امین بیگانی * بازار بورس تهران هفته نسبتا متعادلی را گذراند، اگرچه برآیند شاخص کل منفی بود اما جمع شدن بازار و کاهش مشهود ارزش صف‌های فروش و احتمال شکل‌گیری الگوی برگشتی در نمودار سهم‌ها و شاخص‌ها، نکات مهم برای تعادل بازار بود، اما در ادامه مسیر، بیشتر چه گروه‌هایی می‌توانند مورد توجه بازار و نقدینگی قرار بگیرند؟
شاخص کل بورس تهران در هفته منتهی به چهارم مهرماه ۱۳۹۹ با کاهش ۹۲۶۵۶ واحدی مواجه شد و در محدوده یک میلیون و ۶۱۱۴۵۲ واحد به کار خود پایان داد. واکنش شاخص کل به میانگین ۲۷روزه و عدم عبور از آن باعث شد تا شاخص کل دوباره در این هفته به کف قبلی خود در محدوده یک میلیون و ۵۵۰ هزار نزدیک شود و واکنش مثبت نشان دهد. احتمال شکل‌گیری الگوی سر و شانه معکوس که یکی از بهترین الگوهای برگشتی است در شاخص کل بالا رفته که با گذر شاخص کل از محدوده یک میلیون و ۷۱۰ هزار تایید می‌شود. شاخص هم‌وزن نیز با کاهش ۱۶۷۷۰ واحد در محدوده ۴۱۳۴۳۰ واحد ایستاد. شاخص هم‌وزن به محدوده ۵۰ درصد فیبو خود در حرکت صعودی آخر خود نزدیک می‌شود. حرکتی صعودی که شاخص هم‌وزن از خرداد ماه شروع کرد، حالا ۵۰ درصد آن را برگشته است. به نظر شاخص هم‌وزن نیز به زودی به تعادل خواهد رسید و می‌تواند روزهای بهتری را پشت سر بگذارد. شاخص هم‌وزن با یک فاز تاخیر نسبت به شاخص در حال ساخت الگوی برگشتی برای خود است. اما وضعیت صف‌های فروش نشان می‌دهند هنوز بیشترین فشار فروش در سهم‌های کوچک بازار است.
کدام گروه‌ها مورد توجه بازار قرار خواهند گرفت
در اصلاح اخیر بازار بسیاری از افراد متوجه شدند که قرار نیست همه سهم‌ها شبیه به هم رفتار کنند و بازار و نقدینگی نشان داد بین سهام بنیادی، صنایع مادر و سهم‌های دیگر تمایز قائل است. این اتفاق در برگشت بازار نیز خود را نشان خواهد داد به طوری که برگشت تعدادی از گروه‌ها و سهم‌ها می‌تواند بهتر از بقیه بازار باشد؛ موردی که طی دو هفته گذشته بارها به آن در تحلیل هفتگی اشاره کرده‌ام. دلار در بازار آزاد به کانال ۲۸ هزار تومان وارد شده است. الزام فروش دلار در سامانه سنا از دوش شرکت‌های صادر‌کننده بزرگ برداشته شده و آنها می‌توانند دلار خود را در بازار به نرخ آزاد به فروش برسانند. نرخ‌های فروش شرکت‌های صادراتی با شتاب بیشتر حالا به سمت بالا حرکت خواهد کرد و گزارش‌های ماهانه و فصلی این شرکت‌ها رو به بالا خواهد بود. شرکت‌های صادر‌کننده با توجه به موارد گفته شده می‌توانند بیشترین توجه پول و نقدینگی را به سمت خود جذب کنند. شرکت‌هایی که فروش دلاری دارند، اما خرج آنها به ریال است می‌توانند شاهد دگرگونی مثبت در سود‌سازی خود باشند که به معنی افزایش ارزش و به مرور افزایش قیمت آنها خواهد شد. گروه‌های پتروشیمی، فلزات، معدنی‌ها، کانه‌های فلزی و… می‌توانند از جمله این گروه‌ها باشند. شرکت‌های کوچک صادراتی نیز که درصد سهم فروش صادراتی آنها بالاست و اهرم سود‌سازی بالاتری دارند، می‌توانند از جمله تک‌سهم‌های مورد توجه بازار باشند.
نکات مغفول در مورد کاهش ارزش معاملات
میانگین ارزش معاملات روزانه در هفته گذشته در محدوده ۱۳۵۰۰ میلیارد تومان ایستاد تا نسبت به هفته گذشته با کاهشی حدودا ۱۵۰۰ میلیارد تومانی مواجه شود. این عددها برای بازار که در اوج روزهای خود اعداد بالای ۲۵ هزار میلیارد تومان را می‌دید کمی سخت است. اما نکاتی در این مورد وجود دارد. نزدیک به ۲۰ هزار میلیارد تومان پول به صورت نقد یا سرمایه‌گذاری در صندوق‌های درآمد ثابت در کنار بازار و بدون خروج از کارگزاری‌ها نقد مانده تا با برگشت اعتماد به بازار و شروع روند صعودی به بازار دوباره ورود کنند. کاهش قیمت سهم‌ها در بازار می‌تواند یکی دیگر از عوامل کاهش ارزش معاملات باشد. بسیاری از سهم‌ها با کاهش قیمت سنگینی مواجه شده‌اند به طوری که به صورت میانگین می‌توان عنوان کرد قیمت سهم‌های بازار با ۵۰ درصد کاهش روبه‌رو شده است. کاهش این قیمت‌ها نیز در کاهش ارزش معاملات تاثیرگذار بوده، به طوری که حجم و تعداد معاملات بازار به میانگین روزانه نزدیک است ولی ارزش معاملات کاهش محسوسی داشته است. با برگشت بازار انتظار افزایش ارزش معاملات طی ماه پیش رو را دارم.
در این هفته نزدیک به ۲۳۰ میلیارد تومان نقدینگی توسط کدهای حقیقی از بازار خارج شد، این به معنی خرید این مقدار از نقدینگی توسط کدهای حقوقی از کدهای حقیقی در بازار است. در هفته‌ای که گذشت چهار صنعت فرآورده‌های نفتی، محصولات شیمیایی، فلزات اساسی و بانک‌ها و موسسات، بیشترین ارزش معاملات را از آن خود کردند.
در هفته پیش‌رو
در حالی این هفته را آغاز خواهیم کرد که برای بازار در پایان آخرین روز کاری هفته گذشته شاهد ۱۲۹ سهم صف خرید به ارزش ۸۰۰ میلیارد تومان و ۲۸۲ سهم صف فروش به ارزش نزدیک به سه هزار میلیارد تومان بودیم. با اینکه ارزش و تعداد سهم‌های صف فروش مشهود است اما کاهش تدریجی ارزش صف‌های فروش از ۱۸ هزار میلیارد تومان به این عدد نشان‌دهنده کاهش چشمگیر فروشندگان در بازار است. اکثر سهم‌ها در حال شکل دادن الگوی سر و شانه معکوس هستند که این اتفاق در شاخص کل و با کمی تاخیر در شاخص هم‌وزن نیز در حال شکل‌گیری است. موج آخر اصلاحی هفته گذشته می‌تواند خروج آخرین فروشندگان در این نواحی را شکل داده باشد. گزارش‌های ماهانه تولید و فروش شهریورماه طی هفته پیش‌رو روی کدال قرار خواهد گرفت که می‌تواند افزایش نرخ‌ها و فروش شرکت‌ها را به رخ بازار و سرمایه‌گذاران بکشد. گزارش‌های فصلی نیز تا پایان مهر به مرور به بازار مخابره خواهد شد.
سیکل تکرارشونده دلار و بازار
نسبت P بر ETTM بازار در زمان اوج صعود بازار به ۳۷ واحد رسیده بود! این عدد حالا بعد از این اصلاح عمیق به نزدیکی ۲۵ واحد کاهش یافته است. با آمدن گزارش‌های فصلی شرکت‌ها که اکثرا گزارش شش ماهه آنها خواهد بود، شاهد تعدیل این عدد در بازار خواهیم بود که می‌تواند عدد را به زیر ۱۵ واحد ببرد که این اتفاق خود می‌تواند عامل جذاب شدن بازار و جذب نقدینگی و حرکت سهم‌ها شود. هفته گذشته در مورد سیکل تکراری رشد بازار سرمایه بعد از رشد دلار نوشتم اتفاقی که همیشه تکرار شده و تنها زمان تاخیر در این حرکت متفاوت بوده است به طوری که در سال ۱۳۹۶ فاصله تاخیر بین حرکت دلار و بازار بورس ۱۰۶ روز بوده است، در سال بعد یعنی ۱۳۹۷ این تاخیر به ۷۲ روز کاهش یافته است. در سال ۱۳۹۸ دلار حرکت صعودی خود را آغاز کرده است و حرکت بازار سرمایه با تاخیر ۳۹ روزه اتفاق افتاده است. کاهش این فاصله تاخیر ادامه داشته است و در سال ۱۳۹۹ در مرحله اول که نیمه اول سال اتفاق افتاد، شاهد بودیم که فاصله تاخیر بین حرکت دلار و بازار سرمایه تنها ۱۸ روز بوده است. این کاهش زمانی بین حرکت دلار و بازار سرمایه نشان می‌دهد که واکنش بازار بورس و سهامداران و سرمایه‌گذاران نسبت به تاثیرگیری سود‌سازی شرکت‌ها نسبت به رشد دلار سریع‌تر شده است. حالا ۱۶ روز از شروع حرکت صعودی جدید دلار می‌گذرد. انتظار حرکت بازار طی هفته پیش رو با توجه به دیتای بالا می‌تواند درصد بالایی به خود بگیرد. هفته پیش‌رو و البته مهرماه پیش‌رو می‌تواند برای بازار سرمایه ماه خوب و سبزی باشد. اما این حرکت برای همه سهم‌ها یکسان نخواهد بود و بازار تحلیلی‌تر رفتار خواهد کرد. با مطالعه و آگاهی در بازار معامله کنید.
* کارشناس بازار سرمایه
نظر شما