صاحب‌خبر - در آستانه انتخابات ریاست جمهوری آمریکا، محمدجواد ظریف اعلام کرد که تهران آماده است برای مبادله میان زندانیانی که ایران و آمریکا از یکدیگر در اختیار دارند همکاری کند. این اظهارات با هدف نشان دادن حُسن نیت ایران در برابر استراتژی فشار حداکثری واشنگتن بود که البته پاسخ مثبتی از سوی کاخ سفید به دنبال نداشت. با این حال تنها دو هفته پس از روشن شدن نتیجه انتخابات ریاست جمهوری در آمریکا و پیروزی جو بایدن، ایران با یک مبادله، نشان داد آماده است تعامل با جهان را آغاز کند. خبر مبادله زندانیان اما کوتاه و مبهم منتشر شد. یک استاد دانشگاه سه تابعیتی که متهم به جاسوسی برای رژیم صهیونیستی بود و بعد از دعوت به یک کنفرانس دانشگاه در تهران بازداشت شده بود، در قبال سه ایرانی در زندان تایلند آزاد شد. عباس عراقچی معاون وزیر خارجه درباره روند طی شده برای این مبادله توضیح داد: «روز چهارشنبه ۵ آذر ۱۳۹۹ در نتیجه یک کار فشرده دیپلماتیک با دو کشور تایلند و استرالیا که بیش از یک سال به طول انجامید، سه زندانی ایرانی در تایلند با یک زندانی استرالیایی در تهران تبادل شدند. این تبادل در نوع خود منحصر به فرد می‌باشد چرا که: سه کشور در این تبادل دخیل بودند و یک تعامل سه جانبه صورت گرفت. سه ایرانی در برابر تنها یک خارجی آزاد شدند. تبادل در فرودگاه تهران صورت گرفت. یعنی اول سه ایرانی آزاد و به تهران وارد شدند، بعداً زندانی استرالیایی از کشور خارج شد. تبادل با یک هواپیمای اختصاصی استرالیایی انجام شد که ابتدا زندانیان ایرانی را به تهران منتقل کرد.» او اضافه کرد: در طول تقریباً یک سال گذشته وزارت امور خارجه حداقل پنج مورد تبادل زندانیان را با کشورهای آمریکا (دو نوبت)، فرانسه، تایلند و استرالیا (دو نوبت) انجام داده و طی آن ۸ نفر از هموطنان (شامل اساتید دانشگاه و فعالان مقابله با تحریم‌ها) در مقابل ۶ زندانی خارجی در ایران آزاد شده‌اند. کمی بعد از این مبادله، رسانه‌های داخلی اطلاعات بیشتری درباره کایلی گیلبرت منتشر کردند (جاسوس بریتانیایی – استرالیایی – اسرائیلی را بیشتر بشناسید). همزمان رسانه‌های غربی سعی کردند درباره ماهیت سه ایرانی آزاد شده از زندان تایلند اطلاعاتی ارائه دهند. ایرانیانی که در اخبار اولیه، تاجر نامیده شدند اما رسانه‌های غربی درباره آن‌ها اطلاعات دیگری ارائه دادند. در گزارش رسانه‌های غربی از جمله بی‌بی‌سی، چنین آمده که سه ایرانی آزاد شده که یکی از آن‌ها دو پای خود را از دست داده و در تصاویر مرتبط با آزادی آن‌ها مشخص است روی ویلچر نشسته است، چند سال قبل با اتهام ترور دیپلمات‌های اسرائیلی بازداشت شده‌اند و یکی از آن‌ها وقتی نارنجکی را به سمت پلیس پرتاب می‌کرده، پس از برخورد نارنجک با درخت و کمانه کردن آن به سمت خود، دو پایش را از دست داده است. اتهامی که البته هیچگاه روشن نشد چطور مطرح شده و هیچ خبری درباره ترور دیپلمات‌های اسرائیلی نیز منتشر نشده و منابع رسمی در ایران نیز در قبال آن سکوت کرده‌اند. به نظر می‌رسد سناریوی مطرح شده درباره ایرانیانی که از زندان تایلند آزاد شده‌اند، بیشتر با هدف اثرگذاری بر پرونده یک دیپلمات ایرانی در بلژیک صورت گرفته که قرار است به بهانه اقدام برای بمب‌گذاری در میتینگ منافقان در فرانسه محاکمه شود. ادعایی عجیب درباره اتفاقی که باز هم هیچگاه رخ نداده است. روشن است که پس از پیروزی جو بایدن در انتخابات 2020 آمریکا، محافل جنگ‌طلب در اروپا سعی دارند با طرح موضوعات حقوق بشری و پرونده‌های تروریستی، کار دولت بایدن برای نزدیک شدن به تهران را سخت کرده و از طریق طرح پرونده‌های قدیمی و اتهاماتی که ایران هیچ گاه صحت آن را تأیید نکرده است، بر دولت انتقالی بایدن تأثیر بگذارند. برخی جزئیات درباره پرونده ایرانیان در بند در اروپا و آمریکا آنقدر هالیوودی است که بعید است حتی برای سیاست‌مداران غربی هم چندان مورد قبول باشد. در مستند اخیری که شبکه بی‌بی‌سی فارسی درباره ترورهایی در خاک اروپا پخش کرده، مصاحبه شوندگان ایرانی و غربی به صراحت تاکید می‌کنند که هیچ سندی درباره نقش ایران در این پرونده‌ها در دست نیست و هیچ کشوری برای اجرای اینگونه عملیات، از دیپلمات‌های خود به طور مستقیم استفاده نمی‌کند. به هر ترتیب به نظر می‌رسد با پایان کار دولت ترامپ، باید منتظر چرخش سناریوهای اتهامی علیه ایران از موضوعات هسته‌ای به مسائل حقوق بشری بود. موضوعاتی که بیشتر در کانون توجه دموکرات‌ها قرار خواهد داشت.∎​