محمدجواد آرین‌منش، کارشناس مسائل سیاسی و مدرس دانشگاه، در گفت‌وگو با ایکنا، درباره اهمیت عقلانیت سیاسی در شرایط بحرانی میان مسئولان و سیاستمداران و عدم مشاهده چنین مؤلفه‌ای در تنش‌های اخیر میان دولت و مجلس گفت: چند عامل دست به دست هم داده تا شرایط کشور را آشفته و آشفته‌تر کرده است. از یکسو با مجلسی مواجه هستیم که اکثریت نمایندگان آن نیروهای کم‌تجربه هستند که اولین بار وارد عرصه قانونگذاری شده‌اند. تلقی این افراد از مجلس و اختیارات قوه مقننه بسیار فراتر از واقعیت بوده است، لذا با یک سری شعارهای انقلابی و متعالی وارد مجلس شده‌اند و اکنون در برابر مطالبات انباشته و در عین حال پاسخ داده نشده مردم قرار دارند.
شاخص‌های عقلانیت در یک نظام سیاسی
وی افزود: در این وضعیت مهم‌ترین مطالبه مردم ساماندهی اوضاع اقتصادی، جلوگیری از تورم لجام‌گسیخته، فقر، فساد و تبعیض است و حل و فصل این مشکلات در درجه اول نیازمند حاکمیت آرامش بر فضای سیاسی کشور و همگرایی قوای سه‌گانه و وجود یک اراده و عزم ملی میان آنها برای حل این مشکلات است و این مؤلفه‌ها نشانه عقلانیت یک نظام سیاسی در وضعیت سخت و پیچیده و توانمندی آن برای مدیریت بحران است.
آرین‌منش اظهار کرد: براین اساس نه مجلس به تنهایی قادر است این مشکلات انباشته شده را برطرف کند و نه دولت می‌تواند به تنهایی گام‌های بلند و سرنوشت‌سازی را در این وضعیت بردارد، لذا عقلانیت ایجاب می‌کند همگرایی قوا، تقویت مشارکت مردم و افزایش ضریب اعتماد عمومی به حاکمیت که بسیار آسیب دیده در دستور کار قرار گیرد تا آرامش و امنیت روانی به جامعه برگردد.
مسئولان به فرافکنی روی آورده‌اند
این نماینده پیشین مجلس یادآور شد: اما آنچه در عمل مشاهده می‌شود این است که تنازعات پایان‌ناپذیر و بی‌حاصل، هتاکی‌ها و حرمت‌شکنی‌ها جایگزین همگرایی بین مسئولان شده و به نظر می‌رسد کار از دست مسئولان خارج شده و به فرافکنی روی آورده‌اند و هر قوه علت عدم موفقیت خود را در قوه و نهاد دیگر جست‌وجو می‌کند و او را به عنوان مقصر وضعیت فعلی معرفی می‌کند و توپ را به زمین یکدیگر می‌اندازند. اینها مسائلی است که امید و اعتماد عمومی را کمرنگ کرده و هدف دشمن را که القای ناکارآمدی نظام و در بن‌بست قرار گرفتن کشور است، در ذهن جامعه تثبیت و باورپذیر می‌کند و این امر مقدمه کاهش مشارکت و مشروعیت یک نظام سیاسی خواهد بود.
وی تصریح کرد: اما راه حل این مشکل نیز عقلانیت، همدلی، همکاری و استفاده از ظرفیت‌های داخلی است. از طرفی لازم است در این راستا حتماً تجدید نظری در سیاست خارجی و نحوه تعامل با دنیا انجام گیرد تا بتوان از ظرفیت‌های دنیا استفاده کرد.
ضعف عقلانیت در اداره امور کشور
آرین‌منش درباره وجود اختلاف بین دولت و مجلس در ادوار قبل و عدم بروز چنین درگیری‌هایی گفت: مجلس پنجم و هفتم اصولگرا با دولت اصلاحات مقارن بود و تفاهماتی بین دولت و مجلس در آن دوران وجود داشت که باعث شده بود که آرامش نسبی در جامعه حاکم باشد.
وی بیان کرد: این به خاطر حضور عقلایی بود که با درک مناسب از منافع و مصالح ملی، اجازه نمی‌دادند که مسائل جناحی و گروهی بر مسائل ملی ارجحیت پیدا کند، اما اکنون به دلیل اینکه مشکلات بسیار بیشتر از گذشته است و کشور به لحاظ اقتصادی در بدترین شرایط تاریخ انقلاب قرار دارد، تعادل روحی روانی مسئولان هم گویی به هم خورده و آنها نیز در این وضعیت که دشمن فشار حداکثری را در دستور کار قرار داده و مردم در تنگنای شدید اقتصادی قرار دارند به جای تقویت وحدت و همکاری و اولویت دادن منافع ملی بر منافع گروهی، رو به تنش‌آفرینی‌های بی‌ثمر و سیاسی‌کاری آورده‌اند که همه اینها حکایت از ضعف عقلانیت در اداره امور کشور دارد.
آرین‌منش درباره تأثیر تجدیدنظر در سیاست خارجی در بهبود وضعیت داخلی کشور گفت: در وضعیت فعلی کوتاه آمدن بیش از حد در برابر زورگویی‌های ترامپ به مصلحت کشور نیست، اما در عین حال طی چهل سال گذشته در مقاطع گوناگون فرصت‌هایی برای بهبود روابط با کشورهای جهان پیش آمده که در اغلب موارد به خوبی استفاده نشده است. حال چه بسا با شکست ترامپ و پیروزی بایدن دوباره این فرصت برای کشور فراهم شود تا از آن برای کاهش فشارها و ایجاد یک گشایش و فضای تنفس برای کشور بهره‌برداری شده و بتوان ظرفیت‌های داخلی را با نگاهی برون نگرانه در جهت رونق و جهش تولید به فعال کرد.
گفت‌وگو از مهدی مخبری
انتهای پیام
نظر شما