به گزارش خبرنگار اجتماعی باشگاه خبرنگاران دانشجویی ایران؛  سالهاست تالاب میانکاله را به عنوان یکی از زیستگاه‌های مهم و با ارزش پرندگان مهاجر آبزی و بومی می‌شناختند اما گویا چندسالی است که دیگر این تالاب بخاطر آلودگی‌های محیط‌زیستی برای پرندگان مهاجر امن و ایمن نیست و هر روز باید صدها لاشه صورتی از روی تالاب جمع آوری کرد.یک ماه از نخستین خبرهای رسمی و مستند مرگ پرندگان مهاجر در میانکاله گذشت هرچند امسال هم مانند سال گذشته انتشار سم بوتولیسم در تالاب را عامل اصلی مرگ صدها فلامینگو و چنگر معرفی می‌کنند و همچنان انگشت اتهام را به سمت آلودگی‌های محیط زیستی و فعالیت‌های مخرب انسانی نشانه می‌گیرند اما هنوز نه تنها آمار مرگ و میر پرندگان مشکوک است بلکه مسمومیت غذایی و سم بوتولیسم هم از سوی برخی کارشناسان رد شده است. قتل عام پرندگان در تالاب میانکاله درد این روزهای محیط زیست کشور است؛ داستانی که سال‌ گذشته هم در این سرزمین رخ داد اما به سادگی از کنار آن گذشتیم و دوباره امسال هم دامنگیر مناطق شمالی کشور شد و بسیاری از پرندگان میانکاله و خلیج گرگان را به کام مرگ کشید.

تالاب بین‌المللی میانکاله دارای ۶۸ هزار هکتار است که ۲۵ هزار هکتار آن اکوسیستم خشکی و مابقی آبی است و ۸۰ درصد آب مورد نیاز این تالاب از دریای خزر و ۲۰ درصد از آب شیرین تامین می‌شود و سالانه حدود ۳۵۰ تا ۴۵۰ هزار پرنده مهاجر برای زمستان گذرانی به این تالاب مهاجرت می‌کنند از این رو به بهشت پرندگان شهرت دارد به طوری که هر ساله در فصل زمستان پرندگان زیادی از جمله فلامینگو، چنگر، اردک‌ و غاز از مناطق سردسیر نیمکره شمالی به عرض‌های پایین‌تر حرکت می‌کنند و تعداد زیادی از آن‌ها در میانکاله فرود می‌آیند تا پس از مدتی دوباره سفر خود را ادامه دهند.

 از جمله ‌پرندگانی که در این منطقه‌ حضور دارند می‌توان به انواع ‌پرندگان شامل اردک سر سفید، اردک مرمری، اردک تاجدار، غاز ‌پیشانی سفید کوچک، قوی گنگ، فلامینگو، ‌پلیکان ‌پاخاکستری، ‌پلیکان سفید، لک‌لک سیاه، پلیکان خاکستری، قو کوچک، قوی فریادکش، عقاب ماهیگیر و بحری، مرگوس بزرگ، سنقرتالابی، عقاب دریایی دم سفید و پرندگان خشکی زی همانند قرقاول خزری، دراج و زنبورخوار، سنقر خاکستری، دلیجه و سنگ چشم اشاره کرد.

همچنین انواع آبزیان شامل ماهی سفید، ماهی کفال و تاس ماهیان در این منطقه زیست می‌کنند و ‌پستاندارانی از جمله فک دریای خزر، گربه جنگلی، گراز و سمور آبی از دیگر گونه‌های جانوری این منطقه به‌حساب می‌آیند؛ *از گونه‌های شاخص و در حال انقراض این منطقه می‌توان از فک خزری، عقاب دریایی، عروس غاز، اردک مرمری، اردک بلوطی، دلیجه کوچک و ‌پلیکان ‌پاخاکستری نام برد.

سال گذشته بیش از ۴۳ هزار ‌پرنده مهاجر در این تالاب به‌علت ابتلا به بوتولیسم تلف شدند و متاسفانه پیش بینی می‌شود که امسال آمار بیشتری از این بحران محیط زیستی را تجربه کنیم زیرا براساس اظهارات حسینعلی ابراهیمی کارنامی مدیرکل حفاظت محیط زیست مازندران تاکنون شمار پرندگان مهاجر تلف شده در تالاب بین المللی میانکاله وخلیج گرگان به بیش از۱۳ هزار و ۶۹۹ بال رسیده است.

جمع آوری لاشه ۱۴ هزار بال پرنده مهاجر در تالاب میانکاله

ابراهیمی کارنامی در گفتگو با خبرنگار ایسکانیوز به عملیات پایش و جمع آوری لاشه پرندگان مهاجر آبزی اشاره و بیان کرد؛ اکیپ‌هایی از محیطبانان و کارشناسان اداره کل حفاظت محیط زیست به منطقه اعزام و لاشه پرندگان را جمع آوری می‌کنند به طوری که در مدت ۲۵ روز اخیر لاشه حدود ۱۴ هزار بال پرنده مهاجر آبزی از تالاب بین المللی میانکاله وخلیج گرگان جمع آوری شده است؛ عملیات جمع آوری لاشه‌ پرندگان توسط گروهی با استفاده از قایق، تراکتور، تراکسور و به صورت پیاده در ضلع شرقی وغربی تالاب از قره سو تا قلعه پایان انجام می‌شود و حتی با توجه به خبرهای رسیده مبنی بر گسترش تلفات پرندگان مهاجر آبزی در سواحل بندرگز عملیات پایش و جمع آوری پرندگان با همراهی و مشارکت مأموران یگان حفاظت محیط زیست بندرگز پیگیری می‌شود.

وی تلفات گونه‌های چنگر معمولی، فلامینگو و مرغابی را نسبت به سایرگونه‌های مهاجر آبزی و بومی بیشتر اعلام کرد و گفت: هرچند یکی از علل مرگ پرندگان در تالاب میانکاله بوتولیسم اعلام شده اما علت یابی این اتفاق همچنان ادامه دارد و هم اکنون نیز تحقیقات و مطالعات در این زمینه در حال انجام است.

به گفته مدیرکل محیط زیست مازندران استفاده بی رویه از آب‌های سطحی و عدم لایروبی میانکاله، کم آبی و خشک شدن میانکاله به دلیل حفر چاه‌های غیر مجاز در این زمینه بی تاثیر نیست به همین خاطر باید مسئولان استانی و کشوری در این زمینه تدبیری بیاندیشند تا این مشکل ملی را حل کنیم به طوری که با اجرای یک برنامه مدون از پیشرفت و تکرار مرگ پرندگان در میانکاله جلوگیری کنیم که این امر مستلزم احیای تالاب، انسداد چاه‌های غیرمجاز، ممانعت از ورود فاضلاب به تالاب، تغییر الگوی کشاورزی، ساماندهی بهره‌برداری شیلات، تامین حقابه تالاب و جلوگیری از ساخت و سازهای غیرمجاز در این محدوده است.

ضرورت تامین حقابه تالاب میانکاله

علی صفر ماکنعلی رئیس سازمان دامپزشکی کشور سم بوتولیسم در تالاب میانکاله را عامل اصلی مرگ و میر پرندگان مهاجر می‌داند و معتقد است: تغییر توازن آب شور و آب شیرین، تغییر اکوسیستم، ورود سیلاب و مواد آلی به آب، سمی شدن نرمتنان جنوب غربی تالاب میانکاله،  کاهش اکسیژن و فاضلاب کارخانجات از مهم‌ترین علل مرگ پرندگان مهاجر در این منطقه است و آنها به دلیل فلجی گردن و سم بوتولیسم جان خود را از دست می‌دهند و علت مرگ به دلیل ابتلا به بیماری آنفلوانزای فوق حاد پرندگان، نیوکاسل و وجود فلزات سنگین کاملا منتفی است.

به گفته وی؛ طبق آخرین آمار تا یکم اسفندماه جاری بیش از ۱۱ هزار پرنده مهاجر از ۲۲ گونه منحصر به فرد به دلیل مسمویت سم بوتولیسم در تالاب بین‌المللی میانکاله تلف شده‌اند که از این تعداد ۹۴ درصد مرغ چنگر، ۳.۵ درصد فلامینگو و ۱.۵ درصد سایر پرندگان هستند ...

رئیس سازمان دامپزشکی کشور نیز همچون مدیرکل محیط زیست مازندران معتقد است: جلوگیری از مرگ و میر پرندگان نیازمند تامین حقابه تالاب و انسداد چاه‌های غیرمجاز و ایجاد تصفیه خانه در اطراف این منطقه است که به مشارکت شهرداری، سازمان حفاظت محیط زیست، استانداری و سازمان دامپزشکی و شهرداری نیازمند است.

براساس این گزارش؛ علی‌رغم اینکه سال گذشته شاهد تلفات ۴۳ هزار پرنده مهاجر و بومی در تالاب میانکاله بودیم اما پس از گذشت یک سال از این فاجعه محیط زیستی هیچ عزم و اراده‌ای از سوی مسئولان مختلف محیط زیست، وزارت نیرو و دامپزشکی برای جلوگیری از تکرار این ماجرا نبوده که دوباره امسال هم در حال جمع آوری لاشه‌ هزاران پرنده مهاجر و بومی در این منطقه هستیم؛ سال گذشته سم بوتولیسم عامل اصلی مرگ و میر پرندگان اعلام شد و تصور می‌کردیم مسئولان کشور با اجرای برنامه‌ای مدون و مشخص از بروز مجدد این بحران جلوگیری کنند در حالی که هیچ تدبیری صورت نگرفت وهمچنان آلاینده‌های مناطق مسکونی، فاضلاب و کود و سموم کشاورزی به تالاب میانکاله سرازیر می‌شود و بسیاری از آبزیان و پرندگان این منطقه را از بین می‌برد.

هنوز هم این سوال بی پاسخ مانده که وقتی وجود سم بوتولیسم در آب محرض شده چرا مسئولان تدبیری برای جلوگیری و کنترل آن نمی‌اندیشند و همچنان شاهد تلفات هزاران پرنده مهاجر در کشور هستیم؛ ماجرایی که احتمالا سال آینده هم در تالاب میانکاله تکرار شود و به مرور زمان ایران بجای بهشت پرندگان به قتلگاه پرندگان مهاجر شهرت یابد.

انتهای پیام/