«حمایت» وضعیت سینمای دفاع‌مقدس را بررسی کرد
آثار انگشت شمار برای ژانر پرمخاطب
«عقابها» را به یاد دارید؟ « نینوا» ، « پرواز در شب» ،«برزخیها» و « بلمی به سوی ساحل» را چطور؟ قطعا نام « کانی مانگا» را شنیدهاید. « از کرخه تا راین» ، « هور در آتش» ، « سفر به چزابه » و... بخشی از خاطرات مشترک علاقهمندان هنر هفتم در دهه 60 و 70 است ؛ هنری به نام سینمای دفاع مقدس که این روزها مغفول مانده است.
صاحب‌خبر - نگاهی به سینمای دفاع‌مقدس سینمای دفاع مقدس از سال ۱۳۶۰ به طور رسمی آغاز به کار کرد و این دوران بستری بود تا برخی از بهترین آثار سینمای ایران بعد از انقلاب متولد شود. بسیاری از سینماگران صاحبنام امروز، سینما را با جنگ تجربه کردند و فیلم‌هایی که در بستر جنگ ساخته شد، هیجان و حادثه را با حالات عرفانی و عدالت طلبی افراد را در بطن آن پیوند زد . در طرف دیگر جنگ تحمیلی به مدد جلوه‌های ویژه ، تحرک بیشتری یافت و البته آثار ماندگاری خلق شد.در طول سال‌های دفاع‌مقدس دوربین‌های سینماگران روی صحنه‌های جنگی بیشتری زوم کرد و اگر گاهی هم گوشه چشمی به پشت جبهه داشت بازهم قصدش نشان دادن میدان جنگ و موضوع پایداری بود؛ زیرا دفاع‌مقدس در سینمای ایران فقط در حد یك جنگ نبود و در واقع آمیزه ای از اعتقادات و دفاع از ارزش‌ها بود . این مهم از معدود خصایصی است كه فقط در سینمای ایران با عنوان «دفاع مقدس» شكل گرفته و آن را از انواع دیگر سینماهای جنگ دنیا متفاوت كرده است. اما با همه این تفاسیر، مدتهاست که تولیدات دفاع‌مقدس حال و روز خوبی ندارد و فقط به تعداد انگشت‌شماری آثار قابل توجهی چون «شیار143» ، « اروند» ، «آباجان»، «ضد گلوله»، «چ» ، «تنگه ابوقریب» و«ایستاده در غبار» ساخته شده که البته مورد پسند مخاطبان هم قرار گرفته است. مشکل اصلی سینمای دفاع‌مقدس نبود حمایت است «عباس رافعی» کارگردان در گفت‌وگو با میزان با تاکید بر این موضوع که متاسفانه طی سال‌های گذشته با فقر در سینمای دفاع‌مقدس روبرو بودهایم اظهارکرد: واقعا چه اتفاقی افتاده که نه نهادهای فرهنگی و دولتی و نه بخش خصوصی تمایل چندانی به سرمایه گذاری در سینمای دفاع مقدس ندارد؟ چرا سینمایی که سال‌ها یکی از محبوبترین ژانرهای مردمی بود به یک باره دچار افتی این چنین می‌شود؟ این مسئله ای است که باید نگاهی درست به آن داشته باشیم. وی با نقد بر عدم حمایت از فیلمسازان برای ساخت آثار دفاع مقدسی ادامه داد: مطمئن باشید که در حال حاضر فیلمنامه‌های بسیار خوبی در زمینه سینمای دفاع مقدس در کمد نویسندگان ما خاک می خورند، اما هیچ حمایت دولتی از آنها نمی‌شود و از سویی بخش خصوصی هم به دلیل هزینه‌بر بودن اینگونه فیلم‌ها جرأت حضور در چنین سینمایی را ندارد. کارگردان فیلم «آوازهای سرزمین من» ادامه داد: در حال حاضر فیلمسازان زیادی هستند که به ژانر دفاع مقدس علاقه دارند و می خواهند که فیلم بسازند اما هیچ حمایتی از آنها نمی شوند، معتقدم که مشکلی در فیلمنامه و فیلمساز دفاع مقدسی نداریم، مشکل اصلی سینمای دفاع مقدس نبود حمایت است. سینمای دفاع مقدس لایق توجه بیشتر است «مسعود ردایی» تهیه‌کننده سینما هم معتقد است: باید برای پرداخت به سینمای دفاع مقدس انگیزه لازم در مسئولان و فیلمسازان به وجود آید.وی درباره علت نپرداختن به سینمای دفاع مقدس طی سال‌های اخیر و بی تفاوتی نسبت به این جریان، به باشگاه خبرنگاران گفت: بنیادها، موسسات و سازمان‌های مرتبط مانند اوج، فارابی، انجمن سینمای دفاع مقدس و ... باید در تدارک بیشتر ساخت فیلم‌هایی با موضوع دفاع مقدس باشند. وقتی فیلم هایی چون «تنگه ابوقریب» یا آثاری که ابراهیم حاتمی کیا در این سال‌ها ساخته، تولید می‌شود مورد توجه مخاطب قرار می‌گیرد؛ پس باید همت کرد و فیلم دفاع مقدسی ساخت تا به اهداف عالی رسید. وی افزود: سازمان‌های مرتبط باید در این زمینه برنامه ریزی و سیاست‌گذاری‌های مدونی داشته باشند. انگیزه ایجاد کنند و حمایت‌های لازم را از فیلمسازان انجام دهند. پذیرای فیلمنامه‌های خوب باشند و از همه مهمتر اهدافشان را اجرایی کنند. اگر بدین نحو پیش بروند، به طور قطع ۸ سال جنگ تحمیلی سرشار از قصه‌های دراماتیک و تأثیرگذار است. عدم استقبال نهادهای فرهنگی برای تولید آثار دفاع مقدس کارگردان فیلم «پشت پرده مه» هم بر ضرورت تشکیل اتاق فکر واحد برای رسیدن به سینمایی منسجم در حوزه دفاع مقدس تاکید کرد. پرویز شیخ‌طادی با اشاره به وضعیت فعلی سینمای دفاع مقدس و دورانی که سپری شده است، گفت: سینمای دفاع مقدس از دیگر ژانرهای سینمایی جدا نیست و اگر امروز حال و روز سینمای جنگ و دفاع مقدس خوب نیست و تولیدات آن چنگی به دل نمی‌زند، این موضوع را می‌توانیم به دیگر گونه‌های سینمایی نیز بسط دهیم. جامعه امروز با تغییر سلیقه‌ها و نگاه اجتماعی و تربیتی خود نیازهای دیگری را جستجو می‌کند که امروزه در سینمای ایران ردی از آن نمی‌بینیم. تنها تفاوتی که برخی از ژانرهای سینمایی با بقیه دارند در مشکلات تاریخی و تولید آن هستند. مثل سینمای دفاع مقدس که به دلیل شرایط اقلیمی و ویژوال افکت و پروداکشن دارای هزینه و سختی‌های زیادی است؛ به همین دلیل در سال‌های اخیر کمتر می‌توان به سراغ تولید آن رفت. وی با بیان اینکه دولت و نهادهای فرهنگی برای تولید آثار دفاع مقدس اقبالی نشان نمی‌دهند، گفت: متاسفانه در چند سال گذشته شاهد هستیم دولت کمتر به فیلم‌های این حوزه اقبال نشان می‌دهد و فیلمسازان این حوزه دیگر نمی‌توانند مانند گذشته فعالیت کنند. در عرصه سینمای دفاع مقدس هم کماکان ادعاها سر جایش است اما در عمل دغدغه‌های گذشته دیگر وجود ندارد و جنس آن تغییر کرده است.∎
نظر شما