واعظی: مردم از توهین و جنجال خسته شده‌اند آشنا : مردم اهل ملاقه و منقل را بخوبی می‌شناسند صالحی: با سخنان غرض‌آلوده زاویه‌ها را بیشتر و دشمنان را شادمان نکنیم
گروه سیاسی/ اظهارات توهین آمیز
احمد جهان بزرگی در برنامه «زاویه» شبکه چهار، بار دیگر نشان داد که این روزها بی‌اخلاقی تا چه اندازه به سکه رایج در محافل سیاسی مخالف دولت تبدیل شده است، سکه‌ای که بازار نقد عالمانه اندیشه‌ها و گفت‌و‌گوی سالم اندیشه‌های سیاسی را نیز تحت‌الشعاع قرار داده است.
وقتی که جهان بزرگی نسبت‌های ناروایی را متوجه منتخب 24 میلیون ایرانی می‌کرد، چشم‌های بهت زده عماد افروغ، دیگر میهمان این برنامه، به تنهایی گویای عمق فاجعه بود تا جایی که مجری برنامه ناچار شد به این به اصطلاح استاد دانشگاه که از قضا در کسوت روحانیت هم هست، یادآوری کند که «به‌جای تمرکز روی افراد و مصادیق، باید روی سیاست‌ها تمرکز شود تا گفت‌و‌گو سیاست زده نشود.»
موضوع برنامه «پرسش از مناسبات قدرت اجتماعی و قدرت سیاسی» ناظر بر بنیان‌های جمهوری اسلامی ایران بود و هدف از آن، بررسی نقش، جایگاه و عاملیت مردم در نظام جمهوری اسلامی. عماد افروغ، استاد سابق دانشگاه تربیت مدرس، در این برنامه از الزامات و مسئولیت دوجانبه مردم و مسئولان نسبت به یکدیگر گفت، هرچند نقش مسئولان را به مراتب پررنگ‌تر از مردم دید. از جمله اینکه گفت: «ما یا نباید مردم‌سالاری دینی تشکیل می‌دادیم یا اگر تشکیل دادیم، باید به الزامات آن پایبند باشیم اما ما مردم‌سالاری دینی تشکیل دادیم، از این‌رو نظارت باید دو لبه باشد، نظارت دو لبه، یعنی عده‌ای باید باشند که هم ما و مردم را ایمن کنند، یعنی باید تلاش کنند تا مردم رضایت داشته باشند و این رضایت هم برده وار نباشد، بلکه رضایت واقعی باشد، یعنی تأمین نیازهای مردم.
دیگر اینکه این حکومت باید اخلاقی باشد و مردم را فریب ندهد.»
اما وقتی نوبت به احمد جهان بزرگی رسید، او تلاش کرد با تفکیک مردم‌سالاری محض از مردم سالاری غیرمحض، اعمال محدودیت بر خواست و رأی مردم را امری تاریخی و ضروری نشان دهد و در ادامه سعی کرد القا کند که اگر مشکلی در کشور هست، ناشی از انتخاب مردم و کم کاری مسئولان است.او مدعی شد: «مسئولی که در خانه خود می‌نشیند که شاید پای منقل هم باشد، به این طرف و آن طرف سر نمی‌زند که کجای کشور چه می‌گذرد، حتی وزرا هم نمی‌توانند با تو تماس بگیرند او مسئول است؟»
انزجار افکارعمومی و انتقاد مسئولان
ابتدا شهروندان بودند که در شبکه‌های اجتماعی، بسرعت به این اظهارات دور از ادب گفت‌و‌گو و خارج از چارچوب رقابت‌های اندیشه‌ای واکنش نشان دادند. در نهایت با بالاگرفتن انتقادها از سوی مسئولان دولتی به جهان بزرگی که از او به‌عنوان عضو هیأت علمی پژوهشگاه فرهنگ و اندیشه اسلامی یاد شده بود، کار به‌جایی رسید که روابط عمومی این پژوهشگاه هم ضمن تقبیح هتاکی میهمان زاویه، انتساب این فرد به این مجموعه را تکذیب کرد.
حجت‌الاسلام علی اکبر رشاد، رئیس این پژوهشگاه هم، با تأکید بر اینکه افترا غیر از انتقاد است و نباید انتقاد با انتقام خلط شود، رعایت حریم مقامات و مسئولان نظام را مورد تأکید جدی رهبر معظم انقلاب دانست و تأکید کرد: «ما طلبه‌ها بیش از سایر اقشار باید پایبند منطق و اخلاق نقد و امر به معروف و نهی از منکر باشیم، طرح مطالب ناصواب و به شیوه ناصواب‌تر قبیح مضاعف است.»
محمود واعظی، رئیس دفتر رئیس جمهوری در «توئیتر» علت افزایش بی‌اخلاقی‌ها و هجمه‌ها به رئیس جمهوری را رقابت‌های انتخاباتی 1400 دانست و گفت: «هر چه به انتخابات ۱۴۰۰ نزدیک می‌شویم توهین به رئیس‌جمهوری و تخریب دولت افزایش می‌یابد، این روش غیراخلاقی که با آموزه‌های دینی ما مغایر است، برای توهین‌کنندگان محبوبیت نمی‌آورد، از عزم و اراده رئیس‌جمهوری و دولت برای تلاش بیشتر در این شرایط سخت و خدمت به مردم نمی‌کاهد.»
سیدعباس صالحی وزیر فرهنگ و ارشاد اسلامی هم با بیان اینکه «ادبیات سخیف، توهین و افترا از همه بد است و در کسوت روحانیت، آن هم از رسانه ملی، بدتر!» تصریح کرد: «با سخنان غرض‌آلوده زاویه‌ها را بیشتر و دشمنان ایران را شادمان نکنیم.» معصومه ابتکار معاون رئیس‌جمهوری هم با بازنشر بخشی از آیه ۱۱ سوره حجرات، خطاب به این چهره که در کسوت روحانیت هم هست، نوشت: «از یکدیگر عیب نگیرید و به همدیگر لقب‌های زشت مدهید چه ناپسندیده است نام زشت پس از ایمان و هر که توبه نکرد آنان خود ستمکارند.»
علی ربیعی، سخنگوی دولت هم تأکید کرد: «وقتی کلیپی از یک برنامه تلویزیونی حاوی توهین به رئیس جمهوری را دیدم، نمی‌دانم چرا بی‌اختیار فراتر از آن توهین، حرمت این کلمات به ذهنم خطور کرد: دهه فجر، روحانیت، پژوهشگاه، اندیشه اسلامی و صداوسیما به منزله دانشگاه.»
حسام‌الدین آشنا، مشاور رئیس جمهوری هم در توئیتی نوشت: «مردم اهل ملاقه و منقل را بخوبی می‌شناسند. ای کاش در کنار ریش و عمامه، جهان‌تان را هم بزرگ‌تر می‌کردید تا بدانید که در این وانفسا اهانت به مردم شریف ایران و شخص دوم کشورتان نه خدمت به اسلامیت و جمهوریت بلکه هم‌آوایی با یاوه‌گویان ترامپی است.»
آشنا در یادداشتی جداگانه در کانال تلگرامی خود نیز نوشت: «متأسفانه آقای جهان بزرگی با عبور از مرز انصاف و ادب تعبیر سخیفی را با ذکر احتمالاً به عالی ترین مقام اجرایی و دومین مقام رسمی جمهوری اسلامی نسبت داد و مجری نیز بدون نفی یا انکار این نسبت بحث را به جهت دیگری هدایت کرد و در پایان برنامه نیز تأکید کرد که نظرات حضار بیانگر دیدگاه شخصی آنها و نمودی از آزادی بیان است و برنامه را فارغ از جهت‌گیری نسبت به اشخاص و مبرا از اهانت‌های شخصی معرفی کرد. برنامه‌های زنده انتقادی در شبکه‌های مختلف سیما تا آنجا که به دولت مربوط است از وجوه مثبت صدا و سیما است اما سوءاستفاده برخی افراد از این فضای باز رسانه‌ای برای اهانت، عقده‌گشایی، دروغگویی و نفرت پراکنی به جایگاه رفیع رسانه ملی در صیانت از باورهای انقلابی مردم و مقابله با سیاه‌نمایی رسانه‌های بیگانه لطمه شدیدی می‌زند.»
علیرضا معزی، معاون ارتباطات و اطلاع‌رسانی دفتر رئیس‌جمهوری هم آنچه در برنامه زاویه رخ داده را افتضاحی شرم‌آور توصیف کرد و گفت: «بحث آزادی بیان نیست چون دیگر همه می‌دانند که نقد و اعتراض که هیچ، حتی درشت‌گویی به رئیس جمهوری هم ابداً عقوبتی به‌دنبال ندارد؛ اما شوربختانه این بار بحث هرزگویی و فحاشی است.» او تأکید کرد: «آنتن صداوسیما در روز رفتن ترامپ و همزمان با افتتاح سومین ابر پروژه جهان در سال ۲۰۲۰ توسط رئیس‌جمهوری، جولانگاه افترا و توهین است و این شرارت، دیگر خارج از تحمل است. جای تأسف که گوینده آن محتوای سخیف و اتهام رکیک، معمم و رسانه هم، رسانه ملی است.»
شکایت از صداوسیما
معاونت حقوقی ریاست جمهوری هم اعلام کرد به‌دنبال پخش صحبت‌های توهین‌آمیز نسبت به رئیس‌جمهوری و وزرای دولت در یکی از برنامه‌های تلویزیونی صداوسیما از این سازمان و کلیه عوامل پخش این برنامه شکایت خواهد کرد. همزمان نمایندگان قوه مجریه در شورای نظارت بر سازمان صداوسیما نیز خواستار برخورد حقوقی با هتاکی در برنامه تلویزیونی زاویه شدند. این نمایندگان در نامه‌ای به رئیس شورای نظارت بر سازمان صداوسیما خواهان پیگیری موضوع و بررسی نحوه جلوگیری از چنین اقداماتی در برنامه‌ها شدند.
تبری جستن شبکه چهار
در ادامه، روابط عمومی شبکه چهار صداوسیما هم در بیانیه‌ای رسمی، با تبری جستن از اظهارات میهمان خود تأکید کرد که اتفاق ناخوشایندی که از سوی میهمان برنامه زاویه رخ داد، مخالف صریح بیانات رهبری مبنی بر حفظ حرمت مسئولان و مغایر با سیاست‌های کلی شبکه چهار است. البته این شبکه، در نهایت بار مسئولیت را صرفاً به دوش جهان بزرگی انداخت و نوشت: «مسئولیت اظهار نظر میهمانان و کارشناسان برنامه زنده بر عهده خود آنان است و می‌بایست آن را جبران کنند.»
در بیانیه شبکه چهار به کلامی از امام علی(ع) اشاره شده است که می‌فرمایند: «خرد آدمی مایه سامان اوست و ادبش مایه قوام او و راستی‌اش پیشوای اوست و سپاسگزاری اش کمال او.» از این رو، از صداوسیما به‌عنوان رسانه ملی و متعلق به ملت و نظام و نیز سایر چهره‌های سیاسی که این روزها توپخانه خود را علیه دولت به کار انداخته‌اند، باید پرسید آیا به این کلام و ارزش‌های انقلاب باز خواهند گشت؟ هرچند تبری جستن از احمد جهان بزرگی، گامی امیدبخش برای بهبود و سامان یافتن اصل گفت‌و‌گو در جامعه است، اما نقطه روشن آن جایی خواهد بود که همه طیف‌ها و جریان‌ها، خود را به گفت‌و‌گوی آزادانه و توأم با ادب و متانت متعهد بدانند.
∎
احمد جهان بزرگی در برنامه «زاویه» شبکه چهار، بار دیگر نشان داد که این روزها بی‌اخلاقی تا چه اندازه به سکه رایج در محافل سیاسی مخالف دولت تبدیل شده است، سکه‌ای که بازار نقد عالمانه اندیشه‌ها و گفت‌و‌گوی سالم اندیشه‌های سیاسی را نیز تحت‌الشعاع قرار داده است.
وقتی که جهان بزرگی نسبت‌های ناروایی را متوجه منتخب 24 میلیون ایرانی می‌کرد، چشم‌های بهت زده عماد افروغ، دیگر میهمان این برنامه، به تنهایی گویای عمق فاجعه بود تا جایی که مجری برنامه ناچار شد به این به اصطلاح استاد دانشگاه که از قضا در کسوت روحانیت هم هست، یادآوری کند که «به‌جای تمرکز روی افراد و مصادیق، باید روی سیاست‌ها تمرکز شود تا گفت‌و‌گو سیاست زده نشود.»
موضوع برنامه «پرسش از مناسبات قدرت اجتماعی و قدرت سیاسی» ناظر بر بنیان‌های جمهوری اسلامی ایران بود و هدف از آن، بررسی نقش، جایگاه و عاملیت مردم در نظام جمهوری اسلامی. عماد افروغ، استاد سابق دانشگاه تربیت مدرس، در این برنامه از الزامات و مسئولیت دوجانبه مردم و مسئولان نسبت به یکدیگر گفت، هرچند نقش مسئولان را به مراتب پررنگ‌تر از مردم دید. از جمله اینکه گفت: «ما یا نباید مردم‌سالاری دینی تشکیل می‌دادیم یا اگر تشکیل دادیم، باید به الزامات آن پایبند باشیم اما ما مردم‌سالاری دینی تشکیل دادیم، از این‌رو نظارت باید دو لبه باشد، نظارت دو لبه، یعنی عده‌ای باید باشند که هم ما و مردم را ایمن کنند، یعنی باید تلاش کنند تا مردم رضایت داشته باشند و این رضایت هم برده وار نباشد، بلکه رضایت واقعی باشد، یعنی تأمین نیازهای مردم.
دیگر اینکه این حکومت باید اخلاقی باشد و مردم را فریب ندهد.»
اما وقتی نوبت به احمد جهان بزرگی رسید، او تلاش کرد با تفکیک مردم‌سالاری محض از مردم سالاری غیرمحض، اعمال محدودیت بر خواست و رأی مردم را امری تاریخی و ضروری نشان دهد و در ادامه سعی کرد القا کند که اگر مشکلی در کشور هست، ناشی از انتخاب مردم و کم کاری مسئولان است.او مدعی شد: «مسئولی که در خانه خود می‌نشیند که شاید پای منقل هم باشد، به این طرف و آن طرف سر نمی‌زند که کجای کشور چه می‌گذرد، حتی وزرا هم نمی‌توانند با تو تماس بگیرند او مسئول است؟»
انزجار افکارعمومی و انتقاد مسئولان
ابتدا شهروندان بودند که در شبکه‌های اجتماعی، بسرعت به این اظهارات دور از ادب گفت‌و‌گو و خارج از چارچوب رقابت‌های اندیشه‌ای واکنش نشان دادند. در نهایت با بالاگرفتن انتقادها از سوی مسئولان دولتی به جهان بزرگی که از او به‌عنوان عضو هیأت علمی پژوهشگاه فرهنگ و اندیشه اسلامی یاد شده بود، کار به‌جایی رسید که روابط عمومی این پژوهشگاه هم ضمن تقبیح هتاکی میهمان زاویه، انتساب این فرد به این مجموعه را تکذیب کرد.
حجت‌الاسلام علی اکبر رشاد، رئیس این پژوهشگاه هم، با تأکید بر اینکه افترا غیر از انتقاد است و نباید انتقاد با انتقام خلط شود، رعایت حریم مقامات و مسئولان نظام را مورد تأکید جدی رهبر معظم انقلاب دانست و تأکید کرد: «ما طلبه‌ها بیش از سایر اقشار باید پایبند منطق و اخلاق نقد و امر به معروف و نهی از منکر باشیم، طرح مطالب ناصواب و به شیوه ناصواب‌تر قبیح مضاعف است.»
محمود واعظی، رئیس دفتر رئیس جمهوری در «توئیتر» علت افزایش بی‌اخلاقی‌ها و هجمه‌ها به رئیس جمهوری را رقابت‌های انتخاباتی 1400 دانست و گفت: «هر چه به انتخابات ۱۴۰۰ نزدیک می‌شویم توهین به رئیس‌جمهوری و تخریب دولت افزایش می‌یابد، این روش غیراخلاقی که با آموزه‌های دینی ما مغایر است، برای توهین‌کنندگان محبوبیت نمی‌آورد، از عزم و اراده رئیس‌جمهوری و دولت برای تلاش بیشتر در این شرایط سخت و خدمت به مردم نمی‌کاهد.»
سیدعباس صالحی وزیر فرهنگ و ارشاد اسلامی هم با بیان اینکه «ادبیات سخیف، توهین و افترا از همه بد است و در کسوت روحانیت، آن هم از رسانه ملی، بدتر!» تصریح کرد: «با سخنان غرض‌آلوده زاویه‌ها را بیشتر و دشمنان ایران را شادمان نکنیم.» معصومه ابتکار معاون رئیس‌جمهوری هم با بازنشر بخشی از آیه ۱۱ سوره حجرات، خطاب به این چهره که در کسوت روحانیت هم هست، نوشت: «از یکدیگر عیب نگیرید و به همدیگر لقب‌های زشت مدهید چه ناپسندیده است نام زشت پس از ایمان و هر که توبه نکرد آنان خود ستمکارند.»
علی ربیعی، سخنگوی دولت هم تأکید کرد: «وقتی کلیپی از یک برنامه تلویزیونی حاوی توهین به رئیس جمهوری را دیدم، نمی‌دانم چرا بی‌اختیار فراتر از آن توهین، حرمت این کلمات به ذهنم خطور کرد: دهه فجر، روحانیت، پژوهشگاه، اندیشه اسلامی و صداوسیما به منزله دانشگاه.»
حسام‌الدین آشنا، مشاور رئیس جمهوری هم در توئیتی نوشت: «مردم اهل ملاقه و منقل را بخوبی می‌شناسند. ای کاش در کنار ریش و عمامه، جهان‌تان را هم بزرگ‌تر می‌کردید تا بدانید که در این وانفسا اهانت به مردم شریف ایران و شخص دوم کشورتان نه خدمت به اسلامیت و جمهوریت بلکه هم‌آوایی با یاوه‌گویان ترامپی است.»
آشنا در یادداشتی جداگانه در کانال تلگرامی خود نیز نوشت: «متأسفانه آقای جهان بزرگی با عبور از مرز انصاف و ادب تعبیر سخیفی را با ذکر احتمالاً به عالی ترین مقام اجرایی و دومین مقام رسمی جمهوری اسلامی نسبت داد و مجری نیز بدون نفی یا انکار این نسبت بحث را به جهت دیگری هدایت کرد و در پایان برنامه نیز تأکید کرد که نظرات حضار بیانگر دیدگاه شخصی آنها و نمودی از آزادی بیان است و برنامه را فارغ از جهت‌گیری نسبت به اشخاص و مبرا از اهانت‌های شخصی معرفی کرد. برنامه‌های زنده انتقادی در شبکه‌های مختلف سیما تا آنجا که به دولت مربوط است از وجوه مثبت صدا و سیما است اما سوءاستفاده برخی افراد از این فضای باز رسانه‌ای برای اهانت، عقده‌گشایی، دروغگویی و نفرت پراکنی به جایگاه رفیع رسانه ملی در صیانت از باورهای انقلابی مردم و مقابله با سیاه‌نمایی رسانه‌های بیگانه لطمه شدیدی می‌زند.»
علیرضا معزی، معاون ارتباطات و اطلاع‌رسانی دفتر رئیس‌جمهوری هم آنچه در برنامه زاویه رخ داده را افتضاحی شرم‌آور توصیف کرد و گفت: «بحث آزادی بیان نیست چون دیگر همه می‌دانند که نقد و اعتراض که هیچ، حتی درشت‌گویی به رئیس جمهوری هم ابداً عقوبتی به‌دنبال ندارد؛ اما شوربختانه این بار بحث هرزگویی و فحاشی است.» او تأکید کرد: «آنتن صداوسیما در روز رفتن ترامپ و همزمان با افتتاح سومین ابر پروژه جهان در سال ۲۰۲۰ توسط رئیس‌جمهوری، جولانگاه افترا و توهین است و این شرارت، دیگر خارج از تحمل است. جای تأسف که گوینده آن محتوای سخیف و اتهام رکیک، معمم و رسانه هم، رسانه ملی است.»
شکایت از صداوسیما
معاونت حقوقی ریاست جمهوری هم اعلام کرد به‌دنبال پخش صحبت‌های توهین‌آمیز نسبت به رئیس‌جمهوری و وزرای دولت در یکی از برنامه‌های تلویزیونی صداوسیما از این سازمان و کلیه عوامل پخش این برنامه شکایت خواهد کرد. همزمان نمایندگان قوه مجریه در شورای نظارت بر سازمان صداوسیما نیز خواستار برخورد حقوقی با هتاکی در برنامه تلویزیونی زاویه شدند. این نمایندگان در نامه‌ای به رئیس شورای نظارت بر سازمان صداوسیما خواهان پیگیری موضوع و بررسی نحوه جلوگیری از چنین اقداماتی در برنامه‌ها شدند.
تبری جستن شبکه چهار
در ادامه، روابط عمومی شبکه چهار صداوسیما هم در بیانیه‌ای رسمی، با تبری جستن از اظهارات میهمان خود تأکید کرد که اتفاق ناخوشایندی که از سوی میهمان برنامه زاویه رخ داد، مخالف صریح بیانات رهبری مبنی بر حفظ حرمت مسئولان و مغایر با سیاست‌های کلی شبکه چهار است. البته این شبکه، در نهایت بار مسئولیت را صرفاً به دوش جهان بزرگی انداخت و نوشت: «مسئولیت اظهار نظر میهمانان و کارشناسان برنامه زنده بر عهده خود آنان است و می‌بایست آن را جبران کنند.»
در بیانیه شبکه چهار به کلامی از امام علی(ع) اشاره شده است که می‌فرمایند: «خرد آدمی مایه سامان اوست و ادبش مایه قوام او و راستی‌اش پیشوای اوست و سپاسگزاری اش کمال او.» از این رو، از صداوسیما به‌عنوان رسانه ملی و متعلق به ملت و نظام و نیز سایر چهره‌های سیاسی که این روزها توپخانه خود را علیه دولت به کار انداخته‌اند، باید پرسید آیا به این کلام و ارزش‌های انقلاب باز خواهند گشت؟ هرچند تبری جستن از احمد جهان بزرگی، گامی امیدبخش برای بهبود و سامان یافتن اصل گفت‌و‌گو در جامعه است، اما نقطه روشن آن جایی خواهد بود که همه طیف‌ها و جریان‌ها، خود را به گفت‌و‌گوی آزادانه و توأم با ادب و متانت متعهد بدانند.
نظر شما