بازار؛ گروه بین الملل: سه کشور اروپایی آلمان، بریتانیا و فرانسه از پیگیری قطعنامه علیه ایران در شورای حکام آژانس بین المللی انرژی اتمی منصرف شدند. پیش از این تروئیکای اروپایی با توزیع پیش نویسی میان اعضای شورای حکام در تلاش بود تا قطعنامه ای ضد ایرانی را به رأی گیری بگذارد.

متعاقب این تصمیم، رافائل گروسی، مدیرکل آژانس بین‌المللی انرژی اتمی، اعلام کرده است که یک ماه دیگر برای جلسات «فنی» به ایران سفر خواهد کرد.

خبرگزاری فرانسه به نقل از یکی از دیپلمات‌های غربی نوشته که سه قدرت اروپایی برای «فرصت دادن به دیپلماسی» و در جهت کمک به تلاش‌های رافائل گروسی، مدیرکل آژانس، از ارائه قطعنامه صرف نظر کرده‌اند. این دیپلمات همچنین از نشانه‌های «حسن نیت» ایران خبر داده است.

اروپا در حالی از این تصمیم منصرف شد که ایران اعلام کرده بود اگر قطعنامه ای علیه ایران به تصویب برسد در این صورت به توافق اخیر با آژانس که متعاقب توقف اجرای پوتکل الحاقی صورت گرفت پایان خواهد داد. همچنین ایران اعلام کرده بود غیر از این گزینه، گزینه های دیگری نیز دارد که فعال خواهد کرد.

آمریکا نیز در واکنش به این اقدام اروپا گفت: سه کشور اروپایی با حمایت کامل ایالات متحده آمریکا به این تصمیم رسیدند که بهترین روش برای حمایت از ابتکار مدیر کل، پیش نبردن پیش‌نویس قطعنامه در نشست شورای حکام است. ما از نتیجه نشست شورای حکام درباره ایران و طرح ارائه شده توسط مدیر کل آژانس اتمی خرسندیم.

در این ارتباط خبرنگار بازار گفتگویی با پروفسور «حسین عسکری» مشاور نفتی کشورهای حاشیه خلیج فارس داشته که در ادامه می آید.

حسین عسکری مشاور وزیر دارایی (۱۹۷۸ میلادی) بوده و از او به عنوان معمار اقتصاد عربستان نیز یاد می کنند. عسکری استاد تجارت بین الملل و امور بین الملل دانشگاه جورج واشنگتن آمریکا و رئیس موسسه تحقیقات و مدیریت جهانی و رئیس پیشین دپارتمان تجارت بین الملل دانشگاه جورج واشنگتن بوده است. زمینه تخصصی و بحث های او در دانشگاه جورج واشنگتن بر اقتصاد، توسعه سیاسی و انسانی در خاورمیانه، اختلافات و جنگ ها در خاورمیانه، اقتصاد سیاسی نفت و اقتصاد اسلامی متمرکز است.

*ارزیابی شما از تصمیم تروئیکای اروپایی برای انصراف از صدور قطعنامه علیه ایران در آژانس بین المللی انرژی اتمی چیست؟
سرانجام، اروپایی ها و همچنین آمریکایی ها فهمیدند که این قطعنامه منجر به فروپاشی کامل برجام خواهد شد. آنها نمی خواستند خطر کنند. اما پیش از این، آمریکایی ها و اروپایی ها معتقد بودند که ایران منتظر بوده و در صورت تصویب قطعنامه، اولین قدم ها را برمی دارد. اما وقتی فهمیدند که ایران منتظر نیست، از تصمیم خود صرفنظر کردند. بگذارید به شما اطمینان دهم که این اقدام اروپایی ها با ایالات متحده آمریکا هماهنگ شده است. اروپایی ها مشتاق ترمیم روابط فرا آتلانتیکی پس از ترامپ هستند. ایالات متحده از آنها خواست که عقب نشینی کنند.

*روزنامه وال استریت ژورنال اعلام کرده بود تصمیم تروئیکای اروپایی برای منصرف شدن از صدور قطعنامه علیه ایران در نشست شورای حکام آژانس بین المللی انرژی اتمی با موافقت و تأیید آمریکا بوده است. به نظر می رسد آمریکا با اروپا در زمینه صدور قطعنامه علیه ایران همراه نبوده است. ارزیابی شما چیست؟
نه، همانطور که قبلاً گفتم، من مخالفم. اروپایی ها و ایالات متحده آمریکا در پشت صحنه همکاری کرده اند. من معتقدم ایالات متحده آمریکا با اروپایی ها درگیر بود که آنها باید عقب نشینی کنند. در حالی که به نظر می رسد بایدن سخت بوده و تصور نمی کند که همه آنها غرق در تلاش بوده اند.

*تروئیکای اروپایی در بیانیه ای بعد از این اقدام از ایران می خواهد بدون پیش‌شرط جلسه غیررسمی برجام با حضور آمریکا را بپذیرد: «ما از ایران می‌خواهیم بدون پیش‌شرط پیشنهاد هماهنگ‌کننده برجام جهت برگزاری نشست غیررسمی با حضور طرف‌های برجام و ایالات متحده آمریکا را بپذیرد. راه حل دیپلماتیک تنها راه برای برون‌رفت از این بحران است.». به نظر می رسد اروپا درصدد است تا از آژانس بین المللی انرژی اتمی به عنوان اهرمی در مسائل کاملا بی ارتباط استفاده کند. چرا که اروپا نمی تواند ایران را ملزم به مذاکره اجباری کند. ارزیابی شما چیست؟
هیچ کس نمی تواند ایران را مجبور به مذاکره کند. مشکل ایران و پاشنه آشیل آن، اقتصاد ضعیف آن است. این اقتصاد ایران است که می تواند آن را مجبور به مذاکره در شرایط نامطلوب کند. در اینجا باید توجه داشته باشم که دولتهای پی در پی ایران از زمان جنگ ایران و عراق در سیاستهای اقتصادی خود شکست خورده اند.

آنها ترسو بوده و اصلاحات اساسی را اتخاذ نکرده اند. آنچه امروز می بینید، عملکرد ضعیف اقتصادی ایران، نتیجه شکست آنها است. اما اجازه دهید افکارم را گسترش دهم. آمریکایی ها و اروپایی ها توانایی بسیار کمی در ترغیب ایران برای بازگشت به برجام قبل از لغو تحریم ها دارند. هیچ فشار اقتصادی دیگری نیست که آنها بتوانند تحمیل کنند. فقط اقدام نظامی و این یک فاجعه برای خاورمیانه خواهد بود. بنابراین آنها در حال آزمایش تاکتیک های پلیس بد پلیس خوب هستند.

اما من به ایران چه توصیه ای می توانم کنم؟ بیشتر مانیتورهای آژانس انرژی هسته ای را محدود کنید و همه دوربین ها را روشن کنید. در مورد شرایط مطابقت برای خرید وقت صحبت کنید. اما بی سر و صدا و سریع غنی سازی را بیش از ۲۰ درصد افزایش دهید تا در طی سه تا شش ماه قابلیت چانه زنی داشته باشید. سپس به ایالات متحده و اروپاییان اولتیماتوم دهید که شما در وهله اول توافق نامه را زیر پا گذاشتید و صدمه ای غیر قابل تصور به ایران وارد کردید. بنابراین همه تحریم ها را بردارید و خسارتی را که وارد کرده اید جبران کنید و ما کاملاً پیروی خواهیم کرد یا اینکه از NPT خارج خواهیم شد.

اگر آنها موافق کنند که خوب است. در غیر این صورت قدرت چانه زنی ایران بسیار قوی تر خواهد بود. ایران به جای مذاکره از موضع ضعف، دستی بسیار قوی تر خواهد داشت.

خطرات عدم سازش برای ایالات متحده و اروپاییان بسیار زیاد است - گسترش سلاح های هسته ای در سراسر خاورمیانه و شمال آفریقا. این مهم در واقع یک بازی پوکر است. بله، خطراتی وجود دارد اما یک رویکرد توأم با ترس از هر لحاظ باعث تضعیف ایران می شود. از نظر اقتصادی و همچنین نظامی.

در این زمان باید سخت و حیله گر بود. در عین حال، بگذارید بر چیزی که سی سال است گفته ام تأکید کنم - ایران به اصلاحات اقتصادی و قضایی شدید و جامع نیاز دارد.

*بعد از انصراف اروپا از صدور قطعنامه، آمریکا نیز در بیانیه ای گفت پایبندی به تعهدات پادمانی نه‌تنها امری انتخابی نیست بلکه امری جدا از اجرای تعهدات برجام از سوی ایران محسوب می‌شود. معنای این حرف این است که حتی اگر برجام احیا شود، آمریکا اهرم آژانس بین المللی انرژی اتمی علیه ایران را فعال نگه خواهد داشت. ارزیابی شما چیست؟
بله، آنها از اهرم آژانس انرژی هسته ای استفاده می کنند. ایران باید هم به بازی کوتاه و هم به بازی طولانی نگاه کند. ایران نمی تواند لغو کوتاه مدت تحریم ها را بپذیرد – در غیر این صورت برای همیشه ضعیف خواهد شد.