌های شدیدی را روی هر اپیزود سریال پایتخت ۶ اعمال کردند و همین مسئله باعث شده که نتیجه کار با آن‌چه که آنها برای تولید آن زحمت کشیده بودند، تفاوت‌های بسیاری داشته باشد. مهم‌ترین جنجال سریال پایتخت ۶ اما قسمت پایانی آن بود؛ جایی که در سکانس‌های پایانی، شباهت‌هایی میان روایت سریال پایتخت ۶ و فیلم‌های قبل از انقلاب دیده می‌شد. همین مسئله برای سیروس مقدم و محسن تنابنده گران تمام شد و مسئولان سیمای ملی را نسبت به آینده پربیننده‌ترین سریال‌شان بیشتر از قبل حساس کرد.
دو قسمت پایانی سریال پایتخت ۶ در نخستین روزهای سال ۱۳۹۹ روی آنتن رفتند. این دو اپیزود آن‌طور که باید مورد توجه قرار نگرفتند و با یک پایان نسبتا معمولی، نوید آینده‌ای برای سریال سیروس مقدم را ندادند. از سوی دیگر، سارا و نیکا [با هنرنمایی سارا و نیکا فرقانی اصلی] به دلیل حواشی بسیاری که برای نابراین مشخص نیست که سریال پایتخت ۷ ساخته می‌شود یا صدا و سیما محبوب‌ترین سریال سال‌های اخیرش را به دلیل عبور از خط قرمزها کنار می‌گذارد.
سریال ساختمان پزشکان
- پخش: ۱۳۹۰
- کارگردان: سروش صحت
- فیلم‌نامه: پیمان قاسمخانی، مهراب قاسمخانی، سروش صحت و امیر برادران
- تیم بازیگران: بهنام تشکر، بیژن بنفشه خواه، هومن برق نورد، شقایق دهقان و فرناز رهنما
اگر دهه ۱۳۸۰ دوران موفقیت رضا عطاران و مهران مدیری در تلویزیون باشد، دهه ۱۳۹۰ به سروش صحت تعلق دارد. سروش صحت تلاش برای پادشاهی در عناوین کمدی تلویزیون را با سریال ساختمان پزشکان شروع کرد و البته که در همان ابتدا هم قدم محکمی برداشت. محبوبیت و موفقیت سریال ساختمان پزشکان به حدی زیاد است که باید آن را یکی از ۱۵ سریال کمدی ایرانی تلویزیون که هرگز فراموش نمی‌شوند، دانست.
داستان سریال حول محور نیما افشار [با هنرنمایی بهنام تشکر] است که در کنار پدر، مادر، برادر و همسرش زندگی می‌کند. نیما افشار یک روان‌شناس است که در ساختمانی با حضور پزشک‌های گوناگون یک اتاق در یک مطب دارد. زندگی در کنار خانواده و پزشک‌های ساختمان پزشکان برای نیما افشار دردسرهای بسیاری ایجاد می‌کند که کنارآمدن با آنها کار آسانی به نظر نمی‌رسد.
شخصیت‌ها در سریال ساختمان پزشکان به شدت دوست‌داشتنی و خاطره‌ساز هستند. شخصیت خانم شیرزاد [با نقش‌آفرینی تکرارنشدنی و بی‌مثال شقایق دهقان] یکی از بهترین شخصیت‌های تاریخ سینمای کمدی در ایران لقب می‌گیرد که به لطف برادران قاسمخانی و تیم بزرگ و توانمند نویسندگان سریال ساختمان پزشکان به مخاطب عرضه می‌شود. خرده‌روایت‌ها و دیالوگ‌هایی که میان شخصیت‌های سریال سروش صحت جابه‌جا می‌شود هم در اوج سادگی، گیرا و کافی به نظر می‌رسند.
شاید به همین دلیل باشد که سریال ساختمان پزشکان در میان سریال‌های کمدی دیالوگ‌محور صدا و سیما یکی از آثار برجسته‌ای لقب می‌گیرد که هرگز قرار نیست تماشاگرش را ناامید کند. این سریال دوست‌داشتنی و متمایز یکی از معدود سریال‌های کمدی تلویزیون بود که توانست در مقام کمدی موقعیت یک سریال بسیار موفق و محبوب باشد. با این حال حواشی بسیاری هم برای سروش صحت و سریال فوق‌العاده‌اش ایجاد شد.
www.AsanDownload.com
یکی از آن حواشی، زدن تهمت ترویج همجنس‌گرایی توسط سریال ساختمان پزشکان بود. در بخشی از فیلم‌نامه یکی از قسمت‌های سریال ساختمان پزشکان صحنه بحث‌برانگیزی وجود داشت؛ پدر نیما [با هنرنمایی هوشنگ حریرچیان] از دوست نیما دعوت می‌کند تا در خانه‌اش حاضر شود. او پس از بستن درها و پنجره‌ها و همچنین انداختن پرده‌ها در نهایت لحاف و تشکی فراهم می‌کند و از دوست نیما درخواست می‌کند که روی آن لحاف و تشک بنشیند. اما در نهایت و در لحظه آخر [که دوست نیما هم به شدت ترسیده است] مشخص می‌شود که پدر نیما [که مردی به شدت خسیس است] تصمیم داشته تا پولی از لای لحاف و تشک خارج کند.
زوج هومن برق‌نورد و بهنام تشکر که در حقیقت در سریال ساختمان پزشکان برادر بودند، به حدی با تناقض‌های بسیار در برابر یکدیگر قرار گرفته بودند که باید گفت بخش عظیمی از موفقیت سریال مدیون درخشش آنها بود. موفقیت زوج برق‌نورد و تشکر در سریال ساختمان پزشکان باعث شد که آنها در بیشتر سال‌های دهه ۹۰ با یکدیگر همکاری کنند و در عناوین تلویزیونی و سینمایی متعددی همکار یکدیگر باشند. کیفیت هنرنمایی سایر بازیگران سریال ساختمان پزشکان هم نزدیک به بازیگران اصلی بود و به همین دلیل این سریال به یکی از بهترین ساخته‌های کمدی تاریخ تلویزیون تبدیل شد.
سریال چک برگشتی
- پخش: ۱۳۹۱
- کارگردان: سیروس مقدم
- فیلم‌نامه: سروش صحت، ایمان صفایی و محسن تنابنده
- تیم بازیگران: امیر جعفری، هدایت هاشمی، ریما رامین‌فر، هومن برق نورد، بهاره رهنما، ناهید مسلمی و یوسف صیادی
سیروس مقدم یکی از پرکارترین کارگردان‌های تلویزیون در ایران است که عناوین بسیاری را در ژانرهای گوناگون در برابر دوربین برده و یکی از توانمندترین افراد حوزه کاری خود لقب می‌گیرد. این کارگردان مشهور و موفق سابقه کارگردانی بیشتر از ۲۰ سریال تلویزیونی را دارد و در فرایند تولید بیشتر از ۲۰ عنوان سینمایی و تلویزیونی دیگر هم دخیل بوده است. با این حال سریال چک برگشتی یکی از مهم‌ترین ساخته‌های سیروس مقدم لقب می‌گیرد.
اگرچه مقدم تا پیش از کارگردانی این سریال به سراغ ژانر کمدی رفته بود اما سریال چک برگشتی به بهترین سریال کمدی او تا آن زمان تبدیل شد. همین موفقیت باعث شد تا سیروس مقدم بیشتر از قبل به سراغ کارگردانی عناوین کمدی برود و نتیجه آن ساخت فصل‌های بیشتری از سریال پایتخت بود که تا همین امروز هم یکی از بهترین مجموعه‌های کمدی تاریخ تلویزیون لقب می‌گیرد.
سریال چک برگشتی همه اصول فیلم‌سازی سیروس مقدم را یدک می‌کشد؛ فیلم‌برداری کلوزآپ و تصویربرداری تاریک و تیره که حس و حال خاصی به مخاطب می‌بخشد. موسیقی متن سریال چک برگشتی هم شباهت بسیاری با سایر ساخته‌های سیروس مقدم داشت اما این سریال تفاوت‌هایی هم با سایر عناوین کارگردان سریال رستگاران دارد. کمدی سریال چک برگشتی به شکل خاصی متمایز به نظر می‌رسید که ریشه در نوشتن فیلم‌نامه آن توسط ایمان صفایی، محسن تنابنده و سروش صحت داشت.
داستان سریال چک برگشتی از جایی شروع می‌شود که دکتر مشرفی [با هنرنمایی هدایت هاشمی] یکی از کاندیداهای انتخابات مجلس شورای اسلامی است. او برای موفقیت در این انتخابات تصمیم می‌گیرد تا با لطیف [با نقش‌آفرینی امیر جعفری] همکاری کند. اما لطیف که باید بابت مهریه همسر سابقش یعنی رویا [با نقش‌آفرینی بهاره رهنما] هر ماه دو سکه به او بدهد، حواشی بسیاری دارد. داستان جذاب سریال چک برگشتی باعث شکل‌گیری روایت‌هایی می‌شود که هر کدام از آنها به اندازه کافی برای سرگرم‌کردن مخاطب جذاب به نظر می‌رسند.
هنرنمایی بی‌بدیل امیر جعفری و هدایت هاشمی در سریال چک برگشتی احتمالا تا مدت‌ها فراموش نمی‌شود. نیازی به یادآوری نیست که هومن برق‌نورد هم در این سریال یکی از متفاوت‌ترین نقش‌آفرینی‌های خودش را ارائه می‌دهد و بهاره رهنما و یوسف صیادی هم با هنرنمایی‌های بسیار خاص به سریال چک برگشتی کمک می‌کنند تا یکی از بهترین و متفاوت‌ترین ساخته‌های تلویزیون باشد.
با بهترین فیلم‌های کمدی از نگاه ویجیاتو آشنا شوید:
- ۱۰ فیلم برتر زامبی محور کمدی که نباید از دست بدهید
- بهترین انیمیشن‌های سریالی دهه اخیر که باید تماشا کنید
- 10 فیلم کمدی – عاشقانه‌ای که نباید از دست بدهید
- بهترین فیلم‌های کمدی ترسناک هالیوودی
اگرچه سیروس مقدم پیش از این سریال با سریال چاردیواری ثابت کرده بود که توانایی کارگردانی عناوین کمدی را دارد اما جذابیت‌های بیشتر سریال چک برگشتی باعث می‌شوند که این سریال در لیست ۱۵ سریال کمدی ایرانی تلویزیون که هرگز فراموش نمی‌شوند، قرار بگیرد.
سریال دزد و پلیس
- پخش: ۱۳۹۱
- کارگردان: سعید آقاخانی
- فیلم‌نامه: پیمان قاسمخانی و مهراب قاسمخانی
- تیم بازیگران: بهنام تشکر، هومن برق‌نورد، شقایق دهقان، مهران رجبی، حمید لولایی، مجید مشیری، عزت‌الله مهرآوران، مرجانه گلچین، بیژن بنفشه‌خواه و امید روحانی
به سختی می‌توان یک سریال کمدی ایرانی پیدا کرد که به اندازه سریال دزد و پلیس از یک کمدی خاص، متفاوت و منحصر به فرد یاری گرفته باشد. این سریال بدون هیچ شک و تردیدی نه‌تنها یکی از متفاوت‌ترین سریال‌های کمدی تلویزیون است بلکه متمایزترین ساخته سعید آقاخانی هم لقب می‌گیرد. سریال دزد و پلیس سرشار از دیالوگ‌های خنده‌دار و موقعیت‌های قهقهه‌آور است و از بهترین بازیگران کمدی ایران یاری می‌گیرد.
موسیقی متن بی‌نظیر، هنرنمایی‌های خیره‌کننده، شخصیت‌پردازی فراموش‌نشدنی، دیالوگ‌های به‌یادماندنی و فیلم‌نامه بی‌نقص به سریال دزد و پلیس کمک کرده تا یک مجموعه ارزشمند از همه دستاوردهایی که یک سریال کمدی به آنها نیاز دارد را جمع‌آوری کند. دیالوگ‌های تکه‌کلام‌گونه شخصیت‌های اصلی سریال تا مدت‌ها در ذهن تماشاگر باقی می‌ماند و البته که شخصیت‌پردازی سریال دزد و پلیس این فرصت را به مخاطب می‌دهد تا تنها پس از تماشای چند اپیزود به یک شناخت دقیق از شخصیت‌های سریال دست پیدا کند.
داستان سریال دزد و پلیس از جایی آغاز می‌شود که ناصر کاظمی [با نقش‌آفرینی بهنام تشکر] به عنوان یک خلافکار شناخته‌شده فعال که در تجارت مواد مخدر هم دست دارد، تصادف می‌کند و پس از آسیب از ناحیه جمجمه بخشی از حافظه خود را از دست می‌دهد. ناصر که حالا نمی‌داند چه گذشته‌ای داشته از سوی اطرافیانش به این حقیقت پی می‌برد که پس از تصادف شخصیتی کاملا متفاوت پیدا کرده است. داوود [با نقش‌آفرینی بی‌نظیر و تکرارنشدنی هومن برق‌نورد] دوست و همکار ناصر لقب می‌گیرد که به لطف تغییر شخصیت ناصر از او سوءاستفاده می‌کند.
اما ناصر به مرور زمان متوجه می‌شود که گذشته او از آن‌چه که تصور می‌کرده هم پیچیده‌تر بوده و آهسته آهسته نکاتی را از گذشته به یاد می‌آورد. ناصر متوجه می‌شود که حضور او در لباس یک خلافکار پوششی بوده برای ردیابی یک باند مواد مخدر و او در حقیقت یک ماموریت بسیار مهم داشته که حالا جزییات آن را به یاد نمی‌آورد. تلاش‌های ناصر برای کشف حقایق گذشته‌اش در عین حال که باید آنها را از داوود و خانواده‌اش به دور نگاه دارد، باعث شکل‌گیری ماجراهای بسیاری می‌شود.
سریال دزد و پلیس بدون هیچ شک و تردیدی باید در لیست ۱۵ سریال کمدی ایرانی تلویزیون که هرگز فراموش نمی‌شوند، قرار بگیرد. به لطف کمدی دلنشین و هنرنمایی‌های خیره‌کننده [که البته بدون فیلم‌نامه تکرارنشدنی برادران قاسمخانی ارزشی پیدا نمی‌کرد] سریال دزد و پلیس به یک سریال کمدی تماشایی تبدیل شده که تماشای چندباره آن تکراری به نظر نمی‌رسد. بینندگان و هواداران جدی سریال دزد و پلیس از تماشای متوالی اپیزودهای آن خسته نمی‌شوند و احتمالا از هر فرصتی برای تماشای [حتی قسمت‌هایی از هر اپیزود] هم استقبال می‌کنند.
سریال پژمان
- پخش: ۱۳۹۲
- کارگردان: سروش صحت
- فیلم‌نامه: پیمان قاسمخانی، مهراب قاسمخانی، سروش صحت و ایمان صفایی
- تیم بازیگران: پژمان جمشیدی، سام درخشانی، بهاره رهنما، شقایق دهقان، بیژن بنفشه‌خواه و ویدا جوان
احتمالا هیچکس تصور نمی‌کرد که روزی یکی از معمولی‌ترین فوتبالیست‌های ایرانی که بزرگترین افتخارش پوشیدن پیراهن باشگاه‌های پرسپولیس و پاس بوده و تنها یک گل با پیراهن تیم ملی به ثمر رسانده به یکی از توانمندترین، دوست‌داشتنی‌ترین و موفق‌ترین بازیگران سینما و تلویزیون ایران تبدیل شود. اما سریال پژمان این فرصت را در اختیار پژمان جمشیدی قرار داد تا خودش را به جامعه هنر هفتم در ایران ثابت کند.
شاید جالب بدانید که ایده سریال پژمان هم نخستین بار توسط پژمان جمشیدی مطرح شده بود. جمشیدی که هنرنمایی کوتاهی در سریال ساختمان پزشکان هم داشته به لطف نزدیکی به برادران قاسمخانی این فرصت را پیدا کرد تا خاطرات دوران بازنشستگی‌اش از فوتبال را برای آنها تعریف کند. او در نهایت به آنها پیشنهاد که نگارش فیلم‌نامه‌ای از روی این خاطرات می‌تواند به یک سریال موفق تبدیل شود. برادران قاسمخانی که خاطرات او را ایده جذابی می‌دیدند با همکاری سروش صحت آماده ساخت سریالی براساس ایده‌های پژمان جمشیدی شدند.
اگرچه در ابتدا پژمان جمشیدی ایده هنرنمایی‌اش در سریال پژمان را رد می‌کرد اما در نهایت این پیشنهاد را پذیرفت. هنرنمایی پژمان جمشیدی در سریال پژمان نه‌تنها باعث شد تا یکی از بهترین سریال‌های کمدی تاریخ تلویزیون ایران شکل بگیرد بلکه راه برای پژمان جمشیدی گشوده شد تا به عنوان یک هنرمند توانمند در سطح سینما و تلویزیون پیشرفت کند. این روزها پژمان جمشیدی یکی از پول‌سازترین و موفق‌ترین بازیگران سینمای ایران است.
داستان سریال پژمان از زندگی شخصی پژمان جمشیدی الهام گرفته شده و درباره فوتبالیستی است که اگرچه روزگاری برای باشگاه پرسپولیس و تیم ملی ایران بازی می‌کرده اما آن‌قدر معروف نیست که پس از بازنشستگی هم شناخته شود و مورد توجه قرار بگیرد. با این حال معروف‌نبودن صرفا بخشی از مشکلات پژمان جمشیدی‌بودن است. چراکه او باید در چنین شرایطی با انتظارات بالای اطرافیانش هم کنار بیاید.
سریال پژمان به لطف ایده‌ای متمایزی که داشت به یکی از متفاوت‌ترین سریال‌های کمدی تلویزیون در دهه ۹ تبدیل شد و به شدت مورد توجه قرار گرفت. از آن‌جایی که این سریال به سراغ شخصیت‌های ورزشی رفته بود به شدت مورد توجه فوتبال‌دوستان قرار گرفت. هروز رهبری‌فر، حمید درخشان، آرش برهانی، خسرو حیدری و حسین ماهینی جمله فوتبالیست‌هایی بودند که در سریال پژمان هنرنمایی کرده‌اند.
با این حال نقش‌آفرینی خیره‌کننده پژمان جمشیدی تنها برگ برنده سریال سروش صحبت نبود. سریال پژمان به لطف داستانی بانمک و سرشار از جذابیت‌های بسیار به همان عنوانی تبدیل شد که هواداران فوتبال انتظار داشتند به عنوان یک سریال کمدی از تلویزیون تماشا کنند. بنابراین کاملا منطقی به نظر می‌رسد که سریال پژمان در لیست ۱۵ سریال کمدی ایرانی تلویزیون که هرگز فراموش نمی‌شوند، قرار بگیرد.
موفقیت این سریال باعث شد تا شایعاتی پیرامون ساخت فصل دوم آن به گوش برسد. این شایعات در ادامه به شایعه ساخت یک فیلم سینمایی تغییر ماهیت دادند و در نهایت این شایعه عملی شد. دنباله غیرمستقیم سریال پژمان یعنی فیلم خوب، بد، جلف ساخته شد و نه‌تنها مورد توجه مخاطبان سینما قرار گرفت بلکه به یک فرانچایز بزرگ تبدیل شد.
سریال شمعدونی
- پخش: ۱۳۹۴
- کارگردان: سروش صحت
- فیلم‌نامه: سروش صحت و ایمان صفایی
- تیم بازیگران: محمد نادری، حسن معجونی، آتنه فقیه‌نصیری، نگار عابدی، رویا میرعلمی، امیر کاظمی و ویدا جوان
کمدی‌های خانوادگی یکی از پرتکرارترین زیرژانرهای کمدی هستند که جایگاه ویژه‌ای در تلویزیون دارند. اما سریال شمعدونی به عنوان یک کمدی خانوادگی بیش از حد موفق بود و به همین دلیل به یک سریال تلویزیونی ماندگار تبدیل شد. اما سریال شمعدونی یک دلیل واضح و مهم برای حضور در لیست ۱۵ سریال کمدی ایرانی تلویزیون که هرگز فراموش نمی‌شوند، دارد؛ این سریال نخستین ساخته سروش صحت بود که سبک و فرم او در کارگردانی و فیلمنامهنویسی را به تصویر می‌کشید.
سریال‌هایی که سروش صحت کارگردانی می‌کرد تا پیش از آن که سریال شمعدونی از راه برسد به شدت تحت تاثیر فیلمنامهنویسی برادران قاسمخانی بودند. اما سریال شمعدونی به عنوان نخستین ساخته‌ای که تنها امضای سروش صحت [و البته ایمان صفایی] را روی خود می‌دید به همان عنوانی تبدیل شد که مخاطبان ژانر کمدی تلویزیون اصلا انتظار مواجه‌شدن با آن را نداشتند. ایده فیلم‌نامه سریال شمعدونی به شدت جذاب به نظر می‌رسید؛ به طور کلی، داستان مشخصی در هیچکدام از اپیزودهای این سریال وجود ندارد و شخصیت‌ها به لطف تصمیم‌های عجیب و غریبشان خرده‌روایت‌های هر اپیزود را رقم می‌زنند.
به همین دلیل سریال شمعدونی به یکی از متفاوت‌ترین سریال‌های کمدی تلویزیون در سال‌های اخیر تبدیل می‌شود. شخصیت‌پردازی بی‌نظیر فیلم‌نامه به شخصیت‌های اصلی سریال کمک می‌کند تا به بهترین شکل ممکن خودشان را به مخاطب معرفی کنند. بنابراین از یک نقطه‌ای به بعد، تماشاگر می‌داند که پس از یک اتفاق در فیلم‌نامه باید منتظر واکنش منحصر به فرد هر کدام از شخصیت‌ها باشد. از سوی دیگر، ویژگی‌های هر کدام از شخصیت‌های سریال شمعدونی به شکل طراحی شده که آنها را مانند قطعات پازل در کنار یکدیگر قرار می‌دهد.
از سوی دیگر، هنرنمایی بازیگران در سریال شمعدونی هم به شدت ماندگار و دوست‌داشتنی شد. چراکه هر کدام از بازیگران اصلی [و حتی فرعی] سریال شمعدونی کاملا در نقش خود فرو رفته بودند و به همین دلیل خرده‌داستان‌های سریال را واقعی‌تر نشان می‌دادند. رابطه میان اعضای خانواده و تراژدی‌هایی که رقم می‌زند به بهترین شکل ممکن در سریال شمعدونی به تصویر کشیده شده و به همین دلیل این سریال یکی از بهترین کمدی‌های خانوادگی تاریخ تلویزیون ایران لقب می‌گیرد.
ویجیاتو معروف‌ترین شخصیت‌های کمیک‌بوکی را به شما معرفی می‌کند:
- معرفی ایسایا بردلی – نیمه تاریک خلق دوباره کاپیتان آمریکا
- معرفی تانوس – تایتان دیوانه‌ای در جست و جوی مرگ
- معرفی مأمور آمریکا – جانشین دولتی کاپیتان آمریکا
- معرفی ثور – خدای رعدی از سرزمین‌های شمالی
- معرفی لوئیس لین – همراه همیشگی سوپرمن
مسیر متفاوت سریال شمعدونی در فیلمنامهنویسی و کارگردانی این فرصت را به سروش صحت داد تا یک بار دیگر با یک سریال دوست‌داشتنی دیگر به تلویزیون بازگردد. او مدتی پس از موفقیت تحسین‌برانگیز سریال شمعدونی با سریال لیسانسه‌ها در کنداکتور شبکه سه حضور پیدا کرد و البته که یک سریال به‌یادماندنی دیگر هم از خویش به یادگار گذاشت.
سریال لیسانسه‌ها
- پخش: ۱۳۹۵
- کارگردان: سروش صحت
- فیلم‌نامه: سروش صحت و ایمان صفایی
- تیم بازیگران: هوتن شکیبا، امیرحسین رستمی، امیر کاظمی، بیژن بنفشه خواه، بهنام تشکر، متین ستوده و رویا میرعلمی
شباهت‌های بسیاری میان سریال شمعدونی و سریال لیسانسه‌ها وجود دارد. به عبارت دیگر، سریال لیسانسه‌ها یک اقتباس جوانانه از سریال شمعدونی است و چه بسا که به همین دلیل عنوانی موفق‌تر باشد. جنس کمدی سریال لیسانسه‌ها مدرن و متفاوت بود و گاهی با شکستن دیوار چهارم به تماشاگر نزدیک‌تر می‌شد. شکستن دیوار چهارم به معنای آن است که بازیگران و داستان فیلم‌نامه برای ارتباط مستقیم و گفتگوی صریح با تماشاگران، از فضای اصلی داستان خارج می‌شوند و به شکل مستقیم با مخاطبان صحبت می‌کنند و ارتباط می‌گیرند.
داستان سریال لیسانسه‌ها درباره سه جوان با نامهای حبیب [با نقش‌آفرینی تکرارنشدنی هوتن شکیبا]، مازیار [با هنرنمایی امیر کاظمی] و مسعود [با نقش‌آفرینی امیرحسین رستمی] است که هر کدام دغدغه‌های خودشان را در زندگی شخصی دارند. با این حال مشکلات متعدد حبیب، مازیار و مسعود در نهایت ریشه‌های مشترکی دارد که باعث نزدیک‌شدن بیشتر این سه نفر به یکدیگر می‌شود و البته که دردسرهای بیشتری هم برای آنها ایجاد می‌کند.
فیلم‌نامه سریال لیسانسه‌ها [در شرایطی مشابه با سریال ساختمان پزشکان] به هوشمندانه‌ترین شکل ممکن به بیشتر ارکان جامعه ایرانی حمله‌ور می‌شود و شدیدترین انتقادات ممکن را به خنده‌دارترین شکل ارائه می‌دهد. تربیت خانواده ایرانی، دغدغه‌های مضحک جوان ایرانی، روش‌های سخت ارتباط برقرارکردن میان دو جنس در جامعه ایران، سیستم اداری کشور و رفتارهای مردم در جامعه از مهم‌ترین خرده‌فرهنگ‌هایی هستند که سریال لیسانسه‌ها با آنها شوخی می‌کند.
موفقیت فصل اول سریال لیسانسه‌ها باعث شد تا شبکه سه سیما با ساخت فصل دوم آن موافقت کند. بنابراین فصل دوم سریال لیسانسه‌ها حدود یک سال پس از پخش فصل اول روی آنتن شبکه سه رفت و به محبوب‌ترین ساخته این شبکه در سال ۱۳۹۶ تبدیل شد. از آن‌جایی که فصل دوم این سریال هم کیفیتی نزدیک به فصل اول داشت، بسیاری تصور می‌کردند که احتمالا این سریال برای سومین فصل هم بازمی‌گردد. اما تولید فصل سوم سریال لیسانسه‌ها به دلیل مشغله‌های کاری بازیگران اصلی ممکن نبود.
در نهایت در سومین فصل سریال محبوب سروش صحت یعنی سریال فوق‌لیسانسه‌ها در سال ۱۳۹۸ از راه رسید. اگرچه سریال فوق‌لیسانسه‌ها بیشتر شبیه به یک اسپین‌آف برای دو فصل ابتدایی به نظر می‌رسید اما در نهایت اصلا نتوانست در سطح و اندازه دو فصل قبلی ظاهر شود. از هنرنمایی‌ها تا فیلم‌نامه؛ سریال فوق‌لیسانسه‌ها یک ناامیدی مطلق بود که تنها نام و اعتبار مضمون دو فصل ابتدایی سریال سروش صحت را یدک می‌کشید. بنابراین پرونده سریال دوست‌داشتنی سروش صحت با سریال فوق‌لیسانسه‌ها برای همیشه بسته شد.
سریال نون خ
- پخش: ۱۳۹۸
- کارگردان: سعید آقاخانی
- فیلم‌نامه: امیر وفایی
- تیم بازیگران: سعید آقاخانی، علی صادقی، هومن حاج عبداللهی، سیروس میمنت، حمیدرضا آذرنگ، فریده سپاه منصور و نعیمه نظام دوست
بسیاری اعتقاد دارند که سریال نون خ در حقیقت ریبوت کردی سریال پایتخت است. اگرچه این ادعا تا حدود زیادی درست به نظر می‌رسد اما حقیقت آن است که نون خ هم هویت و ماهیت منحصر به فرد خودش را دارد و به همین دلیل عنوانی متمایز و دوست‌داشتنی به نظر می‌رسد. سریال نون خ یکی از خلاقانه‌ترین و متفاوت‌ترین سریال‌های تلویزیون است که به لطف محبوبیت بسیاری که پیدا کرد باید در لیست ۱۵ سریال کمدی ایرانی تلویزیون که هرگز فراموش نمی‌شوند، قرار بگیرد.
سریال نون خ با طنزهای انفجاری و دیالوگ‌هایی که مانند شمشیر به قلب سوژه فرو می‌روند به یکی از بهترین سریال‌های تلویزیون تبدیل شد که نه تنها هرگز به مرز لودگی نمی‌رسد بلکه آهسته آهسته خودش را بیشتر از قبل نشان می‌دهد. سریالی که در ابتدا به نظر می‌رسید برنامه‌ای برای روایت داستانش ندارد به مرور زمان ثابت کرد که یکی از هوشمندانه‌ترین سریال‌های تلویزیون است که گاهی اوقات دیالوگ‌هایش تا آنسوی مرزهای قرمز صدا و سیما هم پیشروی می‌کند.
اگرچه سریال نون خ جذابیت‌های ویژه‌ای داشت اما همیشه در رسیدن به نقطه اوج ناتوان بود. نقطه ضعفی که علی رغم پتانسیل‌های باورنکردنی سریال، آن را ناکام نشان می‌داد. همین مسئله باعث می‌شد که تماشاگران سریال گاهی اوقات احساس کنند با یکی از کمدی‌های درجه دو در تلویزیون روبرو هستند که واقعا خنده‌دار است اما ضعف‌هایی برای رسیدن به یک اثر به‌یادماندنی دارد. با این حال، موفقیت بی‌نظیر فصل اول سریال نون خ باعث شد که شبکه یک سیما به ساخت دومین فصل آن چراغ سبز نشان دهد.
سریال نون خ ۲ [که در اردیبهشت ۹۹ روی آنتن شبکه یک رفت] تغییرات بزرگی را نسبت به فصل نخست تجربه کرد. سعید آقاخانی چند ریسک بزرگ را به جان خرید تا فصل دوم سریال محبوبش را از تکراری‌بودن نجات دهد و البته که همه ریسک‌های او به شکلی باورنکردنی جواب دادند. در ابتدا به نظر می‌رسید فصل دوم سریالی که سعید آقاخانی درباره اقلیم کردستان ساخته، یک سقوط بزرگ را تجربه می‌کند. در چند قسمت ابتدایی سریال نون خ ۲ داستان دقیقی برای روایت‌کردن وجود نداشت اما واضح بود که آقاخانی تلاش می‌کند سریالش را از طنز شخصیت‌محور به طنز موقعیت‌محور تبدیل کند.
اما بزرگترین برگ برنده سریال نون خ ۲ نسبت به فصل اول این است که قدرت بیشتری به شخصیت‌های فرعی‌اش می‌بخشد. کمدی سیاه سریال نون خ ۲ در حاشیه داستان‌های اصلی و حاشیه‌ای خود به حدی قدرتمند است که نیش و کنایه‌های بی‌سابقه‌ای دارد. ارجاعات تحسین‌برانگیز سریال به هنرنمایی نوید محمدزاده و ارزش نفت در اقتصاد ایران هم محدود نمی‌شود و حتی به سینمای هنر و تجربه هم رحم نمی‌کند. دیالوگ‌های ابزورد مهم‌ترین ویژگی سریال هستند و همین گفتگوهای هدف‌دار با کلیشه‌های مطرح است که نه تنها سریال نون خ ۲ را زنده نگه می‌دارد بلکه هویت ویژه‌ای به آن می‌بخشد.
موفقیت و محبوبیت سریال نون خ ۲ شبکه یک سیما را قانع کرد تا برای پخش سومین فصل سریال نون خ هم حاضر شود. بنابراین سریال نون خ ۳ در نوروز ۱۴۰۰ از راه رسید. سریال نون خ ۳ به‌عنوان سومین فصل یکی از محبوب‌ترین سریال‌های تلویزیونی چند سال اخیر صدا و سیما با فراموش‌کردن همه خرده‌داستان‌هایی که در دو فصل قبلی روایت کرده بود، مجموعه‌ای از روایت‌های تازه و متفاوت را به تماشاگرش تقدیم کرد.
روایت‌های سریال نون خ ۳ در مقام مقایسه با همه داستان‌های قبلی دو فصل پیشین واقعا ضعیف‌تر به نظر می‌رسند اما باز هم کمدی متفاوت سعید آقاخانی این فرصت را داشت تا بهترین سریال نوروزی ۱۴۰۰ باشد. با این حال سریال نون خ ۳ اگر ضعیف‌ترین فصل این مجموعه داستانی نباشد قطعا می‌تواند لقب متفاوت‌ترین و ساده‌ترین فصل سریال را به خود اختصاص دهد.
لحن روایت داستان‌ها در فصل سوم این سریال با دو فصل قبلی کاملا متفاوت است و دیالوگ‌ها بیشتر از قبل به قرارگرفتن در موقعیت کمدی‌گونه تاکید می‌کنند. خرده‌داستان‌های سریال نون خ ۳ به اندازه دو فصل قبلی طولانی و تاثیرگذار نیستند و همه چیز در کم‌حجم‌ترین حالت ممکن دنبال می‌شود. نیازی به یادآوری نیست که سریال نون خ ۳ در شرایط سختی ساخته شد.
پس از توقف تولید فصل دوم سریال به دلیل شیوع ویروس کرونا فقط استقبال بیش از حد سریال سعید آقاخانی بود که باعث شد عوامل آن اعلام کنند فصل سوم را برای نوروز ۱۴۰۰ می‌سازند. شیوع ویروس کرونا کار را دشوار کرده بود و به همین دلیل تغییراتی در لوکیشن فیلم‌برداری سریال ایجاد شد. بخش قابل توجهی از سکانس‌های سریال نون خ ۳ به‌جای اقلیم کردستان در روستای سنجریان در حاشیه تهران ساخته شد که البته شباهت‌های قابل توجهی با جغرافیای کردستان دارد.
تماشاگر سریال نون خ ۳ با سریالی مواجه می‌شود که تنها به اندازه سریال‌های سیتکام در هر موقعیت قرار می‌گیرد و خیلی سریع به سراغ سوژه جدید حرکت می‌کند. دقیقا به همین دلیل است که حجم داستان‌هایی که در فصل سوم سریال محبوب شبکه یک سیما روایت می‌شوند قابل مقایسه با دو فصل ابتدایی نیستند. با این حال شایعاتی پیرامون ساخت چهارمین فصل سریال نون خ هم وجود دارد که هنوز رسمی نشده‌اند.
حالا که ۱۵ سریال کمدی ایرانی تلویزیون که هرگز فراموش نمی‌شوند را مرور کردید، زمان آن رسیده تا از سریال‌های کمدی ایرانی محبوب‌تان هم صحبت کنید. پس در قسمت دیدگاه‌ها از بهترین سریال‌های کمدی ایرانی که تماشا کردید و تصور می‌کنید که جای آنها در لیست ۱۵ سریال کمدی ایرانی تلویزیون که هرگز فراموش نمی‌شوند، خالی است هم بنویسید.
در مدرسه فیلم‌سازی ویجیاتو حضور پیدا کنید:
- درس‌های فیلم‌سازی که از فیلم جاستیس لیگ زک اسنایدر کات آموختیم
- درس‌های فیلم‌سازی که از دنیای سینمایی The Conjuring آموختیم
- درس‌های فیلم‌سازی که از فرانچایز Mission: Impossible آموختیم
- فیلمنامهنویسی را از استیون اسپیلبرگ و جرج لوکاس بیاموزید
- مدرسه فیلم‌سازی: چگونه فیلمنامهنویسی را آغاز کنیم؟
- درس‌های فیلم‌سازی که از تایکا وایتیتی آموختیم
- ویژگی‌های کلیدی فیلم‌های استیون اسپیلبرگ
- چگونه فیلم‌نامه یک فیلم زامبی را بنویسیم؟
- تفاوت فیلم ترسناک با فیلم تریلر چیست؟
- بهترین سایت‌های دانلود فیلم‌نامه
- روانشناسی رنگ‌ها در سینما
نظر شما