شفقنا- فصل درو گندم در مناطق شمال شرق سوریه که تحت کنترل نیروهای دموکراتیک کُرد (قسد)قرار دارد، در حالی آغاز شده است که قسد و دولت سوریه در تلاش هستند تا بیشترین میزان ممکن از این محصول راهبردی را از کشاورزان خریداری کنند.

به گزارش سرویس ترجمه شفقنا به نقل از العربی الجدید، هر ساله با آغاز فصل درو گندم، رقابت میان قسد و دمشق برای خرید محصول بیشتر گندم آغاز می‌شود؛ امری که دو طرف را به بالا بردن قیمت خرید این محصول استراتژیک از کشاورزان وامی‌دارد.

در همین رابطه، دولت سوریه شنبه گذشته اعلام کرد هر کیلو گندم را از کشاورزان در فصل کنونی به قیمت ۱۷۰۰ لیره (نیم دلار) به همراه پرداخت۳۰۰ لیره به کشاورزان مناطق ایمن (تحت کنترل دمشق) و ۴۰۰ لیره به ازاری هر کیلوگرم گندم به کشاورزان مناطق غیر ایمن (خارج از کنترل دولت سوریه) خریداری خواهد کرد.

روزنامه الوطن به نقل از «حسین عرنوس»، نخست‌وزیر سوریه نوشت: هر دانه گندم برای دولت اولویت به شمار می‌آید زیرا این محصول راهبردی با امنیت غذایی در ارتباط است.

دولت سوریه روز شنبه گذشته تصمیم گرفت همه مراکز تحویل گندم (۴۵ مرکز) در استان‌های مختلف را به مدت ۵ روز باز کند تا کشاورزان بتوانند گندم فصل پیش خود را هم به فروش برسانند.

شمال شرق سوریه یا منطقه معروف به شرق الفرات در صدر مناطقی قرار دارد که به کشت گندم معروف است، تولید گندم سوریه طی سال‌های جنگ به پایین‌ترین حد خود رسیده است به طوری که از سال ۲۰۱۸ میلادی میزان تولید در هر فصل کمتر از یک میلیون تُن بوده است، این در حالی است که سوریه در سال ۲۰۱۰ میلادی در هر فصل بیش از ۴ میلیون تُن گندم برداشت می‌کرد که علاوه بر تامین نیاز داخلی، حدود یک میلیون تُن مازاد هم به خارج از کشور صادر می شد.

مساحت زیرکشت گندم در منطقه شرق الفرات و مناطق تحت کنترل قسد به حدود یک میلیون و ۲۰۰ هزار هکتار می رسد.

از سال ۲۰۱۸ میلادی، منطقه شرق الفرات حدود ۷۰۰ تا ۸۰۰ هزار تُن گندم تولید می‌کند که بیش از نیاز این منطقه است. به گفته «ابراهیم مسلم»، کارشناس کشاورزی سوریه، مساحت زیرکشت در فصل کنونی کمتر از سال پیش است که دلیل آن بارش اندک باران و روی‌گردانی از کشت دیمی است. در برخی مناطق تحت کنترل دمشق هم گندم کشت می شود به خصوص در جنوب کشور اما این تولید کفاف نیازهای ۹ میلیون نفر مردم این مناطق را نمی دهد لذا دولت دست به واردات از خارج یا خرید از شرق فرات میزند.

در همین رابطه، «عبدالرحمن الاحمد»، کشاورز سوری منطقه الرقه اظهار داشت: دلیل کاهش اهتمام به کشت گندم به گرانی بذر و کود، کاهش قیمت و کمبود بارش‌ها بازمی‌گردد و شماری از کشاورزان به جای گندم، محصولات کم‌هزینه‌تر و گران‌تر را می‌کارند.

از سوی دیگر، «یونس الکریم»، تحلیلگر امور اقتصادی سوریه به العربی الجدید گفت: پیش‌بینی می‌شود تولید گندم مناطق تحت کنترل قسد در فصل کنونی ۷۰۰ هزار تُن باشد.

وی گفت: دولت سوریه در تلاش برای خرید حجم بیشتر گندم است و برای اینکار اقدام به توزیع کیسه‌ها و تامین ماشین کمباین کشاورزان کرده است.

در این میان، نگرانی‌ها در سراسر خاورمیانه و شمال آفریقا در حال افزایش است. روند صعودی قیمت گندم که پس از تهاجم نظامی روسیه به اوکراین، زمینه بالا رفتن قیمت نان را فراهم کرده است؛ قوت غالب مردم این منطقه که پیشتر نیز افزایش قیمت آن جرقه شورش‌های شهری و اعتراض‌ها و تظاهرات خیابانی را علیه حکومت‌ها زده است.

در حالی که به طور متوسط یک چهارم رژیم غذایی اروپایی‌ها شامل نان است، در خاورمیانه و شمال آفریقا نان و غلات نیمی از رژیم غذایی مردم را تشکیل می‌دهد و با آغاز روند گرانی گندم تامین آن دشوارتر شده است.

قیمت جهانی گندم در یک سال گذشته بیش از ۵۰ درصد افزایش یافته است. یکسال پیش و در جریان داد و ستدهای چهارم ماه مه هر کیلوگرم گندم در بازار جهانی به قیمت ۲۵ سنت یورو (۷ هزار و ۵۰۰ تومان) معامله می‌شد، این نرخ امروز (۵ مه ۲۰۲۲) ۳۹ سنت یورو (۱۱ هزار و ۷۰۰ تومان) است.

بهای جهانی هر کیلوگرم گندم یک روز پیش از آغاز تهاجم نظامی روسیه به اوکراین و تحت تاثیر وقوع خشکسالی در برخی کشورهای تولیدکننده عمده از جمله آمریکا به ۲۸ سنت یورو رسیده بود. اما با آغاز جنگ و در فاصله ۲۴ فوریه تا ۵ مه یعنی طی ۷۱ روز قیمت جهانی گندم ۳۹ درصد افزایش یافته است. بدین ترتیب قیمت گندم رکورد تاریخی اول فوریه سال ۲۰۰۸ را نیز پشت سر گذاشت.

روسیه پس از اتحادیه اروپا، چین و هند و بالاتر از ایالات متحده، چهارمین تولید کننده گندم در جهان است و اوکراین نیز از این نظر پایین‌تر از استرالیا و بالاتر از پاکستان، کانادا و آرژانتین در جایگاه هفتم قرار دارد. اما در بازار جهانی گندم، روسیه بزرگ‌ترین صادرکننده محسوب می‌شود و این کشور به همراه اوکراین کمی بیش از ۲۵ درصد یا یک چهارم گندم صادر شده به بازار‌ جهانی گندم را تامین می‌کردند.

در گذشته، افزایش قیمت نان کاتالیزوری برای تغییرات سیاسی در خاورمیانه و شمال آفریقا بوده است. در سال ۱۹۷۷، پس از انجام اصلاحات اقتصادی در مصر که منجر به کاهش یارانه‌های دولتی و افزایش قیمت نان شد، تظاهرات خشونت آمیزی در سراسر کشور برگزار شد که منجر به کشته شدن حداقل ۷۰ نفر شد. مصر در سال ۲۰۰۷ نیز صحنه تظاهرات خیابانی علیه افزایش قیمت مواد غذایی بود که در جریان آن برخی متعرضان نان به دست گرفته بودند. در سال ۲۰۱۱ و در جریان رخداد بهار عربی، شعار محبوب در تظاهراتی که در نهایت منجر به سقوط حکومت نظامی حسنی مبارک شد، «نان، آزادی و عدالت اجتماعی» بود.

بررسی‌های صورت گرفته نشان می‌دهد که پیش از وقوع اعتراض‌هایی که بهار عربی عنوان گرفت، افزایش قیمت مواد غذایی و به ویژه نان که تحت تاثیر خشکسالی رخ داده بود، در ناامیدی مردم از رهبران اقتدارگرای کشورهایی همچون تونس، لیبی و سوریه موثر بوده است.

این خبر را در العربی الجدید ببینید.