شفقنا – دعای روز ششم ماه مبارک رمضان به شرح زیر است:

بسم الله الرحمن الرحیم

«اللهمّ لا تَخْذِلْنی فیهِ لِتَعَرّضِ مَعْصِیتِکَ ولا تَضْرِبْنی بِسیاطِ نَقْمَتِکَ وزَحْزحْنی فیهِ من موجِباتِ سَخَطِکَ بِمَنّکَ وأیادیکَ یا مُنْتهی رَغْبهَ الرّاغبینَ.»

«خدایا در این روز مرا به نفس سرکشم، وامگذار تا پی طغیان و نارضایتی تو روم و مرا با تازیانه خشم و غضبت ادب مکن، مرا از موجبات ناخرسندیت، بر کنار بدار، به حق مهربانی و نعمت نوازیت، ای نهایت آرزوی مشتاقان.»

در فراز نخست از دعای روز ششم ماه مبارک رمضان چنین می گوییم:

پروردگارا! مرا به سبب عصیان خوار مکن. همان گونه که طاعت خدا عزّت آور و سبب سربلندی و افتخار می شود، معصیت و نافرمانی او نیز ذلّت آور است.

گناه انسان را می شکند، ارزش وجودی او را درهم می ریزد و فطرت پاک و نورانی وی را آلوده می کند.

یکی از آثار گناه، شرمساری، عذاب وجدان و سیه رویی در دنیا و آخرت است.

«ابوالفَرَج اصفهانی» در کتاب مقاتل، از قول قاسم بن اَصبغ درباره ی اثر گناه نقل می کند:

من مردی را می شناختم که خوش چهره و سفیدرو بود، اما پس از واقعه ی کربلا دیدم که چهره اش سیاه گشته است. به او گفتم: تو مردی زیبا صورت و سفید رو بودی، چه شد که چهره ات این گونه سیاه شده است؟! گفت من جوان نورسی را از همراهان حسین علیه السلام در کربلا به قتل رساندم که در پیشانیش جای سجده مشاهده می شد. از آن روز تا به حال، هرشب به بالینم می آید، گریبانم را می گیرد و به سوی دوزخ می کشاند و مرا در آتش دوزخ می افکند. من چنان در خواب از وحشت فریاد می کنم که تمام همسایگان صدایم را می شنوند.

امام صادق علیه السلام نیز در این زمینه می فرماید:

از عواقب گناهان بپرهیزید.

امام باقر علیه السلام نیز فرموده اند:

هیچ سختی و مصیبتی به بنده نمی رسد، مگر به وسیله ی گناهی که مرتکب می شود، اما دامنه ی بخشش خداوند گسترده تر است.

در فراز دوم از دعای روز ششم آمده است:

خدایا! مرا به ضرب تازیانه ی انتقامت کیفر مکن.

در این جا ضربه های کیفر گناه به شلاق و تازیانه تشبیه شده است که برای تأدیب خطاکار و مجرم به کار می رود.

یکی از صفات خداوند «منتقم» بودن است. خداوند از ظالمان، جبّاران، ستمگران و گناهکارانی که خدا را برای همیشه فراموش کرده اند، انتقام می گیرد. پروردگار متعال، گناهکار را به حال خود رها نمی کند؛ زیرا مجرم باید طعم عذاب را بچشد، هم در این دنیا و هم در عالم آخرت. قرآن در آیه ی ۱۰۸ از سوره ی مؤمنون از حال گناهکاران خبر می دهد. آنان فریادشان بلند است و می گویند:

خدایا! ما را از این آتش بیرون ببر. اگر برنامه های گذشته را ادامه دادیم، قطعا ما ستمگریم و شایسته ی عفو تو نخواهیم بود.

آن گاه خطاب می رسد: خاموش شوید و با من سخن نگویید.

در فراز پایانی این دعا نیز می خوانیم:

پروردگارا! مرا از موجبات خشم خود دور گردان، به حق احسان و نعمت هایت، ای منتهای خواسته و آرزوی خواستاران!

در این بخش به دنبال نافرمانی و عصیان، بحث «عذاب الهی» مطرح می شود و این تهدیدی قطعی برای گناهکاران است. به همین دلیل بنده برای رهایی از چنین ذلّت و عذابی به خداوند متعال پناه می برد و از او می خواهد که وی را از همه ی اموری که موجب خشمش می شود، دور کند تا دیگر زمینه ای برای این عذاب فراهم نشود. شاید به همین علت است که خداوند را به نعمت هایی که بر ما ارزانی داشته است، قسم می دهیم؛ نعمت های خدا، وسیله ی شکر اوست.

پروردگار دانا احترام به پدر و مادر را با توحید و پرهیز از شرک هم ردیف قرار داده است. بنابراین خدمت به پدر و مادر به ویژه در کهنسالی موجب سعادت دنیوی و اخروی است و برعکس بی احترامی به ایشان یکی از دلایل خشم خداوند به شمار می آید.

یکی دیگر از اسباب خشم الهی، قطع رحم و جدایی از خویشان و نزدیکان است. بر اساس روایت های معصومین علیهم السلام پیوند با نزدیکان برکات زیادی دارد؛ مانند: زیادی روزی و طول عمر.

این عمل، ارتباط اجتماعی افراد را از حالت خشک و بی عاطفه به ارتباطی انسانی و دوستانه تبدیل می کند. یکی از فواید بی شمار صله رحم، آگاهی از مشکلات گوناگون یکدیگر و چاره جویی برای آن ها است و این خود، گامی به سوی هم بستگی اجتماعی به شمار می رود.

پیامبر اکرم صلی الله علیه و آله وسلم درباره ی صله رحم می فرمایند:

صله ی رحم، حساب را آسان و از مرگِ بد محافظت می کند.

سومین مورد از موارد خشم الهی، تأخیر در وقت نماز است:

وقتی نماز در غیر وقت خود ادا شود، بالا می رود، ولی دوباره به صاحبش برگردانده می شود، در حالی که سیاه و تاریک است و می گوید مرا ضایع کردی، خدا تو را ضایع کند. رسول اکرم صلی الله علیه و آله وسلم در قسمتی از سخن خود درباره ی نماز غیرمقبول می فرماید:

کسی که در نماز خود سستی کند، خداوند از عمر و روزیش، برکت را بردارد و از چهره ی او سیمای صالحین را محو نماید و بر اعمالش پاداشی دریافت نخواهد کرد. دعایش به آسمان بالا نمی رود و برای او در دعای افراد شایسته بهره ای نخواهد بود. خوار و گرسنه و تشنه می میرد و خداوند فرشته ای را در قبرش مأمور کند تا او را عذاب نماید. قبرش بر او تنگ می شود و تاریکی آن را فرا می گیرد.

چهارم از اسباب خشم خداوند، ادا نکردن حقوق الهی مانند خمس و زکات است. بر هر مسلمانی واجب است که حقوق دینی خود را بپردازد و در این امر کوتاهی نکند؛ زیرا اسلام در امور عبادی و ذکر و دعا خلاصه نمی شود؛ بلکه خداوند برای تربیت و تزکیه و رسیدن به پاداش اخروی، انفاق و صدقات مالی را قرار داده است، تا از آن طریق، خلأهای اجتماع و نیازمندی فقرا برطرف شود.

با شما از اسباب خشم خداوند که در دعای روز ششم ماه مبارک رمضان به آن ها اشاره شده است، سخن می گفتیم.

مورد پنجم از سبب های خشم خداوند متعال، ناامید کردن کسی است که به انسان امیدوار است.

اگر انسان در مقامی است که دیگران به او مراجعه می کنند و نسبت به او چشم امید دارند، باید بکوشد سبب یأس و نومیدی آنان نگردد؛ زیرا خداوند وقتی برای کسی خیری را بخواهد، حاجت های مسلمانان را به دست او برطرف می کند.

در صورتی که انسان توانایی اجابت خواسته ی آنان را نداشت، می تواند با اخلاق خوب و برخورد شایسته، ناتوانی خود را جبران کند.