شفقنا- نشست وزیران خارجه کشورهای همسایه افغانستان بدون حضور نماینده طالبان و با حضور وزرای خارجه ازبکستان، تاجیکستان، ترکمنستان و پاکستان به صورت حضوری و وزیران خارجه چین و روسیه به صورت آنلاین امروز در تهران برگزار شد.
بنا بود سید ابراهیم رئیسی رئیس جمهور ایران، با سخنرانی خود این نشست را افتتاح کند، اما مخبر معاون اول رییس جمهور در این مراسم حضور پیدا کرد و از طرف رییس جمهور به دلیل عدم حضور در این نشست، عذرخواهی نمود.
وزرای خارجه کشورهای همسایه افغانستان و روسیه ضمن ابراز نگرانی از وضعیت پیچیده نظامی، سیاسی، اقتصادی، اجتماعی و بشردوستانه در افغانستان، متذکر شدند که یک ساختار سیاسی فراگیر و گسترده با مشارکت همه اقوام تنها راه حل مسائل افغانستان است.
دبیرکل سازمان ملل نیز در پیامی به این نشست، ضمن هشدار نسبت به بروز بحران انسانی در این کشور بر لزوم مبارزه با تروریسم و قاچاق مواد مخدر در افغانستان تاکید کرد.
طالبان پیشتر اعلام کرده بود که به نشست وزرای خارجه کشورهای همسایه افغانستان در تهران دعوت نشده است.
در ادامه گزارش شفقنا از دومین نشست وزرای خارجه کشورهای همسایه افغانستان و روسیه را می خوانید:
معاون اول رئیس جمهور: ثبات و امنیت کشورهای همسایه به امنیت افغانستان پیوسته است
مخبر معاون اول رئیس جمهور در نشست وزرای خارجه کشورهای همسایه افغانستان بیان کرد: مردم افغانستان انتظار دارند که کشوری مستقل داشته باشند، کشورهای همسایه افغانستان دارای پیوندهای عمیق تاریخی و فرهنگی با این کشور هستند و از این منظر می توان گفت که نوعی هم سرشتی و هم سرنوشتی میان افغانستان و همسایگانش وجود دارد که امنیت، ثبات و صلح را در آسیای مرکزی و آسیای جنوبی به هم گره می زند.
وی ادامه داد: گزافه نخواهد بود که بگوییم ثبات و امنیت همسایگان افغانستان به امنیت افغانستان پیوسته است؛ بر همین اساس ما از ابتکار جمهوری اسلامی پاکستان برای برگزاری اولین دور نشست کشورهای همسایه افغانستان حمایت کردیم.
معاون اول رییس‌جمهور با بیان اینکه میزبانی دور دوم را برعهده گرفتیم و از میزبانی دور سوم آن توسط جمهوری خلق چین استقبال می کنیم، گفت: مردم افغانستان بیش از چهار دهه است که بی ثباتی، نا امنی، جنگ و خونریزی را تجربه می کند، بعید است بتوانیم خانواده ای را در افغانستان یافت که عزیزان خود را در حملات خونین در این کشور از دست نداده باشد. و دردناک تر وضعیت کسانی است که در سالهای ما امنی و غربت به دنیا آمده و تمام عمر خود را در چنین وضعیتی سپری کردند.
وی با بیان اینکه یاد شهدای افغانستان به خصوص نمازگزاران شهید در قندوز و قندهار را گرامی می داریم و از درگاه خداوند متعال شفای مجروحین این حملات تروریستی را خواهان هستیم، عنوان کرد: اما چه کسانی مسئول این وضعیت اسف‌بار در افغانستان هستند؟ دو دهه پیش آمریکا و متحدانش در ناتو با دستاویز قرار دادن حملات یازده سپتامبر و به بهانه مبارزه با تروریست، به افغانستان حمله کردند، اما حمله و اشغال نظامی ۲۰ ساله آنان در افغانستان جز افزایش ما امنی، گسترش افراطی گرایی، رشد تروریست، عقب ماندگی اقتصادی، تخریب بنیان های استقلال و تضعیف انسجام ملی و افزایش تولید مواد مخدر و داغدار کردن صدها هزار خانواده افغانستانی نتیجه ای در پی نداشته است.
مخبر افزود: سیاست نابخردانه و اقدامات غیرمسئولانه و نسنجیده آمریکا در افغانستان با بیش از ۲ و نیم تریلیون دلار هزینه برای دولت‌سازی افغانستان نه تنها شکست خورد بلکه سکوت واشنگتن نشان داد که آمریکا در دو دهه اقدام برای دولت‌سازی و ایجاد ساختارهای حکومتی تا چه اندازه با مردم، فرهنگ و محیط اجتماعی این کشور بیگانه بوده است.
مخبر اضافه کرد: فرار مفتضحانه آمریکا بدون احساس مسئولیت نسبت به امنیت و آینده مردم این کشور صحنه های دردناک و عبرت آموزی را خلق کرد و نشان داد که آمریکا نتوانست برای مردم افغانستان امنیت، صلح، ثبات و رفاه بیاورد و همچنین نشان داد اتکا به دولت‌های بیگانه نمی‌تواند هیچ دولتی را سر پا نگه دارد.
معاون اول رییس‌جمهوری با بیان اینکه هرچند اشغالگری آمریکا را فرصتی برای کشورهای منطقه و افغانستان می‌دانیم، خاطرنشان کرد: اما باید توجه داشت آمریکا با فرار از افغانستان نتیجه دو دهه ناکارآمدی و اشغالگری را روی دوش مردم افغانستان و همسایگان انداخته است.
وی با بیان اینکه همه ما امروز نا خواسته در برابر وضعیت جاری افغانستان قرار گرفته‌ایم، گفت: مسئولیت داریم در آغاز با همکاری یکدیگر و در گام بعدی با رایزنی و همکاری سایر کشورها و سازمان ملل متحد موانع فراروی تشکیل دولت قوی و ملی در افغانستان را برطرف و آن دولت را برای تامین امنیت و بازسازی و توسعه کشور یاری کنیم.
مخبر در بخش دیگری از سخنانش با بیان اینکه شکست سیاستهای آمریکا به معنای تغییر راهبرد تخریب و ویرانگری منطقه آن نیست، گفت: بعد از فرار اشغالگران، توقف خشونت و امنیت مهمترین خواسته و نیاز تمام مردم افغانستان است. اما متاسفانه تروریسم تکفیری از جمله داعش به عنوان نیروی نیابتی آمریکا در منطقه فعال هستند و امنیت مردم این کشور را نشانه رفته و با هدف گیری شهروندان نظیر آنچه در مساجد قندوز و قندهار رخ داد، درصدند جنگ داخلی جدیدی را تا القای اختلافات و تحریک بدبینی ها بر اساس تکثر قومی و مذهبی در افغانستان دامن بزنند.
معاون اول رییس جمهوری اضافه کرد: امروز وظیفه مردم و حاکمان افغانستان است که اجازه ندهند مرتجعین و متجاوزین امنیت مردم افغانستان را تهدید کنند.
مخبر یادآورشد: بحران اقتصادی در افغانستان فاجعه دیگری است که سیاستهای نادرست و سلطه طلبانه آمریکا آن را مزید علت یافته و مردم این کشور را با مشکل جدی معیشتی روبرو کرده است.
معاون اول رییس جمهوری ادامه داد: مصادره اموال مردم افغانستان متوقف ساختن طرح‌های اقتصادی و قطع کمک‌های انساندوستانه کشورهای مختلف عوامل اصلی بحران اقتصادی فعلی است و اگر هرچه سریعتر برای کنترل و مدیریت بحران های اقتصادی افغانستان چاره یافته نشود، قطعاً دامنه بحران مرزهای این کشور را درخواهد نوردید و همسایگان و جهانیان را تحت تاثیر قرار خواهد داد.
وزیر خارجه: احترام به حاکمیت، حفظ تمامیت ارضی و عدم دخالت در امور دیگران از اصول اساسی سیاست خارجی ایران است
به گزارش شفقنا، حسین امیر عبداللهیان وزیر امور خارجه نیز در دومین نشست همسایگان افغانستان اظهار کرد: جلسه امروز با هدف توجه و تمرکز برای وضعیت جدید در کشور همسایه افغانستان برگزار می‌شود. امیدوار هستیم بتوانیم با صدای واحد پیامی مشترک را هم به جامعه جهانی و کشورهای منطقه هم داخل افغانستان ارسال کنیم.
وی با بیان اینکه از تشکیل دولت فراگیر در افغانستان حمایت می‌کنیم، تاکید کرد: مسئولیت امنیت شهروندان افغانی و مرزها با همسایگان در درجه اول با هیئت حاکمه سرپرستی در کابل هست و همگان باید برای برون رفت از وضعیت موجود به افغانستان کمک کنیم.
وزیر امور خارجه در ادامه احترام به حاکمیت، حفظ تمامیت و ارضی عدم دخالت در امور دیگران را جزو اصول اساسی سیاست خارجی جمهوری اسلامی ایران عنوان کرد و گفت: اگر امروز در جلسه تهران پیام قوی برای تشکیل دولت فراگیر در افغانستان ارسال می‌شود، به خاطر توجه به تاریخ و نقش آحاد مردم افغانستان در مقابله با اشغالگری و چالش های دهه‌های اخیر است.
امیر عبداللهیان تصریح کرد: برون‌رفت از بحران اخیر در افغانستان نیاز به انسجام داخلی، به کارگیری همه ظرفیت‌ها و بهره گیری از استعدادهای بالای کشورهای افغانستان هست. معتقدیم در وهله اول باید همه همسایگان و به موازات آن جامعه جهانی توجه ویژه‌ای به وضعیت سیاسی انسانی، گسترش تروریسم، قاچاق مواد مخدر، رعایت حقوق بشر و زنان در شرایط کنونی افغانستان داشته باشند.
رییس دستگاه دیپلماسی خاطرنشان کرد: بسیاری از مشکلات فعلی افغانستان ریشه در مداخلات خارجی دارد و آمریکا باید با صدای بلند مسئولیت خود را در قبال فجایعی که در دو دهه گذشته در افغانستان به بار آورده بپذیرد و در مقابل آن برای برون‌رفت ملت بزرگ افغانستان از چالش‌ها و آلام مردم این کشور اقدامات جدی در کنار تلاش‌های جامعه جهانی داشته باشد و مسئولیت خود را به صراحت در این رابطه بپذیرد.
وی افزود: اینکه آمریکایی‌ها و نظامیان آمریکا افغانستان را ترک کردند، نتیجه مجاهدت مردم بزرگ افغانستان می‌دانیم.
وزیر امور خارجه همچنین گفت: در آخرین دقایق به دلیل اولویت دیگری که بنا به ضرورت برای آقای رئیسی پیش آمد، علی‌رغم تمایلی که ایشان برای حضور در افتتاحیه مراسم داشتند، این مهم بر عهده برادر عزیزمان آقای دکتر مخبر گذاشته شد.
وزیر خارجه چین: به همکاری خود با کشورها برای بهبود وضعیت افغانستان ادامه می دهیم
وزیر خارجه چین در سخنانی در نشست امروز تهران اظهار کرد: معتقدیم که دومین نشست وزرای خارجه کشورهای همسایه افغانستان در زمان خوبی برگزار شده است و این باعث می شود که کانال های دیپلماتی که بین ما ایجاد شده در این زمینه تقویت شود.
به گزارش شفقنا، وانگ یی که به صورت ویدئو کنفرانس در دومین نشست وزرای خارجه کشورهای همسایه افغانستان در تهران سخنرانی می‌کرد افزود: تاکنون در این اجلاس در مسیر خوبی حرکت کرده‌ایم و امیدواریم که همگی بتوانیم به تحقق صلح و آرامش در افغانستان کمک کنیم.
وی با بیان اینکه چین در ارتباط با موضوع افغانستان با نمایندگان کشورهای مختلف رایزنی کرده و در کابل نیز رایزنی هایی در این زمینه به پیش برده است، گفت: چین همکاری های خود را با کشورهای مختلف در ارتباط با موضوع افغانستان ادامه می دهد تا وضعیت در این کشور بهبود پیدا کند و مردم افغانستان بتوانند زندگی بهتری داشته باشند.
وزیر خارجه پاکستان: امیدوار به تشکیل دولت فراگیر در افغانستان هستیم/ کابینه فعلی موقت است
به گزارش شفقنا، شاه محمود قریشی وزیر خارجه پاکستان نیز در سخنرانی در دومین اجلاس وزرای خارجه کشورهای همسایه افغانستان با اشاره به تحولات اخیر در افغانستان گفت: در مدت اخیر تحولات مهمی در این کشور رخ داد و در ماه آگوست امسال یک انتقال قدرت بدون خونریزی در این کشور به وقوع پیوست و طالبان به قدرت رسید.
وی با بیان اینکه در حال حاضر شاهد موج فراگیر پناهجویان نیستیم، ادامه داد: اولین نشست کشورهای همسایه افغانستان در ماه سپتامبر برگزار شد و این نشست نیز در ادامه آن برگزار شده تا کشورهای همسایه در افغانستان به یک هماهنگی برسند تا چالش های بوجود آمده را به نوعی مدیریت کنند.
این دیپلمات عالی رتبه پاکستانی با بیان اینکه ما همه به دنبال این هستیم که افغانستان به عنوان یک کشور همسایه دارای ثبات باشد، ادامه داد: معتقدیم که جلسه امروز می تواند نتایج جلسه اول را تقویت کند و گام های مهمی برای ایجاد ثبات در افغانستان بردارد.
وی همچنین با تأکید بر اینکه مبارزه با تروریسم در افغانستان حیاتی است، افزود: در حال حاضر شاهد تشکیل یک کابینه موقت در این کشور هستیم و این می تواند زمینه را برای ایجاد یک دولت فراگیر در این کشور محقق کند. ما معتقدیم که مهم است حقوق مردم افغانستان محترم شمره شود و در دولت فراگیر حضور داشته باشند. برای ما بازگشایی مدارس افغانستان برای دختران و پسران مهم است.
وی در بخش دیگری از صحبت های خود با اشاره به تعاملات و رایزنی های مقامات پاکستان با مقامات کنونی حاکم در افغانستان (طالبان) گفت: براساس رایزنی‌هایی که با آنها انجام دادیم متوجه هستیم که آنها به انتظارات و توقعات بین المللی توجه دارند و به دنبال این هستند که یک تعامل سودمندی داشته باشند.
قریشی همچنین با تأکید بر اینکه ما باید از وقوع منازعات جدید در این منطقه جلوگیری کنیم، افزود: در حال حاضر مردم افغانستان دارای مشکلات اقتصادی جدی هستند و بسیار مهم است که کمک های انسان دوستانه به مردم این کشور ارسال شود. درحال حاضر بسیاری از مردم پایین تر از خط فقر زندگی می کنند و پیش بینی می شد که با توجه به در پیش بودن فصول سرما مسئله وخیم تر شود. در این زمینه ما خود کمک هایی را به افغانستان ارسال کرده ایم و ادامه می دهیم و باید کمک های بین المللی و انسان دوستانه به مردم این منطقه ادامه پیدا کند.
وی همچنین افزود: ما در همین راستا معتقدیم که باید سرمایه مردم افغانستان در خارج از کشور نیز آزاد شود تا به اقتصاد مردم افغانستان کمک کند.
وزیر خارجه پاکستان همچنین با اشاره به انفجارهای اخیر در برخی از مساجد افغانستان افزود: مسئله مهم دیگر در مورد موضوع افغانستان مقابله با تروریسم و افراطی گری است و در این زمینه باید با جهت ایجاد ثبات در منطقه همکاری کنیم چرا که فعالیت تروریسم ها تهدیدی برای ثبات در منطقه است.
قریشی با اظهار امیدواری مبنی بر اینکه هیئت حاکمه کنونی افغانستان (طالبان) توقعات جامعه جهانی را از خود برآورده کند، گفت: تحقق این موضوع می تواند تضمین کننده بهبود تعامل با طالبان شود.
وزیر خارجه پاکستان بیان کرد: ما به تمامیت ارضی افغانستان احترام می گذاریم و به دنبال یک افغانستانی باثبات و شکوفا هستیم.
وزیر خارجه روسیه: باید قومیت های مختلف در افغانستان را در نظر بگیریم
سرگئی لاوروف در سخنرانی مجازی خود در دومین نشست وزیران امور خارجه کشورهای همسایه افغانستان در تهران، ضمن حمایت از ایجاد صلح و ثبات در افغانستان گفت : این کشور باید از صفر شروع و خرابی ها را جبران کند.
وی با بیان این که وضعیت فعلی افغانستان نتیجه حضور نظامی آمریکا در افغانستان است، افزود : از تشکیل دولت فراگیر در افغانستان حمایت می کنیم و شهروندان افغانستانی باید بدانند حقوق آنها عملی و اجرایی می شود.
این دیپلمات عالی رتبه روسیه با بیان این که همه کشورها باید مسئولیت خود در مقابل افغانستان را بپذیرند، تاکید کرد: غربی ها و امریکا از راه دور همواره تحقق اهداف خود را در افغانستان دنبال کرده اند .
وزیر خارجه روسیه بیان کرد: باید قومیت های مختلف در افغانستان را در نظر بگیریم و از تشکیل دولت فراگیر در افغانستان حمایت کنیم و شهروندان افغان باید بدانند که حقوق آنها محقق و اجرایی می شود.
این مقام روسیه در بخشی دیگر از صحبت های خود تاکید کرد : در حال حاضر شاهد قاچاق مواد مخدر و فعالیت گروه های تروریستی در افغانستان هستیم ، تصریح کرد : بنابراین باید از همه امکانات منطقه‌ای و بین المللی برای بهبود وضعیت این کشور استفاده کنیم.
وزیر امور خارجه روسیه ادامه داد : موضع شرکت کنندگان در این نشست به هم نزدیک است و این می تواند به تحقق صلح در افغانستان کمک کند.
لاوروف تاکید کرد: درباره وضعیت افغانستان سازمان ملل باید نقش هماهنگی را ایفا کند و روسیه نیز آماده است که تلاش خود را انجام دهد و کمک های بشردوستانه به کشور افغانستان ارسال کند.
وزیر خارجه ترکمنستان: باید از وقوع منازعات جدید در افغانستان جلوگیری کرد
وزیر امور خارجه ترکمنستان با تاکید بر لزوم جلوگیری از وقوع منازعات جدید در افغانستان گفت: باید تلاش کنیم تمام قومیت‌ها در آینده افغانستان نماینده‌ای داشته باشند و حقوق و منافع همه مردم در این کشور تامین شود.
رشید مردف ظهر چهارشنبه در دومین نشست وزیران امور خارجه کشورهای همسایه افغانستان گفت: همسایگان افغانستان تلاش دارند که صلح و ثبات را در این کشور ایجاد کنند. این در حالی است که وضعیت کنونی اقتصادی در افغانستان مناسب نیست و ما می‌توانیم در این گفت‌وگوها تصمیمات خوبی برای حل مشکلات مردم افغانستان بگیریم.
وی با بیان اینکه باید تلاش کنیم که تمام قومیت‌ها در آینده افغانستان نماینده‌ای داشته باشند تا حقوق و منافع همه مردم در این کشور تامین شود، اظهار داشت: هیات حاکمه موقت در افغانستان با چالشهایی در عرصه اقتصادی و مبارزه با تروریسم روبه‌رو است. در این راستا مهم است که برای بازسازی جامعه افغانستان و بازگرداندن مردم این کشور به یک زندگی عادی تصمیمات مهمی گرفته شود چرا که بهبود وضعیت در افغانستان منجر به بهبود وضعیت در کل منطقه خواهد شد.
وزیر امورخارجه ترکمنستان با بیان اینکه باید از وقوع منازعات جدید در افغانستان جلوگیری کرد، تصریح کرد: افغانستان دارای ظرفیت‌های بسیار خوب اقتصادی برای مشارکت در پروژه‌های زیرساختی منطقه‌ای و بین‌المللی به خصوص در حوزه حمل و نقل و ترانزیت است و باید به این ظرفیت‌ها توجه جدی شود.
مردوف با اشاره به اهمیت ارسال کمک‌های بشردوستانه به مردم افغانستان خاطرنشان کرد: ما تاکنون مساعدت‌های خوبی داشته‌ایم و به این مساعدت‌ها ادامه می‌دهیم. کشورهای همسایه دارای مسئولیت در برابر مردم افغانستان هستیم و باید شهروندان افغانستانی بتوانند صدای خود را به جامعه جهانی برسانند.
وی تصریح کرد: صدای مردم افغانستان باید در عرصه بین‌المللی پژواک داشته باشد.
وزیر خارجه ترکمنستان: همه کشورهای همسایه در برابر مردم افغانستان مسئولیت داریم
وزیر خارجه ترکمنستان با بیان این که شرایط کنونی در افغانستان سخت و دشوار است، اظهار کرد: برای عبور از بحران کنونی در افغانستان نیازمند یک نقشه راه و ارزیابی صحیح از تحولات در این کشور هستیم.
رشید مردف در دومین نشست وزیران امور خارجه کشورهای همسایه افغانستان به علاوه روسیه در تهران با بیان این که همسایگان افغانستان تلاش دارند که به نوعی صلح و ثبات را در این کشور ایجاد کنند گفت: در حال حاضر وضعیت اقتصادی در افغانستان مناسب نیست و ما می‌توانیم در این گفت‌وگوها تصمیمات خوبی را برای مشکلات مردم افغانستان بگیریم.
این دیپلمات ارشد ترکمنستانی همچنین تاکید کرد: باید تلاش کنیم که تمام قومیت ها در آینده افغانستان نماینده ای داشته باشند تا حقوق و منافع همه مردم در این کشور تامین شود.
وی همچنین با بیان این که هیات حاکمه موقت در افغانستان با چالشهایی در عرصه اقتصادی و مبارزه با تروریسم روبرو است افزود: در این راستا مهم است که برای بازسازی جامعه افغانستان و بازگرداندن مردم این کشور به یک زندگی عادی تصمیمات مهمی گرفته شود بهبود وضعیت در افغانستان منجر به بهبود وضعیت در کل منطقه خواهد شد.
مردف همچنین با تاکید بر این که باید از وقوع منازعات جدید در افغانستان جلوگیری کرد، افزود: افغانستان دارای ظرفیت های بسیار خوب اقتصادی برای مشارکت در پروژه های زیر ساختی منطقه ای و بین المللی به خصوص در حوزه حمل و نقل و ترانزیت است و باید به این ظرفیت ها توجه جدی شود.
وزیر خارجه ترکمنستان همچنین به اهمیت ارسال کمک های بشر دوستانه به مردم افغانستان اشاره کرد و گفت: ما تاکنون مساعدت های خوبی داشته ایم و به این مساعدت ها ادامه می دهیم. ما کشورهای همسایه دارای مسئولیت در برابر مردم افغانستان هستیم و باید شهروندان افغانستانی بتوانند صدای خویش را به جامعه جهانی برسانند صدای مردم افغانستان باید در عرصه بین المللی پژواک داشته باشد.
وزیر خارجه ازبکستان: آماده کمک های اقتصادی به افغانستان هستیم
عبدالعزیز کاملف، وزیر خارجه ازبکستان در دومین نشست وزیران امور خارجه کشورهای همسایه افغانستان در تهران، در سخنانی گفت: در حال حاضر گروهی در افغانستان به قدرت رسیدند که می خواهند از سوی جامعه جهانی به رسمیت شناخته شوند و در این زمینه درخواست‌هایی را مطرح کردند.
وی با بیان این که وضعیت کنونی در افغانستان بر روی مسائل مختلف در منطقه اثر دارد، ادامه داد: افغانستان در کنار چالش هایی که دارد فرصت هایی را نیز پیش رو دارد و از ظرفیت های این کشور می توان برای انجام پروژه های اقتصادی و تجاری استفاده کرد. ما به دنبال توسعه افغانستان در عرصه های مختلف از جمله اقتصادی هستیم و از این ظرفیت ها می توانیم به خوبی استفاده کنیم.
وی در همین راستا گفت: ما می توانیم یک تلفیق و ارتباط گیری مستمر و مفیدی بین افغانستان و کشورهای همسایه ایجاد کنیم که در این زمینه می توان به خط راه آهن اشاره کرد.
این دیپلمات عالی رتبه ازبکستانی افزود: ما آماده ایم که در حوزه آموزش و همچنین عرصه اقتصادی کمک هایی را به افغانستان کنیم و بر این موضوع نیز تاکید داریم که باید دولت فراگیر درافغانستان با حضور گروهها و اقوام مختلف در این کشور تشکیل شود و جامعه بین المللی نیز تعهدات خود را در برابر افغانستان انجام دهد و گروه حاکم در افغانستان نیز به مطالبات و انتظارات جامعه جهانی و مردم افغانستان از آن توجه داشته و به آن جامه عمل بپوشاند.
امیرعبداللهیان: پیشنهاد ایران فعال کردن «برنامه اکو برای حمایت از افغانستان» است
به گزارش شفقنا، حسین امیرعبداللهیان وزیر امور خارجه ایران در پایان این نشست به ایراد سخنرانی پرداخت که متن کامل آن به شرح زیر است:
بسم‌الله الرحمن الرحیم
حضور وزرای محترم امور خارجه و نمایندگان عالی‌رتبه کشورهای همسایه افغانستان در تهران را خیرمقدم می‌گویم و امیدوارم این اجلاس بتواند اراده همه کشورهای شرکت‌کننده برای ایفای نقشی سازنده به نفع مردم افغانستان و منطقه را محقق نماید.
این اجلاس دومین دور از ابتکاری است که برادران عزیزمان در پاکستان آغاز و اولین دور آن را به‌صورت مجازی برگزار نمودند. منویات و اراده کشورها در بیانیه آن نشست به‌خوبی انعکاس یافت و امیدوارم بتوانیم در دور تهران تصویری روشن‌تر از واقعیات افغانستان و انتظارات کشورهای همسایه که بیشترین تأثیر را از تحولات آن کشور متحمل می‌شوند، ترسیم و نقشه راهی برای گام‌های بعدی تدوین نماییم.
همکاران عزیز؛
بحرانی که امروز همه ما را نگران کرده است میراث دخالت‌های نابجای قدرت‌های زورگو در منطقه ماست. آمریکا بیست سال پیش با دستاویز قرار دادن مبارزه با تروریسم، به افغانستان حمله کرد و با ادامه حضور نظامی خود موجب استمرار و بازتولید بی ثباتی، جنگ و ناامنی در آن کشور شد. واشنگتن بدون آن‌که افغانستان و مردمش را به‌پیش برده و توانمند سازد، به شکلی ناشیانه و غیرمسئولانه از صحنه گریخت و وضعیتی به وجود آورد که امروز همه ما با آن مواجهیم.
دوستان عزیز؛
کشورهای همسایه افغانستان که هر یک به شکلی و در سطحی با این جغرافیا و مردمانش پیوند خورده‌ایم، به‌خوبی بر اهمیت فقدان اجماع در داخل افغانستان، منطقه پیرامونی و نظام بین‌الملل به عنوان یکی از ریشه‌های اصلی استمرار بحران جاری در آن کشور آگاهیم. در افغانستان با وضعیتی مواجه هستیم که تا رسیدن به نقطه قابل‌قبول برای همه مردم افغانستان از تمام اقوام و گروه های مختلف فاصله قابل تاملی دارد. در سطح نظام بین المللی نیز شاهد رویکردهای مختلف و متعارضی هستیم که برای افغانستان و منطقه مناسب نیست. بنابراین در دو سطح درون افغانی و بین‌المللی بیش از اجماع شاهد افتراق و تعارض هستیم.
در مقابل تاکنون رویکرد کشورهای همسایه به‌واسطه درک عمیقی که از وضعیت افغانستان دارند، تا اندازه زیادی سازنده، همسو و روبه‌جلو بوده و در مسائل اساسی اجماع نسبی وجود دارد و تلاش ما در این نشست باید معطوف بر تقویت اجماع و همسویی به وجود آمده باشد.
کشورهای همسایه افغانستان در صورت حفظ و تقویت اجماع می‌توانند نقش سازنده خود را در ایجاد همسویی میان گروه‌های سیاسی و قومی داخل افغانستان و در سطح نظام بین‌الملل ایفا نموده و به مدیریت بحران در این کشور کمک نمایند. تحقق این مسئله یکی از دستور کارهای نشست تهران است. بدیهی است تضعیف یا بر هم خوردن این اجماع نتیجه‌ای جز ادامه آشفتگی و استمرار این بحران دیرپا که بیش از چهار دهه مردم افغانستان و کشورهای منطقه را رنج داده است، نخواهد داشت.
مطالعه تاریخ افغانستان و زندگی سیاسی مردم این کشور موید این حقیقت تاریخی است که افغانستان سرزمین تعامل و همکاری اقوام مختلف است و هر زمان که این تعامل و همکاری نادیده گرفته شده صلح و ثبات و آرامش افغانستان تهدید شده است. تجارب تاریخی نشان می‌دهد که در افغانستان هیچ سازوکاری نخواهد توانست بدون توجه به ملاحظات و ظرایف اجتماعی و قومی در افغانستان پایدار و ماندگار باشد. این تجربه ضرورتی است که توجه به آن ضامن برقراری ثبات و استمرار سیاسی و بی‌توجهی به آن مقدمه شکل‌گیری منازعات درون افغان خواهد شد. تردیدی نیست که وارد شدن دوباره افغانستان به دور جدیدی از جنگ‌های داخلی، به نفع هیچ‌یک از همسایگان نیست.
توسعه‌نیافتگی اقتصادی و اجتماعی در افغانستان است. فقر اقتصادی، پایین بودن میزان درآمد سرانه، نرخ بالای بی‌سوادی و فقدان مهارت‌های شغلی مواردی هستند که افراد را مستعد عضویت در گروه‌های تبهکار و تروریستی می‌کنند. همین امر را در کنار ضعف حاکمیت سرتاسری که توانایی تأمین امنیت در آن کشور را داشته باشد از مهمترین دلایلی است که گروه‌های مختلف تروریستی را به حضور و توسعه هسته‌های عملیاتی خود در افغانستان کشانده است.
در ماه‌های اخیر شاهد گسترش فعالیت گروه‌های تروریستی به‌ویژه داعش در افغانستان بوده‌ایم. حملات تروریستی سبعانه این گروه به اجتماعات مذهبی ازجمله حمله به مساجد مسلمانان از جمله در قندوز و قندهار نمونه هایی از رفتارهایی است که تحت نام اسلام و در لباسی متفاوت، مردم افغانستان و افکار عمومی جهان را آزار می دهد. طی هفته‌های اخیر بر همه ما معلوم شده است که این گروه در افغانستان دارای جغرافیا و توان عملیاتی شده و طالبان نیز نتوانسته است مانع عملیات این گروه در شهرهای مختلف شود. استمرار توسعه‌نیافتگی در افغانستان هیچ پیامدی جز استمرار سربازگیری گروه‌های تروریستی و تبهکار از مردم افغانستان و به‌تبع آن گسترش تروریسم و تبهکاری در این کشور، کشورهای همسایه و کل منطقه آسیای جنوبی و مرکزی نخواهد داشت.
همکاران گرامی
یکی از اهداف برگزاری این اجلاس در شرایط کنونی مرور نگرانی‌های موجود از وضعیت افغانستان و مشورت و رایزنی با دوستان منطقه‌ای درباره راه‌های برون‌رفت از وضعیت شکننده کنونی است. در این راستا، این‌جانب به نمایندگی از جمهوری اسلامی ایران پیشنهادهایی را مطرح می‌نمایم و امیدوارم این نشست بستری برای عبور از ارائه سخنرانی‌های صرفاً سیاسی به محملی برای طرح و بحث پیرامون راهکارهای عملی همکاری همه‌جانبه همسایگان به منظور تخفیف آلام مردم و پیشگیری از تهدیدات با منشأ افغانستان باشد:
نخست، وضعیت و توازن قدرت در افغانستان دچار تحول شده اما این تحول زمانی تثبیت شده و استمرار خواهد یافت که اقتضائات اجتماعی افغانستان را درک نموده و همسو با آن عمل نماید. بر این اساس، ضرورت تشکیل دولتی فراگیر و با حضور و مشارکت مؤثر و پایدار همه گروه‌های قومی و مذهبی افغانستان از مسیر گفتگوهای بین الافغانی با پشتیبانی و بدون مداخله بازیگران خارجی مورد تأکید جمهوری اسلامی ایران قرار دارد. از کشورهای همسایه انتظار می رود از تمام نفوذ خود روی رهبران طالبان و سایر طرف های افغان برای تشویق همپذیری و مشارکت جمعی در تشکیل دولت استفاده و این روند را تسهیل نمایند.
دوم، گروه طالبان به‌عنوان جریان حاکم در افغانستان وظایف انکارناپذیری در تأمین امنیت و مبارزه با تروریسم، رعایت حقوق گروه‌های مختلف ازجمله زنان، تأمین ضروریات زندگی برای شهروندان افغانستان، پایان دادن به تضییع حقوق اقلیت‌های قومی و مذهبی، از میان بردن ریشه‌های بیجاشدگی و آوارگی و رعایت اصول بنیادین و پذیرفته‌شده حقوق بین‌الملل دارد که باید نسبت به آنها اهتمام داشته باشد.
سوم، ضروری است طالبان ضمن اتخاذ رویکردی دوستانه نسبت به همسایگان خود، اقدامات لازم را به‌منظور اطمینان بخشیدن نسبت به اینکه از قلمرو افغانستان هیچ تهدیدی علیه همسایگان وجود نخواهد داشت، به عمل آورد.
چهارم، مردم افغانستان نیازمند کمک‌های فوری بشردوستانه شامل، غذا، دارو و واکسن برای مقابله با کووید ۱۹ هستند. توجه به این نکته که توزیع کمک‌ها باید به‌گونه‌ای انجام شود که مردم به شکل منصفانه‌ای از آن بهره‌مند شوند، نیازمند سازوکاری منسجم است. با توجه به ضیق وقت و فوریت اقدام، پیشنهاد جمهوری اسلامی ایران فعال کردن «برنامه اکو برای حمایت از افغانستان» است.
پنجم، به‌منظور مبارزه با جرائم سازمان‌یافته و اقدامات تروریستی با منشأ افغانستان، پیشنهاد می‌شود سازوکار همکاری‌های امنیتی و اطلاعاتی میان کشورهای منطقه با جدیت بیشتر و در فواصل کوتاه‌تر به تبادل اطلاعات و انجام هماهنگی میان کشورهای منطقه ازجمله همسایگان افغانستان بپردازد.
ششم، با توجه به فراگیری چتر سازمان ملل، پیشنهاد جمهوری اسلامی ایران درخواست از دبیرکل آن سازمان برای بذل مساعی جمیله و در صورت لزوم میانجیگری میان طرفهای افغان برای رسیدن به توافق در خصوص ساختار سیاسی آینده در آن کشور است.
بار دیگر حضور وزرای محترم امور خارجه و نمایندگان ویژه کشورهای همسایه افغانستان در تهران را خیرمقدم می‌گویم و امیدوارم بتوانیم گام‌های مؤثری در کمک به افغانستان و کاهش آلام مردم مظلوم آن کشور برداریم.
هشدار دبیرکل سازمان ملل درباره بروز بحران انسانی در افغانستان
دبیرکل سازمان ملل در نشست همسایگان افغانستان ضمن هشدار نسبت به بروز بحران انسانی در این کشور بر لزوم مبارزه با تروریسم و قاچاق مواد مخدر در افغانستان تاکید کرد.
به گزارش شفقنا، آنتونیو گوترش، دبیرکل سازمان ملل متحد در سخنرانی خود در نشست همسایگان افغانستان که در تهران در حال برگزاری است، هشدار داد که افغانستان با یک «بحران فزاینده انسانی» مواجه است که نیاز به اقدام فوری دارد.
گوترش در ادامه سخنان خود که به صورت ویدئویی در این نشست پخش شد از تعامل سازمان ملل با طالبان برای رساندن کمک‌های بشردوستانه به مردم افغانستان خبر داد.
وی همچنین نسبت به موارد نقض حقوق بشر و حملات در افغانستان از زمان تسلط طالبان بر این کشور به شدت ابراز نگرانی کرد و خواستار تلاش برای مبارزه با تروریسم و قاچاق مواد مخدر در افغانستان شد.
دومین نشست وزرای امور خارجه کشورهای همسایه‌های افغانستان چهارشنبه ۵ آبان‌ماه ۱۴۰۰ در تهران با حضور وزرای امورخارجه تاجیکستان، ازبکستان، ترکمنستان و پاکستان برگزار شد و وزیران امورخارجه روسیه و چین نیز به صورت مجازی در این اجلاس سخنرانی کردند.
بیانیه پایانی وزرای خارجه کشورهای همسایه افغانستان و روسیه
وزرای خارجه کشورهای همسایه افغانستان ضمن ابراز نگرانی از وضعیت پیچیده نظامی، سیاسی، اقتصادی، اجتماعی و بشردوستانه در افغانستان، متذکر شدند که یک ساختار سیاسی فراگیر و گسترده با مشارکت همه اقوام تنها راه حل مسائل افغانستان است.
به گزارش شفقنا، متن بیانیه مشترک وزرای خارجه کشورهای همسایه افغانستان بدین شرح است:
وزرای امور خارجه کشورهای همسایه افغانستان از جمله جمهوری اسلامی ایران، جمهوری خلق چین، جمهوری اسلامی پاکستان، جمهوری تاجیکستان، ترکمنستان و جمهوری ازبکستان + فدراسیون روسیه در تاریخ ۲۷ اکتبر ۲۰۲۱ در تهران دیدار کردند.
این دیدار توسط جناب آقای محمد مخبر معاون اول محترم رئیس جمهوری اسلامی ایران افتتاح شد و ایشان سخنرانی جامعی در مورد وضعیت افغانستان داشتند. سپس پیام ویدئویی جناب آقای آنتونیو گوترش دبیر کل سازمان ملل متحد در افتتاحیه نمایش داده شد. در ادامه وزرای محترم امور خارجه در مورد مسائل مربوط به افغانستان سخنرانی کردند. سپس جلسه در پی بحثها و گفتگوها در فضایی سرشار از اعتماد، تفاهم چندجانبه و رویکرد سازنده، با تصویب بیانیه مشترک وزیران خاتمه یافت.
وزرای خارجه:
با توجه به اینکه وضعیت در افغانستان به طور اساسی تغییر کرده است بر حمایت از حاکمیت ملی، استقلال سیاسی، وحدت و تمامیت ارضی افغانستان و عدم مداخله در امور داخلی آن تاکید کردند؛
با یادآوری اصول پذیرفته شده جهانی حقوق بین الملل و احترام به آرمان مردم افغانستان برای تحقق صلح پایدار، برای مشاهده یک افغانستان با ثبات، توسعه، رفاه و روابط هماهنگ با کشورهای همسایه ابراز امیدواری کردند؛
از وضعیت پیچیده نظامی- سیاسی، اجتماعی-اقتصادی و بشردوستانه در افغانستان نگرانی عمیقی ابراز داشتند؛
توافق دارند که کشورهایی که مسئول اصلی مشکلات در افغانستان هستند باید تعهدات خود را با جدیت انجام دهند و کمک های ضروری اقتصادی، معیشتی و بشردوستانه را برای کمک به تحقق انتقال پایدار وضعیت در افغانستان، به این کشور ارائه دهند؛
متذکر شدند یک ساختار سیاسی فراگیر و گسترده با مشارکت همه اقوام تنها راه حل مسائل افغانستان است؛
حمایت قوی کشورهای همسایه افغانستان برای دستیابی به صلح، ثبات و آشتی ملی در این کشور را ابراز نموده و همه طرفهای درگیر از جمله طالبان را برای ادامه گفتگوها و مشورت های سیاسی به منظور بهبود وضعیت آتی این ملت تشویق کردند؛
بر این موضوع که سازمان های بین المللی و منطقه ای به ویژه سازمان ملل متحد و اعضای شورای امنیت سازمان ملل باید به مسئولیت خود در زمینه پیشبرد حل و فصل سیاسی مسائل افغانستان پایبند باشند و از افغان ها برای توسعه زیرساخت های اقتصادی-اجتماعی کمک های اقتصادی و بشردوستانه حمایت کنند، تاکید کردند؛
با ابراز نگرانی شدید درمورد وخامت اوضاع اقتصادی در افغانستان از جامعه بین المللی درخواست ارائه کمک های بشردوستانه به صورت فوری نمودند؛
حملات تروریستی را در هر فرم و شکل از جمله حملات علیه گروه های قومی و مذهبی به ویژه حملات تروریستی اخیر به مساجد را شدیدا محکوم نمودند؛
مفاد بیانیه:
۱. حمایت مستمر و واقع بینانه از حل و فصل اختلافات بوسیله گفتگو و مذاکره میان طرف های مربوطه برای دستیابی به مصالحه ملی، راه حل سیاسی پایدار و تشکیل دولت فراگیر.
۲. در خواست از طرفهای افغان در راستای اجرای سیاستهای داخلی و خارجی متواضعانه و محتاطانه، در جهت بازگرداندن هرچه سریعتر نظم به جامعه، تحقق بخشیدن به عملکرد مؤثر ادارات دولتی، ارائه خدمات عمومی اولیه به مردم، اقدام در جهت بهبود معیشت مردم و صیانت از حقوق اساسی افراد از جمله گروه های قومی، زنان و کودکان در افغانستان؛
۳. توجه به ضمانتها و تعهدات طرفهای مسئول ذیربط افغان به جامعه بین المللی بدین ترتیب که قلمرو افغانستان هیچ گونه تهدیدی برای کشورهای همسایه ایجاد نخواهد کرد و توسط گروه های جنایتکار، تروریستی و جدایی طلب استفاده نخواهد شد و ابراز امیدواری که به طور جدی روابط خود را با انواع گروه های تروریستی قطع کرده، به آنها حمله کند و آنها را به طور قاطع از بین ببرد.
۴. درخواست از طرف های ذیربط که به تمام مسئولیت های غیرقابل انکار خود پایبند باشند، رویکردی دوستانه در قبال کشورهای همسایه اتخاذ کنند و به اصول پذیرفته شده جهانی حقوق بین الملل و حقوق اساسی بشر احترام بگذارند و از امنیت و حقوق مشروع اتباع و مؤسسات خارجی در افغانستان حمایت کنند.
۵. تشویق طرفهای ذیربط افغان به رویارویی با تهدیدات و چالش‌های مختلف از جمله تروریسم، قاچاق مواد مخدر و قاچاق انسان، سرکوب جرایم سازمان‌یافته و سایر اعمال جنایتکارانهای که از داخل افغانستان نشات میگیرد، در عین درنظر داشتن تهدیدات تروریسم و اثربخشی مبارزه با تروریسم در افغانستان، و انجام مذاکرات دوجانبه یا از طریق کانالهای چندجانبه، به منظور برقراری امکان از سرگیری همکاری های مبارزه با تروریسم با افغانستان در زمان مقتضی.
۶. درخواست از طرف های ذیربط افغانستان و جامعه بین المللی برای رسیدگی به دلایل اصلی مهاجرت و آوارگی اجباری در افغانستان، پرهیز از هر گونه فعالیت بی ثباتکنندهای که وضعیت را بدتر میکند، و همکاری برای یافتن راه حل دائمی برای وضعیت مستمر پناهندگان افغان.
.۷درخواست از جامعه بین‌المللی و کشورهای کمک‌کننده به منظور فراهم آوردن حمایت‌های مالی مستمر، کافی و متناسب از کشورهای میزبان پناهندگان افغان، به‌ویژه جمهوری اسلامی ایران، جمهوری اسلامی پاکستان و سایر کشورهای همسایه افغانستان.
۸. درخواست از جامعه بین‌المللی به منظور ارائه کمک‌های بشردوستانه فوری‌تر از جمله غذا، دارو، تجهیزات زمستانی و غیره برای جلوگیری از بحران انسانی و موج پناهجویان در افغانستان و جلوگیری از شوک جدید به کشورهای همسایه و جامعه بین‌المللی.
۹. درخواست از جامعه جهانی تا اقدامات مشخصی را برای کمک به افغانستان در برابر کووید-۱۹ و جلوگیری از انتشار ویروس انجام دهد.
۱۰. پیشنهاد ایجاد یک ساز و کار برای برگزاری جلسات منظم نمایندگان ویژه در امور افغانستان. همچنین، نسبت به همکاری ساز و کار جلسات منظم نمایندگان سفارتخانه ها در افغانستان در آینده نزدیک، در راستای ترویج و رایزنی در مورد جزئیات همکاری های مربوطه برای رسیدن به دست‌اوردهای ملموس تر موافقت شد.
۱۱- تصریح کردند که جامعه بین المللی به صورت مثبت به تعامل خود با افغانستان ادامه داده و با نقشه راه طولانی مدت دستور کار تعامل سیاسی، یکپارچه گی اقتصادی و اتصالات منطقه ای را پیش ببرد.
وزرای امور خارجه با قدردانی از میزبانی جمهوری اسلامی ایران در دور دوم این نشست، موافقت خود را برای برگذاری دور سوم این نشست در سال ۲۰۲۲ اعلام کردند.
گزارش تصویری: نشست وزرای خارجه کشورهای همسایه افغانستان
گزارش تصویری: حاشیه های نشست وزرای خارجه کشورهای همسایه افغانستان
∎
نظر شما