یک تیر و دونشان صنعت نفت برای افزایش ارزآوری و تولید

30 هزار میلیاردتومان پروژه ملی روی مدار بهره‌برداری

گروه انرژی- طرح‌ها و پروژه‌های 30 هزار میلیاردتومانی وزارت نفت در سه استان کشور به بهره‌برداری رسید. این طرح‌ها با حضور رئیس‌جمهور؛ حسن روحانی در سی‌وچهارمین پویش ملی تدبیر و امید، طرح‌های ملی وزارت نفت در استان‌های چهارمحال‌وبختیاری، خوزستان و بوشهر از طریق ویدیوکنفرانس افتتاح شد. واحد فرآورش ۵۰هزار بشکه‌ای نفت‌خام غرب کارون، مخازن متمرکز ذخیره‌سازی میعانات گازی پارس‌جنوبی و پتروشیمی‌اوره و آمونیاک لردگان پروژه‌ها و طرح‌های ملی وزارت نفت بود که برای افتتاح این طرح‌ها ۳۰ هزار میلیاردتومان اعتبار اختصاص یافته است. رئیس‌جمهور، در آیین بهره‌برداری از طرح‌های ملی وزارت نفت که از طریق ویدیوکنفرانس انجام شد، گفت: امروز شاهد یک افتتاح مهم بودیم، به‌گونه‌ای که مردم مشاهده کردند که وقتی دشمنانمان می‌خواستند ما را تحریم و منزوی کنند یا ما را نسبت به آینده کشور مأیوس کنند، طرح‌هایی افتتاح کردیم که ارزش آنها حدود ۳۰هزار میلیاردتومان است، بی‌گمان چنین طرح‌هایی برای همه آنهایی که نیت‌های شومی‌برای ما داشتند، باورکردنی نیست.  حسن روحانی، بهره‌برداری از طرح اوره و آمونیاک پتروشیمی‌لردگان را بسیار مهم دانست و افزود: این طرح برای ما جنبه صادراتی دارد از این‌رو بسیار مهم است، همچنین طرح واحد ۵۰ هزار بشکه‌ای فرآورش پیش‌ساخته در غرب کارون نیز برای ما اهمیت دارد، زیرا برای نخستین‌بار است که در چنین صنعتی قدم گذاشته‌ایم. رئیس‌جمهوری به طرح مخازن متمرکز ذخیره‌سازی پارس‌جنوبی اشاره و تصریح کرد: یکی از طرح‌های اساسی که کشور نیاز دارد تأسیس مخازن بزرگ ذخیره‌سازی برای نفت، میعانات گازی و گاز طبیعی است. علت اینکه ما گاهی در زمستان در زمینه گاز دچار مشکلاتی می‌شدیم دلیلش مخازن ذخیره‌سازی است که البته در این سال‌ها مشکلی نداریم و امروز شاهد این طرح بزرگ در سه استان خوزستان و بوشهر و چهارمحال‌وبختیاری بودیم. روحانی، پارس‌جنوبی را کارگاه توسعه ایران دانست و عنوان کرد: ۱۵ طرح پارس‌جنوبی در این دولت تکمیل شد که در دولت‌های گذشته تنها ۱۰فاز تکمیل شده بود، این مهم نشانه تحولات بزرگ و عظیم در این بخش است. وی با تأکید بر اینکه اقتصاد ایران با مقاومت سه ساله در برابر جنگ اقتصادی یک قدرت زورگو نشان داد که اقتصادی بزرگ و مقاوم است، گفت: دشمن در این جنگ سه ساله اقتصادی با همه توان روبه‌روی ملت ایران قرار گرفت، اما شکست مفتضحانه خورد و سرنگون شد و چند هفته دیگر نیز به زباله‌دان تاریخ ریخته می‌شود. روحانی ادامه داد: هیچ فرد و قدرتی در دنیا نمی‌تواند ایران را با داشتن جایگاه جغرافیایی عظیمی‌که دارد، نه برای منطقه و نه برای جهان حذف کند. خیلی‌ها آمدند ایران را از بین ببرند و نتوانستند، اینها هم که مدعی بودند شکست خوردند. رئیس‌جمهوری با بیان اینکه اگر می‌خواهیم در صنعت، جهش و توسعه را تجربه کنیم باید چهار رکن سرمایه داخلی و خارجی، مواداولیه، فناوری و بازار را مورد توجه قرار دهیم، گفت: یکی از ارکان جهش در صنعت، برخورداری از سرمایه داخلی و خارجی است، این مهم در کنار هم می‌تواند تحولات بزرگی را در صنعت ایجاد کند. روحانی تصریح کرد: در بحث مواداولیه خوشبختانه در حوزه پتروشیمی، گاز، نفت و... مواداولیه در اختیار ماست که این نکته مهمی‌است، همچنین در مقوله فناوری هم پیشرفت‌های خوبی داشته‌ایم، شرکت‌های دانش‌بنیان در مقوله فناوری کمک‌های بسیاری کرده‌اند. فناوری هم وارد کشور شده و هیچ‌گاه آمریکا و دیگر دشمنان ما نتوانستند مانع ورود فناوری به کشور شوند، هرچند تحریم ممکن است باعث گران‌تر شدن ورود فناوری به کشور شود.

تولد نخستین واحد پیش‌ساخته فرآورش نفت در غرب کارون 

درخصوص واحد پیش‌ساخته فرآورش نفت (Skid-Mounted) باید گفت؛ به عنوان اولین واحد فرآورش نفت سیار در کشور است که به صورت قرارداد اجاره به مدت دو سال (قابل تمدید تا سه سال) و با سرمایه‌گذاری بخش‌خصوصی منعقد شده و تمامی‌عملیات مربوط به طراحی، ساخت و تأمین تجهیزات، به همراه اجرا، تست و راه‌اندازی و بهره‌برداری در دوره قرارداد از سوی پیمانکار پروژه انجام می‌شود. ارزش قرارداد امضاءشده حدود ۴۷ میلیون دلار، محل ساخت ضلع‌جنوبی میدان نفتی آزادگان جنوبی (غرب‌کارون)، تعداد چاه‌های تغذیه‌کننده ۳۵حلقه و ظرفیت فرآورش آن روزانه ۵۰ هزار بشکه نفت است که قابلیت توسعه تا ۸۰ هزار بشکه نیز وجود دارد. روش فرآورش نفت در این تأسیسات بر مبنای استفاده از بخار آب سوپرهیت با هدف تغییر و تبادل دما بوده و قابلیت انتقال و جابه‌جایی کارخانه به مکان دیگر در صورت نیاز وجود خواهد داشت. مدیرعامل شرکت مهندسی و توسعه نفت، دراین خصوص گفت: احداث نخستین واحد پیش‌ساخته فرآورش نفت کشور در غرب کارون، به شکل‌گیری راهبرد و سیاستی جدید در صنعت نفت منتهی شد و امیدواریم در این قالب، شاهد احداث و بهره‌برداری از واحدهای پرشماری از این دست باشیم. تورج دهقانی، در آیین بهره‌برداری رسمی‌از نخستین واحد پیش‌ساخته فرآورش نفت کشور، اظهار کرد: در منطقه غرب کارون حدود ۷۰ میلیارد بشکه ذخیره نفتی در زیرزمین وجود دارد که بیشتر آن ذخایر مشترک است و هر تلاشی برای تسریع برداشت از این منابع گامی‌روبه جلو به‌شمار می‌رود. وی با بیان اینکه با بهره‌مندی از تجارب سال‌های گذشته، می‌توان با روش‌هایی بدیع، حرکت در مسیر توسعه میدان‌ها به ویژه میدان‌های مشترک را شتاب بخشید، گفت: یکی از این روش‌ها احداث واحد پیش‌ساخته سریع‌الاحداث فرآورش نفت با ظرفیت ۵۰ هزار بشکه است که برای نخستین‌بار در میدان آزادگان‌جنوبی ساخته شده است و قابلیت توسعه تا ۸۰ هزار بشکه را دارد. این واحد در قالب دو ردیف ۲۵ هزار بشکه‌ای فعالیت می‌کند و توسط ۳۵ حلقه چاه آزادگان جنوبی تغذیه می‌شود. مدیرعامل شرکت مهندسی و توسعه نفت ساخت این واحد را با سرمایه‌گذاری بخش‌خصوصی خارجی و در کمتر از یک‌سال از ویژگی‌های آن عنوان کرد و ادامه داد: برای ساخت واحدهای مشابه در کشور، به حدود پنج سال زمان نیاز است، همچنین به‌واسطه نوع قرارداد متمایز این پروژه، می‌توان با نرخ‌های متعارف قیمت نفت، چند میلیارد دلار درآمدزایی داشت به‌نحوی که کل هزینه پرداختی در طول یک‌سال کمتر از ۲۵میلیون دلار باشد. دهقانی، گفت: ساخت این واحد به‌واسطه ویژگی‌های منحصربه‌فردی که دارد، به ایجاد یک راهبرد و سیاست جدید در نفت منتهی شده است و امیدواریم در آینده با ارتقای توان داخل شاهد ساخت واحدهای پرشمار از این دست باشیم. اشاره دهقانی به شکل‌گیری راهبردی جدید در صنعت نفت، ناظر بر آن است که به‌دنبال تجربه موفق احداث واحد پیش‌ساخته فرآورش نفت در آزادگان جنوبی، تیرماه پارسال دستورالعمل الزام به تغییر روش ساخت و نصب واحدهای فرآورش پیش‌ساخته با اهدافی از جمله رفع تنگناهای موجود در عملیات بهره‌برداری، شتاب در اجرای طرح‌های مصوب و تحقق به‌موقع اهداف تعیین‌شده، حمایت از انتقال فناوری، ساخت داخل و توسعه فناوری ملی در این زمینه، کاهش تصدی شرکت ملی نفت ایران و بهبود شاخص‌های اقتصادی و استفاده حداکثری از ظرفیت بخش‌خصوصی از سوی وزیر نفت ابلاغ شد؛ دستورالعملی که در آن تأکید شده است برگزاری مناقصه یا امضای قرارداد به هر ترتیب برای اجرای واحدهای بهره‌برداری یا نمک‌زدایی نفت در خشکی (به جز موارد استثنا) نباید به روش متعارف گذشته انجام شود. این رویکرد با انجام اقدام‌هایی از جمله تدوین چارچوب همسان قراردادی، تدوین مجموعه الزام‌های فنی و بهداشت، ایمنی و محیط‌زیست (اچ‌اس‌ای)، تدوین الگوی ارزیابی صلاحیت شرکت‌های متقاضی و برگزاری فراخوان مربوطه در فاز اجرا قرار گرفت و همسو با این هدف بهمن‌ماه پارسال نیز قرارداد ساخت دومین واحد فرآورش سیار در میدان نفتی آزادگان جنوبی به روش BOO ساخت، تملک، بهره‌برداری  (Build – Own – Operate) بین شرکت مهندسی و توسعه نفت (متن) و جهاد دانشگاهی امضاء شد و در حال پیگیری است.

مخازن 30 میلیون یورویی در مدار بهره‌برداری

همچنین در پروژه مخازن متمرکز ذخیره‌سازی پارس‌جنوبی به کارفرمایی شرکت نفت‌وگاز پارس، هشت دستگاه مخزن هر یک به ظرفیت ۸۰ هزار مترمکعب (۵۰۰ هزار بشکه) و در مجموع با ظرفیت ۶۴۰ هزار مترمکعب به‌صورت سقف شناور و دو دستگاه مخزن آتش‌نشانی و مخازن سوخت، شبکه لوله‌کشی و سیستم‌های برق و ابزار دقیق، سیستم‌های اندازه‌گیری و بوسترهای انتقال میعانات و پمپ‌های مربوطه و ساختمان‌های صنعتی و اداری، ساخته شده است. این مخازن ظرفیت تأمین خوراک روزانه ۴۸۰ هزار بشکه میعانات گازی پالایشگاه ستاره خلیج‌فارس را از طریق ایستگاه‌های پمپاژ این پالایشگاه در ضلع غربی تأسیسات و نیز ارسال میعانات گازی به سمت گوی شناور (SPM) شماره ۱و۲ از طریق خطوط ۳۰ اینچ ورودی - خروجی تا سقف ۶۰۰ هزار بشکه در روز را دارند. مدیرعامل شرکت نفت‌وگاز پارس دراین خصوص گفت: تأسیسات ذخیره‌سازی و ایستگاه‌های اندازه‌گیری میعانات گازی پارس‌جنوبی مهم‌ترین پایانه توزیع میعانات گازی کشور برای تغذیه پالایشگاه‌های پایین‌دستی است. محمد مشکین‌فام با ابراز خرسندی از افتتاح ۱۵فاز پارس‌جنوبی در هفت سال گذشته اظهار کرد: پروژه مخازن ذخیره‌سازی و ایستگاه‌های اندازه‌گیری میعانات گازی پارس‌جنوبی در عسلویه، با هدف ذخیره‌سازی موقت میعانات گازی پالایشگاه‌های ۱۳گانه پارس‌جنوبی برای توزیع مناسب میان مبادی مصرف پایین‌دستی تعریف شده است. وی با بیان اینکه تأمین مستمر و پایدار خوراک تأسیسات پایین‌دست از جمله پالایشگاه ستاره خلیج‌فارس به مقدار روزانه ۳۶۰ هزار بشکه از طریق این مخازن انجام می‌شود، افزود: طرح ساخت این مخازن همسو با هدف کاهش خام‌فروشی میعانات گازی پارس‌جنوبی و ایجاد ارزش‌افزوده این کالا که معادل نفت‌خام سبک و مرغوب است، اجراء شد. مدیرعامل شرکت نفت‌وگاز پارس ادامه داد: میعانات گازی پارس‌جنوبی به‌طور عمده در پالایشگاه‌های پایین‌دستی به فرآورده‌های ارزشمند باکیفیتی نظیر بنزین یورو۴ و با اکتان بالا تبدیل می‌شود که نقشی مهم در خودکفایی در تأمین بنزین مورد نیاز کل کشور، قطع وابستگی به واردات و امکان صادرات ایفاء می‌کند. مشکین‌فام با بیان اینکه این تأسیسات مهم‌ترین پایانه توزیع میعانات گازی کشور برای تغذیه پالایشگاه‌های پایین‌دستی است، افزود: رقم سرمایه‌گذاری در این پروژه حدود ۳۰میلیون یورو و دوهزار و ۲۰۰ میلیارد ریال بوده است. وی اظهار کرد: در این طرح، هشت مخزن هر یک به ظرفیت ۵۰۰ هزار بشکه (در مجموع چهارمیلیون بشکه) به صورت سقف‌ شناور و دو مخزن آتش‌نشانی و مخازن سوخت، شبکه لوله‌کشی و سیستم‌های برق و ابزار دقیق، سامانه‌های اندازه‌گیری و پمپ‌های انتقال میعانات و ساختمان‌های صنعتی و اداری ساخته شده است. مدیرعامل شرکت نفت‌وگاز پارس با اشاره به اینکه در سه سال گذشته دو شرکت داخلی ماشین‌سازی اراک و ناردیس به عنوان پیمانکاران اصلی همراه با ده‌ها شرکت کوچک و بزرگ به عنوان مشاور، سازنده تأسیسات، پیمانکاران اجرایی در این پروژه فعالیت داشتند، گفت: به‌طور مستقیم و میانگین بیش از ۴۰۰نفر به‌صورت مستمر در این طرح فعال بودند و پس از بهره‌برداری نیز اشتغال پایدار برای حداقل ۵۰ نفر ایجاد می‌شود.