‌چهل سال از حمله صدام به سرزمین دلیران می‌گذرد؛ حمله‌ای که ثابت کرد ایرانیان در مقابل تعرض به خاکشان می‌ایستند حتی اگر در شرایط سختی باشند. هنوز زمان زیادی از پیروزی انقلاب اسلامی نگذشته و قوای نظامی و انتظامی کشور بازسازی لازم را به انجام نرسانیده بود که کشور در مقابل یک تهدید بزرگ و همه جانبه قرار گرفت. خیلی زود مشخص شد که صدام با وعده‌های ابرقدرت‌ها بویژه امریکا و حمایت متحدانش و حتی کشورهای منطقه دست به این حمله زده و طی 8 سال جنگ نیز از کمک‌های نظامی و انسانی آنها برخوردار بود و هزینه‌های سنگینی را به ایران و عراق و مردم دو کشور تحمیل کرد.
اما روحیه بالای معنوی حاصل از تحول فرهنگی انقلاب اسلامی و مواضع الهام بخش امام خمینی(ره) که از همان لحظه اول مانع غلبه ترس و شکست بر مردم شد، همچنین حضور گسترده اقشار مختلف از پیر و جوان و زن و مرد، تصویر متفاوتی از جنگ ایران و عراق در میان جنگ‌های معاصر ارائه داد. همگان در هر سنی و موقعیتی موضوع دفاع را به نوعی در ارتباط با خویش و زندگی‌شان می‌دانستند و از خود رفع تکلیف نمی‌کردند. این چنین روحیه‌ای بود که با‌وجود فراز و نشیب‌ها، کمبودها، خطاهای مدیریتی و اشتباهات بعضاً راهبردی در برخی مقاطع که در تصمیم گیری‌های انسانی به وجود می‌آید، ایستادگی باشکوه یک ملت با تکیه بر شهادت و ایثار در مقابل قدرت‌های نظامی مستکبر تا همیشه در تاریخ ایران و منطقه و جهان رقم خورد... و این چنین است که شهدا و جانبازان دوران دفاع مقدس و مادران و پدران و همسران و فرزندان آنها محترم‌ترین و الهام‌بخش‌ترین عناصر جامعه ایران هستند. سرمایه عظیمی که می‌تواند در شرایط گسست‌های اجتماعی پیوندهای مجدد و با نسل جوان ارتباطی معنوی و منطقی برقرار کند. همچنین در اوج شرایط سخت جنگ اقتصادی و روانی، روشنی بخش تاریکی‌ها و روشن کننده مسیر و طریق آینده باشند. البته به شرط آنکه همچنان نورافکن‌ها بر ابعاد مختلف تلاش‌ها و فداکاری‌های آن دوران بتابد و نقاط پنهان را آشکار کند. مانند همه نقش آفرینی‌های زنان در آن دوران. چنانکه سینما و هنر دفاع مقدس از این زاویه قابل نقد است که رد پای زنان در این وادی جلوه‌های عینی لازم را ندارد.
طی جنگ تحمیلی دست‌کم 6428 زن در نقاط مرزی یا در بمباران شهرها به شهادت رسیده و 500 زن رزمنده نیز شهید شدند. شاید نسل امروز باور نکند که زنان در دفاع از شهرها اسلحه به دست گرفتند و به‌عنوان مثال در خرمشهر شجاعانه دفاع کردند. 21 نفر از آنان نیز به اسارت گرفته شده که بعضاً سال‌ها در زندان‌های عراق ماندند.
5735 زن جانباز اینک در ایران زندگی می‌کنند که 3075 نفر آنها بالای 25% جانبازی دارند و 22708 امدادگر و 2000 پزشک زن به جبهه‌ها اعزام شدند. همچنین صدها پایان نامه تحقیق و پژوهش علمی درباره مسائل دفاع مقدس توسط زنان به سرانجام رسید، از جمله پایان نامه اینجانب با موضوع تأثیرات گاز خردل روی سیستم ایمنی که این پژوهش‌ها تا امروز سهم مهمی در پزشکی جنگ دارد.
معاونت ریاست جمهوری در امور زنان و خانواده نیز وظیفه می‌داند سهم خویش را در زنده نگه داشتن دلاوری‌ها و قدردانی از بازماندگان روزهای صبوری و استقامت ایفا کند. بنابراین با هدف پاسداشت مقام و منزلت شهیدان، زنده نگه داشتن نام و خاطره آنان و تجلیل و تکریم از زنان مقاوم و ایثارگر، دیدار با همسران، دختران و اعضای خانواده حدود 160 شهید و جانباز دوران انقلاب، دفاع مقدس و مدافعان حرم در استان‌های مختلف کشور شامل شهیدان مسیحی و زرتشتی در سه سال گذشته صورت گرفته است. این دیدارها با حضور نماینده بنیاد شهید یا انتقال مسائل به آن بنیاد برای رفع مشکلات احتمالی بوده و در مواردی پیگیری و مکاتبه برای رفع مشکلات خانواده‌ها انجام شده است.
برگزاری رویدادهای اجتماعی شامل 5 بزرگداشت در سالروز دفاع مقدس و پیروزی انقلاب اسلامی، برگزاری نمایشگاه ها و همکاری با دستگاه‌ها از جمله شهرداری و گردهمایی با گروه های مرجع مانند هنرمندان و نمایش فیلم‌هایی با موضوع دفاع مقدس، هفت نشست برای طرح تجارب زیسته و گفت‌و‌گوی بین نسلی به منظور انتقال تجربیات گرانقدر دوران دفاع مقدس و درک دو نسل از شرایط و مقتضیات یکدیگر، نشست با بانوان سردشتی آسیب دیده از بمباران شیمیایی آن شهر، برگزاری نشست‌های تخصصی با خانواده‌های ایثارگر، انجام پژوهش، تهیه تاریخ شفاهی و مستندسازی مانند پژوهش کیفی در مورد مسائل همسران جانباز اعصاب و روان، تدوین تاریخ شفاهی زنان فعال در مناطق عملیاتی غرب، جنوب و جنوب غربی از طریق شناسایی آنان در مناطق عملیاتی 5 استان کردستان، ایلام، آذربایجان غربی، کرمانشاه و خوزستان و انجام مصاحبه با 361 بانوی شناسایی شده، اختصاص یک بخش به فرهنگ ایثار و نقش زنان طی دفاع مقدس در گزارش روند 40 ساله تحولات جامعه زنان پس از انقلاب اسلامی به دو زبان از جمله این اقدامات بوده است.
در خاتمه یک بار دیگر از مادران و همسران شهدا و جانبازان یاد می‌کنم که با وجود سختی‌ها و ناملایمات و انتقاداتی که به شرایط دارند، چشم خود را از افق روشنی که در دوردست برای آنها پدیدار است برنگردانده‌اند. وقتی به دیدنشان می‌روید و پای صحبتشان می‌نشینید منشأ امید و الهام بخش زندگی‌اند... آنها هنوز بر پیمان خویش مانده‌اند.‌‌/ روزنامه ایران