خبرگزاری مهر، گروه استان‌ها – آناهیتا رحیمی: هویت تاریخی یک شهر را به یدک می‌کشد، اما گویا وعده‌های واهی و بلاتکلیفی، خیال کنار رفتن ندارد. پروژه مقبره الشعرا سال‌های متمادی است که چوب بلاتکلیفی را می‌خورد و گذشت روزها، تنها غباری از هزینه‌های سرسام‌آور را برای پروژه مقبره الشعراء به ارمغان آورده است.

تملک خانه‌های اطراف مقبره الشعرا با هدف توسعه فضای این بنای تاریخی، قطعاً می‌توانست روزهای روشنی را برای این پروژه رقم بزند اما گویا مسئولان، چندان تمایلی برای چنین اقدامی نداشتند و سال‌ها انتظار را برای تکمیل این پروژه ترجیح دادند.

اکثر اعضای شورای اسلامی کلانشهر تبریز نیز با آغاز ساخت این پروژه مخالف بوده و بر این باورند که تملک خانه‌های اطراف مقبره الشعرا، اقدام بهتری بود که متأسفانه به فکر مسئولان نرسیده است.

مروری کوتاه بر ساخت پروژه مقبره الشعراء

اگر نگاهی به پیشینه مقبره الشعرا داشته باشیم، مکانی فرهنگی و تاریخی است که ۴۰۰ نفر از بزرگان شعر و ادب در آن آرمیده‌اند اما اکنون با آینده‌ای نامشخص روبرو گشته است.

در سال ۱۳۸۳، بازآفرینی مقبره الشعرا آغاز شد و حرف و حدیث‌های مبنی بر تبدیل مقبره الشعرا، به یک پردیس فرهنگی و هنری نیز به گوش رسید اما گویی رویایی بیش نبود.

اداره کل میراث فرهنگی آذربایجان شرقی، فرهنگ و ارشاد اسلامی و در نهایت شهرداری کلانشهر تبریز، در زمره سازمان‌هایی بودند که هر کدام متولی پروژه مقبره الشعرا شدند اما اوضاع بهتر نشد که هیچ، ساختمان‌های عظیم الجثه نیز در اطراف مقبره الشعراء، سر از خاک بیرون آوردند.

استارت اجرایی پروژه مقبره الشعراء از سوی شهرداری در سال ۱۳۹۴

سال ۱۳۸۹، شروع ساخت پروژه مقبره الشعرا بود که در این رابطه مدیر عامل سازمان عمران شهرداری تبریز به خبرنگار مهر می‌گوید: ساخت پروژه مقبره الشعرا در سال ۱۳۹۴ به شهرداری تبریز واگذار شده و خاکبرداری قبل از ورود شهرداری به طور کامل انجام یافته بود.

بابک شریفی ادامه می‌دهد: شهرداری تبریز در سال ۱۳۹۳ در ساخت پروژه مقبره الشعرا ورود کرده و در سال ۱۳۹۴، استارت اجرایی این پروژه از طرف شهرداری انجام یافته است.

وی توضیح می‌دهد: اسکلت و کف‌سازی صفه شمالی و هم‌چنین اسکلت ضلع شرقی مقبره الشعرا به پایان رسیده و از این رو ضلع غربی بقعه و فوندانسیون جنوب غربی نیز اتمام یافته و اسکلت نیز به محض تکمیل نصب خواهد شد.

لزوم تأمین مالی و کمک دولتی برای تکمیل پروژه مقبره الشعراء

به گفته مدیر عامل سازمان عمران شهرداری تبریز، تاکنون ۲۸ میلیارد تومان برای تکمیل پروژه مقبره الشعرا از سوی شهرداری هزینه شده است.

وی معتقد است که اتمام پروژه مقبره الشعرا به چند آیتم از جمله تأمین مالی و مشکلات پیش رو بستگی دارد و در این راستا باید تأمین مالی شده و دولت نیز کمک کند.

پروژه مقبره الشعراء، پروژه شهرداری نبود اما با تمام این وجود، شهرداری ورود پیدا کرده است و شاید بتوان گفت که برای تکمیل اسکلت، ۲۰ میلیارد تومان دیگر نیاز است

شریفی به خبرنگار مهر بیان می‌کند: مقبره الشعراء، ۱۲ هزار متر مربع زیربنا دارد که تاکنون مشخص نشده است که شهرداری و یا ارشاد ورود خواهد کرد.

وی می‌گوید: پروژه مقبره الشعرا، پروژه شهرداری نبود اما با تمام این وجود، شهرداری ورود پیدا کرده است و شاید بتوان گفت که برای تکمیل اسکلت، ۲۰ میلیارد تومان دیگر نیاز است.

بارها این موضوع را در صحن شورا مطرح کرده‌ام

نایب رئیس کمیسیون معماری و شهرسازی شورای اسلامی شهر تبریز در این رابطه به خبرنگار مهر می‌گوید: بارها این موضوع را در صحن شورا مطرح کرده و از دستگاه‌های نظارتی خواسته‌ام تا نسبت به این موضوع رسیدگی کنند که بنا به چه دلایلی اطراف محل دفن ۴۰۰ شاعر عارف و نامی و محوطه تاریخی آن در چنان عمقی خاکبرداری و گودبرداری شده است!!!

تملک خانه‌های اطراف با هدف توسعه فضای سبز

سونیا اندیش ادامه می‌دهد: بهترین اقدام برای توسعه در پروژه مقبره الشعرا به عنوان یک مرکز فرهنگی، گردشگری و هویت تبریز، تملک خانه‌های اطراف با هدف توسعه فضای مقبره الشعرا بود اما متأسفانه چنین اقدامی انجام نگرفته است.

او معتقد است که چرا گودبرداری انجام گرفته و دلیل آن چیست؟ این سوالات بارها و بارها از مسئولین میراث فرهنگی، تصمیم گیران استان، مشاوران پروژه، در آن سال‌ها پرسیده شده اما تاکنون پاسخی دریافت نشده است.

وی اضافه می‌کند: مشابه اقدامات انجام گرفته در چهارراه منصور و میدان آذربایجان نیز به چشم می‌خورد و مشخص نیست که دلایل طراحی میدان چهار راه شهیر بهشتی، به شکل خندق در وسط شهر چه بوده است؟ در کجای دنیا وسط شهر و در مسیر اصلی ترین خیابان شهر، چنین میدانی با آن طراحی نابهنجار درست می‌کنند، که هنوز بعد از بیست و اندی سال باز این پروژه با مشکلات عدیده‌ای همراه بوده و فضای نامناسب چه از نظر عبور و مرور پیاده و چه سواره‌ها، به وجود آورده و هنوز تمام نشده است!!!

آینده این پروژه با هزینه‌های صرف شده مشخص نیست

عضو شورای اسلامی کلانشهر تبریز به خبرنگار مهر می‌گوید: با وجود تمام هزینه‌های صرف شده در پروژه مقبره الشعرا توسط سازمان میراث فرهنگی، بالاجبار و بنا به مطالبه عمومی مردم، با تصمیم و تصویب بودجه توسط شورای شهر، شهرداری به محوطه سازی در آن محل وارد عمل شده است و این در حالی است که هنوز هم مشخص نیست که آینده این پروژه با این همه هزینه انجام شده چه خواهد شد و چه زمانی به بهره برداری کامل خواهد رسید.

مسببین این تصمیم اشتباه پیگیری شود

به گفته نایب رئیس کمیسیون معماری و شهرسازی شورای اسلامی شهر تبریز، وضعیت اسف‌بار و گودبرداری غیر لازم پروژه مقبره الشعرا بارها و بارها در صحن شورای اسلامی، کمیسیون فرهنگی و عمران شورا مطرح شده است اما تاکنون جواب قانع کننده از هیچ مرجعی دریافت نکرده‌ایم، حال اگر به پاسخ قانع کننده تمایل ندارند حداقل مسببین این تصمیم اشتباه، معرفی و پیگیری شود.

بهترین اقدام برای توسعه در پروژه مقبره الشعراء به عنوان یک مرکز فرهنگی، گردشگری و هویت تبریز، تملک خانه‌های اطراف با هدف توسعه فضای مقبره الشعراء بود اما متأسفانه چنین اقدامی انجام نگرفته است

اندیش اضافه می‌کند: پروژه توسعه‌ی مقبره الشعرا با تمام هزینه‌های صرف شده دارای مشکلات بسیاری است و طراحی و جانمایی کاربری‌های جدید و تکمیل پروژه‌ی فرهنگی تاریخی آن در طبقات زیرین، چندان مشخص نیست.

وی در پایان می‌گوید: بارها و بارها وضعیت نابسامان سه پروژه میدان آذربایجان، چهارراه منصور و مقبره الشعرا در صحن شورا بررسی شده و تغییر طرح میدان آذربایجان و اجرای ناصحیح آن، به دستگاه‌های نظارتی ارجاع داده شده است و امیدوارم دستگاه نظارتی مربوطه در اسرع وقت نتایج رسیدگی آن را در معرض اطلاع عموم قرار دهد.

تأمین اعتبار و تضمین مالی

معاون فنی و عمرانی سازمان عمران شهرداری تبریز به خبرنگار مهر می‌گوید: ادامه پروژه مقبره الشعرا در سال ۱۳۹۵، به سازمان عمران واگذار گردید که تاکنون توسط ۶ پیمانکار اجرایی با کارکرد حدود ۱۱ میلیارد تومان، قسمت‌هایی از پروژه شامل نگارستان و صفه شمالی، تکمیل و در جبهات کاری دیگر شامل اسکلت بلوک شرقی، تکمیل صفه، محوطه مشرف به خیابان عارف، ساختمان کافه هنر، اسکلت بلوک غربی و بقعه توسط ۴ پیمانکار در حال فعالیت می‌باشد.

اتمام پروژه به تأمین اعتبار و تضمین مالی بستگی دارد و می‌توان گفت که برای اتمام کامل پروژه، اعتباری بالغ بر ۸۰ میلیارد تومان نیاز است

امیرعلی کامرانی ادامه می‌دهد: با توجه به اینکه عملیات اجرایی صفه شمال و محوطه مشرف به خیابان عارف، توسط شرکت عرشه ساز ارک در حال تکمیل می‌باشد، اقدامات مربوط به کافه هنر تا دهه فجر توسط شرکت پل آرمه تکمیل خواهد شد.

به گفته معاون فنی و عمرانی سازمان عمران شهرداری تبریز، اتمام پروژه به تأمین اعتبار و تضمین مالی بستگی دارد و می‌توان گفت که برای اتمام کامل پروژه، اعتباری بالغ بر ۸۰ میلیارد تومان نیاز است.

با چنین اقدامات انجام گرفته مخالف هستم

نایب رئیس کمیسیون عمران در گفت و گو با خبرنگار مهر می‌گوید: در هیچ نقطه‌ای از دنیا مکانی همانند مقبره الشعرا که شاعران بسیاری با شهرت جهانی در آنجا به خاک سپرده‌اند وجود ندارد اما در سال‌های گذشته خاکبرداری شده و پاره‌ای از اقدامات نیز در آنجا صورت گرفته است و این در حالی است که در هیچ کجا اجازه به تغییر یک بنای تاریخی را نمی‌دهند اما این کاری است که متأسفانه در گذشته‌ها صورت گرفته و من با آن مخالفم.

مقبره الشعراء یک بنای تاریخی و فرهنگی است و قدمت تاریخی دارد و در هیچ نقطه‌ای از دنیا مجوزی برای جابجایی بناهای تاریخی و فرهنگی صورت نمی‌گیرد

محرم محمد زاده ادامه می‌دهد: عدم تکمیل پروژه مقبره الشعرا، شایسته شهر نیست و تملک خانه‌های اطراف مقبره الشعرا می‌توانست به جای هزینه‌های صرف شده در این پروژه انجام می‌گرفت.

مقبره الشعراء یک بنای تاریخی و فرهنگی است

وی بیان می‌کند: مقبره الشعراء یک بنای تاریخی و فرهنگی است و قدمت تاریخی دارد و در هیچ نقطه‌ای از دنیا مجوزی برای جابجایی بناهای تاریخی و فرهنگی صورت نمی‌گیرد.

رئیس کمیسیون سرمایه گذاری توضیح می‌دهد: این اقدام توسط وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی انجام گرفته است و از این رو شهرداری نیز برای بازسازی پروژه مقبره الشعرا ورود کرده تا این پروژه ناتمام نماند؛ چندین میلیارد بودجه طی سال گذشته برای تکمیل این پروژه اختصاص یافته و در سال جاری نیز اختصاص خواهد یافت تا این پروژه اتمام یابد.

هزینه‌هایی که در زیر زمین دفن شد

وی معتقد است که اتمام پروژه مقبره الشعرا شبیه به چیزی نخواهد بود و هزینه‌های صرف شده در این پروژه شبیه به این است که تمام هزینه‌ها را در زیر زمین دفن کرده‌اند.

عضو شورای اسلامی کلانشهر تبریز به خبرنگار مهر می‌گوید: پروژه مقبره الشعرا نباید ناتمام باقی بماند اما نقشه اصلی این پروژه، می‌توانست تملک خانه‌های اطراف مقبره الشعرا، بدون انجام هیچ‌گونه تغییری انجام بگیرد و با تملک خانه‌های اطراف مقبره الشعرا، پارک و یا فضای سبزی شکل بگیرد و در نهایت، مقبره الشعرا نیز در میان همان فضا باقی بماند.

مجوز برای بلند مرتبه سازی در اطراف مقبره الشعراء

محمدزاده اشاره‌ای به احداث هتل و آپارتمان در اطراف مقبره الشعرا کرده و ادامه می‌دهد: چنین اقداماتی نشان از این دارد که در کلانشهر تبریز، ارزشی برای بافت‌های تاریخی قائل نمی‌شود و این اقداماتی است که متأسفانه در تبریز انجام می‌گیرد و به راحتی بافت‌های فرهنگی، تاریخی و هنری که تاریخ از آن نشأت می‌گیرد را از بین می‌برند.

از بین رفتن بافت‌های تاریخی در کلانشهر تبریز

وی در پایان می‌گوید: متأسفانه بافت‌های تاریخی این شهر توسط افرادی که تنها به فکر منافع خود هستند از بین می‌رود و نسل آینده شاهد بر این اقدامات خواهند بود و قطعاً نهاد و سازمان‌هایی که چنین مجوزهایی را امضا کرده‌اند مورد مرمت قرار خواهند گرفت.

حالا پروژه‌ای که سال‌هاست چوب بلاتکلیفی را می‌خورد و هزینه‌های سرسام‌آور، آینده چنین پروژه‌ای را نامشخص جلوه می‌دهد؛ طبق نظر اعضای شورای شهر، اگر مسئولان و تصمیم گیران در این حوزه، هزینه‌های پیش رو را تخمین زده و آینده این اقدام را تصور می‌کردند شاید حال و روز این مکان فرهنگی و تاریخی این نبود.

و در نهایت اینکه شاید عجیب باشد اما پروژه مقبره الشعراء فاقد بودجه ملی برای ادامه ساخت و تکمیل است و در این راستا بازی را بر دوش نمایندگان مجلس گذاشته است تا با تلاش خود در مجلس شورای اسلامی، بودجه‌ای برای پروژه مقبره الشعراء اختصاص یابد چرا که ناتمام ماندن یک مکان فرهنگی، هنری و البته گردشگری، زیبنده شهر اولین‌ها نیست.