به گزارش خبرگزاری فارس، رسانه‌های دیداری به عنوان  عاملی در تغذیه رفتاری خانواده‌ها به ویژه کودکان اثرگذار بوده‌اند و یکی از عوامل تربیت کودکان به ویژه در جوامع شهری محسوب می شوند. در ایران، شبکه‌‌های امید، نهال و پویا  نقش تولید محتوای سالم را برای سرگرمی و آموزش کودکان بر عهده دارند. نهال شبکه تلویزیونی کودک است که به شکل تخصصی برای کودکان ۶ تا ۱۲ سال فعالیت می‌کند.کانال پویا نیز مختص پخش برنامه‌های انیمیشن برای هر سه رده سنی خردسال، کودک و نوجوان است و کانال امید  هم از ۱۲ تا ۱۸ سال را تحت پوشش خود قرار می دهد.

 

اما صداوسیما نقش مهمی را در اشاعه فرهنگ، آموزش و تربیت نسل‌های آینده کشور ایفا می‌کند، از این رو تولید محتوای ویژه کودکان و نوجوانان همواره یکی از دغدغه این سازمان بوده و بر آن تأکید دارند اما به زعم مخاطبان فارس من، این سازمان طی سالهای گذشته نتوانسته به درستی نقش خود را ایفا و محتواهای انیمیشنِ مطلوبی را برای کودکان تولید کند، وظیفه‌ای که گویا یک پای آن به کسری بودجه و پای دیگر آن به بی‌توجهی مسئولان در افزایش سطح کیفی تولیدات تلویزیونی بر می‌گردد.

 

انتقاد 800 کاربر «فارس من» از تولیدات بی‌کیفیت تلویزیون برای کودکان

در همین راستا مخاطب این سوژه در گفت‌وگو با  خبرنگار «فارس من» با اشاره به تأثیرات دوران کودکی بر شخصیت و زندگی در سنین بزرگسالی، اظهار داشت: آموزش دوران کودکی ازاهمیت بالایی برخوردار است و خردسالان نباید در سنین کودکی الگوهایشان را از انیمیشن‌های غربی دریافت کنند.

 

وی ضمن انتقاد از بی‌توجهی تلویزیون به رده‌های سنی مخاطبان، ادامه داد: انیمیشن‌هایی که در دل زرق و برق‌های تصویری‌شان به دنبال اهدافی دیگرند مفاهیم خاص خودشان را از طریق رسانه به خورد کودکان می‌دهند در حالی که صدا و سیما باید برای رده سنی مخاطب خود برحسب تولیدات داخلی، برنامه‌سازی کند.

 

وی بیان داشت: با توجه به نقش مهم و کلیدی شبکه پویا و نهال انتظار می‌رود برای کودکان و نوجوانان‌مان برنامه ‌درستی از سوی سازمان صدا و سیما و مسؤولان مربوطه صورت گیرد و تولیدات کودکان به سمت آموزش محور سوق داده شود در صورتی که این مقوله در تولیدات داخلی‌مان اندک است.

 

کودکان و تلویزیون؛ چه بر سر برنامه‌ها آمده است؟

با سرعت تکنولوژی و ورود رسانه‌های دیداری و شنیداری، کمتر کسی می تواند نقش تلویزیون و رسانه‌ها را در شکل‌گیری شخصیت کودکان جامعه انکار کند، شخصیت کودکان در سنین پایین شکل گرفته و آماده پذیرش نقش‌ها در میان خانواده و به تبع در جامعه می شوند. از این رو نیاز است تا خانواده همان گونه که به تغدیه کودک توجه می‌کند نسبت به دریافت مفاهیم تصویری و شنیداری او نیز نظارت داشته باشد و به اصطلاح، محتوای مورد استفاده کودک از فیلتر او عبور کند.

در این راستا، تلویزیون به عنوان یک ابزار مهم و پیش‌روی مخاطبان جامعه، همواره دارای نقش بسزایی در تعیین اشکال رفتاری کودکان است، برنامه‌های این جعبه جادویی رفتار، حرکات و الگوپذیری کودکان را شکل می دهد و خانواده باید به این عناصر توجه جدی داشته باشد. به رغم آنکه برخی کارشناسان و روانشناسان معتقدند که تلویزیون و برنامه‌های آن باید از دسترس کودکان دور بمانند اما اغلب این کارشناسان، اذعان دارند به کارگیری محتواهای کودکانه و مسائل آموزشی می تواند مهارت آموزی کودک را در پذیرفتن نقش‌ها در آینده افزایش دهد.

 

تلویزیون در کشور ما از زمان تاسیس تاکنون همواره توجه به کودک و نوجوان را یکی از دستورالعمل‌های پیش روی خود دانسته و براین اساس اقدام به تولید برنامه‌هایی برای این طیف از جامعه کرده است. در همین سال‌ها، با ایجاد شبکه‌های پویا و نهال و امید توانسته ایفاگر نقش خود در قبال کودکان باشد. اما این سوال مطرح است آیا این شبکه‌ها توانسته اند میزان رضایت خانواده‌ها و کودکان آن‌ها را از  کیفیت برنامه‌ها به دست آوردند که در ادامه به بررسی آن خواهیم پرداخت.

 

گذر مخاطبان فعلی از کلاه قرمزی و تام و جری!

به تعبیر برنامه‌ سازان و تولید کننده‌های برنامه کودک، امروز مخاطبان صداوسیما که نسل دهه ۹۰ به شمار می آیند دیگر برای دیدن کارتن های تلویزیونی منتظر این جعبه جادویی نمی مانند، آنها مانند نسل‌های گذشته کشور نیستند که به  برنامه های کلاه قرمزی، تام و جری و عمو پورنگ، فیتیله‌ای‌ها و ... اکتفا کنند و  در زمان مشخصی برای دیدن این تصاویر آماده باشند، بلکه کودکان امروزی جامعه دارای ذائقه‌های متفاوت‌تر هستند و حتی در صورت خلل در اقدامات تولیدی صداوسیما، گرایش آن‌ها به سوی شبکه‌های خارجی حرکت می‌کند.

صداوسیما در طول سال‌های اخیر فراز و نشیب‌های بسیاری را طی کرده است و همین علل، تغییراتی را در میزان تولیدات برنامه‌های کودک و نوجوان ایجاد کرده و یا به تعبیری دیگر، برنامه‌های کودک و نوجوان در تلویزیون کشورما رنگ باخته اند و کودکان با سیلی صورت خود را  سرخ نگه می دارند. سخنان رییس مرکز صبا تصدیق همین ادعا است.

 

در این باره محمد رحیم لیوانی رئیس مرکز صبا، در گفت‌وگو با یکی از رسانه‌ها می‌گوید: در ایران به‌خلاف برخی از کشورها،‌ پخش آثار خارجی برای خردسالان ممنوع نیست، چون به‌قولِ مدیران و دست‌اندرکاران امر، بودجه و سرمایه لازم را در اختیار ندارند که سالیانه بتوانند ۵۰۰ ساعت، انیمیشن و پویانمایی ایرانی داشته باشند.

 

او در ادامه می‌گوید: سرمایه‌گذاری در کشور اندک است و باید سرمایه‌گذاری بیشتری داشته باشیم تا به پخش درستی برسیم، چرا که روزی 20 دقیقه پخش انیمیشن کفافِ مخاطبان و انتظاراتشان را نمی‌دهد. سرمایه‌گذاری باید بیشتر شود و مجلس و و دولت در این راستا ما را یاری دهند.

 

وی تأکید می‌کند: قاعدتاً  انیمیشن خارجی که تولید می‌شود نمی‌تواند با فرهنگ ما یک همخوانی و هماهنگی کاملی داشته باشد. تلاش‌های بسیار زیادی در بخش آماده‌سازی و دوبلاژ انجام شده است که آسیب‌های این انیمیشن‌ها کمتر بشود اما طبیعتاً با آسیب‌هایی همراه خواهند بود، تنها راه‌حل ما برای جلوگیری از ایجاد این آسیب‌ها افزایش تولید داخلی است.

 

پخش انیمیشن‌های خارجی در دستور صداوسیمای ملی!

اما به رغم تلاش‌های برنامه سازان تلویزیونی برای تولید محتواهای ویژه کودکان، به نظر شبکه‌های کودک نتوانسته اند میزان رضایت نسبی از وفاداران به این شبکه را کسب کنند. عدم وجود برنامه مدون و  نداشتن کارتن ‌های به روز و مورد نیاز کودکان موجب شده تا برخی از این کودکان به شبکه‌های خارجی روی آورند! شبکه هایی که هیج گاه به نفع فرهنگ ایرانی رخداد تازه ای را رقم نزده‌اند.

در همین سالهای اخیر و در فاصله زمانی که صداوسیما با کاهش بودجه های سازمانی برای تولید برنامه های مورد نیاز کودکان دست و پنجه نرم می کرد، موسسه جم وابسته به کشورهای عربی ضد ایران، توانست با ایجاد شبکه جم جونیور اقدام به جذب برخی مخاطبان از کشورها مانند ایران کنند. این شبکه‌ها به طور قطع به منظور تغییر در ساختار فرهنگ ایرانی اسلامی و تغییر شخصیت‌های نسل جدید و آماده کردن آن‌ها برای عدم پذیرش برخی مسائل در آینده روی کار آمده اند.

 

به نظر یکی از عوامل گرایش برخی از کودکان به شبکه جم جونیور رقیب اصلی شبکه کودک ایرانی، همان تکرار قصه انیمیشن‌های خارجی، نبود تنوع در برنامه‌ها و عدم به روزرسانی محتواهای جدید به دلیل کسری بودجه است که به طور قطع ضربه سنگینی بر پیکره وجودی کودکان از حیث آموزش و فرهنگ وارد خواهد ساخت.

 

وظایفی که دولت و مجلس در قبال کودکان دارند

مسأله تربیت کودکان و آماده سازی فکری آن‌های برای پذیرش نقش‌ها و مسئولیت‌های آتی،همواره یکی از مهمترین مسائل فرهنگی کشور بوده و از این حیث دستگاه‌ها و نهادهای بسیاری در این باره نقش داشته‌اند. مجلس نیز به عنوان نهاد ناظر بر دستگاه‌های اجرایی و تایید کننده ساختار بودجه کشور می تواند عاملی اثر گذار در اعتلای سطح فرهنگ جامعه باشد.

 

در شرایط فعلی که کشور زیر بمباران تبلیغاتی شبکه های خارجی قرار دارد و کودکان اصلی ترین هدف در این بمباران ها هستند، مجلس و دولت دو قوه مهم کشور باید نسبت به افزایش بودجه صداوسیما در جهت بالا بردن کارکرد حوزه کودک تلاش کنند.

 

به نظر، مسئولان سیما نیز افزایش کیفیت تولید برنامه های حوزه کودک و نوجوان را در دستور کار قرار دهند و مانع نمایش هرگونه انیمیشن های خارجی غیر متناسب با فرهنگ ایرانی شوند.

انتهای پیام/