امریکا مدعی شد این کشور به‌منظور بازگرداندن تحریم‌های سازمان ملل علیه ایران، مکانیسم ماشه علیه ایران را فعال کرده، این در حالی است که ۱۳ کشور عضو شورای امنیت با درخواست امریکا مخالفت کرده‌اند. مایک پمپئو گفت اگر سازمان ملل متحد نتواند تحریم‌ها را اجرا کند، این موضوع «پیامدهایی» خواهد داشت. وزیر خارجه امریکا جزئیاتی از تازه‌ترین تهدید دولت ایالات متحده علیه یک سازمان بین‌المللی را اعلام نکرد.

او همچنین گفت: امریکا متعهد می‌شود کسانی را که تحریم‌های ایران را نقض می‌کنند، مجازات کند. به گزارش ایسنا، امریکا در حالی مدعی بازگرداندن تحریم‌ها علیه ایران شده که با خروج از برجام، نمی‌تواند از این مکانیسم علیه ایران استفاده کند. البته مخالفت اعضای برجام و سازمان ملل با اقدامات امریکا نیز ادامه داد؛ تا آنجا که دبیرکل سازمان ملل نیز در نامه‌ای به شورای امنیت اعلام کرد اقدامی براساس ادعاهای امریکا مبنی بر آغاز روند بازگردانی تحریم‌های بین‌المللی علیه ایران انجام نمی‌دهد.

اقدام امریکا برای بازگرداندن تحریم‌ها باطل و بی‌اثر است

نماینده دائم جمهوری اسلامی ایران در سازمان ملل با اشاره به ادعای اخیر امریکا مبنی بر بازگشت تحریم‌های گذشته شورای امنیت علیه ایران از ۳۰ شهریور، ضمن رد این ادعا گفت: این ادعا هیچ گونه مبنای حقوقی ندارد، باطل و بی‌اثر و کاملا غیرقابل قبول است. مجید تخت روانچی در نامه‌ای به دبیرکل سازمان ملل و رئیس شورای امنیت این سازمان، همچنین اعلام کرد در واکنش به اقدام امریکا، نه‌تنها هیچ یک از اعضای این شورا صلاحیت آن کشور برای فعال کردن روند بازگشت تحریم‌های گذشته را نپذیرفتند، بلکه از طریق نامه‌های انفرادی یا مشترک به رئیس شورای امنیت، ۱۳ عضو این نهاد، اعتبار حقوقی و مقبولیت نامه امریکا را قاطعانه رد کردند. روانچی همچنین به نظرات مشابهی که توسط اکثریت قاطع اعضای شورای امنیت در نشست ۴ شهریور آن ابراز شده، اشاره و اضافه کرد: طی آن جلسه، رئیس شورای امنیت نیز در پاسخ به سوالات اعضا در این زمینه، اعلام کرد طبق مشورت‌هایی که با اعضای شورا داشته و نامه‌هایی که از تعداد زیادی از آنها دریافت کرده‌ام، برای من کاملا روشن است که یک عضو موضع خاصی در این زمینه دارد و بقیه اعضا مخالف آن هستند؛ بنابراین، از نظر من، هیچ اجماعی در شورا وجود ندارد و رئیس شورا نیز نمی‌تواند اقدام دیگری به عمل آورد.

در این نامه، نماینده دائم ایران در سازمان ملل ضمن اشاره به نظرات کتبی و شفاهی اعضای شورای امنیت، اعلام کرد آنها با استناد به قطعنامه ۲۲۳۱ که طبق آن، فقط اعضای برجام حق آغاز روند بازگرداندن تحریم‌های گذشته شورای امنیت را دارند، اعلام کرده‌اند چون امریکا دیگر عضو برجام نیست، هیچ حقی برای توسل به روند مزبور ندارد و نامه‌اش نیز فاقد هرگونه اثر حقوقی در حال یا آینده است. وی به نامه ۳۰ مرداد نماینده عالی اتحادیه اروپا در امور خارجی و سیاست امنیتی و هماهنگ‌کننده برجام نیز اشاره کرد که طی آن اعلام شد: همانطور که مکرر خاطرنشان کرده‌ام، امریکا به‌صورت یکجانبه از برجام خارج شده و متعاقبا در هیچ یک از فعالیت‌های آن نیز شرکت نکرده است؛ بنابراین نمی‌تواند یک دولت عضو برجام قلمداد شود و برای بازگرداندن احتمالی تحریم‌های شورای امنیت اقدام کند. روانچی به بخشی از مفاد بیانیه نشست ۱۱ شهریور کمیسیون مشترک برجام نیز اشاره و اعلام کرد که طی آن، اعضای باقیمانده برجام دوباره تصریح کرده‌اند که امریکا یک دولت عضو برجام نیست و نمی‌تواند روند بازگرداندن تحریم‌های گذشته سازمان ملل را آغاز کند.

در پایان این نامه که قرار است به‌عنوان سند شورای امنیت منتشر شود، نماینده ایران با ذکر اینکه هدف اعلام شده امریکا از بین بردن کامل برجام بوده و راهبرد آن برای نیل به این هدف نیز ایجاد پیچیدگی حقوقی از طریق ارائه تفاسیر یکجانبه دلبخواهانه و استدلال‌های شبه‌حقوقی است، اضافه کرد: جمهوری اسلامی ایران مطمئن است که اعضای شورای امنیت بار دیگر با تلاش امریکا برای سوء استفاده از شورای امنیت و تضعیف اقتدار و اعتبار آن مخالفت خواهند کرد.

حمایت نکردن گوترش از تلاش امریکا برای بازگرداندن تحریم‌های ایران

دبیرکل سازمان ملل نیز در نامه‌ای به شورای امنیت اعلام کرد اقدامی براساس ادعاهای امریکا مبنی بر آغاز روند بازگردانی تحریم‌های بین‌المللی علیه ایران انجام نمی‌دهد. به گزارش ایسنا به نقل از خبرگزاری رویترز، آنتونیو گوترش، دبیرکل سازمان ملل روز شنبه به شورای امنیت این سازمان گفت نمی‌تواند اقدامی در زمینه اظهارات امریکا مبنی بر اینکه تمام تحریم‌های سازمان ملل علیه ایران بازگردانده شده‌اند انجام دهد، چراکه «موجب ایجاد ابهام پیرامون این مسئله خواهد شد». گوترش در این باره اضافه کرد: این امر موجب ایجاد ابهام خواهد شد که آیا روند (اعمال تحریم‌ها) آغاز شده و آیا انقضای تحریم‌ها هنوز به قوت خود باقی هستند یا نه. او افزود: دبیرکل نباید طوری پیش برود که انگار چنین ابهامی وجود ندارد. مقامات سازمان ملل به شورای امنیت در زمینه اجرای مقررات تحریم‌ها پشتیباتی فنی و اجرایی ارائه می‌کنند. دبیرکل سازمان ملل در این باره اعلام کرد باتوجه به اینکه درباره وضعیت حال حاضر تحریم‌های ایران هنوز شفاف‌سازی نشده، هیچ اقدامی در حمایت از روند اعمال تحریم‌ها نمی‌کند. براساس این گزارش، دولت امریکا باوجود مخالفت‌های رسمی اعضای شورای امنیت سازمان ملل با بکار گیری مکانیسم بازگردانی سریع تحریم‌ها علیه ایران، ادعا کرده روند اجرایی اعمال دوباره تحریم‌های بین‌المللی علیه ایران را آغاز کرده است.

فرانسه: تحریم‌های سازمان ملل همچنان ملغی هستند

باوجود ادعای امریکا مبنی بر بازگرداندن تحریم‌های سازمان ملل علیه ایران، نمایندگی فرانسه در سازمان ملل با اعلام پایبندی تروئیکای اروپا به برجام، تاکید کرد تحریم‌های سازمان ملل علیه ایران همچنان ملغی شده محسوب می‌شود. نیکولاس دو ریویِری، نماینده فرانسه در سازمان ملل درباره حمایت تروئیکای اروپا (آلمان، فرانسه و انگلیس) از برجام نوشت: تروئیکای اروپا هنوز به اجرای کامل برجام (توافق هسته‌ای) پایبند است. این تنها راه رو به جلو برای کنترل برنامه هسته‌ای ایران است. نماینده فرانسه در ادامه نوشت: امروز، همچنان لغو تحریم‌های سازمان ملل علیه ایران ادامه دارد و ایران نیز هنوز به تعهداتش پایبند است.

روسیه: ادعای امریکا درباره بازگردانی تحریم‌های ایران غیرقانونی است

نمایندگی روسیه در سازمان ملل تاکید کرد اقدامات اخیر دولت امریکا علیه ایران و تلاش برای بازگرداندن تحریم‌ها «کارشکنی در قوانین بین‌المللی» است.
دمیتری پولیانسکی در پیامی توییتری درباره تلاش‌ها و اقدامات اخیر امریکا علیه ایران در سازمان ملل نوشت: بسیار دردناک است که ببینیم چنین کشور بزرگی خود را این‌طور تحقیر کرده و با هذیان‌گویی لجوجانه‌اش با دیگر اعضای شورای امنیت سازمان ملل مقابله می‌کند.
او ادامه داد: ما همگی به‌وضوح در ماه اوت گفتیم که ادعاهای امریکا برای فعال کردن مکانیسم بازگردانی سریع تحریم‌ها علیه ایران غیرقانونی است. آیا واشنگتن ناشنواست؟ او در ادامه نوشت: به‌نظر می‌رسد امریکا از طریق اعمال خواسته خودخواهانه‌اش بر دیگران در زمینه کارشکنی در قوانین بین‌المللی ثابت‌قدم است. آیا این همان «نظام مبتنی بر قانون» است که در آن قوانین ازسوی هیات محدودی از کشورها پایه‌ریزی می‌شوند و همکاران امریکایی ما اخیرا سرسختانه از آن دفاع می‌کرده‌اند؟

 ادعای امریکا فاقد اثر قانونی است

مخالفت اعضای برجام با اقدامات یکجانبه امریکا تا آنجا ادامه یافت که وزیران امور خارجه ۳ کشور اروپایی عضو برجام (آلمان، انگلیس و فرانسه) روز یکشنبه با انتشار بیانیه‌ای مشترک با تاکید بر پایبندی خود به اجرای کامل قطعنامه ۲۲۳۱ شورای امنیت سازمان ملل تصریح کردند اعلام ادعایی امریکا در زمینه بکارگیری مکانیسم ماشه در برجام فاقد اثر قانونی است. به گزارش ایرنا، در این بیانیه که نسخه‌ای از آن در تارنمای وزارت امورخارجه انگلیس منتشرشده، آمده است: امروز مصادف است با ۳۰ روز پس از آنکه امریکا تلاش کرد تا مکانیسم ماشه را که به یک عضو مشارکت‌کننده برجام اجازه می‌دهد تحریم‌های چند جانبه علیه ایران را که در سال ۲۰۱۵ به موجب قطعنامه ۲۲۳۱ رفع شد و در شورای امنیت به تصویب رسید، برگرداند، فعال کند. در این بیانیه مشترک ‌آمده است: فرانسه، آلمان و بریتانیا مد نظر دارند که ایالات متحده امریکا در ۸ مه ۲۰۱۸ در پی خروج از برجام، عضو شرکت‌کننده در این توافق نیست؛ بنابراین اعلام ادعایی این کشور ذیل بند ۱۱ قطعنامه ۲۲۳۱ که بین اعضای شورای امنیت توزیع شده، فاقد اثر قانونی است. بیانیه یادشده تصریح می‌کند هرگونه تصمیم یا اقدامی که بر همین اساس صورت گیرد اثر قانونی نخواهد داشت. وزرای امور خارجه انگلیس، فرانسه و آلمان خاطرنشان کردند که به اجرای کامل قطعنامه ۲۲۳۱ که براساس آن برجام در سال ۲۰۱۵ تصویب شد، پایبند هستند. آنها یادآور شدند که برای حفظ این توافق به‌طور خستگی‌ناپذیری تلاش کرده و به اجرای آن متعهد هستند.