بازار؛ گروه استان‌ها :اگرچه بنا بر شواهد نخستین واحد قطعه‌سازی کشور در مشهد پایه‌گذاری شد و این صنعت در طول سال‌های گذشته سهم بسیار از سرمایه‌گذاری صنعتی و اشتغال را به خود اختصاص داده است اما به دلایل متفاوت چرخ تولید در این استان لنگ می‌زند.
در گذشته بخش عمده ای از قطعات مورد نیاز خودروهای داخلی از سایر کشورها وارد می شد اما اعمال تحریم و محدودیت در تامین قطعات مورد نیاز خودرو، قطعه سازان این استان را به تکاپو واداشت اگر چه این محدودیت ها قطعه سازان را به سمت خودکفایی سوق داد اما مشکلات ارزی و هم چنین تامین نقدینگی و مواد اولیه هم چنان تولید کنندکان را می آزارد.
بنا بر گفته متصدیان حوزه خودرو در خراسان رضوی تحریم های اقتصادی اثرات منفی بر صنعت قطعه سازی در خراسان رضوی داشته است به طوری که تولیدکنندگان در این بخش نتوانستند، ماشین آلات جدید وارد کنند و با همان فناوری قدیم صنعتی در این بخش به فعالیت خود ادامه می دهند و لذا محصولات جدید در صنعت قطعه سازی تولید نشده است.
در همین راستا با محمدمهدی شکور زاده رئیس انجمن قطعه سازان خراسان رضوی در خصوص آخرین وضعیت این صنعت و مشکلات پیش پای تولید کنندگان به بحث گفت‌وگو نشستیم.
* در حال حاضر قطعه سازان خراسان با چه مشکلاتی دست‌وپنجه نرم می‌کنند؟
عمده مشکلات قطعه سازان استان خراسان رضوی، تأمین نقدینگی است که درواقع بزرگ‌ترین مشکل آن هاست و با توجه به هزینه‌های مواد اولیه که همگی باید به‌صورت نقدی پرداخت شود همین موضوع باعث کاهش سرمایه در گردش شده است.
افزایش نرخ ارز دریکی دو سال گذشته، مشکلات قطعه سازان را افزایش داده است و لذا این گرانی قیمت مواد اولیه و تأثیر قیمت ارز بر نرخ تمام‌شده تولید موجب شد تا تولید کنندگان در تأمین منابع مالی دچار مشکل جدی شوند.
در حال حاضر قطعه سازان از یک سو به دنبال مطالبات خود از خودروسازان هستند و از طرف دیگر با کاهش تولید از نظر سرمایه در گردش در مضیقه قرار گرفتند.
* یعنی مشکل قطعه سازان را می‌توان با مشارکت بانک‌ها حل کرد؟
بانک‌ها متأسفانه خودشان یکی از عوامل سد راه در تولید هستند زیرا علاوه بر بروکراسی اداره و پیچیده افزون بر ۳۰درصد مبلغ تسهیلات را بلوکه می‌کنند و عملاً حجم زیادی از نقدینگی قطعه سازها نزد بانک‌ها و یا خودروسازها که توان پرداخت ندارند بلوکه‌شده است.
* کارگاه‌های تولیدی در استان با چند درصد ظرفیت در حال کار هستند؟
با توجه به وضعیت موجود بیش از ۵٠ درصد ظرفیت تولید قطعه سازان خالی است که دلیل آن مشکلاتی ازجمله تأمین مواد اولیه است که تولید کنندگان مجبور به تأمین مواد باقیمت‌های خیلی بالا از بازار آزاد هستند.
* آیا کارخانه های خودرو سازی بدهی خود به قطعه سازان را پرداخت کردند؟
متاسفانه یکی از مشکلات دیگر همین موضوع بدهی خودروساز ها به قطعه سازان است. به‌طورکلی بدهی که کارخانه‌دارها به قطعه سازان دارند افزون بر ۱۶ هزار میلیارد تومان است.
با توجه به وضعیت موجود بیش از ۵٠ درصد ظرفیت تولید قطعه سازان خالی است که دلیل آن مشکلاتی ازجمله تأمین مواد اولیه است که قطعه سازان مجبور به تأمین مواد باقیمت‌های خیلی بالا از بازار آزاد می‌باشند
* پیش‌ازاین نهاد های نظامی برای ساخت بسیاری از قطعات اعلام آمادگی کرده و وارد میدان تولید شدند آیا این ورود نتیجه و یا دستاوردی هم داشت؟
در رابطه با این سؤال اطلاعات دقیقی ندارم اما درواقع وزارت دفاع و نیروی نظامی در رابطه با قراردادها و روش‌های خودکفایی در تهران و وزارت صمت شرکت کردند و در بعضی مواقع موفق بودند اما اینکه به تولید انبوه رسیده است یا خیر اطلاعاتی ندارم اما در رابطه با نمونه‌سازی و سرمایه‌گذاری و ایجاد دانش فنی قطعات «های تک» و قطعات الکترونیکی موفقیت‌آمیز بوده است و کمک زیادی به خودروسازان کرده است .
* این رکود چه تبعاتی برای اشتغال کارگران به همراه دارد؟
در حوزه قطعه‌سازی نیروی انسانی اهمیت بسیار زیادی دارد از همین رو کارگران باید آموزش‌های زیاد و خاصی را فرابگیرند و لذا برای این آموزش‌ها هزینه‌های زیادی می‌شود حال شما به دلیل رکود یا هر دلیل دیگری مانند کرونا تصمیم بگیرید دست به تعدیل نیرو بزنید این اقدام واقعاً غیرممکن و برای این صنعت آسیب‌های جدی به همراه دارد.
از طرف دیگر اگر هم تصمیم بگیرید در شرایطی که تولید نداشته و درآمدی ندارید این نیروها را حفظ کنید خوب تکلیف یک تولیدکننده کاملاً مشخص است که به مرز ورشکستگی خواهد رسید.
* برای برون‌رفت از وضعیت فعلی و مشکلات قطعه سازان چه پیشنهاد و یا راهکاری داشته و از دو لت جدید چه انتظاراتی دارید؟
پیشنهاد من برای برون‌رفت از این مشکلات این است که در ابتدا برای مشکلاتی که وجود دارد کارشناسی بیشتری انجام شود. هم چنین معتقدم خودروسازان با توجه به وسعت و بزرگی که در حال حاضر دارند لذا قابلیت واگذاری به بخش خصوصی رادارند و به رغم اینکه دولت سهم خیلی کمی دارد اما به‌هرحال مدیریت با دولت است.
به من یکی از راه‌حل‌های امکان‌پذیر و قابل انجام این است که شرکت‌های کوچک مانند پارس‌خودرو،زامیاد، ایران‌خودرو دیزل و سایپادیزل و سایر شرکت ها که در گذشته مستقل بوده‌اند و به دلایلی به خودروسازان ایران‌خودرو و سایپا وابسته شده‌اند، مجدد سهام این شرکت‌ها به بخش خصوصی فروخته شود و شرکت‌های مستقلی شوند.
* این اتفاق ازنظر شما چه مزیتی دارد؟
مزیت این اتفاق این است که مدیریت کردن این‌ها ،کار آسان‌تری است و واگذاری سهام آن به بخش خصوصی نیز کار منطقی‌تری خواهد بود و همچنین بازار رقابت نیز ایجاد خواهد شد .همچنین در این شرایط حرکت روبه‌جلو خودروسازان و به طبع قطعه سازان نیز انجام‌شدنی‌تر است .
و در این صورت نیاز به کمک دولت نیز کم می‌شود و همچنین سیاست‌گذاری دولت به طبع از روی این مسائل برداشته می‌شود.
به‌طور مثال اگر شرکت‌هایی مانند کرمان خودرو و بهمن خودرو از زیر سیاست دولت خارج شوند و سهام آن‌ها به بخش خصوصی فروخته شود با فروش این سهام قسمت عمده‌ای از ضرر و زیان خودروسازان ایران‌خودرو و سایپا جبران خواهد شد.
* پیش‌بینی شما از وضعیت بازار خودرو تا پایان سال چیست؟
پیش‌بینی من برای وضعیت بازار خودرو بستگی به قانونی دارد که در مجلس بیان‌شده دارد اگر این قانون تصویب شود قیمت خودرو به‌خصوص خودروهای خارجی کاهش قیمت دارند و قیمت خودروهای داخلی افزایش قیمت زیادی پیدا نخواهد کرد.
البته افزایش قیمت خودروهای داخلی عمدتاً به دلیل افزایش قیمت مواد اولیه تولید است که دائماً در حال افزایش می‌باشند.
* یعنی پیش‌بینی می‌کنید که قیمت‌ها از این هم که هست بیشتر شود؟
به‌طور مثال به‌تازگی قیمت تایر ماشین‌ها ٣٠ تا ۴٠ درصد افزایش قیمت داشته است و دلیل آن این است که آلومینیوم ۵٠ تا ٧٠ درصد در این دو ماه اخیر افزایش قیمت داشته است و یا فولاد ٢۵ درصد افزایش داشته است و همه این موارد روی قیمت تمام‌شده خودرو تأثیر زیادی خواهد گذاشت .
* پس نمی‌توان امید به ارزانی داشت؟
چرا اگر قیمت خودرو در بازار، آزاد شود یعنی خودروساز بتواند مستقل و بدون شورای رقابت خودرو خود را به فروش برساند، من فکر می‌کنم خودرو کاهش قیمت پیدا خواهد کرد.
نظر شما