به گزارش روابط عمومی اداره کل فرهنگ و ارشاد اسلامی استان زنجان، شهاب الدین ابوالفتوح یحیی سهروردی مشهور به شیخ اشراق در روستای سهرورد زنجان در 549 هجری قمری دیده به جهان گشود و بعدها از فیلسوفان و حکیمان بزرگ ایران زمین شد و توانست با پشتکار فراوان مکتب فلسفی اشراق(حکمت الاشراق) را پایه گذاری کند.

وی در جوانی علوم مقدماتی را در فلسفه، اصول فقه و حکمت نزد مجدالدین جیلی در مراغه فراگرفت و سپس شهر اصفهان را برای یادگیری علوم اسلامی و کامل کردن آموخته های خود انتخاب کرد و در کلاس درس ظهیرالدین قاری حضور یافت و برای نخستین بار در آنجا بود که با مکتب فلسفی ابن سینا آشنا شد.

این فیلسوف ایرانی به منظور آشنایی با افکار و اندیشه های عارفان و فیلسوفان زمان خود سفرهایی به آناتولی و سوریه انجام داد و به دعوت ملک ظاهر پسر صلاح الدین ایوبی سردار مشهور مسلمانان در جنگ های صلیبی در شهر حلب ماندگار شد و مشهورترین اثر خود با نام «حکمه الاشراق» را در این شهر به پایان رساند در حالی که متعصبان و جاهلان دین به طور مداوم به انتقاد از وی می پرداختند.

مکتب فکری شیخ اشراق تاثیر شگرفی بر مراکز علمی و فلسفی منطقه داشت. این فیلسوف ایرانی اصول فلسفه ی خود را در مهم ترین کتابش حکمه الاشراق شرح داده و اشراق را به معنای نور و نورانی دانسته است. در فلسفه ی اشراق، هستی یا وجود مطلق از اصل نورالانوار ساطع می شود و جهان را فرا می گیرد و دیگر موجودات، هستیِ خود را از این وجود مطلق به دست می آورند.

در فلسفه ی اشراق مراحل چهارگانه ای ذکر شده که شامل تزکیه ی نفس و آماده شدن برای مکاشفه و درک بارقه ی الهی، مشاهده ی نور الهی بر مبنای شناخت و علم، حصول علم یقینی با قابلیت تحلیل فلسفی و کسب یقین فیلسوف(حکیم) و تدوین نتیجه ی تجربیات است.

شیخ شهاب الدین سهروردی در دوران کوتاه زندگی خویش آثار ارزشمندی را به زبان های فارسی و عربی نگاشت. بیشتر کتاب های او به زبان عربی است که می توان به برخی از آنها همچون حکمه الاشراق، هیاکل النور، تلویحات و کلمه التصرف اشاره کرد و از تالیفات فارسی وی چند رساله ی کوچک با عنوان رساله عقل سرخ، روزی با جماعت صوفیان، آواز پر جبرییل، سفیر سیمرغ و لغت موران به یادگار مانده است.

شهاب الدین سهروردی در کتاب عقل سرخ خود با زبانی نمادین بحث های فلسفی و عرفانی خود را مطرح و در بخشی از آن با توجه به داستان های شاهنامه اشاره های عرفانی خویش را بیان می کند. وی در این کتاب می نویسد: قاف نام کوهی است که بر قله آن سیمرغ، نماد ذات الهی، اقامت دارد. زال، که با مویی سپید به دنیا آمد و نمادی از خرد و پاکی است، پای کوه قاف رها شد. سیمرغ زال را به آشیانه خود برد و او را پرورش داد تا بزرگ شد و با رودابه ازدواج کرد و رستم از او زاده شد. رستم، قهرمان شاهنامه، که روح ایران حماسی تصور می‌شود، مردی است که در نهایت بر نفس خود پیروز شد.

هنگامی که شیخ شهاب الدین سهروردی در شهر حلب اندیشه های فلسفی و عرفانی خود را دنبال می کرد، گروهی در برابر اندیشه های فلسفی او به کارشکنی پرداختند و زمانی که ملک ظاهر به مخالفت با آنان پرداخت، شکایت خویش را نزد «صلاح الدین ایوبی» بردند و سرانجام با پیگیری های فراوان توانستند شیخ اشراق را در 587 هجری قمری زندانی و اعدام کنند.

پس از درگذشت شیخ شهاب الدین سهروردی حکیم و فیلسوف ایرانی، افکار و سخنان وی در ایران و در کشورهای منطقه منتشر شد و افراد زیادی به شرح و تفسیر اندیشه های او پرداختند که از آن میان می توان به علامه حلی، شمس الدین شهروزی و ملاصدرا شیرازی اشاره کرد.

در راستای گرامیداشت شیخ شهاب الدین سهروردی مراسم بزرگداشتی در خدابنده برگزار و در این مراسم از کتاب «حکمه الاشراق» رونمایی شد.