به گزارش «خبرنامه دانشجویان ایران»؛ طرح شفافیت عملکرد مالی دانشگاه آزاد این روز‌ها به مطالبه عمومی دانشجویان، نمایندگان مجلس و افکار عمومی تبدیل شده است. شفافیتی که باعث شده مسئولان فعلی دانشگاه آزاد با واکنش‌های منفی مانع از انجام آن شوند.

درست است که این روز‌ها نمایندگان مجلس یازدهم تریبون اصلی مطالبه شفافیت دانشگاه آزاد را به دست گرفتند، اما خوب است بدانیم که طرح شفافیت مالی دانشگاه آزاد قولی بود که رئیس فعلی دانشگاه در سال‌های ابتدایی که سکان ریاست را به عهده گرفته بود به دانشجویان داد. آقای رئیس حتی یک بازه زمانی را هم مشخص کرده بود که دانشجویان برای مشاهده عملکرد مالی دانشگاه لحظه شماری می‌کردند.

تاکید ولایتی بر شفافیت مالی در دانشگاه آزاد

علاوه بر رئیس دانشگاه، رئیس هیات امنای دانشگاه و برخی مسئولان نیز این قول را داده بودند که شفافیت مالی دانشگاه آزاد را پیگیری و گزارش عملکرد را منتشر کنند. اولین اظهار نظر علی اکبر ولایتی، رئیس هیات موسس دانشگاه آزاد نیز در خصوص شفافیت مالی این دانشگاه بود.

ولایتی بر شفافیت مالی و رفع شبهات و ابهامات، از پاسخگویی به تحقیق و تفحص از دانشگاه  و همچنین تلاش برای اصلاح در دانشگاه آزاد اسلامی سخن گفت و تاکید وی بر این بود که دانشگاه آزاد اسلامی ملک شخصی هیچ‌کس نیست و هزینه دانشگاه از محل خیریه و هزینه‌های مردم تأمین شده و ما باید پاسخگوی مردم باشیم.

رئیس هیات موسس دانشگاه آزاد اسلامی همچنین خاطرنشان کرد: تمامی کارهای مالی و محاسباتی در دانشگاه آزاد از جمله مراکز، واحدها، استان‌ها و شهرستان‌ها باید شفاف باشند و نقطه ابهامی در این زمینه وجود نداشته باشد.

وعده‌ای که در روز دانشجو به دانشجویان دانشگاه آزاد داده شد

طهرانچی زمانی طرح شفافیت را مطرح کرد که با بررسی اسناد مالی دانشگاه آزاد اسلامی پس از دو سال ریاست، به این نتیجه رسیده بود که این دانشگاه با پول و هزینه دانشجویان و مردم اداره می‌شود و باید مردم بدانند که شهریه‌ای که برای فرزند خود اختصاص می‌دهند، در چه مسیری هزینه می‌شود.

داستان قول‌های تکراری و وعده‌های عمل نشده از اینجا شروع شد که رئیس دانشگاه آزاد سال ۹۷، در مراسم گرامیداشت روز دانشجو، اولین وعده شفافیت را در میان جمع کثیری از دانشجویان این دانشگاه مطرح کرد.

طهرانچی معتقد بود که دانشگاه آزاد اسلامی سی و چند سال بر یک روال حرکت کرده و هرگونه شفافیت در آن غیرممکن بوده، برای اولین بار در تاریخ دانشگاه آزاد اسلامی، یک حسابرس مستقل وضعیت عملکرد مالی ۱۲۰ واحد دانشگاهی را ارزیابی کرده که تا پیش از این هیچ‌گونه حسابرسی مستقل از دانشگاه آزاد اسلامی نشده بود. در جریان این حسابرسی مشخص شد که اشکالات سیستمی و رفتاری فراوانی در عملکرد واحد‌های دانشگاهی وجود داشته است.

وی در خصوص وضعیت مبهم واحد‌های استان تهران به دانشجویان گفت که استان تهران یکی از مبهم‌ترین وضعیت‌های مالی را داشت که بیشتر اشکالات آن سیستمی بود. در واحد‌های کوچک در استان‌ها وضعیت مالی بهتر بود. پس از انجام حسابرسی‌ها، جلسات زیادی با حضور ولایتی رئیس هیئت مؤسس و هیأت امنا تشکیل دادیم تا بتوانیم ساختار لازم را برای ایجاد شفافیت در دانشگاه آزاد اسلامی خلق کنیم.

اطلاعات مالی دانشگاه آزاد در بانک‌ها موجود نیست!

رئیس دانشگاه آزاد عدم وجود اطلاعات مالی را مشکل اصلی این دانشگاه عنوان کرده و می گوید که دانشگاه آزاد اسلامی با چند مشکل در گردش اطلاعات مواجه بود؛ حساب‌های واحد‌های دانشگاهی در بانک‌ها مشخص نبود و سامانه یکپارچه و متمرکز دانشجویی در این دانشگاه وجود نداشت. به همین دلیل اطلاعات کاملی از وضعیت واحد‌های دانشگاهی نداشتیم. در دوره جدید، نظارت بر واحد‌ها را به صورت جدی در دستور کار قرار دادیم، چرا که معتقد بودیم تا وضعیت واحد‌ها را بررسی نکنیم، نمی‌توانیم شفاف‌سازی و نظام‌مندی را اجرایی کنیم. از امسال تخصیص‌های مالی واحد‌های دانشگاهی بر اساس بودجه مصوب سالانه واحد‌ها صورت می‌گیرد. با این روند، هزینه‌های فرهنگی، دانشجویی، پژوهشی و… دارای شناسنامه شده و درآمد‌ها و هزینه‌کرد‌ها قابل پیگیری و ارزیابی خواهد بود. برای نظام‌مند کردن وضعیت مالی دانشگاه، منابع واحد‌ها را در خزانه سازمان مرکزی تجمیع کردیم.

اظهار نظر رئیس دانشگاه آزاد نشان می‌دهد که شفافیت مالی در این دانشگاه از مطالبات مسئولان دانشگاه نیز به شمار می‌رود و به گفته وی شفافیت مالی یکی از موضوعاتی است که در دانشگاه آزاد اسلامی دنبال می‌شود و برای اینکه شعار شفافیت محقق شود، باید جریان مالی دانشگاه را منظم و نظام‌مند کنیم تا بتوانیم از وضعیت آن گزارش تهیه کنیم. همانطور که پس از انجام حسابرسی مستقل، گزارش آن در جلسات هیئت امنای استانی با حضور ائمه جمعه، استانداران و نمایندگان وزارتخانه‌ها، ارائه شد.گزارش شفافیت دانشگاه آزاد تا پایان سال ارائه می‌شود

رئیس دانشگاه آزاد پس از این که نتایج بررسی‌های خود را در جمع دانشجویان تشریح کرد، قول انتشار عملکرد مالی این دانشگاه را تا پایان سال ۹۷ به دانشجویان داد.

وعده‌های شفافیت طهرانچی به اینجا ختم نشد. وی با حضور در یک برنامه تلویزیونی نیز اعلام کرد که می‌خواهد عملکرد مالی دانشگاه آزاد را شفاف کند که تکرار این خواسته مطالبه شفافیت را دوچندان کرد؛ اما اظهار نظر‌هایی که طهرانچی در این برنامه برای عموم مردم مطرح کرد، کمی متفاوت‌تر بود و صراحت بیان برای اجرای شفافیت قدری جدی‌تر شد که حتی انتقاد از مسئولان قبلی دانشگاه را نیز به همراه داشت.

پول‌هایی که بدون سند قانونی از حساب دانشگاه جا به جا شده است

طهرانچی درباره علت نبود شفافیت مالی در دوران مدیریت قبلی می‌گوید: به صراحت می‌گویم که در آن زمان رئیس دانشگاه آزاد اسلامی نمی‌دانست چه میزان پول به دانشگاه آزاد اسلامی وارد و چه میزان خارج می‌شود و حتی نقلی وجود دارد که می‌گوید وقتی قرار به عقد قرارداد دانشگاه آزاد اسلامی با بانک‌های طرف شده بود، مسئولان وقت به رئیس یکی از بانک‌ها گفته بودند که فلان میزان پول نزد این بانک وجود دارد؛ در حالی‌ که سه برابر رقم عنوان‌ شده نزد حساب‌های این بانک وجود داشته که متعلق به دانشگاه آزاد اسلامی بوده است. دلیل عدم اطلاع از میزان موجودی دانشگاه آزاد اسلامی این بود که ده‌ها هزار شماره حساب بانکی به نام افراد مختلف در دانشگاه آزاد اسلامی وجود داشت که هیچ‌کدام با یکدیگر پیوستگی نداشتند.

وی افزود: برای اولین بار در دوران ما حسابرسی از دانشگاه آزاد اسلامی صورت گرفت و حسابرس مستقل به دانشگاه آزاد اسلامی آمد؛ در حالی‌که تا پیش از آن، حسابرسی که به حساب‌ها رسیدگی می‌کرد، متعلق به خود دانشگاه بود. حتی زمانی که بنده سراغ واحد‌های خارجی مانند آکسفورد رفتم، سند مالی در این دانشگاه وجود نداشت که مسئولان این واحد به ما ارائه کنند؛ البته مشخص بود که در این دانشگاه چه دانشجویانی تحصیل می‌کنند؛ اما سند مالی وجود نداشت. با این حال قطعا اسناد مالی این واحد را نیز پیدا خواهیم کرد.

زمانی که از دانشگاه واحد امارات هم بازدید کردیم، متوجه شدیم اسناد مالی قبل از سال ۸۹ وجود ندارد. به‌ عنوان یک فرد علمی که مدیریت می‌کند، باید دقیق بگویم هنوز در برخی موارد به یقین نرسیده‌ام؛ اما به هرحال می‌دانیم که دانشگاه آزاد اسلامی در مقاطعی از تاریخ کشور و در بحران‌ها و فتنه‌ها، از برخی حرکت‌ها پشتیبانی کرده است؛ البته برای اینکه وارد جزئیات این اتفاقات شویم، لازم است با فرصت بیشتری این مهم را دنبال کنیم. از دورانی که علی‌اکبر ولایتی به‌ عنوان رئیس هیات‌ امنا منصوب شدند، حسابرس مستقل برای دانشگاه گذاشتند که هر سال حسابرسی را انجام می‌دهد و این اقدام به مردم این اطمینان را می‌دهد تا مطمئن باشند مسئولان اموال آن‌ها را به درستی نگه می‌دارند.

این مطالبه همچنان به قوت خود باقی بود، سال ۹۸ هم به پایان رسید و مجددا هیچ گزارش حسابرسی مالی این دانشگاه برای عموم منتشر نشد. سال ۹۹ نیز با شرایط خاصی آغاز شد، دانشگاه‌ها با توجه به شیوع کرونا تعطیل شدند و همین مسئله موضوعیت مسائل مالی دانشگاه‌ها به خصوص دانشگاه آزاد را به حاشیه برد.

چرا طهرانچی از اجرای طرح پیشنهادی خود منصرف شد؟

اما مطرح شدن این مباحث به این دلیل است که همه‌ قول‌های رئیس دانشگاه آزاد در حد حرف باقی ماند و با گذشت دو سال از این اظهار نظر‌ها هنوز عملکرد مالی این دانشگاه مانند اسرار نهفته‌ای است که فقط مسئولان دانشگاه از آن مطلع هستند. همین تاخیر در اقدامات دانشگاه آزاد باعث شد که مجلس شورای اسلامی در پاسخ به مطالبات دانشجویان این دانشگاه طرح نظارت را مطرح کند؛ اما با وجود اصرار‌های نمایندگان، همچنان خبری از بررسی عملکرد مالی و یا شفافیت در این دانشگاه نیست و رئیس دانشگاه پاسخی تاکنون به افکار عمومی نداده است.

سوالی که اینجا مطرح می‌شود، که چرا مسئولان دانشگاه آزاد وعده شفافیت مالی را برای افکار عمومی مطرح کردند و حالا که باید پاسخی به وعده‌های خود بدهند، سکوت کردند؟ مشکل کجاست؟ آیا مشکل اصلی، سیستم مالی دانشگاه است یا اینکه مسائل دیگری باعث شده که طهرانچی از اجرای طرحی که خود پیشنهاد داده، منصرف شود؟!