این روزها که آلودگی هوای تهران و برخی دیگر از کلان‌شهرها، نفس کشیدن را برای شهروندان سخت کرده، تنها چند کلیدواژه به ترند شبکه‌های اجتماعی تبدیل شده است؛«نمی‌توانم نفس بکشم»؛«مازوت».
برخی مسوولان دولتی می‌گویند افزایش مصرف گاز خانگی، باعث شده گاز برخی نیروگاه‌ها قطع شود و آن‌ها هم برای تولید برق، مازوت بسوزانند. در همین ارتباط آقای عیسی کلانتری، رییس سازمان حفاظت محیط‌زیست ضمن اشاره به این نکته که مصرف سوخت مایع نظیر مازوت عامل اصلی آلودگی هواست،گفت: «دست ما در محیط‌زیست برای تعطیلی نیروگاه‌هایی که از سوخت مازوت استفاده می‌کنند، بسته است زیرا در این صورت با کمبودِ شدید برق مواجه خواهیم شد.» رییس سازمان حفاظت محیط‌زیست در بیان اینکه در گذشته مازوت صادر می‌شد اما در حال حاضر صادرات آن به‌دلیل تحریم‌ها متوقف شده است، تاکید کرد: «در این شرایط هم مصرف نفت خامِ 25‌درصد پالایشگاه‌های کشور به مازوت تبدیل می‌شود که این مقدار مازوت، مازاد بر نیاز کارخانجات است، به همین دلیل یا پالایشگاه‌ها باید تعطیل شوند یا اینکه اصلا از مازوت استفاده نکنند.»

مردم مقصرند
اظهارات رییس سازمان حفاظت محیط‌زیست شامل دو ادعای اصلی است؛ مسأله اول اینکه علت اصلی آلودگی هوای کلانشهرها مصرف سوخت مایع نظیر مازوت در نیروگاه‌های تولید  برق و کارخانجات بزرگ است. مسأله دوم اینکه مصرف مازوت در صنایع و نیروگاه به علت افزایش تولید مازوت و فروش نرفتن این محصول در بازارهای جهانی است. وی گفته است: «قرار شد تا نیروگاه‌هایی که اطراف کلانشهرها هستند از سوخت مازوت استفاده نکنند و اکنون در حاشیه غربی شهر تهران نیروگاه‌ها نباید از سوخت مازوت استفاده کنند. البته نظر شخصی بنده این است که روزی دو ساعت برق نداشته باشیم، ولی از مازوت استفاده نکنیم، اما مصرف‌کنندگان چیز دیگری می‌خواهند.»
این مسوولان قطعی برق در برخی شهرها را نیز به همین موضوع نسبت می‌دهند و به صورت خلاصه می‌گویند: «مردم گاز کمتری مصرف کنند تا هم ناچار به تنفس مازوت نشوند و هم برق آن‌ها قطع نشود.» اما این روزها برخی کاربران در شبکه‌های اجتماعی، احتمال دیگری را برای شرایط موجود مطرح می‌کنند؛ ماینیگ رمزارز به‌ویژه بیت‌کوین از سوی نهادهای دولتی. بر‌اساس این شائبه، دولت با توجه به افزایش قیمت بیت‌کوین در حال استفاده از ظرفیت شبکه برق کشور برای تولید این رمزارز است؛ در نتیجه ناچار است برای تولید برق بیشتر، گاز و مازوت استفاده کند.

پرویز غیاث‌الدین: نمی‌توان کمبود برق را به مصرف ماینرها مرتبط دانست. ضمن اینکه حتی ماینرهایی که مجوز استفاده از ۳۰۰‌مگاوات برق را هم دریافت کرده‌اند، لزوما این میزان مصرف برق ندارند 

برق مفت برای ماینرها
ارزانی نرخ برق در کشورمان از عواملی است که در افزایش علاقه‌مندان به استخراج رمز ارزها عنوان شده است؛ موضوعی که آقای پرویز غیاث‌الدین، دبیر سندیکای تولیدکنندگان برق آن را تکذیب کرده و گفته است: «مشکلات، ناشی از کاهش تولید برق نیروگاه‌هاست و ربطی به مصرف ماینرها ندارد. ماینرهای مجاز، مجوز استفاده در حدود ۳۰۰‌مگاوات برق دارند و با ماینرهای غیرمجاز هم برخورد قانونی صورت می‌گیرد. ضمن اینکه حجم مصرف ماینرهای غیرمجاز هم آنقدر نیست که سبب قطعی برق شود (غیرمجازها حداکثر ۲۰۰‌مگاوات برق مصرف می‌کنند) و اینطور هم نیست که مصرف ماینرها یک‌شبه افزایش یابد. نمی‌توان کمبود برق را به مصرف ماینرها مرتبط دانست. ضمن اینکه حتی ماینرهایی که مجوز استفاده از ۳۰۰‌مگاوات برق را هم دریافت کرده‌اند، لزوما این میزان مصرف برق ندارند.» در مقابل اما بسیاری از کارشناسان معتقدند که این تئوری می‌تواند درست باشد.
به گفته این کارشناسان؛ بر‌اساس آمارها حداقل هشت درصد از ماینینگ دنیا در ایران انجام می‌شود و بسیار بعید است که این حجم از استخراج با روش‌های غیرقانونی و خانگی صورت بگیرد؛ بنابراین به احتمال قوی برخی نهادهای دولتی که به برق پرقدرت دسترسی دارند در حال انجام ماینینگ صنعتی هستند. ماینرهای معمولی به منابعی مثل برق پنج مگاواتی دسترسی ندارند و چنین امکانی در کارخانه‌های بزرگ، نهادهای دولتی یا در جوار نیروگاه‌ها یافت می‌شود. در این شرایط می‌توان نتیجه گرفت یا مراکز دولتی به صورت مستقیم در حال ماینینگ هستند یا این امکان را در اختیار افرادی قرار داده‌اند که از روابط ویژه‌ای برخوردارند.
در اوایل سال‌99 دولت استراتژی جدیدی را در مورد استخراج رمزارز در پیش گرفت که طی آن 14مزرعه استخراج بیت کوین با مجوز دولت توانستند فعال شوند. در این میان یک شرکت چینی هم به نام لوبین ادعا کرده که یکی از مزارع استخراج بیت‌کوین را در ایران اداره می‌کند. ماینرهای چینی هم رابطه قوی با ایران دارند. سایت بیت‌کوین همچنین در اوایل سال‌98 از مهاجرت ماینرهای چینی به ایران به‌علت تعرفه پایین برق خبر داد. در آن زمان، برای یک استخراج‌کننده بیت‌کوین به نام لیوفنگ بسیار دشوار بود که تجهیزات استخراج خود را به کشور وارد کند. با این حال، وقتی ماینرها وارد ایران شدند، با قیمت بسیار ارزان برق (006/ 0دلار در هر کیلووات ساعت) روبه‌رو شدند. این در حالی است که مشخص شد برخی از اماکن بهره‌مند از برق بسیار ارزان یا حتی مجانی در حال استخراج بیت‌کوین با برق تقریبا رایگان بودند. دولت این فعالیت را بدون مجوز و غیرقانونی اعلام کرد. پس از آن، دولت، مجوز فعالیت برای مزارع استخراج بیت‌کوین را صادر کرد و نرخ برق، بسته به نوسان قیمت صادرات و فصل افزایش یافت.

سوالات بی پاسخ
با همه این‌ها، امسال به‌واسطه پاندمی کرونا 
بیش از چهار۴ هزار مدرسه شهر تهران تعطیل هستند و سیستم گرمایش آن‌ها کاملا از مدار خارج است و تقریبا ۹۵‌درصد کلاس‌های ۳۰‌دانشگاه بزرگ ایران که همگی در تهران هستند، تعطیل است و بالطبع سیستم گرمایشی آن‌ها کار نمی‌کند و بیش از ۷۰‌درصد هتل‌ها، مسافرخانه‌ها، رستوران‌ها و تمامی سالن‌های همایش، مساجد و تالارهای عروسی تعطیل هستند، پس چگونه ممکن است باز هم بگوییم با کمبود گاز روبه‌رو هستیم و ناچاریم از مازوت استفاده کنیم؟ همه این‌ها سؤالات بی‌جوابی است که مسوولان تاکنون آن‌ها را بی‌پاسخ گذاشته‌اند.