محدثه واعظی‌پور
روزنامه نگار
هفته دفاع مقدس برای ما که کودکی‌مان در روزهای جنگ گذشت حس و حالی خاص دارد. آن لحظات نفسگیر و تلخ، حالا بخشی از خاطرات روزهای رفته است که گاهی شیرین است و گاهی غم‌انگیز. سینمای دفاع مقدس یکی از مهم‌ترین دستاوردها و مشخصه‌های آن روزها هم برای ما نوستالژیک و دوست‌داشتنی است؛ شاید برای نسل امروز عجیب باشد که ما بچه‌های دهه شصت بارها فیلم‌های «دیده‌بان»، «مهاجر» یا «افق» را می‌دیدیم و با این سینما مأنوس بودیم. کودکی ما شبیه نسل‌های پس از ما نیست و جنگ هشت ساله در شکل‌گیری سلیقه و باورهای ما تأثیر داشته است. به همین دلیل هنوز هم تماشای فیلم‌هایی که درباره سال‌های جنگ است می‌تواند ما را متأثر کند.
سینمای جنگ، با همه فراز و فرودش بخشی از هویت ماست؛بخشی قابل توجه از سینمای پس از انقلاب که آثار درخشان و قابل توجهی دارد، سینمایی که در آسمانش، ستاره‌هایی مانند رسول ملاقلی‌پور، ابراهیم حاتمی‌کیا و احمدرضا درویش می‌درخشند و فیلم‌هایی مثل «سفر به چزابه»، «هیوا»، «از کرخه تا راین»، «کیمیا»، «گیلانه» و... از آن به یادگار مانده‌اند. اگر این سینما نبود شاید بخشی از حماسه‌ای که زنان و مردان ایرانی در هشت سال جنگ آفریدند، فراموش می‌شد؛ شاید نسلی که جنگ و آن روزهای پر تنش را درک نکرده از خاطر می‌برد که برای حفظ این سرزمین جوانانی پرشمار بر خاک افتاده‌اند. در سینمای دفاع مقدس تصاویری رنگارنگ از جنگ و آدم‌هایش ثبت شده است، در «نجات یافتگان» (رسول ملاقلی‌پور) در فصلی تکان دهنده پرستار زن (عاطفه رضوی) و بسیجی‌ها مجروحی را همراه خود می‌برند و عراقی‌ها به آنها تیراندازی می‌کنند؛عبور رزمنده‌ها از مهلکه با شهادت آنها همراه است. ملاقلی‌پور تصویری تأثیرگذار از این شهادت دسته جمعی و به اصطلاح پرپر شدن ترسیم کرده که هنوز تماشایش غم‌انگیز است. در «گیلانه» رخشان بنی‌اعتماد به دنیای زنی نزدیک شده که تنها فرزندش جانباز شیمیایی است؛زنی مستقل و قوی که نمونه‌ای قابل احترام از همه مادران شهید و جانباز است. این فیلم، با تمرکز بر رنج این زنان، به آنان ادای دین کرده و تصویری متفاوت از مهر مادری و رنج زنانه ارائه می‌دهد.
در «از کرخه تا راین» حاتمی‌کیا موفق شد آدم‌های جنگ را به قلب اروپا ببرد و فضایی تازه در روایت رنج جانبازان شیمیایی تجربه کند. «کیمیا» (احمدرضا درویش) زندگی را در بحران جنگ و نیستی به تصویر می‌کشد و «تنگه ابوقُریب» (بهرام توکلی) دوباره از قهرمانانی صحبت می‌کند که به خاک افتادند تا این سرزمین باقی بماند. قهرمانانی از همه نسل‌ها و طبقات اجتماعی. هفته دفاع مقدس بهانه خوبی  برای مرور خاطراتی  است که سینمای جنگ برایمان خلق کرده؛ خاطراتی ماندنی از مردان و زنانی که در گذر زمان فراموش شده‌اند اما تصاویر و فیلم‌ها آنها را زنده نگه می‌دارد. زنده برای همه نسل‌ها، برای همیشه.