به گزارش خبرنگار سیاسی ایرنا، همزمان با فروکش کردن سرمای زمستان، سردی انتخاباتی هم کاهش یافته و جریان‌های سیاسی در پی تاثیرگذاری موثرتر در انتخابات ریاست جمهوری ۱۴۰۰ تحرکات خود را آغاز کرده‌اند. تنوع و شتاب انتخاباتی با توجه به رویدادهای اخیر میان اصولگرایان بیشتر به نظر می‌رسد. استعفای فرمانده قرارگاه خاتم الانبیا(ص)، اظهارات و سفرهای استانی محسن رضایی و گمانه زنی‌ها درباره رقابت‌های احتمالی روسای قوای مقننه و قضائیه از نشانه‌های سرعت بالای تحولات انتخاباتی است.

استعفای انتخاباتی، محمد از خاتم به پاستور می‌رود؟

سردار «سعید محمد» فرمانده قرارگاه سازندگی خاتم الانبیا (ص) سپاه پاسداران انقلاب اسلامی، دومین سردار نظامی ایران پس از «حسین دهقان» است که احتمال نامزدی وی در انتخابات پیش رو بیشتر از همیشه است. احتمالی که متن منتشر شده از استعفا و توییت پس از آن،  دلیل تحرکات اخیر وی را روشن کرد و گمانه زنی‌ها درباره احتمال نامزدی وی در انتخابات را به شدت افزایش داد.

محمد در متن استعفای خود تصریح کرده است: «احتمال دارد به دلیل حضور اینجانب در فضای انتخاباتی شائبه‌هایی متوجه نهاد مقدس سپاه شود. در راستای صیانت از سپاه و قرارگاه انقلابی- جهادی خاتم‌الانبیاء، از سمت خود استعفاء می‌دهم.» با وجود انتشار نامه استعفا اما برخی رسانه‌ها، جداشدن سعید محمد از قرارگاه خاتم الانیبا را نه استعفا که عزل وی به دلیل همین فعالیت‌های انتخاباتی اعلام می‌کنند. از سوی دیگر گروهی هم این اقدام وی را به دلیل آغاز فعالیت‌های انتخاباتی درست  ارزیابی کردند.  سعید محمد، فرمانده سابق قرارگاه خاتم الانبیا بر فرض اصرار بر کاندیداتوری در انتخابات آینده مسیر آسانی برای رسیدن از خاتم به پاستور در پیش نخواهد داشت. صرف نظر از صف طولانی و البته مدعی نامزدها در اردوگاه اصولگرایان، صرف حضور در قرارگاه خاتم تصویر چندان واضحی از محمد به عنوان کاندیدا و حتی رجل سیاسی مورد نظر قانون اساسی به دست نمی‌دهد و همین موضوع می‌تواند پاشنه آشیل سردار جوان برای رسیدن به ریاست جمهوری باشد.

عدم وجود همین سابقه سیاسی و اجرایی در سطح بالا می‌تواند شورای نگهبان را هم که در دادن عنوان رجل سیاسی به بسیاری از شخصیت‌های سیاسی، اکراه دارد، درباره وی با تردیدهایی مواجه کند. گرچه نمی‌توان به صورت قطع و یقین از پشت پرده تصمیمات و تفکرات طیف‌های مختلف اصولگرا به تحلیلی رسید اما شواهد نشان می‌دهد اصولگرایان هم دو شورای وحدت و ائتلاف، هم طیف پایداری و بهاری و هم سنتی‌های اصولگرا، هریک برای پاستور نامزدهای متبوع خود را اصلح می دانند و میان این همه صالح، کار برای محمد سخت خواهد شد. شانس سعید محمد دربرابر نامزدهای احتمالی مانند حجت الاسلام «ابراهیم رییسی»، «محمدباقر قالیباف»، «سعید جلیلی» یا حتی دیگر کاندیدای نظامی حسین دهقان، روی کاغذ و تا امروز چندان بالا به نظر نمی‌رسد و اجماع همه اصولگرایان برای حمایت از وی چندان محتمل نیست.

چالش دیگر سردار محمد مانند دیگر نامزدهای رسمی و محتمل نظامی در کشور، وجود شائبه‌هایی درباره صحیح بودن حضور آن‌ها در قامت رییس جمهوری است و دلیل این تردیدها بیانات بنیانگذار انقلاب اسلامی؛ امام خمینی (ره) است که بارها درباره حضور نظامیان در انتخابات و سیاست هشدار دادند. در برابر این تردیدها اما برخی مانند «حسن رفیقدوست» از فرماندهان سپاه و چهره‌های اصولگرا با تاکید بر اینکه سپاهی با فرد نظامی فرق دارد؛ معتقد است: «بنا نیست دولت نظامی تشکیل شود. بحث سپاهی، سپاهی است نه نظامی! سپاهی با فرد نظامی فرق دارد.» اینکه آیا چنین تردیدهایی هم از سوی شورای نگهبان و در پروسه اخذ صلاحیت و هم از سوی مردم در پروسه رای مورد توجه قرار خواهد گرفت یا نه مشخص نیست و باید منتظر چرخیدن سیب سیاست در ایران ماند و دید که در خرداد ۱۴۰۰ جایگاه سعید محمد و دیگر کاندیداهای نظامی، در سپهر سیاست چه خواهد بود.

تعدد نامزدها و انتظارهای انتخاباتی  

در هفته‌های اخیر قضاوت شخصی یکی از نمایندگان مجلس یازدهم درباره حضور یا عدم حضور قالیباف به عنوان کاندیدای اصولگرایان موجب شد تا موضوع ورود انتخاباتی رییس قوه مقننه به انتخابات مورد توجه قرار گیرد. «جلال محمودزاده» رییس فراکسیون اهل سنت مجلس درباره احتمال کاندیداتوری قالیباف گفته است: «من فکر می‌کنم که آقای قالیباف منتظر آقای رئیسی است. قضاوت شخصی من این است که اگر آقای رئیسی بیاید، قالیباف برنامه‌ای ندارد.» آمدن حجت الاسلام رییسی اما همچنان در هاله‌ای از ابهام بوده و حتی روز به روز بعیدتر هم به نظر می رسد. آنگونه که «محمدرضا باهنر» دبیرکل جبهه پیروان خط امام و رهبری احتمال این حضور را رد کرده و گفته است: «شخصا با رئیسی صحبت کردم، گفت برای انتخابات نمی‌آیم.»

وی همچنین در تحلیل انتخاباتی جریان اصولگرا با اشاره به اینکه رفتارهای قالیباف به نامزد ریاست جمهوری بیشتر می آید تا رییس مجلس، توضیح داده است: اگر آقای رئیسی بیاید، قاعدتا اجماع خیلی سریع انجام می‌شود و حتی من پیش‌بینی‌ام این است که مثلا آقای قالیباف هم ممکن است یکسری مقاومت‌هایی بکند، ولی نهایتا همراه می‌شود، ولی اگر رئیسی نیاید، آن وقت من اجماع در جامعه اصولگرایی را خیلی سخت می‌بینم و نگرانم که اصلا داستان سال ۹۲ تکرار شود.»

دو راهی قالیباف و رییسی در حالی مورد توجه بخشی از جریان اصولگراست که بخش دیگر درپی معرفی و تثبیت نامزدهای خود هستند. «محمدناصر سقای بی‌ریا» عضو جبهه پایداری درباره تصمیمات انتخاباتی این تشکل با اشاره به تعدد انتخاب‌ها تصریح کرده است که «سعید جلیلی» و «صادق محصولی» گزینه‌های پایداری است.

اظهاراتی با طعم انتخابات  

اظهارات عجیب درباره سیاست خارجی، برجام و مذاکره، سفرهای استانی در شرایط کرونایی، انتقادات ناتمام از دولت همه نشانه‌هایی است که تحلیلگران سیاست داخلی را به این نتیجه رسانده است که «محسن رضایی» برای بار چندم سودای حضور در انتخابات و کاندیداتوری دارد. دبیر مجمع تشخیص مصلحت نظام در تازه‌ترین موضع گیری خود پیرامون روابط خارجی سخنانی گفت که با واکنش تند دولت مواجه شد. انتقادات افزایش یافت و «اسحاق جهانگیری» معاون اول رییس جمهوری هم درباره این اظهارات گفت: «حال هر کسی هوس می کند و جمله‌ای می‌گوید هیچ مسوولیتی هم در این زمینه ندارد حالا به انتخابات فکر می‌کند یا مسائل دیگری وجود دارد من کاری به آن ندارم نمی‌توانیم جلوی کسی را بگیریم». در حالی که دستگاه دیپلماسی و مدیریت کلان کشور درگیر یکی از پیچیده‌ترین چالش‌ها برای دفاع از حقوق ملت ایران هستند، سخن از لزوم دریافت سیگنال‌های جدید برای مذاکره آن هم در حالی که پیش از این هرگونه تعامل با جهان غرب را سَم مهلک تعبیر کرده و دولت را از آن برحذر می‌داشتند؛ تنها یک احتمال را تقویت می‌کند و آن انتخاباتی بودن این سخنان و تحرکات است.

محسن رضایی دربرابر شائبه انتخاباتی بودن اظهارات و اقدامات خود تاکنون پاسخ مشخصی نداده است؛ نه تایید و نه تکذیب. اینکه اما چرا بار دیگر برای حضور در پاستور احساس وظیفه می‌کند و چه تغییر خاصی در جامعه ایران روی داده که دبیر مجمع تشخیص آن را تفسیر به تمایل برای حضورش در انتخابات کرده همچنان بی‌پاسخ است. با فرض نامزدی احتمالی رضایی اما، اقبال عمومی جامعه یک روی سکه فعالیت‌های انتخاباتی وی خواهد بود؛ روی دیگر نحوه اقبال همفکران و همراهان وی در جریان اصولگراست که همان چالش های سعید محمد برای فرمانده اسبق سپاه هم پابرجا و حتی شاید به دلیل سابقه شکست‌های متوالی وی در انتخابات سخت‌تر هم باشد.

اظهارات انتخاباتی اما محدود به گفته‌های رسمی و منتشر شده نیستند و بازار شنیده‌های تایید نشده در کنار حاشیه‌ها و شایعه‌ها هم در ماه‌های منتهی به انتخابات داغ است. بر اساس شنیده‌ای تایید نشده «علی لاریجانی» رییس پیشین مجلس و از گزینه‌های برخی طیف‌های اصلاح طلب در گعده‌ای سیاسی گفته است که در صورت کاندیداتوری اسحاق جهانگیری، وارد رقابت انتخابات ریاست‌جمهوری نمی‌شود. این دست اظهارنظرهای تایید نشده در حالی منتشر می شود که لاریجانی ساکت‌ترین گزینه انتخاباتی این روزهاست که نه در مقام عمل و یا حتی سخن؛ گفتار و حرکتی که شائبه انتخاباتی داشته باشد از وی شنیده و دیده نمی‌شود؛ به گونه‌ای که «منصور حقیقت پور» از چهره‌های نزدیک به وی در این زمینه تصریح کرده است: «لاریجانی تاکنون هیچ اظهارنظری درباره انتخابات نکرده است و هیچ فردی را نمی‌توان پیدا کرد که لاریجانی به او گفته باشد نامزد انتخابات ریاست جمهوری خواهد شد و در مجموع در سکوت کامل بوده و هیچ ورودی هم به انتخابات نداشته است.»