در بامداد جمعه گذشته آخرین دور از مناظره‌های انتخاباتی در ایالات متحده برگزار شد. براساس نظرسنجی که CNN منتشر کرده ۵۳ درصد مردم امریکا جوبایدن را برنده این میدان دانسته‌اند و فقط ۳۹ درصد معتقدند که دونالد ترامپ توانسته پیروز این مناظره باشد.

از طرفی هم تنها حدود یک هفته تا پایان این ماراتن سیاسی در امریکا باقی مانده و نظرسنجی‌ها نیز پیروزی بایدن را نوید می‌دهند. به‌نظر می‌رسد در صورت تداوم این شرایط در ایالات متحده باید انتظار داشت که دونالد ترامپ به جمع روسای‌جمهوری بپیوندد که نتوانستند اعتماد مردم را برای ماندن در کاخ سفید جلب کنند و با سرافکندگی کرسی ریاست‌جمهوری بزرگ‌ترین قدرت اقتصادی و تسلیحاتی جهان را واگذار می‌کند. اما آنچه این انتخابات را برای مردم ما پراهمیت کرده، تحریم‌های همه‌جانبه‌ای است که دونالد ترامپ، با خروج از برجام علیه جمهوری اسلامی ایران وضع کرده است. تنها در ۳ سال اخیر (بعد از خروج ترامپ از برجام) با افزایش بی‌سابقه نرخ ارز در طول ۴ دهه گذشته روبه‌رو شده‌ایم و نرخ تورم به گواه برخی از اقتصاددانان مطرح جهان از مرز ۱۵۰ درصد نیز گذشته است. این شرایط که در پی اعمال سیاست فشار حداکثری دولت مستقر در کاخ سفید در کشورمان ایجاد شده، اهمیت این انتخابات را برای مردم عادی، فعالان اقتصادی و سیاستمداران ایرانی دوچندان کرده است. بسیاری از کارشناسان روابط بین‌الملل بر این باورند که اگر بایدن بتواند سکان هدایت دولت را در امریکا به‌دست گیرد می‌توان امیدوار بود که قدرت اول سیاسی و اقتصادی جهان دوباره به توافق برجام بازگردد و تحریم‌های وضع شده را نیز لغو کند. همین امر موجب شده ایرانی‌ها نسبت به دوقطبی سیاسی در امریکا حساس‌تر از بقیه ملت‌های دنیا باشند و تحولات را در این کشور با دقت پیگیری کنند.

سر‌وته یک کرباس‌اند! 

ارسلان فتحی‌پور، نماینده پیشین شهرستان کلیبر، خداآفرین و هوراند در مجلس شورای اسلامی با تاکید بر سیاست‌های خصمانه ایالات متحده امریکا علیه جمهوری اسلامی ایران، به صمت گفت: هر کدام یک از دو نامزد ریاست‌جمهوری پیروز شوند به حال ما فرقی نمی‌کند. سیاست‌های دولت امریکا همیشه در قبال کشور ما خصمانه خواهد بود. وی در ادامه افزود: بایدن هم به‌تازگی موضع‌اش را در قبال ایران روشن و علنی اعلام کرد. هرچند اگر هم او بخواهد با ما تعامل کند گفته به برجام بازنخواهد گشت و در پی توافق بهتری خواهد بود. سخنان بایدن هم شبیه اظهارات رژیم صهیونیستی است، به همین دلیل ما نباید اصلا توجهی به نتیجه این انتخابات داشته باشیم.

تولید تقویت شود! 

رئیس کمیسیون اقتصادی در دوره‌های هشتم و نهم مجلس شورای اسلامی اولویت را با تقویت بخش تولید کشور دانست و بیان کرد: ما نباید سرنوشت اقتصاد کشور را به نتیجه این انتخابات گره بزنیم. هر دو این افراد مورد حمایت صهیونیست‌ها هستند و طبیعی است که سیاست‌های رذیلانه امریکایی‌ها علیه جمهوری اسلامی ایران را ادامه خواهند داد؛ بنابراین ما نباید دلخوش به آمدن بایدن باشیم یا از آمدن ترامپ بترسیم، بلکه باید در راستای تقویت تولید در سالی که رهبر معظم انقلاب با عنوان جهش تولید نام‌گذاری کرده‌اند حرکت کنیم تا نقشه‌های دشمنان خنثی شود.

تمرکز بر کشورهای دوست! 

نماینده پیشین کلیبر در مجلس شورای اسلامی با تاکید بر لزوم تمرکز بر برقراری روابط اقتصادی محکم‌تر با کشورهای همسایه، عنوان کرد: برای مقابله با این شرایط باید در راستای برنامه توسعه ششم حرکت و بحث اقتصاد مقاومتی که توسط رهبر معظم انقلاب بارها مورد تاکید قرار گرفته را پیگیری کنیم. دشمنان ما به‌طور قطع شرایط را برای ما هر روز سخت‌تر از روز قبل می‌کنند و ما نمی‌توانیم منتظر بمانیم تا واکنش آنها را ببینیم، به همین دلیل مدیران اجرایی ما باید مسیر پیشرفت کشور را در پیش بگیرند و باتوجه به ظرفیت‌های داخلی اقدامات لازم را انجام دهند. وی افزود: در زمینه سیاست خارجی هم باید روی کشورهای همسایه و بازارهای آنها متمرکز شود. به‌جای اینکه دائم منتظر واکنش‌های استکبار جهانی باشیم باید در راستای برقراری روابط اقتصادی با کشورهای منطقه قدم برداریم تا در صورت وارد آمدن فشار بر سیستم اقتصادی کشور بتوانیم آنها را بی‌اثر کنیم. 
برای مثال ما درحال‌حاضر با ونزوئلا در حال همکاری هستیم و با هم کار می‌کنیم، در حالی که هر دو تحریم هستیم! به اعتقاد من اگر اراده محکمی وجود داشته باشد، حتما موفق خواهیم شد و امریکا هم هیچ غلطی نمی‌تواند بکند.

کرونا کار را سخت‌تر کرده است

او ضمن یادآوری موضوع شیوع گسترده کرونا در کشور به صمت گفت: متاسفانه بیماری کرونا هم گریبان‌گیر اغلب کشورهای جهان شده و ما نیز با آن مواجهیم. اخیرا هم شنیده شد که این ویروس جهش یافته و کار برای درمان یا ساخت دارو نیز طبعا سخت‌تر شده است. درحال‌حاضر حدود ۶ هزار نفر در روز به این ویروس مبتلا می‌شوند که جا دارد مردم عزیز و مسئولان اجرایی دست به‌دست هم داده و این بلا را از سر کشورمان دور کنند.

۴۰ سال است تحریم هستیم

این نماینده پیشین مجلس در پایان ضمن اشاره به تحریم‌هایی که در ۴ دهه اخیر علیه جمهوری اسلامی ایران وضع شده، اظهار کرد: ما از همان سال‌های اول انقلاب تاکنون تحریم بوده‌ایم و دشمنان دائم عرصه را برای ما تنگ‌تر کرده‌اند، اما اکنون در حال عبور از دوران سخت هستیم و باید بگویم که تا حد زیادی هم عبور کرده‌ایم.
 الان بیش از هر اقدامی به اتحاد و همدلی نیاز داریم و نباید با یکدیگر درگیر شویم و همدیگر را متهم کنیم! ما اگر بتوانیم درآمدهای غیرنفتی را افزایش دهیم، به‌طور طبیعی اشتغال و درآمد پایدار هم ایجاد می‌شود. اگر کسی دلش را خوش کند به اینکه یک از نامزدهای ریاست‌جمهوری مدنظر در امریکا رای بیاورد، در اشتباه است و باید به ظرفیت‌های خودمان توجه شود.

باید از فرصت‌ها استفاده کرد

کامران ندری، اقتصاددان و استاد دانشگاه امام صادق با اشاره به تداوم فضای نااطمینانی در بازارهای مختلف داخلی تا روز انتخابات امریکا، به صمت گفت: در روزهای آینده و تا روزی که نتیجه انتخابات در ایالات متحده اعلام شود فضای اقتصادی کشور نامطمئن پیش‌بینی می‌شود و به همین دلیل شاهد کاهش شدید تقاضا برای دارایی‌های سرمایه‌ای خواهیم بود.
وی در ادامه افزود: در این شرایط انتظار می‌رود مردم ریال را در حساب‌های خود نگه دارند تا نتیجه انتخابات در ایالات متحده مشخص شود. به‌واسطه همین فضای شک و تردید است که افراد دست از خرید و فروش دارایی‌های سرمایه‌ای مانند ارز، سکه، طلا و مسکن برمی‌دارند تا بالاخره تکلیف پیروز این انتخابات روشن شود.

قیمت‌ها فعلا کاهش می‌یابند! 

استاد دانشگاه امام صادق ضمن تاکید بر توقف روند افزایشی قیمت‌ها تا زمان اعلام نتایج رقابت‌های انتخاباتی در ایالات متحده، عنوان کرد: از طرفی هم به‌دلیل همین فضای پرابهام که از هفته پیش شروع شده، انتظار می‌رود نرخ ارز، سکه، طلا، مسکن و خودرو در ۱۰ روز آینده ثابت بماند یا حتی کاهش یابد. بازارهایی که انعطاف‌پذیری بیشتری دارند طبعا با کاهش قیمت‌ها مواجه می‌شوند و در سایر بخش‌ها نیز روند افزایش قیمت‌ها فعلا متوقف خواهد شد؛ هرچند این کاهش قیمت‌ها نیز موجب افزایش تقاضا نخواهد شد، چراکه فعلا خرید دارایی‌های سرمایه‌ای بسیار پرریسک است چون ممکن است با پیروزی هر یک از دو نامزد ریاست‌جمهوری در امریکا کلا ورق برگردد و عده زیادی متضرر شوند.

اگر ترامپ پیروز شود...

ندری با در نظر گرفتن پیروزی احتمالی ترامپ در انتخابات امریکا به صمت گفت: اگر دونالد ترامپ موفق به تمدید حضورش در کاخ سفید شود، می‌توان انتظار داشت که روند سابق از سر گرفته شود و قیمت‌ها بار دیگر رو به افزایش بگذارند؛ با این تفاوت که کار بسیار سخت‌تر خواهد شد، به‌خصوص مسئله کنترل نرخ ارز به‌شدت پیچیده‌تر از قبل می‌شود. طبیعی است که اگر نتوانید نرخ ارز را کنترل کنید، بقیه بازارها نیز از کنترل خارج و قیمت‌ها گران‌تر از قبل می‌شوند. از همین رو است که انتخاب ترامپ نتیجه خوبی برای اقتصاد ما ندارد؛ به‌عبارتی باید انتظار داشت که به محض پیروزی ترامپ، سایه جو روانی منفی بار دیگر بر سر اقتصاد ما سنگینی کند.

اگر بایدن پیروز شود...

وی ضمن اشاره به احتمال پیروزی جو بایدن در انتخابات ریاست‌جمهوری ایالات متحده امریکا، بیان کرد: در این صورت حداقل به‌طور مقطعی قیمت‌ها کاهش خواهند یافت، اما به‌دلیل وجود مشکلات داخلی اقتصاد این کاهش قیمت‌ها پایدار نخواهند بود و اگر اقدامی در این راستا انجام نشود، بدون شک روند کاهشی قیمت‌ها در بازار دوام چندانی نخواهد داشت.

فرصتی کوتاه برای حل مشکلات

این اقتصاددان در پایان با اشاره به فرصتی که در صورت پیروزی بایدن برای سیاستمداران ایرانی فراهم می‌شود، یادآور شد: باید توجه داشت پیروزی جو بایدن فرصتی را (حداقل در کوتاه‌مدت) در اختیار سیاستمداران ما می‌گذارد تا موانع پیش پای اقتصاد کشور را بردارند اما اگر نتوانیم از جو روانی مثبتی که در صورت پیروزی احتمالی دموکرات‌ها ایجاد می‌شود، استفاده کنیم قطعا پس از مدتی شاهد بازگشت موج گرانی‌ها در جامعه خواهیم بود.

ترامپ بداند ما زنگ نمی‌زنیم! 

سخنگوی کمیسیون امنیت ملی و سیاست خارجی مجلس در گفت‌وگویی با ایرنا، گفت: امریکایی‌ها باید در نهایت سیاست فشار حداکثری علیه ایران را کنار بگذارند. انتخابات آتی امریکا فرصت خوبی برای امریکاست تا در سیاست خصمانه خود در قبال ایران بازنگری کند.

ابوالفضل عمویی با تاکید بر اینکه نباید سیاست‌های کشور را براساس تحولات امریکا تنظیم کرد، اظهار کرد: جو بایدن در آخرین مصاحبه‌ای که با سی‌ان‌ان داشت، تاکید کرد او هم به‌دنبال اعمال فشار بر ایران است؛ با این تفاوت که راه‌های هوشمندانه‌تری در پیش خواهد گرفت.

سخنگوی کمیسیون امنیت ملی و سیاست خارجی با بیان اینکه هیچ کدام از این راه‌ها نمی‌تواند تغییری در محاسبات راهبردی جمهوری اسلامی ایران ایجاد کند، گفت: امریکایی‌ها در نهایت باید سیاست فشار علیه ایران را کنار بگذارند و انتخابات پیش روی ریاست‌جمهوری امریکا فرصت خوبی است که آنها در سیاست‌های خصمانه خود در قبال ایران بازنگری کنند. وی ادامه داد: البته ترامپ مدعی است که در صورتی که برنده کارزار انتخابات پیش رو باشد، در هفته اول از طرف ایران با او تماس خواهند گرفت، اما بهتر است بداند که تماسی با او گرفته نخواهد شد، بلکه او باید در سیاست خارجی خود نسبت به ایران تجدیدنظر کند.

سخنگوی کمیسیون امنیت ملی و سیاست خارجی مجلس یادآور شد: طرف مقابل در این سال‌ها بدعهد بوده و خسارت‌های زیادی با اعمال تحریم به ملت و دولت ایران وارد و حتی در دسترسی به اقلام بشردوستانه مانند موادغذایی و دارو مانع‌تراشی کرد. البته کشور راه‌های دور زدن تحریم‌ و حل مشکلات را پیدا کرده، اما موضوع این است که سیاست امریکا خسارت‌هایی را به کشور وارد کرده که باید این خسارت توسط طرف مقابل جبران شود.

افزایش تعامل با همسایگان

عمویی بهره‌ بردن از ظرفیت داخلی و افزایش تعامل با همسایگان را برای جلوگیری از تاثیر تحریم بر اقتصاد کشور و مقابله با سیاست‌های ایالات متحده مهم دانست و گفت: کشورهای آسیایی فرصت بی‌نظیری برای جمهوری اسلامی هستند تا ایران اقتصاد خود را احیا کند و ظرفیت‌های جدیدی به‌وجود بیاورد.

وی با بیان اینکه رویکرد کشور در وضعیت فعلی باید خروج از تحریم‌پذیری باشد، گفت: باید اقتصاد داخلی را به‌نحوی تقویت کنیم که اثر تحریم‌ها را از بین ببریم؛ به‌عبارتی وقتی اقتصاد داخلی تقویت شود، هیچ قدرت خارجی نمی‌تواند از قدرت خود برای اعمال فشار علیه جمهوری اسلامی ایران استفاده کند.

سخنگوی کمیسیون امنیت ملی و سیاست خارجی مجلس با بیان اینکه کشور پیش از این تجربه مقابله با تحریم‌های اقتصادی را داشته، یادآور شد: در سال ۲۰۱۰ امریکایی‌ها مدعی بودند ایران را در واردات بنزین تحریم می‌کنند، اما پس از بهره‌برداری از پالایشگاه ستاره خلیج‌فارس، ظرفیت تولید بنزین به اندازه‌ای در کشور افزایش یافت که دیگر نیازی به واردات بنزین نداشتیم و گزینه تحریم بنزین علیه جمهوری اسلامی از روی میز ایالات متحده برداشته شد.
عمویی اضافه کرد: این راهبرد در قبال کشورهایی که تلاش می‌کنند با اعمال قدرت و تحریم نسبت به ایران اقدام کنند، می‌تواند موثر باشد و در این راه از بخش‌های اقتصادی کشور انتظار می‌رود تولید داخلی را تقویت کنند.

سخن پایانی

در روزهای اخیر مسئولان نهادهای مختلف دولتی، نظامی و حتی غیردولتی با ابراز بی‌تفاوتی نسبت به نتیجه انتخابات امریکا مدعی شده‌اند هیچ فرقی بین دونالد ترامپ و جو بایدن نیست و اقتصاد ما باید همچنان فشارها را تحمل کند و تنها راه نجات، دوستی و برقراری روابط تنگاتنگ اقتصادی با کشورهای دوست به‌ویژه همسایه است. البته به‌نظر می‌رسد این سخنان صرفا جنبه شعاری داشته باشند و مسئولان نیز به‌خوبی می‌دانند که با نگرانی‌هایی که در بین مردم وجود دارد، حداقل به لحاظ روانی و در کوتاه‌مدت پیروزی جو بایدن می‌تواند باعث باز شدن فضا برای انجام مبادلات بانکی شود و گشایش‌های اقتصادی را به‌دنبال داشته باشد. اما مسئله اینجاست که احتمالا این جو روانی مثبت (در صورت پیروزی جو بایدن) خیلی دوام نخواهد داشت و ما باید نهایت استفاده را از فرصت به‌وجود آمده ببریم. باتوجه به این مسئله باید منتظر ماند و دید که آیا مقامات ایرانی توانسته‌اند کشورهایی مانند چین، کره جنوبی، هند، عراق و... را برای پرداخت هرچه زودتر بدهی‌هایشان به ایران متقاعد کنند یا خیر؟!