عصر ایران؛ مهرداد خدیر- پس از مدت‌ها پیامی از یک دوست دریافت کردم که می‌پرسید «آیا واقعاً در وین خبری هست و برجام احیا می‌شود؟» می‌دانستم که چندان دل‌مشغولِ امور سیاسی نیست و منظور دیگری دارد چرا که بخش قابل توجهی از میراث پدر را به دلار تبدیل کرده و پی‌گیر قیمت ارز است و بیم دارد که با اعلام توافق، قیمت پایین بیاید هر چند که هر قدر هم پایین بیاید باز او ضرر نکرده است!

  با این که احتمال توافق هر روز بالاتر می‌رود و چه بسا همین روزها پول‌های بلوکه شده در عراق هم آزاد شود و همین هم بر بازار تأثیر بگذارد اما ترجیح دادم پاسخی ندهم که اگر اتفاق نیفتاد تا سال‌ها توضیح بخواهد و مقصر بشمارد.

  ناگهان اما پاسخی به ذهنم رسید و نوشتم: اخبار ساعت 9 شب تلویزیون را نگاه کن. اگر بها نداد یا کارشناس منتقدی را دعوت کرد تا برحذر دارد یا صحبت‌های غیر کرونایی رییس جمهوری را درست و حسابی پوشش نداد، بدان و آگاه باش که در وین خبرهایی هست و همین "خبرهایی هست" یعنی "توافق" و توافق هم یعنی "آزادی اموال بلوکه‌شده" و "امکان فروش نفت و تزریق دلار" و آن گاه پایین آمدن نرخ برابری دلار و ریال و آن وقت اگر نفروخته باشی، زیان می‌کنی. هر چند که برای او در واقع زیانی در کار نبود. حتی اگر خود با عر‌ق جبین و کدّ یمین خریده بود.

  هم‌زمان با او خودم هم چشم به اخبار ساعت 21 شبکۀ اول سیما دوختم تا مهم‌ترین خبرهای یکشنبه 29 فروردین 1400 خورشیدی را از زبان آقای مرتضی حیدری بشنوم. اخبار البته به لحظه منتشر می‌شوند و در واقع می‌خواستم نوع چینش و اولویت دادن اخبار صدا وسیما را ببینم.

  مثلا این که از پیام متفاوت رییس جمهوری برای روز ارتش کدام قسمت ها را می‌خواند؟

  پیامی که در آن فرازهایی چنین دارد:

  «-حکومت‌ها برای آن که در قدرت بمانند به ملت‌ها نیاز دارند اما زمانی که ملتی از حکومتی ناراضی و رویگردان شود این ارتش‌ها هستند که باید در میان ملت‌ها و حکومت‌ها یکی را برگزینند و تصمیم بگیرند و انتخاب کنند.

  ارتش‌ها مسلح‌اند اما سلاح آنان رو به دشمنان ملت‌ها است و نه ملت‌ها. ارتش‌ها از لحاظ اداری البته جزیی از دولت‌ها و حکومت‌ها هستند و از این رو طبق قانون باید از حکومت‌ها اطاعت کنند. این اصل مردم‌سالاری است که سرباز از فرمانده اطاعت کند. اما این مسأله هم روشن است که ارتش‌ها باید از دولتی حمایت کنند که به ملتش خیانت نکرده است.

  همین جایگاه ملی و پایگاه مستقل نهاد ارتش بود که سبب شد امام خمینی به عنوان رهبر انقلاب اسلامی ایران در برابر زمزمه خطرناک تندروها و چپ روها درباره انحلال ارتش بایستد و ارتش ایران را این بار به حکم یک مرجع و محبوب مردم، دوباره تأسیس کند.

  -امنیت ملی ایران در گرو حفظ تمامیت ارضی آن است و حفظ تمامیت ارضی ایران تنها در پناه وحدت ملی ایران محقق می‌شود و وحدت ملی ایران فقط با مردم سالاری به دست می‌آید. شما ارتش انقلاب هستید. شما سرباز و سردار انقلاب هستید و پاسداری از انقلاب تنها با حفاظت از ارزش‌های انقلاب؛ استقلال، آزادی، جمهوریت و اسلامیت معنا می‌یابد.

دفاع از «مرزها» دفاع از «استقلال» ایران است، دفاع از «رأی ها» دفاع از «آزادی» ایران است، دفاع از «آزادی‌ها» دفاع از «جمهوریت» ایران است، و دفاع از «ارزش ها» دفاع از «اسلامیت» ایران است.

  مأموریت شما صرفا مأموریتی نظامی نیست، اما مأموریتی سیاسی هم نیست، ماموریت شما فقط شهادت در راه میهن نیست، اما مأموریت شما ورود به رقابت‌های سیاسی هم نیست. مأموریت شما مأموریتی ملی است.»

  هیچ یک از این بخش‌ها اما در خبر ساعت 21 شبکه یک خوانده نشد و تنها یک جمله را نقل کرد که کلی و کلیشه‌ای بود و هر سال هم گفته می‌شود.

  خبر دیگر اما بیانیه‌ای بود که از امضا کنندگان آن به عنوان «استادان دانشگاه» یاد شد که از مقامات مذاکره کننده خواسته‌اند برجام، فقط حقوقی و روی کاغذ نباشد. یکی نیست بپرسد فقط روی کاغذ نباشد یعنی چه؟ ما به کاغذ چه کار داریم؟ این که بتوانیم نفت بفروشیم و پول آن را انتقال دهیم و واکسن وارد کنیم و با تزریق دلار قیمت ارز پایین بیاید قابل قبول نیست؟  در خبر البته هیچ اشاره‌ای نشد که آنان چه کسانی هستند و نام چهره‌های مشهورشان چیست و آیا اگر فردا هزار استاد بیانیه بدهند که زودتر توافق کنید تا ملت بیش از این آسیب نبیند و سرمایه اجتماعی کاهش یابد، آن را هم می‌خوانند یا نه؟

  آن دوستِ ارزدار ساعت 9 و نیم پیام داد که معلوم است که در وین خبرهایی هست! پرسیدم من که ارزی ندارم و اهل این جور کارها هم نیستم. اما شما که پی‌گیری چگونه دریافتی؟ از همان طریق؟ گفت: بله، چون تلویزیون ناراحت است. خیلی هم انگار ناراحت است. منتها یک سؤال: مگر این صدا و سیمای جمهوری اسلامی ایران نیست؟ مگر رییس و وزیر همین جمهوری اسلامی در پی زنده‌کردن برجام نیستند؟

  پاسخ دادم آری و می‌خواستم بگویم بخشی از دلارها را نگه‌دار تا به جاهای مختلف دنیا سفر کنی و ببینی هیچ رادیو و تلویزیون غیر خصوصی دیگری یافت می‌شود که علیه دولت آن کشور و سیاست رسمی آن موضع بگیرد و در میان سخنان رییس جمهور همان حکومت بگردد و یک جملۀ هم‌سو را پیدا کند اما بر اساس جملات "ناهم‌سو" نقد کند؟ اما نگفتم چون اگر همه جای دنیا را هم زیر پا بگذارد نخواهد یافت و دلارهایش بر باد می‌رود! این پدیده منحصر به فرد است و شاید از این روست که می خواهند مشکل را به گونه‌ای دیگر حل کنند. با رییس جمهوری که حرف های صدا وسیما را بزند تا وقتی نقل می‌کنند انگار دارند خودشان حرف می‌زنند.

  واقعا عجیب نیست که گویندۀ اخبار جوری اخبار مربوط به مذاکرات وین را بخواند که انگار اتفاق بدی دارد می‌افتد؟ در حالی که خبر توافق که برسد اموال بلوکه شده آزاد و واکسن بیشتری وارد می‌شود و آدم‌های کمتری می‌میرند. کجای این بد است که آن استادان و خبر 21 شبکۀ اول سیما را نگران کرده است؟

  شاید شمای خواننده بگویید که نباید دل‌خوش کرد. نظرتان است و محترم. اما صدا و سیمای رسمی که نمی‌تواند و نباید کاسۀ داغ‌تر از آش باشد. حالا باشد نباید منکر آش باشد. آشی هم نباشد، نباید دوست داشته باشد کاسه بشکند که!

  سال ها پیش وقتی خبرنگاری از محمد رضا حیاتی و قبل از بازنشستگی او پرسید بهترین خبری که خوانده‌اید کدام بوده، بی‌درنگ پاسخ داد: قبول قطعنامۀ 598 و پایان جنگ. این را گوینده‌ای گفت که بیش از هر کس دیگر اخبار مربوط به ادامۀ جنگ و نپذیرفتن آتش بس تا سقوط صدام را خوانده بود؛ صدها وشاید هزاران بار از قول مقامات مختلف.

  راستی که اعتماد مردم از هر دستاورد دیگر مهم‌تر است. با این همه از آقای گوینده خبر باید سپاس‌گزار باشم چون اگر در وین خبری نباشد و دلار پایین نیاید آن دوست، گریبان مرا نخواهد گرفت و گردن استنتاج خود از لحن تلویزیون می‌اندازد ولو توصیۀ اولیه از من بوده باشد.  اما راستش را بخواهید حسی می‌گوید حتما خبری هست وگرنه این قدر نگران نبودند خاصه این که برای اجرای سیاست نگاه به شرق، رضایت چین و روسیه هم باید جلب شود و آنان هم دنبال توافق تازه‌اند.

-------------------------------------

بیشتر بخوانید: 

*سخنگوی وزارت خارجه: در "وین" پیشرفت‌هایی حاصل شده است