چهارباغ یادگیری ایده ای است که در آن مدارس بر اساس شرایط بومی و فضای تربیتی کودکان سازگاری کالبدی دارد. در این مدارس از نور طبیعی و انرژی های پاک استفاده می شود.

به گزارش سیناپرس، بسیاری از پژوهشگران معتقدند کالبد و فیزیک مکان های آموزشی تاثیر مستقیم در یادگیری افراد می گذارد و این برای کودکان از درجه اهمیت بیشتری برخوردار است؛ در واقع کودکانی که با ساختمان اجزای فیزیکی و فضای کالبدی مدرسه ارتباط باطنی برقرار می کنند، از درجه یادگیری بیشتری هم نسبت به کودکانی که تحمل محیط آموزشی برایشان سخت بوده است برخوردارند.

در واقع دنیای کودکان الهام گرفته از شرایط بومی و تربیتی خانواده هاست که اگر فضای مدرسه شباهت های بنیادی با همان فضا داشته باشد، تاثیر مثبتی بر یادگیری آنان دارد. در این میان سراغ ایده ای رفتیم که در راستای تاسیس مدارس با کالبدی سازگار با محیط در راستای آموزشی بهتر پرورش داده شده است؛ ایده ای که در جشنواره ایده های برتر صنایع فرهنگی و فناوری های نرم که چندی پیش در مجموعه پارک ملی علوم و فناوری های نرم  و صنایع فرهنگی برگزار شد به عنوان یکی از برگزیدگان معرفی شد.

ذکریا کریمی، ایده پرداز و صاحب ایده چهارباغ یادگیری؛ طراحی و اجرای مدارس نوین در شهرها و روستاهای استان سیستان و بلوچستان در گفتگو با خبرنگار سیناپرس گفت: از آنجایی که تحصیلات آکادمیک من در زمینه معماری و انرژی است، علاوه بر دغدغه مندی موجود، نیاز دیدیم شیوه نوینی در طراحی مدارس ایجاد کنیم. در این رابطه با گروهی که سال های طولانی در استان سیستان و بلوچستان فعالیت جهادی می کردند، آشنا شدم و قرار شد ایده چهارباغ یادگیری را با همکاری یکدیگر به ثمر برسانیم.

وی افزود: گفتنی است، محیط آموزشی در کیفیت آموزش بسیار تاثیرگذار است و اگر آموزش ایده آل دو بال اصلی داشته باشد یک بال آن سیستم نرم افزاری و سخت افزاری و بال دیگر شیوه آموزشی است. در چهارباغ یادگیری تمرکز اصلی ما بر طراحی معماری  تاثیر آن بر یادگیری است. در واقع هدف ما در چهارباغ یادگیری، توسعه ساخت معماری نوین در ساختمان مدرسه و محیط کالبدی آموزشی است.

کریمی گفت: از مولفه های مهم در ساخت این مدارس به کارگیری نور طبیعی و تنظیم شده در مدارس است. نورپردازی مناسب و استاندارد به افزایش کیفیت فضای مدرسه برای یادگیری می انجامد. تهویه طبیعی و استفاده از انرژی های پاک هم از دیگر مواردی است که در ساخت کالبد مدارس مورد نظر قرار دادیم. در حقیقت با این شیوه می خواهیم فضای آموزشی را برای دانش آموزان مطلوب تر همراه با آرامش بیشتری جلوه دهیم.

به گفته کریمی، تا کنون پنج پروژه طراحی شده است که به مرحله اجرا رسیده است.

وی افزود: چشم انداز ما در توسعه چهارباغ یادگیری این است که بتوانیم در هر کدام از شهرستان های سیستان و بلوچستان، یک الی سه مدرسه با این رویکرد ساخته شود. با توجه به اینکه استان سیستان و بلوچستان نزدیک به بیست و شش شهرستان دارد، در پنج الی ده سال آینده می خواهیم در راستای کیفی شدن مدارس تعداد مدارس ساخته شده طبق اصول چهارباغ یادگیری افزایش چشمگیری داشته باشد. گفتنی است، شرایط بومی و ویژگی های اقلیمی به شدت بر طراحی مدارس در ایده چهارباغ یادگیری تاثیر گذار است و هدف ما به نوعی سازگاری با شرایط اقلیمی و فرهنگی مردم منطقه مذکور است.

تلطیف فضای اشتغال باغ آموزش صحیح

این ایده پرداز با اشاره به دلیل پیاده سازی این ایده در استان سیستان و بلوچستان گفت: با توجه به جایگاه جغرافیایی خاص استان سیستان و بلوچستان و هم مرز بودن با کشورهایی چون افغانستان و پاکستان، مردم این استان سال ها است که با مشکلات جدی نظیر حضور گروه های تروریستی دست و پنجه نرم می کنند. بسیاری از جامعه شناسان معتقدند، ریشه اغلب این درگیری ها و آشوب های امنیتی در سیستان و بلوچستان، عدم آموزش صحیح است؛ بنابراین آموزش صحیح به کودکان و جذب آن ها به فضای آموزشی می تواند کمک زیادی به تلطیف فضای اشتغال در نسل های آتی شود.

کریمی گفت: به عبارت دیگر اگر کودکان آموزش صحیح ببینند، احتمال اینکه به گروه های تندرو یا قاچاق بپیوندند کمتر خواهد شد. همچنین آموزش استاندارد کمک زیادی به بروز کارافرینی در دانش آموزان در سن بزرگسالی می کند. اگر بتوانیم مدارسی را تاسیس کنیم که کودکان فن و مهارت کافی یاد  بگیرند کمتر سراغ شغل های کاذب اما معمول این استان می روند.

وی گفت: هدف ما پیدا کردن مسیر زندگی و داشتن یک زندگی سالم برای نسل جدید در این نوع مناطق در کشور است. در واقع ما در تلاش هستیم با ایجاد مدارس استاندارد با فضای سازگار، کودکان را تا حد امکان جذب فضای آموزشی کنیم و زندگی بهتری برای آن ها به ارمغان بیاوریم. در این شرایط آن ها می توانند بدون وابستگی به مشاغل کاذب و گروه های تکفیری، زندگی عزت مندی را تجربه کنند. نیت ما این است که در بلند مدت در سایر استان های مرزی نظیر خراسان جنوبی، هرمزگان، بوشهر و ایلام چهارباغ یادگیری را توسعه دهیم.

وی درباره همکاری نهادها و سازمان های مربوطه در توسعه این ایده گفت: انتظاری که از نهاد های دولتی داریم، این است که سازمان های مربوطه تغییر رویکرد در فضای فیزیک مدارس را بدهند؛ از آنجایی که گروه های زیادی در این زمینه کار می کنند، در ساخت مدرسه نباید به حداقل ها بسنده کنیم و باید مدارسی ساخته شود که علاوه بر عمر طولانی باید متناسب با روستا و شهر باشند به گونه ای که مردم بتوانند آن را بپذیرند و تنها با یک ساختمان آجری یا سیمانی مواجه نشوند. در واقع اگر کودکان با فضای فیزیکی ارتباط نگیرند به طور طبیعی آموزش خوبی هم نمی بینند

گفتگو: مهتاب دمیرچی