آی‌تی‌من-  ابراهیم رییسی در پنجمین نشست اعضای شورای راهبری دادرسی الکترونیکی، تسهیل دسترسی مردم به عدالت از وظایف مهم دستگاه قضایی در دوره تحول عنوان کرد.

رییس قوه قضاییه استفاده از فنّاوری اطلاعات برای حرکت به سوی قوه قضاییه هوشمند را ضروری دانست و از راه‌اندازی هزار و 400 اتاق دادرسی الکترونیکی به عنوان گامی‌ بزرگ و قابل تقدیر یاد کرد که تسهیل دسترسی مردم به عدالت و افزایش رضایتمندی عمومی‌از دستگاه قضایی را در پی خواهد داشت. 

رییسی در ادامه سخنانش از صداوسیما خواست که مردم را نسبت به خدمات الکترونیکی قوه قضاییه را آگاه کند تا از این خدمات هر چه بیشتر استفاده کنند و با بیان کاهش یک میلیونی مراجعات مردمی‌ به دستگاه قضایی به دلیل استفاده از این خدمات در ایام شیوع بیماری کرونا، گفت که ارتقاء خدمات کاهش دهنده حضور مردم در دادگستری‌ها و دیگر مراجع قضایی باعث رفاه و آسایش خاطر آنها می‌شود.

رییس قوه قضاییه با تأکید بر همکاری همه بخش‌های حاکمیتی برای شکل گیری دولت الکترونیکی در کشور، اظهار داشت: دولت الکترونیکی ضرورت امروز ماست که اگر می‌خواهیم شکل بگیرد، باید ارتباط همه سازمان‌ها و دستگاه‌ها با یکدیگر سازمان یافته باشد و راضی شوند که در تبادل اطلاعات با هم همکاری کنند.

رییسی «ایجاد بانک اطلاعاتی جامع، دقیق و به روز» را از الزامات شکل گیری دولت الکترونیکی دانست و افزود: ارتباط همه بخش‌های دارای بانک اطلاعاتی و ذخیره سازی اطلاعات انبوه و قابل دستیابی برای مسوولان کشف جرم و تحقیق و قضات، برای انجام دادرسی الکترونیکی ضروری است.

رییس قوه قضاییه گفت: یکی از علت‌های اصلی این که تاکنون دولت الکترونیکی در حد انتظار تحقق نیافته، امساک و خودداری دستگاه‌ها از ارایه اطلاعات است و هر چه تعاملات و ارتباطات دستگاه‌ها و پیوستگی بانک‌های اطلاعاتی در حوزه‌های مختلف مثل نظام بانکی و سازمان مالیاتی و گمرکات بیشتر باشد، کارها بهتر پیش می‌رود.

رییسی در همین راستا از وزارت ارتباطات و فنّاوری اطلاعات خواست که برای ارایه هر چه بهتر خدمات عمومی‌ و رفع مشکلات مردم در دسترسی آسان و سریع به عدالت، اقدامات لازم برای افزایش پهنای باند، کاهش تعرفه‌های خدمات و بهبود خدمات الکترونیکی را انجام دهد.

رییس قوه قضاییه همچنین گفت: به روزرسانی و تجهیز دفاتر خدمات قضایی به فیبر نوری سرعت اتصال این دفاتر به دستگاه‌های ذیربط را افزایش می‌دهد و حتماً در تسهیل کار مردم و کاهش شکایات تأثیر خواهد داشت.

رییسی «اعتبارسنجی اسناد» و «احراز هویت» را از موضوعات مهم در ارتقاء نظام دادرسی دانست و تأکید کرد: احراز هویت برخط و تسریع در استعلامات، پشتوانه ضابطان قضایی و قوه قضاییه در دادرسی سریع و عادلانه خواهد بود.

رییس قوه قضاییه در پایان ابراز امیدواری کرد با همکاری و هماهنگی همه بخش‌های حاکمیتی برای توسعه دادرسی به لحظه در کشور، اتاق‌های دادرسی الکترونیکی تا پایان سال جاری به 3 هزار اتاق پیش بینی شده در برنامه مرکز آمار و فنّاوری اطلاعات قوه قضاییه برسد.

پیش از سخنان وی، زارع پور رییس مرکز آمار و فنّاوری قوه قضاییه و دبیر شورای راهبری دادرسی الکترونیکی با ارایه گزارشی از فعالیت‌های این شورا گفت: هوشمندسازی از مهم ترین محورهای طرح تحول قضایی است که با استفاده از فناوری‌های نوین در تمام مراحل قضایی در مسیر تحقق قوه قضاییه هوشمند حرکت کرده‌ایم.

وی با بیان اجرای طرح‌های خدمات الکترونیکی و ایجاد سامانه‌های مختلف در این راستا، اعلام کرد: در حال حاضر ماهانه 250 هزار نوبت در محاکم و مراجع قضایی به صورت الکترونیکی ارایه می‌شود که موجب کاهش قریب نیم میلیون مراجعه به مراجع قضایی و ساماندهی نیم میلیون مراجعات طرفین دعوا در این مراجع شده است.رییس مرکز آمار و فنّاوری اطلاعات قوه قضاییه گفت: در مرحله تحقیق و بررسی الکترونیکی نیز بیش از نیم میلیون استعلام الکترونیکی از دستگاه‌های اجرایی انجام شده و بیش از یک میلیون مکاتبه الکترونیکی صورت گرفته است.زارع پور افزود: از زمان فعال شدن سامانه تبادل الکترونیکی لوایح، بیش از 120 هزار لایحه توسط وکلا از طریق سامانه ارسال شده و بیش از 300 هزار نظریه کارشناسی نیز به صورت سیستمی ‌به دستگاه قضایی ارسال شده است.

وی با بیان تأمین زیرساخت‌های لازم برای استعلامات از قوه قضاییه، گفت که «در 8 ماه گذشته بیش از 30 نوع استعلام الکترونیکی از دستگاه قضایی صورت گرفته که بر مبنای 10 نوع مکاتبه الکترونیکی بوده است» و متذکر شد «تا پایان سال بیش از 10 نوع دیگر استعلامات به این سامانه اضافه می‌شود».

به گفته زارع پور، تاکنون مجموعاً بیش از 500 هزار استعلام الکترونیکی از قوه قضاییه انجام شده است که بیش از 2 میلیون مراجعه به مراجع قضایی را کاهش داده است.

رییس مرکز آمار و فنّاوری اطلاعات قوه قضاییه در بخش دیگری از گزارش خود اعلام کرد طی 7 ماه گذشته در برگزاری آنلاین جلسات رسیدگی به پرونده‌های قضایی 20 هزار جلسه تحقیق از زندان انجام شده و 25 هزار پرونده نیز به صورت آنلاین مورد رسیدگی قرار گرفته که 20 مورد آن از خارج کشور بوده است.

زارع پور با بیان برگزاری 22 هزار جلسه آنلاین تحقیق از زندان گفت: این کار باعث کاهش تردد 20 هزار زندانی و اصحاب دعوا در 25 هزار پرونده شده و موجب جلوگیری از آسیب‌های احتمالی ناشی از اعزام و بدرقه به ویژه در مسافت‌های دور نیز خواهد شد.

وی با بیان این که در پی شیوع کرونا و از اسفند ماه سال گذشته، طرح برگزاری دادگاه آنلاین پس از 50 جلسه کارشناسی و در راستی یکپارچه سازی شیوه دادرسی عملیاتی شده، اعلام کرد: از فروردین ماه امسال 22 هزار جلسه با این روش انجام شده که پیش‌بینی شده تا پایان سال تعداد اتاق‌های دادرسی الکترونیکی به 3 هزار اتاق در شعب منتخب در سراسر کشور برسد.

رییس مرکز آمار و فنّاوری اطلاعات قوه قضاییه گفت: این مرکز در راستای تسریع در شکل گیری قوه قضاییه هوشمند و الکترونیکی شدن خدمات قضائی به مردم 30 طرح ملی در دستور کار خود دارد که تا پایان سال هفته ای یک طرح مورد بهره برداری قرار می‌گیرد.

همچنین در این نشست، سردار دولتخواه، نماینده نیروی انتظامی‌گزارشی از اقدامات مشترک قوه قضاییه و این نیرو برای راه‌اندازی زیرساخت‌های جدید ارتباطی بین ناجا و قوه قضاییه ارایه و اعلام کرد به زودی زمینه‌ای فراهم خواهد شد تا مردم بتوانند علاوه بر سامانه «ثنا»، از این پس شکایات قضایی خود را در کلانتری‌ها نیز ثبت کنند.

در حاشیه این نشست، بهره برادری از هزار و 400 اتاق دادرسی الکترونیکی در سراسر کشور با حضور رییس قوه قضاییه آغاز شد و در ادامه حاضران در جلسه، درباره ایجاد کارگروه ویژه دادگاه‌های آنلاین که با هدف بهره‌گیری حداکثری از ظرفیت‌های قانونی برای استفاده از ارتباطات تصویری در برگزاری جلسات دادرسی و تسریع در هماهنگی برای توسعه جلسات رسیدگی آنلاین تشکیل می‌شود، بحث و تبادل نظر کردند.