بازار؛ گروه استان‌ها: ملایر که عنوان پنجاه و سومین میراث مهم کشاورزی جهان را با انگورش به دست آورده و آن را به ثبت رسانده با تولید ۳۲۰ هزار تنی این محصول رتبه دوم کشوری را به خود اختصاص داده است.

براساس سند راهبردی و عملیاتی سه ساله استان همدان توسعه و تکمیل زنجیره تولید صنایع غذایی، تبدیلی و تکمیلی استان  همدان در بحث فرآوری و بسته بندی انگور از اولویت ها و پروژه های محرک توسعه استان عنوان شده است ضمن اینکه از سویی به سبب وجود باغات گسترده و قطب بودن در تولید انگور و مشتقات آن با قابلیت صادراتی برنامه ریزی هایی به ویژه در شهرستان ملایر با تولید سالانه حدود ۲۵۰ هزار تن انگور و سطح زیرکشت باغات انگوری بالغ بر ۱۱ هزار هکتار مدنظر است تا توجه به این محصول و فرآورده های آن سوق پیدا کند.

طرح فراز موجب افزایش بهره‌وری و کیفیت انگور و کشمش خواهد شد

البته در امتداد این روند طرح «فراز» و داربستی کردن باغات انگور در پیش گرفته شد به نوعی که شهریورماه سال جاری منصور رضوانی جلال رئیس سازمان جهادکشاورزی استان همدان از اجرای طرح فراز در باغات انگور استان همدان خبر داد  و افزود: طرح فراز موجب افزایش بهره‌وری و کیفیت انگور و کشمش خواهد شد.

اما گذشته از این اقدام که در جای خود پسندیده به نظر می رسد انگور و به دنبال آن کشمش ملایر نیازمند یک سری پشتیبانی ها برای رسیدن به هدف تعیین شده در چشم انداز توسعه استان همدان هستند.

بنا به گفته مدیر امور باغبانی سازمان جهاد کشاورزی همدان کشمش از محصولات مهم در حوزه کشاورزی استان همدان به‌شمار می‌رود و همدان با تولید بیش از ۴۰ هزار تُن کشمش در سال، جایگاه سوم تولید کشور را به خود اختصاص داده است.

حجت‌الله شهبازی در این راستا عنوان کرد: تولید سرانه انگور در جهان ۱۰ و در ایران ۴۵ کیلوگرم اما در استان همدان ۲۳۵ کیلوگرم است که همین امتیاز نشان از اهمیت این محصول برای استان داشته ضمن اینکه بخش زیادی از این محصول در ملایر تولید می‌شود.

وی انگور را مهم‌ترین محصول کشاورزی شهر ملایر عنوان کرد و گفت: سالیانه ۲۵۰ هزار تُن محصول از تاکستان‌های این شهر برداشت می‌شود و با داشتن ۱۰ هزار و ۵۷۰ هکتار سطح زیر کشت، ۴۹ درصد مساحت زیر کشت این محصول در استان را به خود اختصاص داده است.

مدیر امور باغبانی سازمان جهاد کشاورزی همدان بیان کرد: از نظر تولید هم ۶۰ درصد تولید انگور در استان همدان مربوط به ملایر بوده و ملایر قطب تولید این محصول در همدان به‌شمار می‌رود.

تولید سرانه ۲۳۵ کیلوگرم انگور در استان همدان موضوعی نیست که بتوان به‌راحتی آن را نادیده گرفت

بدین‌ترتیب تولید سرانه ۲۳۵ کیلوگرمی انگور در استان همدان موضوعی نیست که بتوان به‌راحتی آن را نادیده گرفت و بر لزوم توجه بر آن پافشاری نکرد! بلکه باید برای این سوال که در راستای برندسازی این محصول و توجه به صنایع تبدیلی آن چه اقداماتی انجام شده به دنبال جواب بود.

حال با این تفاسیر برآن شدیم تا وضعیت اجرای این طرح در شهرستان ملایر و برنامه های صادراتی انگور ملایر را جویا و از وضعیت صادرات کشمش ملایر مطلع شویم و در پی یافتن پاسخ سوال ها گفتگویی با سیدمهدی میرباقری؛ مدیر جهاد کشاورزی شهرستان ملایر و حسین ابراهیم‌خانی؛ مدیرعامل شرکت یاقوت ناب پارس ۱۲۱، تولیدکننده و صادرکننده کشمش ملایر ترتیب دادیم که در ادامه متن این گفتگوها را در ادامه می خوانید:

سیدمهدی میرباقری در گفتگو با خبرنگار بازار با بیان اینکه در شهرستان ملایر سالانه حدود ۲۴۰ هزار تن انگور تولید می‌شود؛ عنوان کرد: از این میزان محصول، سالانه در حدود ۴۵ هزار تن کشمش تولید می شود.

مدیر جهادکشاورزی شهرستان ملایر ادامه داد: در راستای توسعه باغداری نوین و اجرای طرح فراز داربستی کردن باغات انگور این شهرستان در شرف آموزش باغداران برای استفاده از روش های نوین باغداری بوده و از سال گذشته برگزاری یک سری اقدامات ترویجی از سوی جهاد کشاورزی شهرستان ملایر آغاز شده است.  

امیدواریم در بخش صادرات انگور با ارقام تازه خوری نیز حرفی برای گفتن داشته باشیم و با این اقدام دیگر شاهد آن نباشیم که کشاورزان منطقه مجبور باشند انگورها را به کشمش تبدیل کنند

وی پاسخ به اینکه آیا برای افزایش سهم تازه خوری انگور ملایر نیز برنامه های جدی ای دنبال می شود؟ مطرح کرد: امیدواریم در بخش صادرات انگور با ارقام تازه خوری نیز حرفی برای گفتن داشته باشیم تا با این اقدام دیگر شاهد آن نباشیم که کشاورزان منطقه مجبور باشند انگورها را به کشمش تبدیل کنند.

مدیر جهادکشاورزی شهرستان ملایر عنوان کرد: نوسانات و بی ثباتی بازار ارز که گاهی با کاهش قیمت و گاهی با افزایش قیمت مواجه می شود، باغداران ملایر در حوزه انگور را دچار ضرر و ریزش سود حاصله از فروش کشمش می کند که امید است با ورود به عرصه ارقام تازه خوری این روند کاهش یابد.

حسین ابراهیم‌خانی مدیرعامل شرکت یاقوت ناب پارس ۱۲۱ و تولیدکننده و صادرکننده کشمش ملایر نیز  در گفتگو با خبرنگار بازار  با بیان اینکه شرکت یاقوت ناب پارس ۱۲۱ از ۱۵ سال پیش در زمینه تولید و صادرات کشمش ملایر فعالیت داشته است، عنوان کرد: هم‌اکنون این شرکت در شهرک صنعتی سهند ملایر درحال فعالیت است.

وی با اشاره به اینکه در حال حاضر دو کارخانه در این زمینه در حال فعالیت هستند و کارخانه دیگری نیز خریداری شده است، مطرح کرد: در این دو کارخانه ۴۰ نفر به‌صورت مستقیم (با اولویت بومی ملایر بودن) و حدود ۲۰۰ نفر به‌صورت غیر مستقیم فعالیت دارند.

محصولات به کشورهایی همچون ایتالیا، فرانسه، لهستان، مجارستان، صربستان، رومانی، لاتویا، اوکراین و روسیه صادر می‌شود

مدیرعامل شرکت یاقوت ناب پارس ۱۲۱ که جزء صادرکنندگان برتر استان همدان نیز هست، در ادامه صحبت‌های خود از کشورهای مقصد محصولات این شرکت گفت: محصولات ما به کشورهایی همچون ایتالیا، فرانسه، لهستان، مجارستان، صربستان، رومانی، لاتویا، اوکراین و روسیه صادر می‌شود.

این تولیدکننده و صادرکننده کشمش ملایر در ادامه صحبت های خود پیرامون مشکلات پیش پای صادرات کشمش سخن گفت و افزود: اصلی ترین مشکل این روزهای صادرات کشمش، نبود ثبات ارزی است و به راستی که این موضوع پوست ما را کنده است!

ابراهیم‌خانی ادامه داد: فروش کشمش در بازار داخلی کار ما نیست و تنها در زمینه کشمش های صادراتی فعالیت داریم اما متاسفانه در سال جاری به سبب نبود ثبات ارزی دچار مشکل شده ایم و حمایتی نیز در این زمینه وجود ندارد.

تمام سرمایه و نقدینگی خود را وارد کار کرده ایم و به حمایت و کمک نیاز داریم، اما حمایت کجا است؟

وی در پاسخ به اینکه برنامه ها برای ورود به عرصه برندسازی، بسته بندی و فرآوری های مناسب این محصول به چه نحوی در حال پیش روی است، عنوان کرد: تمام سرمایه و نقدینگی خود را وارد کار کرده ایم و برای ورود به این مباحث نیاز به حمایت و کمک داریم، اما حمایت کجا است؟

این تولیدکننده و صادرکننده کشمش ملایر ضمن ابراز ناراحتی، مطرح کرد: سال گذشته در خصوص فرآوری و این موارد مداوم ما را بردند و آوردند و در نهایت، استاندار همدان و معاون استاندار به ما قول حمایت دادند و بدین ترتیب ۱۵ میلیون تومان هزینه کردیم تا طرحی توجیهی برایمان نوشته شود اما در نهایت چه شد؟ عنوان کردند که اعتبار نداریم و بعد از آن شاهد شیوع ویروس کرونا بودیم و کرونا راه درو مسئولان شد!

میزان فروشمان نسبت به پارسال یک سوم شده است
مدیرعامل شرکت یاقوت ناب پارس ۱۲۱ اظهار کرد: این روزها وضعیت صادرات نسبت به پارسال بسیار کاهشی بوده به نوعی که میزان فروشمان نسبت به پارسال یک سوم شده است.

بی ثباتی بازار ارز، نبود بسته بندی مناسب و برندسازی در عرصه کشمش ملایر نه تنها موجب شده استان همدان نتواند در عرصه گردشگری روستایی و کشاورزی دستاوردی کسب کند بلکه صادرکنندگان این محصول نیز با کاهش چشم گیر میزان فروش و صادرات کشمش ملایر روبرو هستند.

ملایر شهر خوشه‌های طلایی انگور که در سطح جهانی به شهرت رسیده این‌روزها همچنان در حسرت برندسازی است تا شاید بتواند از این منظر در ذهن مصرف‌کنندگان جای بگیرد و به‌راحتی رقبای خود را از صحنه بیرون کند و به سوی صادرات گسترده قدم بردارد و اگرچه در همدان تأکید بر این بود که ثبت جهانی انگور ملایر مسیر برندسازی را هموار می‌کند، اما همچنان شاهد عدم پیگیری این مهم هستیم.

این مباحث درحالی عنوان می شود طبق سند راهبردی و چشم انداز توسعه استان همدان این محصول جهانی شده نه تنها می تواند ارمغان اشتغالزایی پایدار بلکه می تواند چراغ روشنی برای ورود به بحث گردشگری روستایی و کشاورزی و ارزآوری باشد که در صورت محقق نشدن برندسازی هم چنان شاهد خواهیم بود که کشمش ملایر به نام کشورهای وارد کننده آن چون هندوستان در بازارهای خارجی به فروش برسد و تولیدکنندگان و صادرکنندگان این عرصه بی نصیب بمانند.

به هر حال امید است برنامه ریزی ها بلندمدت و با دید حمایتی در این عرصه قوت بگیرد و جای نام و نشان انگور ملایر به عنوان پنجاه و سومین میراث ثبت شده مهم کشاورزی جهان در بازارهای فروش و صادراتی خالی نماند.

از سویی دیگر ذکر این نکته نیز ضروری است که با وجود جهانی شدن انگور ملایر در سازمان جهانی خواروبار و کشاورزی ملل متحد (فائو)، این محصول هنوز جایگاه خاصی ندارد و با توجه به تبدیل حدود ۸۰ درصد این محصول به کشمش، هنوز برندی برای کشمش ملایر نداریم در حالی که می توان گام ها را در مسیر استارت‌آپ ها به عنوان شاهراه برندسازی انگور و کشمش محکم تر و با برنامه تر برداشت تا با استفاده از علم به‌روز (چه در زمینه تولید، چه در زمینه فرآوری و تبدیل و چه در زمینه صادرات) کشمش ملایر را از کشمکش های صادراتی نجات و روزهای روشنی را برای آن ترسیم نمود.