به گزارش شبکه اطلاع رسانی راه دانا؛ به نقل از خاورستان، از سال ۱۳۷۶ با تصویب شورای فرهنگ عمومی کشور،  29 مهرماه؛ با هدف ترویج فرهنگ صادرات، تقدیر از فعالان اقتصادی و بررسی راهکارهایی برای رسیدن به جهش صادرات، به عنوان روز صادرات نامگذاری شده است. قطعا توسعه صادرات و تجارت خارجی از عوامل مؤثر در توسعه اقتصادی کشورها محسوب می‌شود که علاوه بر رشد اقتصادی، باعث افزایش توان رقابت پذیری کشورها هم می شود. در همین راستا مقام معظم رهبری بارها بر توسعه صادرات غیرنفتی تاکید داشته اند و اکنون با توجه به وابستگی شدید تولید داخل و صادرات به درآمد نفت و تزلزلی که در سالیان گذشته در قیمت نفت وجود داشته، روی آوری اقتصاد کشور را به سوی صادرات غیر نفتی اجتناب ناپذیر کرده است. خراسان جنوبی به دلیل مرز مشترک 331 کیلومتری با کشور افغانستان، به عنوان یکی از معابر صادراتی مهم شرق کشور مطرح است. این استان چهار بازارچه مرزی دارد که متاسفانه به دلیل مدیریت‌های ناکارآمد و نظر کشور افغانستان، تنها بازارچه فعال استان، ماهیرود است.

افزایش 98 درصدی صادرات طی شش ماه ابتدای امسال

به گفته محمدعلی خاشی مدیرکل گمرکات خراسان جنوبی، مجموع کالای صادراتی خروجی از گمرکات خراسان جنوبی در 6 ماه نخست امسال از نظر ارزش 299 میلیون و 433 هزار و 967 دلار و از نظر وزنی یک میلیون و 681 هزار و 410 تن بوده است که از لحاظ ارزش 98 درصد و از نظر وزن 51 درصد نسبت به مدت مشابه سال قبل افزایش یافته است.

وی گفت: از این میزان 2 هزار و 467 فقره اظهارنامه صادراتی به ارزش 57 میلیون و 298 هزار و 119 دلار به وزن 759 هزار و 129 تن مربوط به صادرات قطعی از گمرکات بیرجند، ماهیرود و گمرک مستقر در بازارچه مرزی ماهیرود بوده است.

مدیرکل گمرکات خراسان جنوبی اظهار کرد: این میزان کالا نسبت به مدت مشابه سال قبل از نظر تعداد اظهارنامه 38 درصد، از نظر ارزش 16 درصد و از نظر وزن 21 درصد افزایش را نشان می‌دهد.

خاشی تصریح کرد: عمده اقلام صادرات قطعی گمرک استان در این مدت شامل صیفی‌جات، سیمان، روغن سوخت تقطیری، هیدروکربن حاصل از بازیافت خاک‌های مستعمل رنگ بر، کاشی و سرامیک، گازوئیل، نخود آبگوشتی، هیدروکربن سبک، نمک و تخم‌مرغ خوراکی بوده که به کشورهای افغانستان، عراق، ترکیه، آذربایجان و تایوان صادر شده است.

وی افزود: تعداد پروانه ارائه شده مروبط به صادرات ماده 116 (کالاهای اظهار شده در سایر گمرکات کشور، خروجی از گمرک ماهیرود و گمرک مستقر در بازارچه های مرزی استان) امسال هشت هزار و 424 فقره بوده است.

مدیرکل گمرکات خراسان جنوبی ارزش این پروانه‌ها را 242 میلیون و 135 هزار و 848 دلار و وزن آنها را 922 هزار و 281 تن اعلام کرد و گفت: این میزان نسبت به مدت مشابه سال قبل از نظر تعداد پروانه 70 درصد، از نظر ارزش 138 درصد و از نظر وزن 90 درصد افزایش یافته است.

کاهش 97 درصدی واردات استان

خاشی در ارتباط با میزان واردات به گمرکات استان نیز گفت: از ابتدای امسال 9 فقره اظهارنامه وارداتی قطعی به ارزش 872 هزار و 79 دلار به وزن 256 تن تشکیل شده است که نسبت به مدت مشابه سال قبل از نظر تعداد پروانه 59 درصد، از نظر ارزش 97 درصد و از نظر وزن 75 درصد کاهش را نشان می‌دهد.

وی، عمده اقلام وارداتی به خراسان جنوبی را قطعات مربوط به خط تولید کاشی، بذر یونجه، گوسفند، شاهدانه بو داده، لوازم یدکی، زغال سنگ شسته نشده و ماسک اعلام کرد که از کشورهای چین و همسایه وارد شده است.

مدیرکل گمرکات خراسان جنوبی گفت: از ابتدای امسال به یک هزار و 735 نفر مسافر ورودی و یک هزار و 923 نفر مسافر خروجی از گمرک ماهیرود خدمات گمرکی ارائه و تشریفات مسافری امور گمرکی انجام شده است.

خاشی افزود: مسافران ورودی نسبت به مدت مشابه سال قبل 87 درصد و مسافران خروجی 79 درصد کاهش داشته همچنین فرودگاه بیرجند پرواز خارجی نداشته است.

گمرک ماهیرود واسطه‌ای برای روابط اقتصادی کشورها

وی بیان کرد: طی 6 ماه نخست امسال 2 هزار و 721 دستگاه کامیون به وزن 96 هزار و 845 تن شامل فوفل، کود اوره، پنل خورشیدی، آرد گندم، موتورسیکلت، روغن خوراکی، سیگار، کود شیمیایی، شکر و روغن موتور در این استان ترانزیت شده است.

خاشی با بیان این‌که این اقلام از کشورهای اندونزی، چین، ترکمنستان، هندوستان، امارات، روسیه و ترکیه از طریق گمرک ماهیرود به کشور افغانستان ترانزیت شده است اظهار کرد: این میزان نسبت به مدت مشابه سال قبل از نظر تعداد کامیون سه هزار و 528 درصد و از نظر وزن چهار هزار و 814 درصد افزایش داشته است.

وضعیت تولید و صنعت خراسان جنوبی با موقعیت مرزی همخوانی ندارد

علیرضا خامه‌زر رئیس کمیسیون مدیریت واردات و توسعه صادرات اتاق بازرگانی بیرجند نیز در گفت‌وگو با خاورستان، با اشاره به این‌که خراسان‌جنوبی در شاخص‌های اقتصادی، همواره در انتهای جدول استان‌های کشور قرار دارد، اظهار کرد: در حالی که خراسان‌جنوبی یک استان مرزی و سومین معبر رسمی با کشور افغانستان است، اما متأسفانه وضعیت استان از نظر تولید، صنعت و کشاورزی مطلوب نیست.

وی با اشاره به مسائل و مشکلات تجارت با کشور افغانستان، افزود: تحریم‌ها، رقابت‌ها، حضور نیروهای فرامنطقه‌ای، مشکلات انتقال پول، مسائل امنیتی و بحث تعهدات ارزی بر سر راه تجار با کشور افغانستان قرار دارد، اما بیش از تحریم‌های خارجی موانع داخلی تاجر را با مشکل مواجه می‌کند که یکی از این موانع و مشکلات تصمیمات خلق الساعه مسئولان است.

فعالان اقتصادی حمایت نمی‌شوند

رئیس کمیسیون مدیریت واردات و توسعه صادرات اتاق بازرگانی بیرجند بیان کرد: این تصمیمات باعث شده که ما امروز به کارخانه سفارش یک کالا می‌دهیم اما روز بعد همان کالا با افزایش قیمت شدید مواجه می‌شود و ما نمی‌توانیم یک قرارداد با تاجر افغانستانی ببندیم.

خامه‌زر گفت: اگر در عرصه اقتصادی موفق نباشیم در موضوعات سیاسی و بین‌المللی نیز قدرت چانه‌زنی ما کاهش پیدا می‌کند و از این جهت همه دستگاه‌ها با همدلی در راستای رفع این موانع باید بکوشند.

وی با بیان این‌که در شرایط پیش‌رو فعالان اقتصادی حمایتی برای رفع مشکلات‌شان نمی‌شوند، رفع تعهدات ارزی را مشکلی سراسری دانست و خواستار همکاری هرچه بیشتر وزارت صمت با صادرکنندگان شد.

تنوع بخشنامه‌ها و سردرگمی صادرکنندگان

رئیس کمیسیون مدیریت واردات و توسعه صادرات اتاق بازرگانی بیرجند با اشاره به مشکلات پیش‌روی پیله‌وران در خراسان جنوبی بیان کرد: اگر پیله‌وران در مرز فعالیت نداشته باشند، مشکلات زیادی پیش‌روی صادرات قرار می‌گیرد.

خامه‌زر، تنوع بخشنامه‌ها را یکی از مهم‌ترین مشکلات پیش‌روی صادرکنندگان دانست و افزود: در این خصوص بخشنامه‌های متعددی وجود دارد که از جمله آن بخشنامه مربوط به ریالی بودن تعهدات مرزی تا 16 مرداد ماه سال 95، معاف بودن محصولات کشاورزی از رفع تعهدات ارزی، عدم‌تعلق تعهدات ارزی به صادرات تا سقف یک میلیون یورو و ... است که بسیاری از صادرکنندگان به پشتوانه این بخش نامه ها صادرات انجام دادند، اما از ابتدای سال ۹۷ تمام صادرکنندگان مشمول رفع تعهدات ارزی شده‌اند که این امر مشکلات زیادی را منجر شد.

ترس از صادرات به دلیل تعهدات ارزی

وی با اشاره به جو روانی منفی ناشی از عدم ایفای تعهدات ارزی برخی صادرکنندگان و التهاب فضای بازار، گفت:  تولید کنندگان و صادر کنندگان به دلیل تعهدات ارزی و ترس از ناتوانی در رفع آن، رغبتی به انجام صادرات ندارند.

رئیس کمیسیون مدیریت واردات و توسعه صادرات اتاق بازرگانی بیرجند همچنین الزام صادرکنندگان به خرید ارز و فروش در سامانه نیما را یکی از مشکلاتی دانست که به دلیل اختلاف قیمت ارز آزاد و  سامانه‌ای و به تبع آن جهش قیمت دلار، به ضرر و زیان صادرکنندگان می‌انجامد.

خامه‌زر تأکید کرد: متأسفانه انتقال وجوه صادرکنندگان توسط صرافی‌ها به ریال و تهاتر این وجوه با وجوه کارگران و افغانستانی‌های مقیم ایران و هزینه‌های بالای انتقال انجام می‌شود.

وی، عدم‌ثبات قیمت‌های داخلی به دلیل جهش قیمت دلار و به تبع آن عدم ایفای تعهدات کارخانجات تولید کننده در تحویل کالا، عدم امکان انعقاد قرارداد کوتاه مدت و بلند مدت به دلیل نوسانات بازار و نرخ ارز، عدم امکان واردات و موازنه تجاری مثبت به نفع ایران در مبادلات با افغانستان، ممنوعیت خروج ارز افغانستان و عدم امکان انتقال ارز از این کشور، عدم برقراری ارتباط مستقیم بانکی با کشور افغانستان، رقابت های منفی تجار ایرانی با هم و همچنین با تجار پاکستانی در بازر افغانستان و ... را از دیگر مشکلات پیش روی صادرکنندگان عنوان کرد.

نابسامانی‌ها و پیشنهاداتی برای رفع آن

رئیس کمیسیون مدیریت واردات و توسعه صادرات اتاق بازرگانی بیرجند همچنین از جمله مشکلات حوزه ترانزیت کالا را عدم وجود زیر ساخت لازم X-RAY در مرز ماهیرود و محدودیت اقلام ترانزیتی، عوارض متقابل حمل و نقل بالا شامل ویزا،  خط سیر ورود پاس در دو کشور جهت ورود ناوگان دو کشور و به تبع آن تاثیر در کرایه حمل، عدم ثبات کرایه حمل، نبود نظارت و نرخ های چندگانه، انسداد بازارچه های استان از طرف افغانستان، مباحث امنیتی موجود در این کشور و تقابل طالبان با دولت مرکزی در استان فراه، عدم‌قانون‌مندی مسئولان دولتی افغانستان مستقر در مرزها و فساد سنگین، مشکلات ورود ناوگان افغانستانی به مجتمع مرزی ماهیرود متناسب با حجم فعالیت و ورود کالا از طرف ایران، نبود مدیریت واحد مرزی در مجتمع مرزی ماهیرود و ... برشمرد.

خامه‌زر، پیشنهاداتی برای حل مشکلات بازرگانان، پیله‌وران و مرزنشینان خراسان جنوبی در رابطه با رفع تعهدات ارزی ارائه داد و گفت: برای حل این مشکلات، ممانعت از ابلاغ دستورالعمل‌های غیرشفاف و ناقص، تکمیل کننده و راهگشا بودن دستورالعمل‌های جدید برای دستورالعمل‌های قبلی، امکان واگذاری پروانه‌های صادراتی به واردکنندگان، تقویت زیرساخت‌ها و سامانه‌های برگشت ارز حاصل از صادرات، ایجاد روند قانونی و مناسب به منظور تبادل ارز حاصل از صادرات با تجار افغانستانی، برطرف‌کردن اختلاف میان لیست اعلامی گمرک و بانک مرکزی، تجدیدنظر در خصوص حساب‌های داده شده در سامانه جامع تجارت (نیما) در بخش فروش ارز حاصل از صادرات و ... ضروری است.

مرز؛ برگ برنده توسعه برای خراسان جنوبی

در حالی که صنعتگران و صادرکنندگان برای توسعه استان پای کارند، اما متأسفانه با مشکلات متعددی مواجه هستند. در سال جهش تولید، فعالان اقتصادی انتظار حمایت داشتند اما اکنون معتقدند که امسال نیز هیچ اتفاق خاصی در عرصه حمایت از صنعت و تولید رخ نداده و تنها اتفاق، جهش و افزایش قیمت کالاها و ارز بوده که عرصه را بر آن‌ها تنگ‌تر کرده است، اما اگر بازهم زیربار مشکلات دوام آورده‌اند، تنها دلیل آن عشق و علاقه به تولید و توسعه بوده است.

متأسفانه فعالان این حوزه از عدم‌حمایت و استقبال از کالاهای تولیدی استان و همچنین دستورالعمل‌هایی که بدون کارشناسی و بدون توجه به شرایط هر منطقه در نظر گرفته می‌شود، گلایه دارند و معتقدند برای توسعه استان، باید مسائل و مشکلات واقع‌بینانه دیده و حل شود.

اگر چه دوری از پایتخت، خراسان جنوبی را از دید و توجه مسئولان دورتر کرده و توسعه آن همگام با سایر استان‌ها نبوده است، اما موقعیت مرزی آن می‌تواند برگ برنده‌ای برای توسعه بیشتر باشد و اگر آن‌طور که باید و شاید از ظرفیت مرز استان استفاده شود، قطعا خود استان راه توسعه را خواهد پیمود. البته اگر مسئولان به روال کنونی، همچنان با قوانین و دستورالعمل‌های بازدارنده، در این مسیر سنگ‌اندازی نکنند.

انتهای پیام/